İçeriğe atla

Güfte

Güfte, (Farsça: گفته) müzik eserlerinin yazılı metni, sözü[1] veya bir müzik yaptının bestelenmiş sözleri[2]'ne verilen isimdir. (Arapça: نشيده) Şiir veya besteli ve güfteli esere de neşîde denir.

Güfte Örneği

Örneğin, Uygur Oniki Muqamlarından Çebbayat (Čäbbiyat) makamında 23 nağme ve 251 mısralı güfte bulunmaktadır. Çoñ Neğme (Büyük Nağme) kısmında 12 ezgi ve 137 mısralı güfte destan kısmında sekiz ezgi ve 76 mısralı güfte; meşrep kısmında 3 ezgi ve 38 mısralı güfte yer alır.[3]

Klasik Türk mûsikisinin büyük bestekârlarından Hacı Faik Bey’in II. Abdülhamid’e övgü olarak bestelediği "Şerefnüma" makamındaki II. bestesinin güftesi şöyledir;

Ey Şehenşâh-ı cihân, âmâde-i ihsânınım,
Pâdişâhım, ömrünü efzûn ede hak dâima,
Şevketinle kâmuran ol devletinle bin yaşa
Görmemiş emsâlinî şâhım efendim nev-felek.

Tarih

19. yüzyılın sonlarına doğru Türk mûsikîsinde güftenin önemi azalmış yerini saz icralarına bırakmıştır.

Telif Hakkı

Günümüzde, şarkı sözlerini (güfteleri) yayınlayan bir sürü web sitesi var. Fakat, bazı siteler izin almaksızın telif hakkı korunan güfteleri yayınlamaya başladığından beri, bu hizmet tartışmaya açık hale gelmiştir. Nota kağıdı (beste) şirketlerini temsil eden, ABD Müzik Yayıncıları Birliği (Music Publishers' Association), Aralık 2005'te, bu gibi sitelere karşı yasal bir kampanya başlattı. Yayıncılar Birliği başkanı, Lauren Keiser, "Bedava şarkı sözü siteleri tamamen yasa dışıdır." dedi ve bazı site yöneticilerinin hapis cezasına çarptırılmasını istedi.[4]

Ayrıca bakınız

Vikisözlük'te güfte ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

Kaynakça

  1. ^ TDK Güncel Türkçe Sözlük[]
  2. ^ TDK Kişi Adları Sözlüğü []
  3. ^ Uygur Tilining İzahlık Luğiti (Uygur Dilinin Açıklamalı Sözlüğü), Şincang Helk Neşriyatı, Urumçi 1999, sayfa 425.
  4. ^ "Şarkı sözü siteleri yasal önlemlerle karşılaştı" 7 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News, 12 December 2005. Site accessed 7 January 2007
  • Nazmi Özalp, “Türk Musikisi Tarihi – Derleme”, TRT, 1986.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk müziği</span> Türklerin müziği

Türk müziği, Türklerin Orta Asya'dan beri geliştirdikleri, bugünkü özellikleri Anadolu Selçukluları ve Osmanlılar döneminde belirginleşen müzik tarzı. Musiki, Osmanlı döneminde halk ve üst kültür çevrelerinde birbiriyle ilişkili, fakat karakterleri farklı iki ana dal olarak gelişmiştir. Osmanlı'nın son dönemindeki modernleşme hareketleriyle Batı etkisi görülmeye başlanmış, bu etki Cumhuriyet döneminde daha da artmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dîvânu Lugâti't-Türk</span> Kâşgarlı Mahmudun yazdığı Türkçe-Arapça sözlük

Kitâbu Dîvânu Lugâti't-Türk Orta Türkçe döneminde Kâşgarlı Mahmud tarafından Bağdat'ta 1072-1074 yılları arasında yazılan Türkçe-Arapça bir sözlüktür.

<span class="mw-page-title-main">Necdet Yaşar</span> Klasik Türk müziği sanatçısı, tanburi (1930-2017)

Necdet Yaşar,. Klasik Türk müziği sanatçısı, tanburi.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Yavaşca</span>

Mehmet Alaettin Yavaşca, Türk tıp doktoru ve Klasik Türk müziği sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkadir Meragi</span>

Abdülkadir Meragi, Fars veya Türk kökenli besteci ve müzik bilginidir.

