Gümüş, elementlerin periyodik tablosunda simgesi Ag olan, beyaz, parlak, değerli bir metalik element. Atom numarası 47, atom ağırlığı 107,87 gramdır. Erime noktası 961,9 °C, kaynama noktası 1950 °C ve özgül ağırlığı da 10,5 g/cm³'tür. Çoğu bileşiklerinde +1 değerliklidir. Günümüzde Dünya'da 55 yıllık gümüş rezervi kaldığı tahmin ediliyor. Yeni gümüş rezervleri keşfedilmezse 2078 yılında Dünya'daki gümüş rezervlerinin tükenebileceği tahmin ediliyor. En çok gümüş üretimi yapan ülkeler Meksika, Çin, Peru Şili ve Avustralya'dır.
İyot, sembolü I, atom numarası 53 olan bir elementtir. Kimyasal olarak iyot halojenlerin en az reaktif olanı, astatin'den sonra en elektropozitif olanıdır. İyot başlıca tıpta, fotoğrafçılıkta ve boya imalatında kullanılır. Çoğu canlının eser miktarda iyota gereksinimi vardır.
Potasyum nitrat, formülü KNO3 olan bir potasyum bileşiğidir. Güherçile olarak da bilinen bileşik doğal hâlde kayaçlarda ve mağaralarda oluşan beyaz renkli kabuksu yapıda bulunur.
İyodat, kimyasal formülü IO3− olan bir iyodik asit tuzudur. İyodat anyonunda iyot üç oksijen atomuna bağlıdır. İyodatın moleküler geometrisi üç köşeli piramittir.
Gümüş nitrat en önemli gümüş tuzudur. Renksiz ağır kristallerden oluşur. Tıpta dağlamak maksadıyla kullanılır ve antibakteriyel özelliği vardır. Bu özelliğinden dolayı siğil tedavisinde sıkça kullanılır. Ayrıca deriyi ve organik maddeleri karartmada tercih edilir. Deriyi kararttığından cehennem taşı ismini almıştır. Suda ve alkolde kolayca çözündüğünden birçok gümüş bileşiklerinin elde edilmesinde ilkel madde olarak kullanılır. En çok kullanıldığı yerler, başta fotoğrafçılık olmak üzere mürekkepler, saç boyası yapımı ve gümüş kaplamacılığıdır.bileşenleri gümüş ve nitrik asittir. Sentezi ise örnekteki formüle göre yapılır:
- Ag + 2 HNO3 → AgNO3 + NO2 + H2O
Amonyum nitrat, amonyum ve nitrat iyonlarından oluşan, NH4NO3 formülüne sahip yüksek patlayıcı bir kimyasal bileşiktir. Higroskopik özellikte ve beyaz kristal bir katı olarak hidrat oluşturmasa da suda çok çözünür. Ağırlıklı olarak, tarımda yüksek azotlu gübre olarak kullanılmaktadır. 2017 yılında küresel üretimi 21.6 milyon ton olarak tahmin edildi.
Sodyum nitrat formülü NaNO3 olan kimyasal bileşiktir. Güherçile'den ayırmak için Şili güherçilesi (bu ülkede büyük miktarda yığınlar halinde bulunması nedeniyle bu ad verilmiştir) adı da verilen bu beyaz renkli kristal tuz, potasyum nitrata oranla suda çok fazla çözünmektedir. Havadan nem çeker.
Kalsiyum iyodat formülü Ca(IO3)2 olan bir kalsiyum bileşiğidir. Kalsiyum iyodat un katkı maddesi olarak kullanılır. Bir oksitleyici olan kalsiyum iyodat losyon ve merhemlere antiseptik ve deodorant olarak da katılır. Ayrıca, tavuk yeminde katkı maddesi olarak da kullanılabilmektedir.
Sodyum iyodat, (NaIO3) iyodik asitin sodyum tuzudur. Sodyum iyodat oksitleyici madde olduğundan, yanıcı maddeler ya da indirgeyici maddelerle temas ettiğinde alev almalarına sebep olabilir.
