İçeriğe atla

Gözleve

Gözleve
Євпаторія (Ukraynaca)
Евпатория (Rusça)
Kezlev (Kırım Tatarcası)
Кезлев (Kırım Tatarcası)
Şehrin panoraması
Gözleve bayrağı
Bayrak
Gözleve arması
Arma
Kırım üzerinde Gözleve
Gözleve
Gözleve
Gözleve'nin Kırım'daki konumu
ÜlkeRusya (de facto) Ukrayna (de jure)
BölgeKırım
Yüzölçümü
 • Toplam120 km²
Rakım10 m
Nüfus
 (2014)
 • Toplam105.719
 • Yoğunluk1618.37/km²
Zaman dilimiUTC+03.00 (MSK)
Posta kodu
97400 - 97490
Alan kodu+7-36569
İklimCfa
Resmî site
kalamit.info

Gözleve, Ukrayna'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde yer alan bir şehirdir.

Toponim

Yakın tarihte Kırım, Osmanlı, Ukrayna ve Rusya hâkimiyet sınırları içerisinde kalan şehre bu medeniyetler farklı adlar vermiş olup hepsi de günümüzde hâlen kullanılmaktadır. Şehrin Türkçede yaygın olan ve kullanılagelen adı Gözleve olup Gezleve şeklinde kullanıma da rastlanmaktadır.[1][2] Kırım Tatarcası adı ise Kezlev (Kırım TatarcasıКезлев) şeklindedir.[3] Bu ad aynı zamanda Türkçede de kullanılmaktadır. Ukraynaca ve Rusçanın ikisinde ise kullanılan ad Yevpatoriya (UkraynacaЄвпаторія, RusçaЕвпатория) iken bu ad zaman zaman bozularak Evpatorya, Evpatoriya yahut Yevpatorya şekillerinde de Türkçeye aktarılabilmektedir.[4][5]

Tarihçe

Bir Antik Yunan kolonisi olan ve geçmişte Kerkinitis (Κερκινίτης) adıyla anılan Evpatorya'ya ilk kez MÖ 500 yıllarında yerleşime açıldı. Pontus Kralı VI. Mithridates'in Kırım'ı ele geçirmesinden sonra şehrin adı, Eupator olarak değiştirildi. Kabaca 7. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar Hazar Kağanlığı'nın egemenliğinde kalan şehir, Güsliev (Güzel ev) olarak anılmaktaydı.[6]

Evpatorya, daha sonra Kıpçakların, Moğol İmparatorluğu'nun ve Kırım Hanlığı'nın bir şehri olmuştur. Kırım Hanlığı döneminde Kırım Tatarları tarafından Kezlev olarak adlandırılan şehri Osmanlılar Gözleve olarak tanımlamaktaydı.

Resimler

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Kavak, Nuri (2009). "Kırım Hanlığı Şer'iye Sicilleri'nde Yer Alan Avarız ve Para Vakıfları Üzerine". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10 (1). ss. 273-287. ISSN 1302-9703. 
  2. ^ Üşenmez, Emek (Kış 2012). "Modern Kırım-Tatar Edebiyatında Âşık Ömer". Journal of Turkish Studies. 7 (1). Uluslararası Balkan Üniversitesi. ss. 2055-2065. doi:10.7827/TurkishStudies.2971. ISSN 1308-2140. 
  3. ^ Dlujnevskaya, G. V. (2006). Eski Fotoğraflarda Bir Zamanlar Kırım. çev. Hakan Kırımlı. Türk Tarih Kurumu Yayınları. s. 1. ISBN 9751618622. 
  4. ^ Şevket Süreyya Aydemir, Makedonyaʼdan Orta Asyaʼya Enver Paşa, C.III, 1970, s. 494, 498
  5. ^ Hasan Celâl Güzel, Ali Birinci, Genel Türk Tarihi, C. 10, Yeni Türkiye, ISBN 975-6782-62-5, s. 110, 112.
  6. ^ Brutzkus, Julius (1944). "The Khazar Origin of Ancient Kiev", Slavonic and East European Review, sf. 118

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yalta</span>

Yalta, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin güney kısmında, Karadeniz kıyısında yer alan bir sahil şehridir. II. Dünya Savaşı'nın sonucu bu şehirde yapılan ve adını bu şehirden alan Yalta Konferansı ile belli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bahçesaray, Kırım</span>

Bahçesaray. Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin güney kısmında bulunan bir şehir. Kırım Hanlığı'nın başşehri. Doğusunda küçük bir şerit halinde Karadeniz'e kıyısı olan şehir; günümüzde Kırım Dağları'nın çevresindeki Çürüksü Deresi vadisinde, Simferepol-Sivastopol demiryolu üzerinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Akmescit</span>

Akmescit veya Simferopol, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir. İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bilohirsk</span>

