İçeriğe atla

Gülcan Tunççekiç

Gülcan Tunççekiç provada (1960'lar)

Gülcan Tunççekiç Kıraner (8 Ocak 1942, Kırıkkale – 19 Temmuz 1992, Marmaris), Türk balerindir.

Devlet Opera ve Balesi'nde 1960'ların ve 1970'lerin başbalerinlerindendi.[1]

Yaşamı

8 Ocak 1942'de Kırıkkale'de dünyaya geldi. Annesi kemençe sanatçısı Vedia Tunççekiç'tir. Ailenin dört çocuğundan üçüncüsü olan Gülcan Tunççekiç, tiyatro sanatçısı Gülsen Tunççekiç Alnıaçık ve ışık tasarımcısı Ersen Tunççekiç'in kardeşi, tiyatro sanatçısı Gülsevin (Gül) Tunççekiç'in ablasıdır.

Öğrenim hayatına Ankara'da başladı. Annesinin isteği üzerine ilkokuldayken bale dersleri almaya başladı. 1951'de Ankara Devlet Konservatuvarı Bale Bölümü'ne yatılı öğrenci olarak kabul edildi. Türk Balesi'nin yaratıcısı Dame Ninette de Valois yönetiminde Molly Lake, Travis Kemp, Joy Newton ve Angela Bayley gibi efsanevi bale hocalarından eğitim alarak orta ve lise tahsilini konservatuvarda tamamladı. Eğitim hayatı boyunca Dame Ninette de Valois'nın davetiyle Türkiye'ye gelen, o yılların önemli İngiliz dansçıları, Margot Fonteyn, Anya Linden, Nadia Nerina, Maryon Lane, Alexis Racine, Peter Clegg, David Blair ve Michael Somes ile birlikte dans etme olanağı buldu. Öğrencilik yıllarında özellikle Todd Bolender'in “The Still Point" ve "Creation of the World”isimli modern baleleriyle öne çıkmış ve ünlü koreografın övgüsünü almıştır. [] Öğrenimi sırasında defalarca Londra'ya gidip, İngiliz Kraliyet Akademisi Bale Bölümü’nde de dersler alan Tunççekiç, burada Margot Fonteyn, Rudolf Nureyev gibi balenin efsaneleriyle birlikte çalıştı.[] 1961'de okulun Bale Bölümü'nden mezun oldu.

Konservatuvardan mezun olduğu yıl, Ankara Devlet Opera ve Balesi'nin sanatçısı olarak temsiller vermeye başladı. İlk resmi başbalerin unvanını 1963'te Uyuyan Güzel balesiyle aldı. Bu balede partneri Sait Sökmen'di.

1963 yılında Ankara'da daha sonra İstanbul'da Şan Tiyatrosu'nda temsil edilen ve Türkiye'’de sergilenen ilk müzikal olarak sahne sanatları tarihimize geçen; dönemin meşhur Amerikalı koreografı Todd Bolender 22 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Cüneyt Gökçer’in sahneye koyduğu Kiss Me Kate (Öp Beni Kate) 1 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. müzikalinde yine Sait Sökmen'le birlikte baş dansçı olarak görev aldı ve izleyicilerinin kalbine “Mavi mayolu kız” olarak kazındı.

Devlet Balesi tarafından ilk kez 1965-1966 sezonunda sergilenen Kuğu Gölü Balesi'nde çok iyi bir performans sergiledi. 1965-1975 yılları arasında sergilenmeye devam eden Kuğu Gölü Balesi, sanatçının kariyerinde önemli bir yer tutar. Bu balede Tanju Tüzer, Piers Beaumont, Nicolas Benton ve Oğuz Özlem gibi isimlerle partner olarak çalıştı.

