İçeriğe atla

Gülünç Kibarlar

Gülünç Kibarlar
Les Précieuses ridicules
YazarMolière
İlk gösterim18 Kasım 1659
İlk gösterildiği yerThéâtre du Petit-Bourbon
ÜlkeFransa
Orijinal dilFransızca
TürKomedi
Zaman ve mekân17. yüzyıl, Fransa

Gülünç Kibarlar (Fransızca: Les Précieuses ridicules, Fransızca telaffuz: [le pʁesjøz ʁidikyl]) Fransız oyun yazarı Molière'in 1659'da yazdığı, düzyazı tiyatro oyunu. Komedi türündeki tek perdelik oyun, 17 sahneden oluşmaktadır. Bu satirik oyun Molière'i Paris halkına tanıtan ilk yapıttır ve kibar sınıftan burjuva sınıfına kadar bütün insanların merak saldığı dil zorlamalarını ve zevksizliğini eleştirir.[1]

Mascarille: Küçük kazım hakkında ne düşünüyorsun? Kıyafetim ile uyumlu buluyor musun? Cathos: Kesinlikle. (IX. sahne, Moreau le Jeune tarafından çizilmiştir)

Oyun ilk kez 18 Kasım 1659'da Paris'te Théâtre du Petit-Bourbon'da sergilendi. Yeni bir edebi tarz olarak kabul edilen Gülünç Kibarlar, oldukça başarılıydı. Öyle ki, Molière ve arkadaşlarına XVI. Louis'nin desteğini ve hamiliğini kazandırdı. Oyun, hala çeşitli tiyatro toplulukları tarafından sahnelenmekte ve ilgi görmektedir.[2]

Konusu

Paris'in seçkin burjuvalarından olan, Magdelon'un babası ve Cathos'un amcası Gorgibus aşk arayışında olan kızı Magdelon ile yeğeni Cathos'u, La Grange ve Du Croisy adında iki dürüst kibarla evlenmeleri gerektiğine karar verir. Ancak, okudukları romanların etkisiyle genç kızlar, nişanlılarını beğenmez. Gençler, nişanlılarından intikam almak için yemin eden gençler, uşaklarını Mascarille markisi ve Joedelet vikontu kılığına sokarlar. “Kibar kızlar” bu iki kafadarın elinde oyuncak olur. Sonunda iki efendi ortaya çıkar; uşaklarının elbiselerini çıkarıp onları döverler.

Sahneye dünyanın sofistike bir adamı gibi davranan genç bir adam olan Mascarille gelir ve Magdelon ona aşık oluyor. Sonraki sahnede Cathos'un âşık olduğu başka bir genç adam Jodelet sahneye çıkıyor.

Perde düştükçe, Gorgibus ve kibarlar hile yapmaktan utanıyorlar. Taşrada, genç bayanların Parisli olduklarını iddia etmeleri alay konusu oldu, Paris'teki kibir kokan taşralı tecrübesizlikleri ve kendilerini beğenmeleri bu durumu kanıtlayacak şekilde gülünçtü.

Karakterler

  • La Grange - Reddedilen eş adayı
  • Du Croisy - Diğer reddedilen eş adayı
  • Gorgibus - İyi bir burjuva adamı
  • Magdelon - Gorgibus'un kızı
  • Cathos - Gorgibus'un yeğeni
  • Marotte -Hizmetçi
  • Almanzor - Kibarların alay konusu olan fakir
  • Marquis de Mascarille - La Grange valisi
  • Vicomte de Jodelet - Du Croisy'nin valisi
  • Komşular
  • Kemancı

Türkiye'de sahnelenmesi

Oyun 2001 yılının Aralık ayında İTÜ Mezunlar Tiyatrosu ve Seyyar Sahne tarafından, Kerem Eksen yönetiminde sahnelenmeye başlandı. Ortaköy Afife Jale Sahnesi ve İTÜ Salonlarında gösterilen oyun, 2002 Mayıs sonuna kadar devam etmiştir.[3]

Teknik kadro
  • Yönetmen - Kerem Eksen
  • Çevirmen - Galip Arcan
  • Reji danışmanı - Celal Mordeniz
  • Müzik - Turgay Özdemir (Çin Flüdü – Yan Flüt), Kerem Eksen (Perküsyon)
  • Kostümler - Sezgin Yiğit, R. İlke Yiğit, Suzan Karaibrahimoğlu, Akın Savaş Yıldırım, Murat Kürtün
  • Afiş - Pınar Yoldaş, Celal Mordeniz
Oyuncu Kadrosu
  • La Grange - Erdem Şenocak
  • Du Croisy - Efe Keleşoğlu
  • Gorgibus - Murat Kürtün
  • Marotte - Akın Savaş Yıldırım
  • Magdelon - Nesrin Uçarlar
  • Cathos - Banu Gültekin
  • Mascarille - Ahu Sıla Bayer
  • Jodelet - Rezzan İlke Yiğit
  • 1. Komşu - Suzan Karaibrahimoğlu
  • 2. Komşu - Sezin Bozacı
  • 3. Komşu - Selma Songür

