İçeriğe atla

Gülün Adı

Aynı adlı film için Gülün Adı (film) sayfasına bakınız.
Gülün Adı
Il nome della rosa
YazarUmberto Eco
ÇevirmenŞadan Karadeniz
Ülkeİtalya
Dilİtalyanca
Konular
  • Cinayet
  • Din
  • Ortaçağ
TürRoman
Yayım1980 (özgün)
1993 (Türkçe)
Yayımcı(özgün)
Can yayınları (Türkçe)
Sayfa606
ISBN0-15-144647-4 (özgün)
975-510-245-0 (Türkçe)
OCLC8954772

Gülün Adı (Orijinal adı: Il nome della rosa), İtalyan yazar Umberto Eco'nun 1980'de yayımlanan tarihi polisiye romanı.

1327'de İtalya'daki bir manastırda zehirlenerek öldürülen bir rahibin ardından başlatılan cinayet soruşturmasını anlatırken Orta Çağ Avrupası'nın olaylarını ve Ortaçağ felsefesini ele alır.[1][2] Yazarın ilk romanı olan eser, 1980 yılında yayımlanmasından sonra kısa zamanda birçok dile çevrilmiş, 1986 yılında filme uyarlanmıştır. Dünya çapında en çok satan kitaplar listesinde yer alır ve birçok uluslararası ödüle değer görülmüştür.

Yedi günlük zaman dilimine bölünerek yazılan romanda olaylar, Fransiskenler ile Papa arasında dinsel ve siyasal gerginlik yaşanan bir ortamda geçer. Yazar, olayları Benedikten Rahip Adso'nun ağzından ben diliyle ve Orta Çağ'ın olayları ile paralellik kurarak anlatır.[3] Orta Çağ'ın kilise kavgalarına, Papa ile din adamları arasındaki mezhep çatışmalarına, İsa’nın yoksulluğu üzerine tartışmalara, din adamları ve halk arasındaki sapkınlıklara, işkencelere yer verilir.

Romana ilham veren mekan, Torino Metropoliten Şehri'ne yakın dağlık bir bölgedeki Sacra di San Michele Manastırı'dr.[4]

Eserin adı

Yazar, 12. yüzyılda yaşamış Benedikten Bernardo Morliacense’nin bir dizesinden esinlenerek salt bir rastlantı sonucu esere “Gülün Adı” adını verdiğini belirtmiştir:[5]

“ Bir zamanlar büyük olan şeyler, ünlü kentler, güzel prensesler ve her şey, hiçe dönüşür, yitip gidenlerden elimizde yalnızca adları kalır. „

Roman özeti

Romana ilham veren "Sacra di San Michele" manastırı

1327'de İtalya'nın kuzeyindeki bir kilisede bir cinayet işlenir. Kütüphanede kitap kopyalamada görevli olan Otranto’lu rahip Adelmo, ölü bulunmuştur. Eski bir sorgucu rahip olan William, davayı araştırmak için görevlendirilir. William, çırağı Dom Adso’yu da yanına alarak yola çıkar. Gülün Adı, Adso'nun bu yedi gün süren bu soruşturma sırasında Latince kaleme alınmış anılarını içerir. Adso'nun babası İmparator’un yanında savaşan bir barondur ve rahibin yanında daha güvende olacağı düşüncesiyle Adso'yu Rahip William'a çırak vermiştir. O dönemde Papa gittikçe zenginleşmekte ve İsa'nın yoksul olduğunu, kilisenin de yoksul olması gerektiğini savunan Fransiskenleri yok etme hareketi sürdürmektedir. Kutsal Roma İmparatoru olarak Milano'da taç giyen Bavyeralı Ludwig Roma'ya yönelmiştir. İmparator ile Papa'nın buluşmasının arifesinde William ile Adso cinayet soruşturması için yola çıkar.

