İçeriğe atla

Gülistan İsmet

Gülistan İsmet
Doğum1874/1875
Saraybosna, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1948
MeslekYazarlık, siyaset
Tanınma nedeniHanımlara Mahsus Gazete'deki yazıları

Gülistan İsmet Tevfik, Türk yazar.

II. Meşrutiyet döneminin önemli kadın figürlerindendir. Hanımlara Mahsus Gazete'de 1896- 1902 arasında büyük bölümü tercüme olan seksen dört yazısı yayımlanmıştır.[1]

Yaşamı

1874/1875 yılında Saraybosna'da dünyaya geldi.[2] Annesi Abdülaziz'in hareminden gelme Çerkes asıllı bir cariye olan Hüsnügül Hanım, babası ise orduda subay olan Bağdatlı Mehmet Tevfik Bey'dir.[2]

Sekiz yaşından itibaren Üsküdar'daki Amerikan İnas Mektebi'nde öğrenim gördü. Müslüman öğrencilerinin gitmesi yasak olan bu şekilde gizli bir şekilde devam etti.1890 yılında bu okuldan lise diploması alan ilk Müslüman kız öğrenci oldu. Eğitimine özel dersler yoluyla devam etti. Mezuniyetinden sonra öğretmenlik yaptı ve Türkçe kadın dergileri için yazılar yazdı.[3] Doktor olarak Amerika'ya gönderilmesi söz konusu olduysa da bu tasarı gerçekleşmedi.[2]

1897 yılında Mustafa Asım Bey ile evlendi,[4] üç çocuk sahibi oldu. II. Meşrutiyet'ten önce eşi ile birlikte Selanik'te İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdi. Cemiyetin Avrupa ve Amerika gazetelerine gönderdiği bildirileri İngilizceye çevirdi. İsmi, istibdat döneminde yasaklılar listesinde yer aldı.[1]

Meşrutiyet'in ilanından sonra rahat bir yaşamı oldu.[1] Selanik'te Şefkat adında bir yardım kuruluşu kurdu ancak kısa bir süre sonra eşi ile birlikte İstanbul'a dönmek zorunda kaldığından bu dernek gelişmedi. 1948 yılında ölmüştür.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b c Karabacak, Melike. "A Political and Literary Woman in the Ottoman Empire:Gülistan İsmet". Perspectives on Ottoman Studies Papers from the 18th Symposium of the International Committee of Pre- Ottoman and Ottoman Studies (CIEPO), Berlin, 2010. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016. []
  2. ^ a b c Öztürk, Yakup. "Kadın Edebiyatı Çalışmalarına Bir Kaynak Olarak Nevsal-i Milli". eprints.ibu.edu.ba. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016. 
  3. ^ a b Acun, Fatma. "Arnavutköy Amerikan Kız Koleji Mezunları ve Meşhurları" (PDF). CTAD, Yıl 11, Sayı 22, (Güz 2015). 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016. 
  4. ^ Erdoğdu, Teyfur. "Üsküdar Amerikan Kız Koleji'nin Kısa Tarihi" (PDF). ktp.isam.org.tr. Üsküdar Belediyesi Üsküdar Sempozyumu (23-25 Mayıs 2003) Bildiri Kitapçığı. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016. 

Ayrıca bakınız

Halide Edip Adıvar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Fikret</span> Türk şair, öğretmen, yayıncı

Tevfik Fikret, Osmanlı Türkü şair ve öğretmen. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma sürecinde Servet-i Fünûn topluluğunun lideri olan Tevfik Fikret, devrimci ve idealist fikirleriyle Mustafa Kemal başta olmak üzere dönemin pek çok aydınını etkiledi. Türk edebiyatının Batılılaşmasında öne çıkan isimlerden birisi oldu. Farsçada "kuş yuvası" anlamına gelen Aşiyan ismini verdiği semt, yaşamının son yıllarını geçirdiği ve eserlerini kaleme aldığı yerdir.

Bursa Amerikan Kız Mektebi, 1876-1928 yılları arasında Bursa’da hizmet vermiş lise düzeyinde bir okuldur.