12 Nisan 1969 yılında “Kültür Sarayı” ismiyle açılan Atatürk Kültür Merkezi (AKM)'nin açılışını ilk "Türk Balesi" olarak nitelendirilen ve Dame Ninette de Valois'nin koreografisini yaptığı "Çeşmebaşı ile yaptı. Partneri Engin Akaoğlu idi. 70'li yıllarda yeniden sergilenen Uyuyan Güzel'de ise bu kez sanatçıya Oytun Turfanda eşlik ediyordu. 1972 yılında Anton Dolin tarafından sahneye konan Klasik Dörtlü (Pas de Quatre) 1 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'de Marie Taglioni 3 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. rolünü üstlendi.

Başbalerin sıfatıyla verdiği temsillerden bazıları şunlardır: Kuğu Gölü, Uyuyan Güzel, Fındıkkıran, Çeşmebaşı, Öp Beni Kate (müzikal), Giselle, Pas de Quatre, Les Sylphides, Sinfonietta, Pagodalar Prensi, Faust, Glazunov Suite, Les Patineurs, Sylvia, Checkmate ve Les Rendezvous.

Coşkun Kıraner ile evlenen ve bir çocuk sahibi olan sanatçı, emekli olduktan sonra Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Bale Bölümü'nde öğretim üyeliği yaptı. 1981'de Marmaris'e yerleşen balerin, 19 Temmuz 1992'de uykusunda geçirdiği beyin kanaması sonucu Marmaris'te hayatını yitirdi.

Kaynakça

  1. ^ "Kadir Zengin, Gülcan'ın Anısına, Hürriyet gazetesi, 31.12.1999". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2013. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

Meriç Sümen, Türk balerin, koreograf.

<span class="mw-page-title-main">Fındıkkıran (bale)</span> bale

Fındıkkıran, Rus besteci Çaykovski'nin 1891 yılında bestelediği son balesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kuğu Gölü</span> Çaykovskinin bir balesi

Kuğu Gölü, Pyotr İlyiç Çaykovski tarafından 1875-76 yıllarında bestelenmiș dört perdelik bale eseri.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Nureyev</span> Sovyet doğumlu balet dansçısı ve kareografyacı

Rudolf Hamit oğlu Nuriyev, SSCB'li balet.

<span class="mw-page-title-main">Ninette de Valois</span>

Dame Ninette de Valois,, İrlanda doğumlu İngiliz dansçı, koreograf.

Sait Sökmen, Gine asıllı Türk balet.

Mehmet Balkan Türk balet, koreograf.

<span class="mw-page-title-main">Aysulu Tokombayeva</span>

Aysuluu Asanbekovna Tokombayeva, Kırgız balerin.

Oytun Turfanda Türk balet ve bale koreografı.

Engin Akaoğlu, Türk balet.

Rezzan Ürey, Türk balerin.

Ümran Ürey, Türk balerin.

Hatice Duygu Aykal, Türk balerin ve koreograf.

Uğur Seyrek Türk balet, bale koreografı, ressam, heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Devlet Opera ve Balesi</span> Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren bir sanat topluluğu

Ankara Devlet Opera ve Balesi veya kısaca Ankara DOB; Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren bir sanat topluluğudur. Repertuvar kapsamında yıl boyunca çeşitli konser, opera, bale ve modern dans etkinlikleri gerçekleştirir. Devlet Opera ve Balesi bünyesindeki il müdürlükleri arasında bir sezonda en çok temsil veren ve en çok izleyici sayısına ulaşan topluluktur.

Hülya Aksular, Türk balerin, koreograf.

Türkiye'de bale eğitimi resmî olarak, 1948'de İngiliz balerin Ninette de Valois'nin Yeşilköy Bale Okulu'nu İstanbul'da kurması ile başlamıştır; ancak ülkedeki bale sanatının geçmişi Osmanlı İmparatorluğu döneminde 16. yüzyılda İstanbul'da Venedik Balyosu'nun evinde düzenlenen bale gösterisine kadar gider.

Beatrice Appleyard Fenmen, İngiliz asıllı Türk balerin ve koreograf.

Binay Okurer , Türk balerin.

Çeşmebaşı balesi, müziğini Ferit Tüzün'ün, ilk koreografisini Ninette de Valois'nın yaptığı altı bölümlük fantastik bale eseridir.