Görele
| Görele | |
|---|---|
 | |
 Giresun'un Türkiye'deki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Giresun |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Hamit Genç[1] |
| • Belediye başkanı | Hasbi Dede (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 178 km² |
| Rakım | 50 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 33.510 |
| • Kır | 12,258 |
| • Şehir | 19.251 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0454 |
| İl plaka kodu | 28 |
Görele, Giresun ilinin kuzeydoğusunda bulunan ve Karadeniz'e kıyısı olan bir ilçedir.
İl merkezine 63 km uzaklıkta bulunan ilçenin toplam nüfusu 31.862'dir. Giresun ilçeleri arasında nüfus bakımından 4. sıradadır. Rus-Osmanlı Harbi'nde Rusların mağlup olduğu Haç Dağı'ndaki Kanlıdere muharebe yeri, Görele şehir merkezine 6 km uzaklıkta olup, görülmesi gereken bir yerdir.
Kuşçulu Köyü'ndeki türbe ve Çavuşlu'daki Kuğuoğlu Süleyman Ağa Türbesi kültürel değer taşıyan önemli yapılardır. İlin genelinde olduğu gibi Görele ilçesinde de fındık bahçeleri doğanın dokusuna önemli bir zenginlik katmaktadır.
Halkının çoğunluğu Türkmen/Çepnilerden oluşur.[4]
Kültür
Görele ilçesi Doğu Giresun-Batı Trabzon (Espiye/Tirebolu/Torul/Beşikdüzü) kültürüne sahiptir. Merkez ilçede Giresun karşılaması ağırlıklı iken Görele ve çevresinde ise Horon ağırlıklıdır.[]
Tarihçe
Koralla, Bölge Valisi Arrianus'un İmparator Hadrianus'a yazdığı mektuplarda adı geçen bir yerdir.[5] Bu yer adı Latince "kor kırmızısı" anlamına gelen "corallium" sözcüğü ile karşılaştırılsa bile köken olarak Asya dillerine bağlıdır.[6] Koralla bugün Eynesil ilçe merkezinin hemen doğusunda yer alan kayalık burun ve bunun ucundaki kale olarak belirlenmiştir.[7] Bazı yayınlarda bu kalenin Cenevizliler tarafından inşa edildiği belirtilmekte ancak bugünkü Görele ile Eynesil ilçe merkezlerinin birbirine karıştırıldığı anlaşılmaktadır.[8] Ayrıca eski Koralla Kalesi ile daha doğudaki Liviopolis ya da bugünkü adıyla Yavebolu yerleşmeleri birbirlerinden ayrı yerlerdir.
11. yüzyıldan sonra bölgeye yerleşen Türkmenler "Koralla" adını "Görele" olarak seslendirmiştir. Buradaki kale ve hemen gerisindeki yerleşme yaşanan bir isyanın ardından 1771 yılında bugünkü Görele'nin olduğu yere taşınmıştır. Taşınılan bu yerde Antik Çağ'da Philokaleia adlı bir yerleşme olduğu sanılmakta,[8] ancak bu yerleşmenin tam yeri bilinmemektedir.
Osmanlı Devleti'nin idari reformları doğrultusunda 1867'de Trabzon vilayeti kurulunca, bu vilayetin Trabzon sancağı içinde kalan Görele, önce Tirebolu kazasına bağlı bir nahiyeyken daha sonra aynı sancağa bağlı kaza haline getirildi. 1894 yılında kaza statüsündeyken Görele'nin nüfusu 31.050 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun 30.150'si Müslüman, 694'ü Rum, 214'ü Ermeni idi.[9] 1923 yılında ise ilçe olarak Giresun'a bağlanmıştır.
Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1916 yılında başlayan Rus işgali Görele ve çevresinde 13 Şubat 1918 günü sona ermiştir. Bu işgal sırasında Görele'ye bağlı Maksutlu Köyü ve çevresinde yaşayan Müslümanların Rus işgaline destek veren Ermeni milislerce katledildiği ve Dikmetaş adlı mevkiindeki toplu halde gömüldüğü anlatılmaktadır.[10] 1990 yılında Çanakçı ilçesi kurularak Görele ilçesi bölünmüştür.[11]
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[12] | 36.964 | 5.956 | 31.008 |
| 1935[13] | 40.537 | 2.097 | 38.440 |
| 1940[14] | 42.852 | 2.154 | 40.698 |
| 1945[15] | 42.280 | 1.983 | 40.297 |
| 1950[16] | 43.711 | 2.118 | 41.593 |
| 1955[17] | 48.343 | 2.300 | 46.043 |
| 1960[18][a] | 42.759 | 3.009 | 39.750 |
| 1965[19] | 48.544 | 5.687 | 42.857 |
| 1970[20] | 49.711 | 6.244 | 43.467 |
| 1975[21] | 50.318 | 8.079 | 42.239 |
| 1980[22] | 48.660 | 7.321 | 41.339 |
| 1985[23] | 51.901 | 12.208 | 39.693 |
| 1990[24][b] | 43.949 | 20.745 | 23.204 |
| 2000[25] | 52.420 | 27.214 | 25.206 |
| 2007[26] | 28.357 | 14.428 | 13.929 |
| 2008[27] | 30.232 | 14.738 | 15.494 |
| 2009[28] | 30.501 | 15.733 | 14.768 |
| 2010[29] | 29.728 | 16.033 | 13.695 |
| 2011[30] | 29.562 | 15.738 | 13.824 |
| 2012[31] | 30.276 | 15.839 | 14.437 |
| 2013[32] | 29.713 | 15.450 | 14.263 |
| 2014[33] | 31.367 | 17.990 | 13.377 |
| 2015[34] | 30.457 | 18.655 | 11.802 |
| 2016[34] | 31.886 | 20.045 | 11.841 |
| 2017[34] | 29.806 | 17.803 | 12.003 |
| 2018[34] | 33.510 | 17.427 | 16.083 |
| 2019[34] | 31.862 | 19.695 | 12.167 |
| 2020[34] | 31.509 | 19.251 | 12.258 |
Turizm
İlçede turizm çok gelişmemiş olup ekonomiye bir katkısı yoktur. Daha çok iç turizm hakimdir. Yayla turizminin dışında turizm amaçlı herhangi bir faaliyet yaygın değildir.
İlçede yaylacılık çok gelişmiştir. Eskiden bölge halkı hayvan otlatmak için yaylaya göç etmekte iken son yıllarda, temiz dağ havası alarak dinlenmek ve çeşitli yayla şenliklerine katılarak eğlenmek için yaylaya çıkmaktadır.
Önceden yaylaya yürüyerek gidilirken; ulaşımın sağlanması ile otomobiller ile bu yaylalara bir-iki saatte gidilip gelinmektedir. Yöre halkının çıktığı yaylalarda Haziran-Temmuz aylarında çeşitli şenlikler düzenlenmektedir. Bunların içinde en meşhuru Temmuz ayının üçüncü cumartesi günü yapılan Sis Dağı eski adı Abdal Musa Dağı Şenlikleri'dir.
Görele sahile kıyısı olan bir ilçe olması nedeni ile birçok plaja ev sahipliği yapar. İlçeye gelen turistlerin serinleme kaynağı Görele'nin tertemiz soğuk suları olmuştur.
Butik otellere ev sahipliği yapan ilçe büyük oteller barındırmaması nedeniyle büyük oranlarda turist çekememektedir.
Önemli kişiler
Kâtip Şadi - Kemençe Ustası
Picoğlu Osman - Ünlü Kemençeci
Can Yücel - Türk Şair
Hasan Âli Yücel - Türk Siyasetçi ve Milli Eğitim Bakanı
Bedri Rahmi Eyüboğlu - Türk Ressam, Şair ve Yazar
Hamit Görele - Türk Artist
Ahmet Mahmut Ünlü - Türk vaiz, hafız ve yazar
Notlar
Kaynakça
- ^ "Nevşehir'de 5 İlçenin Kaymakamı Değişti". 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023.
- ^ "5/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ "'GİRESUN VE ÇEVRESİNDEKİ ÇEPNİ KÜLTÜRÜ'NÜ KONUŞTULAR". Milliyet. 11 Temmuz 2016. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023.
- ^ M. Arslan, Arrianus'un Karadeniz Seyahati. Odin Yayıncılık, İstanbul 2005, s. 33.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2016.
- ^ Paulys Real-Enzyklopädie der classischen Altertumswissenschaft. Cilt 11. Koralla maddesi.
- ^ a b AnaBritanica Genel Kültür Ansiklopedisi. Cilt 9. "Görele" maddesi. Ana Yayıncılık, İstanbul 2004; B. Umar, Karadeniz Kapadokyası (Pontos). İnkılap yayınları, İstanbul 2000, s. 114.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 1. cilt, s. 141; 15. cilt, s. 441. ISBN 9789157871117.
- ^ B. N. Tonka, "Giresun-Görele Maksutlu Dikmetaş Mevkiinde Rus Ermeni Katliamı ve Şehitlerimiz", Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu I: Tarih (Trabzon 2002), s. 527-530; http://www.tireboluhaber.net/Ozel-Haber/Ermeniler-Gorelede-Katliam-Yapmislar-1220.htm 13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Çanakçı". www.giresun.gov.tr. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Görele Nüfusu - Giresun". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Giresun Görele Nüfusu". nufusune.com.