Uzun ve yorucu bir yolculuğun ardından manastıra geldiklerinde Başrahip, William'a keşişleri sorgulama ve manastırda serbestçe dolaşma yetkisi verir ancak kütüphaneye girmenin yasak olduğunu belirtir. Kütüphane, "Aedificium" denilen olağandışı büyüklükte, manastırın diğer yapılarından eski bir binadır. Tasarımını yalnızca kütüphaneci bilir ve bu sırrı kendinden sonraki kütüphaneciye aktarır. Bazı kitapların sapkın ve yanlış bilgiler içerdiği ve okunmaması gerektiği düşünülmektedir. Bu yüzden rahipler, yazıhanene çalışıp el yazmalarını kopyalar, düzenlerler ancak kütüphaneye giremezler. Bu açıklamalardan sonra William'ın kitaplığa girme isteği daha da çok artar. William ve Adso yedi günde yedi ölüm olayıyla karşılaştıktan sonra gerçeğe ulaşırlar.

Başlıca karakterler

Aedificium labirenti
  • Melkli Dom Adso - William'ın çömezi (anlatıcı rahip)
  • Baskerwilleli William - araştırmacı rahip

Manastır rahipleri

  • Fossonovalı Abbonne - Benediktin manastırı başrahibi
  • Hildesheimli Malachi - kütüphaneci
  • Sankt Wendelli Severinus - şifalı bitkiler uzmanı
  • Otrantolu Adelmo - minyatür ustası
  • Casaleli Ubertino - Fransisken tarikatından sürgün (William'ın arkadaşı)
  • Grottaferatalı Alinardo - yaşlı rahip
  • Varagineli Remigio - kilercibaşı
  • Burgoslu Jorge - yaşlı, bilgili kör rahip
  • Arundelli Berengar - kütüphane yardımcısı
  • Morimondolu Nicola - cam ustası
  • Allessandrialı Aymaro - Kitap müstensihi
  • Upsalalı Benno - sözbilimci
  • Salvamecli Venantius - Yunanca, Arapça çevirmeni
  • Salvatore - kilercibaşının yardımcısı

Diğerleri

  • Bernardo Gui - sorgucu, papanın elçisi
  • Cesenalı Michele - Fransisken tarikatı lideri

Bazı ödülleri

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Ünlü yazar Umberto Eco'nun' Gülün Adı' romanından ilginç alıntılar". www.timeturk.com. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  2. ^ Erol, Gülbuğ (2005). "Ortaçağ Etik Değerleri Bağlamında Bir Uyarlama Örneği Olarak Gülün Adı Filminin İncelemesi". İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  3. ^ Şahin, Elmas (2013). ""Gülün Adı ve Benim Adım Kırmızı" adlı romanlara karşılaştırmalı bir yaklaşım" (PDF). Journal of Turkish Studies. []
  4. ^ "Sacra di San Michele". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  5. ^ Özkaya, Necdet (13 Ekim 2021). Edebiyat Başka Türlü Anlatmaktır. Yeni İnsan Yayınevi. ISBN 978-625-7537-10-0. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roman</span> bir kişi ya da bir grup insanın başından geçenleri, onların iç ve dış yaşantılarını belli bir kronolojik, mantıksal, duygusal ya da sanatsal ilişkiyi gözeterek öyküleyen uzun kurgusal anlatı

Roman, genellikle düzyazı biçiminde yazılan, kurgusal, görece uzun, insanın (ya da insan özellikleri atfedilen varlıkların) deneyimlerini bir olay örgüsü içinde aktaran ve genellikle kitap halinde basılan bir edebî tür. Uluslararası ve akademik platformlarda beşinci sanat olarak kabul gören edebiyatın bir alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ockhamlı William</span> İngiliz Fransisken ilahiyatçı (1287-1347)

Ockhamlı William, yaklaşık 1287 ve 1347 yılları arasında yaşamış İngiliz Fransiskan rahibi ve skolastik filozof.