Gümüş permanganat kimyasal formülü AgMnO4 olan bir kimyasal bileşiktir. Gümüş permanganat monoklinik kristal sistemine ait mor renkli kristallere sahiptir. Isıtmayla ya da suyla karıştırıldığında parçalanır. Yüksek sıcaklıkta ısıtma patlamaya yol açabilir. Gümüş permanganat, gümüş nitrat ve potasyum permanganat arasındaki reaksiyonla elde edilebilir:
- AgNO3 + KMnO4 → AgMnO4 + KNO3
Gümüş klorür AgCl formüllü bileşik. Bu beyaz kristal katı sudaki düşük çözünürlüğü ile bilinir. Bu özelliği Tl+ ve Pb2+ klorürlerinin özelliklerini anımsatır. Aydınlanma veya ısıtma ile gümüş klorür, bazı numunelerde girimsi veya morumsu renklenme ile varlığı anlaşılan, gümüş ve klora dönüşür. AgCl doğal olarak kloraririt minerali halinde bulunur.
Gümüş sülfat (Ag2SO4) gümüş kaplamada ve gümüş nitrat yerine boyanmayan madde olarak kullanılan gümüş iyonik bileşiği. Bu sülfat normal kullanım ve depolama durumunda kararlıdır fakat havaya ve ışığa maruz kaldığında kararır. Suda çok az çözünür.
Gümüş klorat (AgClO3) beyaz tetragonal kristaller formundadır. Tüm kloratlar gibi suda çözünür ve oksitleyici bir maddedir. Basit bir metal tuzu olarak, temel inorganik kimya deneylerinde kullanılan yaygın bir kimyasaldır. Işığa duyarlıdır, bundan dolayı oldukça koyu renkli kapalı kaplarda saklanmalıdır.
Klor tetroksit, ClO4 kimyasal formüllü bir klor oksit.
İyot monoflorür, IF formülü ile gösterilen, iyot ve flordan oluşan bir interhalojen bileşiktir. 0 °C'de çikolata-kahverengi bir renge sahip katıdır, elementel iyot ve iyot pentaflorür'e disproporsiyonlaşır.
- 5 IF→ 2 I2 + IF5
İyodik asit, HIO3, beyaz veya kirli beyaz bir katı madde olarak elde edilebilir. Suda çok iyi çözünür, ancak klorik asit veya bromik asidin aksine saf halde bulunur. İyodik asit +5 oksidasyon durumunda iyot içerir ve halojenlerin saf halde en stabil okso-asitlerinden biridir. İyot asidi dikkatle ısıtıldığında pentoksit iyice dehidre olur. Daha sonraki ısıtmada, iyot pentoksit ayrıca iyot, oksijen ve düşük iyot oksitleri karışımı vererek ayrışır.
Bromöz asit, HBrO2 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Konjugat bazının -bromitlerinin- tuzları izole edilmiş olmasına rağmen, kararsız bir bileşiktir. Asidik çözeltide, bromitler broma ayrışır.
Bakır (II) nitrat Cu(NO3)2(H2O)x formülüne sahip inorganik bileşikler ailesinin herhangi bir üyesini tanımlar. Hidratlar mavi katılardır. Susuz bakır nitrat mavi-yeşil kristaller oluşturur ve 150-200 °C'de vakumda süblimleşir. Yaygın hidratlar hemipentahidrat ve trihidrattır.
Gümüş nanoparçacıklar, boyutları 1 nm ile 100 nm arasında olan gümüş nanoparçacıklarıdır. Sıklıkla 'gümüş' olarak tanımlansa da bazıları, yüzeylerinin büyük gümüş atomlarına oranı nedeniyle büyük oranda gümüş oksitten oluşur. Eldeki uygulamaya bağlı olarak çok sayıda nanoparçacık şekli oluşturulabilir. Yaygın olarak kullanılan gümüş nanoparçacıklar küreseldir, ancak elmas, sekizgen ve ince tabakalar da yaygındır.
Gümüş iyodür, AgI formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Bileşik parlak sarı bir katıdır, ancak numuneler neredeyse her zaman gri bir renk veren metalik gümüş safsızlıkları içerir. Gümüş bulaşması, AgI'nin yüksek düzeyde ışığa duyarlı olması nedeniyle ortaya çıkar. Bu özellik gümüş esaslı fotoğrafçılık'ta kullanılır. Gümüş iyodür ayrıca antiseptik olarak ve bulut tohumlama için de kullanılır.