Sivas Devlet Tiyatrosu

Sivas DT'de Gülünç Kibarlar

Sivas DT'nin Kubilay Karslıoğlu'nun rejisiyle 2 Ekim 2014'te prömiyerini yaptığı oyun, 2014-2015 sezonu boyunca devam etmiştir.[4]

Oyuncu kadrosu
  • Volkan Gündüz
  • Burçhan Göze
  • Veysel Zurnazanlı
  • Filiz Demiralp
  • Begüm Şahin
  • Özge Günay Göze
  • Elvan Demirez
  • Can Atak
  • Mehmet Demiralp
  • Özgür Dikbaş
  • Şura Adınır
  • Abdullah Yıldırım
  • Ali Tarık Tosun
  • Kağan Şenbaş
  • Enes Doymuş
Yapım ekibi
  • Yönetmen - Kubilay Karslıoğlu
  • Çevirmen - Galip Arcan
  • Dekor ve kostüm tasarım - Gülhan Kırçova
  • Işık tasarım - Mehmet Kumru

Opera uyarlaması

Besteci Felice Lattuada ve librettist Arturo Rossato, oyunun metnine dayanan bir Le preziose ridicole adlı opera yazdı. Bu opera, 9 Şubat 1929'da Milano'da Teatro alla Scala'da gösterildi.

Kaynakça

  1. ^ "Les Précieuses ridicules de Molière : Résumé". Le Salon Littéraire. 5 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2013. 
  2. ^ Rey-Flaud, Bernadette (1996). Molière et la farce. Droz. ISBN 9782600001236. 
  3. ^ "İTÜ Mezunlar Tiyatrosu Bu Sezon İki Usta'nın Oyunlarıyla Seyirciyle Buluştu" (PDF). İTÜ Mezunları Derneği Dergisi, 23. Mayıs 2002. s. 23. 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ "SDT, "Gülünç Kibarlar"ı sahneleyecek". Sabah. 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2014. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Victor Hugo</span> French romancı ve şair (1802–1885)

Victor Marie Hugo Romantizm akımına bağlı Fransız şair, romancı ve oyun yazarı. En büyük ve ünlü Fransız yazarlardan biri kabul edilir. Hugo'nun Fransa'daki edebi ünü ilk olarak şiirlerinden sonra da romanlarından ve tiyatro oyunlarından gelir. Pek çok şiirinin içinde özellikle Les Contemplations ve La Légende des siècles büyük saygı görür. Fransa dışında en çok Sefiller ve Notre Dame'ın Kamburu romanlarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Muhsin Ertuğrul</span> Türk oyuncu, yönetmen ve yapımcı (1892–1979)

Muhsin Ertuğrul, Türk tiyatro sanatçısı, yönetmen, oyuncu ve yapımcı.

İbrahim Necdet Ayral, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, tiyatro yönetmeni, seslendirme sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Molière</span> Fransız oyun yazarı ve oyuncu (1622 - 1673)

Jean-Baptiste Poquelin daha bilinen adıyla Molière, Fransız oyun yazarı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Binali Yıldırım</span> 27. ve son Türkiye başbakanı

Binali Yıldırım, Türk siyasetçi ve mühendis, Türkiye'nin 27. ve son başbakanı, 28. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı ve AK Parti'nin üçüncü Genel Başkanı. Başbakanlık ve AK Parti Genel Başkanlığı görevine Mayıs 2016'da başladı. Başbakanlık görevinden önce 2002-2013 ve 2015-2016 yılları arasında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı olarak görevlendirildi. Ayrıca 2014 ve 2015 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan'ın danışmanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sarah Bernhardt</span> Fransız oyuncu (1844-1923)

Sarah Bernhardt, Fransız tiyatro oyuncusu. Ününü Avrupa'da 1870'lerde duyurdu ve bunun ardından Avrupa ve Amerika'da aranılan biri oldu. Ünü, ciddi drama aktrisi olarak gelişti ve "Kutsal Sarah" takma adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Don Juan</span>

Don Juan, hikâyesi defalarca farklı yazarlar tarafından anlatılmış efsanevi ve kurgusal bir karakterdir. Don Juan ismi mecazi olarak "zampara" anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Ayla Algan</span> Türk oyuncu ve şarkıcı (1937-2024)

Ayla Algan, Türk tiyatro sanatçısı, sinema oyuncusu ve şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">Yılmaz Onay</span> Türk yazar

Yılmaz Onay,, Türk tiyatro yönetmeni, oyun yazarı, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Ergun Köknar</span> Türk oyuncu ve gazeteci

Ergun Köknar, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu, tiyatro yönetmeni ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Bozkurt Kuruç</span> Türk oyuncu ve yönetmen (1935–2022)

Mehmet Bozkurt Kuruç, Türk tiyatro oyuncusu, yönetmen ve öğretim üyesidir.