<span class="mw-page-title-main">Martin Luther</span> Protestanlık reformunu başlatan Alman rahip, teolog, üniversite profesörü ve yazar (1483–1546)

Martin Luther, Alman keşiş, teolog, üniversite profesörü, Protestanlığın babası ve Lüterciliği yaratan, geliştiren ve yayan kişi. Almanya'da baskılara rağmen Kutsal Kitap'ın Latinceden Almancaya tercüme edilmesinde rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Umberto Eco</span> İtalyan filozof

Umberto Eco, İtalyan bilim insanı, yazar, edebiyatçı, eleştirmen ve düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Polisiye</span> Suç ve suçlularla ilgili kurgu

Polisiye, suç ve suçlularla ilgili edebiyata verilen genel addır. Başlangıç olarak kimilerince Gaston Leroux tarafından yazılan Sarı Odanın Esrarı adlı kitap, kimilerince de Edgar Allan Poe tarafından yazılan Morg Sokağı Cinayeti kabul edilir. İlk polisiye roman olarak ise "Charles Felix" takma adıyla 1862-63 yıllarında yayımlanmış olan The Notting Hill Mystery kabul edilir. Halk arasındaki popüler kimliğini, Sir Arthur Conan Doyle tarafından yazılarak, gazetelerde tefrika halinde yayımlanan Sherlock Holmes ile kazanmıştır. Endüstriyel devrim ve modernizmin en etkili şekilde yaşandığı İngiltere, bu doğuma kaynaklık etmiş sayılsa da, Avrupası kıtasından ve Amerika'dan türe yeni açılımlar kazandırılmış ve yepyeni alt türler eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ávilalı Teresa</span>

Ávilalı Teresa, İspanyol Katolik rahibe ve mistik. 12 Mart 1622 tarihinde Papa XV. Gregorius tarafından Azize ilan edildi. Papa VI. Pavlus 1970 yılında Teresa'ya Kilisesi Doktoru" unvanını verdi. Yortusu 15 Ekim'dir.

<span class="mw-page-title-main">Assisili Francesco</span> Katolik aziz ve Fransisken Tarikatının kurucusu

Assisili Fransis, bir İtalyan Katolik aziz, mistik ve tarikat kurucusu. Fransis, Hristiyanlığın en saygı duyulan dini figürlerinden biridir.

<i>Gülün Adı</i> (film)

Gülün Adı, İtalyan yazar Umberto Eco'nun aynı isimli romanının sinemaya uyarlanan filmi. Yönetmenliğini Jean-Jacques Annaud'un üstlendiği film, İtalya, Fransa, Almanya ortak yapımı (1986). Film, roman kadar geniş yankı yapmasa da, kitaba olan ilgiyi artırmış, Baskerwille'li rahip William rolünde Sean Connery'yi görmek, izleyiciyi ayrıca memnun etti. Senaryo romana sadık bir şekilde uzun diyaloglardan, betimlemelerden uzak, cinayetler, bilgiye olan tutku, ihtiraslar üzerine kurulmuştur. Film genelde başarılı bulunmuş, romana gelen aşırı yorumların tersine başarılı bir uyarlama yönünde olmuştu. Konusu Orta Çağ İtalyası'nda geçen film, biri diğerinden ilginç karakterlerle, manastırın, romandaki o ilginç atmosferini izleyiciye iyi yansıtmaktadır.

Postmodern roman, bir anlamda söylemsel olarak mimaride başlayıp gelişen, kurumsal, kuramsal ve düşünsel alanlarda hızla yayılan ve 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren edebiyat dünyasında da kendisini gösteren postmodernizmin ürünüdür. Edebiyat yapıtlarında özellikle romanlarda görülen postmodern eğilim, genel postmodernizmin söylemsel ve düşünsel yönelimlerinden doğrudan etkilenir ve o söylemsel yapının özelliklerini barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi</span>

Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi ve Manastırı ya da tam adıyla Notre Dame de Lourdes Gürcü Katolik Kilisesi eski yazılı kaynaklarda adı yaygın olarak Feriköy Gürcü Katolik Kilisesi olarak geçer, İstanbul'un Şişli ilçesinde yer alan bir Gürcü Katolik kilisesidir. Bomonti semtinde bulunan kilise, dünyada az sayıdaki Gürcü Katolik kilisesinden biridir.

