Görüntüleme Yöntemleri ve Ana Prensipler
W.C. Röntgen'in x-ışınlarını buluşundan sonra, görüntüleme yöntemleri hızla geliştirilmiş ve yüz yıllık bir süre içresinde, Röntgen'in bilimsel atılımı, günümüz teknolojisiyle birleşmiş, yeni görüntüleme yöntemleri ve akıllara durgunluk verecek teknikler geliştirilmiştir. Geliştirilen yeni yöntemlerin farklı farklı fiziksel prensipleri vardır. Görüntüleme yöntemlerinde, başlıca üç ana prensip kullanılmaktadır.
- Emisyon (yayma)
- Transmisyon (geçme)
- Refleksiyon (yansıma)
Emisyon
Enerji kaynağı vücuttadır. Görüntüyü oluşturmak için vücuttan salınan enerjinin alınması ve işlenmesi gerekmektedir. Vücutta sinyal veren enerjiyi oluşturabilmek için ya radyonüklid görüntülemede (RG) radyonüklid maddelerin değişik yollarla doku ve organlara ulaştırılması ya da manyetik rezonans görüntülemede (MRG) olduğu gibi radyofrekansla dokuların uyarılması gerekmektedir.
Transmisyon
Bu prensiple geliştirilmiş görüntüleme yöntemlerinde kullanılan enerji, vücudu geçer ve öbür taraftaki alıcıya ulaştırılır. Enerji kaynağı ve alıcı farklıdır. Burada kullanılan enerjinin vücudu geçebilecek kadar güçlü olması gerekir. Röntgen ve bilgisayarlı tomografi yöntemlerinde transmisyon söz konusudur.
Refleksiyon
Enerji kaynağı ve alıcı hastanın aynı tarafında bulunur. Üretilen enerji vücuda gönderildikten sonra, vücuttan yansıyan enerji alınarak görüntüleme sağlanır. Ultrasonografi (US) yöntemi, refleksiyon prensibiyle geliştirilmiştir.
Görüntüleme yöntemleri; röntgen, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, ultrasonografi ve radyonüklid görüntüleme olmak üzere beş ana grupta toplanabilir. Röntgenin, günümüzde bilgisayar teknolojisinin gelişmesiyle artık dijital röntgen gibi hızla gelişen bir alt grubu vardır.
Bu yöntemlerin her biri farklı fiziksel prensibe dayanmaktadır. Görüntü elde etmek için kullanılan enerji ve görüntü alıcı sistemleri farklıdır.
Kullanılan enerjiye bağlı bazı yöntemlerin riskleri vardır.
Elde edilen görüntü,iki boyutlu ya da üç boyutlu (kesitsel) olmak üzere yöntemden yönteem değişiklik göstermektedir. Röntgen, yaygın kullanılan şekliyle üç boyutlu objenin, iki boyutlu bir izdüşümünün elde edilmesidir. Bunuls birlikte, röntgen'in bir alt dalı olan konvasiyonel tomografide kesitsel görüntü lde edilir. Radyonüklid görüntülemede de SPECT ve PET yöntemleri kesitsel görüntüleme sağlamaktadır.
Yöntemlerin farklı fiziksel prensiblere dayanması nedeniyle görüntü zenginleştirmede kullanılan kontrast maddelerin türleri de farklıdır.