Yiğit Sertdemir, Türk oyuncu, tiyatro yönetmeni, oyun yazarı ve dekor tasarımcısı.

<i>Sonu İyi Biterse</i>

Sonu İyi Biterse ünlü İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir oyundur. Ne zaman yazıldığı kesin olarak bilinmemekle beraber 1601 ile 1608 arasında Shakespeare kariyerinin ikinci yarısının başlangıç yıllarında yazıldığı tahmin edilmektedir. Bu eser 1623te Shakespeare eserlerinin tümünü kapsayan Birinci Folyo içinde yayınlanmıştır. Önceleri bu oyun komedi olarak sınıflandırılmakta idi. Ancak çağımızda bu sınıflama değiştirilmiş kolayca komedi veya trajedi olarak sınıflandırma yapılamadığı için bu eserin problem oyunlar olarak sınıflanması kabul edilmektedir

<i>Saygılı Yosma</i> Jean-Paul Sartreın 1946da kaleme aldığı tiyatro oyunu

Saygılı Yosma, Fransız yazar ve filozof Jean-Paul Sartre'ın 1946 yılında Fransızca olarak kaleme aldığı tiyatro oyunu. İki perde olarak yazılan eser 1930'ların Amerika Birleşik Devletleri'nde geçer. Seçkin bir güneyli ailenin, oğullarını, siyahi bir adamı öldürdüğü için ceza almaktan kurtarmaya çalışmasını anlatmaktadır. Aile, bunu beyaz bir hayat kadını olan Lizzie MacKay'i oğulları yerine masum bir siyahi adamı suçlaması için yalancı şahitlik yapmaya ikna ederek başarmaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Louis Barrault</span> Fransız sahne sanatçısı ve tiyatro yönetmeni (1910 – 1994)

Jean-Louis Barrault,, Fransız sinema ve tiyatro oyuncusu, pandomim sanatçısı, yönetmen.

17. yüzyıl Fransız edebiyatı, Fransa'da 1598-1715 yılları arasında yaşanan siyasi, entelektüel ve sanatsal değişimlere bağlı olarak biçimlenen edebiyat dönemidir. Bu tarihler IV. Henri'nin Nantes Buyruğu'nu yayınlayarak 16. yüzyıla damgasını vuran din savaşlarını sona erdirmesi ve Fransa'ya mutlak monarşi rejimini getiren Güneş Kral XIV. Louis'nin ölümü arasındaki döneme denk düşmektedir.

17. Afife Tiyatro Ödülleri, Afife Tiyatro Ödülleri kapsamında 2013 yılında verilen, 3 özel ödül ile 15 ayrı dalda ödülden oluşan tiyatro ödülleridir. 15 daldaki adaylar ile özel ödül sahipleri 1 Nisan 2013'te açıkladı. Ödüller 29 Nisan 2013'te Haliç Kongre Merkezi'nde yapılan bir törenle sahiplerine verildi.

<span class="mw-page-title-main">Aydın Gün</span>

Aydın Gün, Türk opera sanatçısı ve rejisör.

Akabi Hikâyesi Osmanlı Ermenisi Vartan Paşa tarafından yazılmış, 1851 yılında yayımlanmış ve bazı kaynaklarca "ilk Türkçe roman" olarak kabul edilen eserdir. Ermeni harfleriyle, ancak Türk dilinde yazılmış eser Türk romancılığının ilk temel taşlarındandır ve konu ve kapsamı nedeniyle ilk Ermeni romanıdır[kime göre?]. Bir diğer açıdan da, Helmuth von Moltke'nin "dil, kültür ve geleneklerine bakıldığında, Hristiyan Türkler olarak tanımlanmaları daha doğru olur" şeklinde tarif ettiği 19. yüzyıl ortası Osmanlı Ermeni toplumu ve bu toplumun İstanbul ortamındaki sorunlarına belge oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yasmina Reza</span> Fransız sinema oyuncusu ve yazar (d. 1959)

Yasmina Reza, Art ve Vahşet Tanrısı oyunlarıyla tanınan Fransız oyun yazarı, oyuncu, romancı ve senaristtir. Kısa hicivli oyunlarının çoğu, çağdaş orta sınıf sorunlarına yansıdı. Roman Polanski'nin yönettiği 2011 kara komedi filmi Acımasız Tanrı, Reza'nın Tony ödüllü 2006 tarihli God of Carnage oyununa dayanıyordu.