Şevki Bey, 19. yüzyıl Klasik Türk müziği bestekârlarından musiki türünde eser veren bir sanatçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Buhûrîzâde Mustafa Itrî</span>

Buhûrîzâde Mustafa Itrî, Türk bestekâr, şair ve hattat. Bestelediği 400 civarında eser arasından günümüze sadece yirmi kadarı gelebilmiş olsa da, Klasik Türk Musikisi’nin en büyük bestekârlarından biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vücud İkliminin Sultanı Sensin</span>

"Vücud İkliminin Sultanı Sensin", Hacı Arif Bey'in Nihavend makamında bestelediği şarkı formundaki tanınmış Türk sanat musikisi eseridir.

Hekimbaşı Abdülaziz Efendi, Osmanlı tıp bilgini, bestekâr ve şairdir. Osmanlı Devleti'nde Subhizadeler diye bilinen ve çok sayıda devlet adamı, hekim, şair ve bestekâr yetiştiren bir aileye mensuptur.

Etem Ruhi Üngör, Türk etnomüzikolog, organolog, koleksiyoner ve araştırmacı-yazar.

<span class="mw-page-title-main">Besteci</span> nota veya sözlü gelenek yoluyla müzik yapan kişi

Besteci, bestekâr, kompozitör, maestro ya da beste yapan kişi. Herhangi bir müzik eserini müzik notasyonu kullanarak yaratan kişidir. Eğer bu müzik eseri vokal (sözlü) kısımları da içeriyorsa ilgili kısımlar söz yazarı (güftekâr) tarafından oluşturulur. Bir eserin bestekârı ve güftekârı aynı kişi olabilir.

Muqam, Uygur Türkçesinde "muqam" olarak söylenen "makam" sözcüğü Arapça kökenli olup, yer, mevki, derece anlamlarının yanı sıra müzikte sistemleştirilmiş bir bütün müzik eserini ifade eder. “Türkçe Sözlük’te "makam" sözcüğü müzikle ilgili olarak “Türk müziğinde bir dizinin işleniş biçimine verilen ad” şeklinde açıklanmıştır. Uygur Türkleri arasındaki “muqam” ise belirli düzen ve kurallar içerisinde sistemleştirilmiş büyük hacimli musiki eserler için kullanılmaktadır.

Toşkan Nehri, Tanrı Dağları'nda Çin ile Kırgızistan sınır bölgesinde bir nehir.

Abdi Efendi Klasik Türk musikisinin önemli bestekârlarından biridir. On sekizinci yüzyılın ilk yarısında İstanbul'da yaşadığı ve 1750 yılı civarında öldüğü tahmin edilmektedir. Enderun'da yetişmiş olan Abdi Efendi saz eserleri ve din dışı sözlü eserler bestelemiştir. Dini eser ve din dışı küçük formda eser bestelediği bilinmiyor. Günümüze kadar gelen ve Tulum Abdi Efendi'ye ait olduğu kabul edilebilecek bestelerin sayısı sekizdir.

Ebuishakzade Mehmed Esad Efendi, bir Osmanlı şeyhülislamı, şair, besteciydi.

<span class="mw-page-title-main">Özçent</span>

Özçent veya Özçend, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divânu Lügati't-Türk'te;

Nağme, Güzel, uyumlu ses, ezgi, melodi ye verilen isimdir. Osmanlı Türkçesindeki nağme yerine, günümüz Türkiye Türkçesinde ezgi kullanılmaktadır. Aynı zamanda mecazi Birinin yalandan ve nazlanarak söylediği söz anlamındadır.

Arif Sami Toker, Türk bestekâr ve ses sanatçısı.

Ali Rıza Şengel yahut Eyyubî Ali Rıza Bey, Klasik Türk müziği bestekârı ve hocası, nevbezen.

Gündoğdu Duran, Türk bestekârdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.