Bilohirsk Kırım'ın güneyinde yer alan bir şehirdir. Şehrin adı 1944'e kadar Karasubazar idi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarları</span> Türklerin kıpçak kolundaki topluluk

Kırım Tatarları ya da Kırımlılar, anayurtları Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası olan Türkî halktır. 1783'te Kırım Hanlığı'nın Rusya tarafından ilhak edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti'ne zorunlu göçe tabi tutulmuşlar ve kendi vatanlarında azınlığa düşmüşlerdir. SSCB döneminde Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944'te sürgüne uğrayarak nüfuslarının yarısını yitirmişlerdir. SSCB'nin yıkılmasıyla sürüldükleri topraklardan Kırım'a geri dönmeye başlayan halk, Ukrayna'nın ana Müslüman unsurunu oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Canköy</span>

Canköy. Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin kuzey kısmında bulunan Azak Denizi'ne kıyısı olan bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarcası</span> Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dil

Kırım Tatarcası ya da Kırımca, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dildir. Ancak bazı Oğuz grubuna ait özelliklere de sahiptir. Romanya'nın Dobruca yöresinde konuşulan şekline Dobruca Tatarcası adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Azak Denizi</span> Karadenizin Kuzeydoğusunda bulunan bir içdeniz

Azak Denizi, Karadeniz'in kuzeydoğusunda yer alan ve Kerç Boğazı ile Karadeniz'e bağlanan Rusya ve Ukrayna arasındaki bir iç denizdir. Yüzölçümü 37.700 km² olan Azak Denizinin uzunluğu 240 km genişliği ise 135 km olup kıyıları alçaktır. Don ve Kuban nehirleri bu denize dökülür. Bu büyük nehirlerin ilave etkisiyle tuzluluk derecesi düşük olan Azak Denizi, Aralık ayından Mart ayına kadar donar. Bol miktarda balık bulunan bu denizde kışın buzlar delinerek balık avlanır.

<span class="mw-page-title-main">Toğay Bey</span>

Toğay Bey Tugay Bey olarak da bilinen Kırım Tatarları'nın önemli askeri liderlerinden ve siyasetçilerindendi.

<span class="mw-page-title-main">Sivastopol</span> Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kenti

Sivastopol, Osmanlı döneminde Akyar, Ukrayna'da Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kentidir. Nüfusu 328.600'dür (2004).

<span class="mw-page-title-main">Kerç Boğazı</span> Karadeniz ile Azak Denizini birleştiren boğaz

Kerç Boğazı. Karadeniz ile Azak Denizi'ni birleştiren deniz geçidi, boğaz.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Halk Cumhuriyeti</span>

Kırım Halk Cumhuriyeti, 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Tatar Millî Kurultayı'nın ilan ettiği cumhuriyettir. 23 Şubat 1918 tarihine kadar, günümüzde Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Başkenti Bahçesaray'dır. Kırım Halk Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun yıkılışına yol açan 1917 Rusya Devrimi 'nden sonra çoğu kez görülen devlet kurma girişimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Özi</span> Ukraynanın güneyinde Mıkolayiv Oblastına bağlı küçük bir şehir

Özi veya Özü, Ukrayna'nın güneyinde Mikolayiv Oblastı'na bağlı küçük bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Gaspra</span>

Gaspra Ukrayna'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde bir kasabadır, Karadeniz kıyısında, Yalta şehrinin batısında yer alır. Gaspra popüler bir tatil beldesidir. Leo Tolstoy 1901 ve 1902 yılında Gaspra'da yaşamıştır. Kasaba, armasında yer alan Kırlangıç Yuvası ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Sudak</span>

Sudak ; Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde Yalta'nın 120 km kuzeydoğusunda, Karadeniz kıyısında tarihi bir sahil kasabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Camala</span> Ukraynalı şarkıcı

Susana Cemaleddinova, sahne adıyla Camala, Ukraynalı şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">Mikolayiv</span>

Mykolaiv (Ukraynaca: Миколаїв, Ukraynaca telaffuz: [mɪkoˈlɑjiu̯],

<span class="mw-page-title-main">Kırım</span> Karadenizdeki bir yarımada

Kırım, Doğu Avrupa'da, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alan ve Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenen Ukrayna’da bulunan bir yarımada. Ukrayna'nın Herson Oblastı'nın güneyinde ve Rusya'nın Kuban bölgesinin batısında bulunmaktadır. Perekop Kıstağı ile Herson Oblastı'na bağlanmaktadır ve Kerç Boğazı ile Kuban'dan ayrılmaktadır.

İslam, Ukrayna'daki dördüncü en büyük din olup, nüfusun %0,6 -%0,9'unu temsil etmektedir. Dinin Ukrayna'da 15. yüzyılda Kırım Hanlığı'nın kuruluşuna kadar uzanan uzun bir tarihi vardır.