<i>Baudolino</i>

Baudolino; (İtalyanca: Baudolino) Umberto Eco tarafından kaleme alınan, İtalyanca orijinali 2000 yılında basılan roman.

<span class="mw-page-title-main">I. Ioannes Paulus</span> 263. Katolik Kilisesi papası (1912-1978; pd. 1978)

Papa I. Ioannes Paulus, asıl adı Albino Luciani. 26 Ağustos 1978 ile 28 Eylül 1978 arasında 33 gün papalık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Orderic Vitalis</span> Fransız keşiş (1075-1142)

Orderic Vitalis, İngiliz Benedikten keşişi ve tarihçi. 11 ve 12. yüzyıl Normandiya ve Anglo-Norman İngiltere hakkında önde gelen tarih yazıcılarındandır.

Prag Mezarlığı, İtalyan yazar Umberto Eco'nun 2010 yılında yayımlanan romanı. 2012 yılında Independent Foreign Fiction Prize adayları arasında gösterilen yapıtın, Eco'nun Gülün Adı adlı çalışmasının ardından yazdığı en iyi kitap olduğu düşünülmektedir.

Şadan Karadeniz, Türk yazar ve çevirmendir.

<span class="mw-page-title-main">Fransiskenler</span>

Fransiskenler veya Fransiskanlar, bir İtalyan rahibi olan Assisili Francesco, İsa'nın isteğine göre yoksulluk hayatı sürmeye ant içmiş müritleri ile kurduğu tarikatlar.

<span class="mw-page-title-main">Petrus Damianus</span>

Petrus Damianus, daha sonra piskopos ve kardinal olmuş Benedikten Camaldolese keşişi.

Silo Dua Kitabı, kağıt üzerinde Avrupa'da oluşturulmuş bilinen en eski belgedir; 1080 AD öncesine tarihlenmektedir. El yazması, quarto üzerine yazılmıştır; 1'den 37'ye kadar olan folyolar kağıt, diğerleri parşömen üzerinde olmak üzere 157 yapraktan oluşmaktadır. Kesin olarak söylemek gerekirse, tam bir dua kitabı değildir: Kısa bir açıklama olarak tanımlanmıştır. Ayrıca Liber Mysticus veya Breviarum gothicum olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Guido Bonatti</span> İtalyan astrolog ve astronom

Guido Bonatti 13. yüzyılın en ünlü astroloğu olan İtalyan matematikçi, astronom ve astrologdu. Bonatti, Kutsal Roma İmparatoru Frederick II, Ezzelino III da Romano, Guido Novello da Polenta ve Guido I da Montefeltro'nun danışmanlığını yapmıştır. Ayrıca Floransa, Siena ve Forli'nin komünal hükûmetlerine de hizmet etti. İşverenlerinin hepsi Guelph'lerle çatışma halinde olan Ghibellin'lerdi ve hepsi de şu ya da bu zamanda aforoz edilmişti. Bonatti'nin astrolojik ünü Dante'nin İlahi Komedya'sında da eleştirilmiş ve astrolojisinin cezası olarak cehennemde ikamet ettiği tasvir edilmiştir. 1277 civarında yazdığı Liber Astronomiae veya 'Astronomi Kitabı' en ünlü eseridir. Bu kitap iki yüzyıl boyunca klasik bir astroloji ders kitabı olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Kardeşler Tarikatı</span>

Bu makale, 1897'de birleşen Fransiskenlerin Gözlemci koluyla ilgilidir. Hareket içindeki diğer kollar için Fransiskenler sayfasına bakınız.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.