<span class="mw-page-title-main">Ali Canip Yöntem</span> Türk yazar, şair ve siyasetçi

Ali Canip Yöntem, Türk şair, yazar, edebiyat tarihi araştırmacısı ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Rıza Tevfik Bölükbaşı</span> Osmanlı-Türk filozof

Rıza Tevfik Bölükbaşı, Türk şair, filozof ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Cavid Bey</span> Osmanlı maliyeci, iktisatçı ve siyasetçi

Mehmed Cavid Bey, II. Meşrutiyet döneminde maliye nazırlığı yapmış Yahudi kökenli Osmanlı siyasetçisi. Atatürk'e suikast girişiminin sorumlularından biri olduğu gerekçesiyle tutuklandı ve yargılandıktan sonra idam edildi. Osmanlı İmparatorluğu’nda liberalizm düşüncesinin öne çıkan isimlerindendi. Hukukçu, dil eleştirmeni ve çevirmen Şiar Yalçın'ın babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Halide Edib Adıvar</span> Türk yazar, öğretmen ve politikacı (1884–1964)

Halide Adıvar, Türk yazar, siyasetçi, akademisyen ve öğretmen. Halide Onbaşı olarak da tanınır.

<span class="mw-page-title-main">İttihat ve Terakki</span> Osmanlı İmparatorluğunda siyasal teşkilat

İttihat ve Terakki Cemiyeti, sonraları İttihat ve Terakki Fırkası, Osmanlı İmparatorluğu'nda İkinci Meşrutiyet'in ilanına önayak olup 1908-1918 yılları arasında faaliyet gösteren, 21 Mayıs 1889 tarihinde kurulmuş bir siyasal hareket ve siyasi partidir. Triumvira sistemi ile yönetilen bir meclis yapısında egemenlik sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Selma Rıza</span> Türk gazeteci

Selma Rıza, ilk Türk kadın gazeteci, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin tek kadın üyesi, Hilal-i Ahmer Cemiyeti genel sekreteri ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">31 Mart Vakası</span> 13 Nisan 1909da yönetime karşı yapılmış büyük bir ayaklanma ve darbe teşebbüsü

31 Mart Vakası, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'da yönetime karşı yapılmış büyük bir ayaklanma ve darbe teşebbüsüdür. Rumi takvime göre 31 Mart 1325'te başladığı için bu adla anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Eğitim Derneği</span>

Türk Eğitim Derneği, yeni kurulmuş Türkiye Cumhuriyeti'nde özel kişi ve kuruluşların eğitime katkı vermesi amacıyla 1928 yılında Ankara'da kurulmuş bir sivil toplum örgütü.

<span class="mw-page-title-main">Safiye Ali</span> olası ilk Türk kadın hekim

Safiye Ali, Türk doktor.

<span class="mw-page-title-main">Mihri Pektaş</span> Türk siyasetçi

Mihri İffet Pektaş, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Meliha Ulaş</span> Türk politikacı

Ayşe Meliha Ulaş Ekeman, Türk siyasetçi.

Mihri Rasim ya da bilinen ismiyle Mihri Müşfik Hanım, Türk ressam.

Emine Semiye Önasya veya Emine Semiye Hanım, Türk edebiyatçı, öğretmen, kadın hareketi öncüsü.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Tevfik Biren</span> Türk devlet adamı

Mehmet Tevfik Biren ya da Mehmed Tevfik Bey, Osmanlı Devleti'nin son döneminde Nazırlık ve Valilik gibi yüksek düzeylerde görev yapmış bir devlet adamı.

Osmanlı Hürriyet Cemiyeti, 1906'da Talat Paşa tarafından Selanik'te kurulmuş olan siyasi topluluk.

Hanımlara Mahsus Gazete, İstanbul'da 1895-1906 yılları arasında yayımlanmış kadın dergisi.

Osmanlı İmparatorluğu'nda feminizm genel olarak II. Meşrutiyet sonrasındaki göreceli özgürlük ortamında ivme kazandı. Daha öncesinde ise dinsel ve geleneksel nedenlerden dolayı kısıtlı olan kadın yaşamı Tanzimat ile değişime uğramıştı. Tanzimat döneminde yetişen eğitimli kadınlar sonraki kuşaklarda Osmanlı'da hak arayışlarına girdi. II. Meşrutiyet döneminde ise örgütlü hareket edilmeye başlandı ve çeşitli kadın cemiyetleri kurulup kadın dergileri çıkarıldı. 19. Yüzyılda Avrupa feminizmi oy hakkını savunup bu konuda mücadele verirken Osmanlı kadını daha fazla özgürlük, iş olanağı, eğitim ve sosyal yaşam mücadelesi veriyordu. Özellikle Kadınlar Dünyası adlı dergi ile Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti feminizm bağlamında Osmanlı'da uç noktalardaydı. Ülkeye geç gelen milliyetçilik anlayışı doğrultusunda da bazı kadınlar eski Türklerde var olan kadın-erkek eşitliğini verdikleri mücadelede dile getiriyordu.

Naciye Tevfik Biren Türk ressam.