İçeriğe atla

Gülnar Hatun

Gülnar Hatun
Gülnar’da Gülnar Hatun heykeli
Aşiret lideri
Kişisel bilgiler
Doğum 731
Dörtkuyu, Merv
Ölüm 769
Gülek Boğazı

Gülnar Hatun (ya da Büyük Ece, 731-769) Orta Çağ'da yaşamış bir Türk kadın kahramandır. Hakkında çok az bilgi vardır.

Yaşamı

Gülnar 731 yılında günümüzde Türkmenistan'da bulunan Merv kentinin Dörtkuyu köyünde Yahşi Bey ve eşi Duru'nun kızı olarak doğmuştur. Bir iddiaya göre Göktürk hakanlarının akrabasıdır. Türkeş kağanı Suluk Çor'nun ölümünden sonra Gülnar'ın yaşadığı bölge Arapların denetimine girmişti. Emevi devleti son dönemleri ve Abbasi döneminin ilk yıllarında Araplar zorla din değiştirme politikası güdüyorlardı. Gülnar'ın babası din değiştirmeye direndiği için Emevi komutan Nasr bin Seyyar (663-748) tarafından öldürüldü. Bunu izleyen Abbasi yönetimi sırasında da Gülnar'ın nişanlısı Yirbağı öldürüldü.

Bu ölümler üzerine Gülnar Hatun beraberindekilerle birlikte batıya doğru göç etti. (Bu göçün Abbasi yöneticilerinin zorlaması ile mi, isteğe bağlı mı olduğu konusunda bilgi yoktur.) Gülnar ve beraberindekiler Anadolu'ya kadar geldiler. Bu dönemde Güney Anadolu'da Abbasiler Bizans'a karşı Avasım adını alan bir tampon bölge kurmaktaydılar. Gülnar ve beraberindekiler bu bölgeye yerleşmekle birlikte, Abbasi yöneticilerin egemenliğini kabul etmediler ve Abbasilere karşı savaşmaya başladılar. 769 yılında Gülek Boğazı dolaylarında çıkan bir çatışma sırasında Gülnar Hatun öldü.[1]

Günümüzde Gülnar

Gülnar Hatun'un ismi 1950 yılında Mersin ilinde Hanaypazar (veya Anaypazar) olarak bilinen ve halkı Türkmen olan bir ilçe merkezine verildi. (Bu yerleşim yeri Gülnar Hatun'un öldüğü Gülek Boğazı'ndan yaklaşık olarak 200 km batıdadır) Ayrıca Gülnar'a bağlı olan Büyükeceli beldesinin de adını Gülnar Hatun'dan aldığı öne sürülmektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Gülnar Milli Eğitim Müdürlüğü sayfası". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  2. ^ "Gülnar Belediyesi sayfası". 17 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Emevîler</span> İslam tarihinin ikinci hâlifeliği (661–750)

Emevîler ya da Emevîler Hilâfeti, Dört Halife Dönemi'nden (632-661) sonra kurulan Müslüman Arap devleti. Ali bin Ebu Talib'in 661'de öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750'de Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdüler. Başkenti Şam olan devlet, en geniş sınırlarına Halife Hişâm bin Abdülmelik döneminde sahip oldu. Devletin sınırları Kuzey Afrika, Endülüs, Güney Galya, Mâverâünnehir ve Sind'in fethedilmesiyle doğuda Afganistan'a batıda ise Güney Fransa'ya kadar ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">I. Velîd</span> 6. Emevi halifesi

I. Velid, Emevilerin altıncı halifesi (705-715).

Kıbrıs Arap-Bizans Kondominyumu Kıbrıs Adası'na MS 688 ile 868 arasında egemen olmuştur. Adayı Müslüman Araplar Emeviler ve sonra Abbasiler devletleri ile Hristiyan Bizans İmparatorluğu birlikte 180 yıl idare etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmelik</span> 5. Emevi halifesi

Abdülmelik, Nisan 685'ten ölümüne kadar Emeviler'in beşinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman bin Abdülmelik</span> 7.Emevi halifesi

Süleyman bin Abdülmelik, yedinci Emeviler devleti halifesidir. Kardeşi I. Velîd yerine halife olmuş ve sonra 715 ile 717de döneminde iki yıl beş ay süren halifelik yapmıştır. Yerine halife olarak kuzeni Ömer bin Abdülaziz gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hişâm bin Abdülmelik</span> 10. Emevi halifesi

Hişâm bin Abdülmelik, onuncu Emevî halifesidir. Kardeşi halife II. Yezîd 724'te öldüğü zaman halife olmuş ve 18 yıllık uzun bir halifelikten sonra 6 Şubat 743'te ölmüş, yerini II. Velîd olarak anılan kardeşinin oğlu Velîd bin Yezîd bin Abdülmelik'e bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehdî (Abbâsî halifesi)</span> Üçüncü Abbasi halifesi

Mehdi veya Muhammed el-Mehdî bin Abdullâh Mansûr üçüncü Abbasiler halifesidir. Babası Mansur öldüğünde, 775'te, Abbasi Halifesi olmuş ve 775-785 döneminde on yıl halifelik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Abdurrahman</span>

I. Abdurrahman Tam kunyesi Abdurrahman bin Muaviye bin Hişam bin Abdülmelik bin Mervan. "Dakhil (muhacir)", "Sakr Kureyş " ve "Endülüs Doğanı"lakapları ile de anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gülek, Tarsus</span> Tarsus mahallesi

Gülek, Mersin ilinin Tarsus ilçesine bağlı bir mahalledir. Mahallenin nüfusu 2016 yılı TÜİK adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre 1.768 kişiden oluşmaktadır. O-21'de bulunan Gülek Tüneli, ismini buradan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Müslim Horasânî</span> Abbasi ihtilâlinin komutanı

Ebû Müslim Abdurrahman bin Müslim El-Horasanî, asıl adı Abdurrahman'dır. Ebû Müslim künyesi ile tanınmış bir Müslüman siyasetçidir. Ebu Müslim, 718 veya 719 yılında, Kürt Rewandi aşiretinin yerleşim alanlarından olup Azerbaycan tarafında kalan Mawit köyünde dünyaya gelmiştir. İbnul Esîr, Ebû Müslim'in nazik, cesur, ileri görüşlü, akıllı, tedbirli, mahir kişilikli biri olduğunu belirtmiştir. İran araştırmacılarından Hüseyin Yûsufî, Ebû Müslim'in fizîkî özelliklerini; kısa boylu, esmer tenli, uzun saçlı; mizacını ise iyiliksever, hiçbir zaman şaka yapmayan biri olarak anlatır. Ebû Müslim'e, Emevî Devleti’nin devrilmesinde ve Abbasîlerin hilafetinin başlanmasında oynadığı rol nedeniyle “Nâkilü’d-devle, Sâhibü’d-devle ve Nafizü’d-devle, ” unvanları verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arap-Bizans savaşları</span> 7. yüzyıl ile 11. yüzyıl arasında savaşlar serisi

Arap-Bizans savaşları, 7. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar Müslüman Araplar ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan savaşlardır. Çatışmalar, 7. yüzyılda İslam peygamberi Muhammed'in, Raşidun ve Emevi halifelerinin ilk Müslüman fetihleri sırasında başladı ve halefleri tarafından 11. yüzyılın ortalarına kadar devam etti.

Kuteybe bin Müslim, Emevilerin en önemli Arap komutanlarından birisi ve Horasan'ın Emevi valisidir.

<span class="mw-page-title-main">Caracalla Yazıtı</span>

Caracalla yazıtı Toros Dağlarında yer alan bir kaya yazıtıdır. Halk arasında İskender yazıtı olarak bilinirse de, aslında Büyük İskender'in ölümünden beşyüz yıl sonra sonra, Roma İmparatorluğu döneminde yazdırılmış bir yazıttır.

<span class="mw-page-title-main">Gülek Kalesi</span> Mersin, Türkiyede bir kale

Gülek Kalesi Mersin ilinde bir kale örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan tarihi</span>

Suudi Arabistan tarihi, Arabistan coğrafyası ve Suudi ailesinin tarihidir. Arabistan antik dönemlerden beri Arap kabilleleri varlık göstermiştir. Dinler tarihi açısındanda önemli bir yere sahiptir. İslami hanedanlıkların birçoğu Arabistan coğrafyasında varlık göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arap tarihi</span>

Arap tarihi, Arapların kayıtlı tarihi, Eski Arapça'nın bilinen en eski kanıtı olan MÖ 9. yüzyılın ortalarında başlar. Dini geleneksel görüş, Arapların İbrahim'in oğlu İsmail'den geldiğini ileri sürer. Suriye Çölü, ilk kabul edilen "Arap" gruplarının yanı sıra, bu topraklara yayılmış ve binlerce yıldır var olan diğer Arap gruplarının da yurdudur.

Kays Aylân, genellikle sadece Kays olarak anılan, Mudar grubundan ayrılan bir Arap kabile konfederasyonudur. Kabile, İslam öncesi dönemde bir birim olarak işlev görmüş görünmemektedir. Bununla birlikte, Emevi döneminin başlarında (661-750), onu oluşturan aşiretler halifeliğin ana kabile-siyasi hiziplerinden birinde konsolide oldular.

Cezire, Raşidun, Emevi ve Abbasi halifeliklerinin bir eyaletiydi.

Said bin Abdülmelik bin Mervan, Said el-Hayr olarak da bilinir, Emevi ordu komutanı ve valisiydi.