İçeriğe atla

Görükle, Nilüfer

Koordinatlar: 40°14′K 28°50′D / 40.233°K 28.833°D / 40.233; 28.833
Görükle
Mahalle
Harita
Mahallenin haritadaki yeri
Koordinatlar: 40°13′55″N 28°50′20″E / 40.232°K 28.839°D / 40.232; 28.839
Ülke Türkiye
İlBursa
İlçeNilüfer
Coğrafi bölgeMarmara
İdare
 • YöneticiMuhtar[1]
İhtiyar heyeti[1]
Rakım50 m
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu224

Görükle, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine bağlı bir semttir.

Cumhuriyet öncesinde bir Rum köyü olan Görükle, Cumhuriyet yıllarında bir mübadele köyü olmuş; Uludağ Üniversitesi'nin ana yerleşkesinin, köyün merası üzerinde inşa edilmesinden sonra ağırlıklı olarak öğrencilerin yaşadığı bir kentsel alan haline gelmiştir.

Konum

Bursa-İzmir karayolunun hemen yanında yer alır. Bursa şehrinin batı çıkışındaki son yerleşim alanlarından biridir. Bursa şehir merkezine 23 km. uzaklıktadır.

Kuzeyinde Mudanya, Tirilye semtleri ve Marmara Denizi, güneyinde Hasanağa ve Kayapa konut yerleşim bölgeleri, doğusunda merkez ilçeler olan Nilüfer ve Osmangazi, batısında Gölyazı Köyü ve Uluabat Gölü gibi turistik yerleşim bölgeleri yer alır.

Tarihçe

Görükle, 16. yüzyıl Osmanlı kayıtlarında Kite Kazası’na bağlı ‘Görüklü’ Köyü olarak geçmektedir.[2] Adının Bizans kaynaklarında Kouboukleia, Osmanlı tahrir defterlerinde de Kübüliye biçimiyle yazıldığı görülmüştür.[3]

Burada 11. yüzyıldaki Türk akınları sırasında veya Bursa'nın Osmanlılar tarafından kuşatıldığı yıllarda inşa edilmiş bir kale bulunmakta idi. Bizans tarihçisi Yoeryos Pahimeris’in kayıtlarına göre Görükle Kalesi 1308 yılında Osmanlılar tarafından fethedilmiş ve Bursa'nın fethi sürecindeki ilk basamaklardan birisi olmuştur.[4]

Sultan Murad ile I. Mehmet’ın vakıf köyü olan Görükle, Ağustos 1922 tarihinden önce Rumca konuşan yaklaşık 400 haneden oluşmaktaydı.[4] Dini olarak Gölyazı (Apollanias) Kilisesi’ne bağlı idi. Köy sakinleri tahıl çiftçiliği, hayvancılık, bağcılık ve ipekböcekçiliği ile uğraşırdı.

Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadesi sonucu köyün Rum halkı Görükle'den ayrılmış ve 1924 yılında Yunanistan’ın Langaza kazasının Sufa, Kaval, Evca, Beyran köylerinden gelen göçmenler köye yerleştirilmiştir. Ayrıca Kavala'dan gelen Pomaklar da köye yerleştirilmiştir.[3] Mübadele'den önce Rumlar'ın bıraktığı arazilerin çoğu zeytinlik, dutluk ve bağlık idi. Göçmenler zeytinciliği ve kozacılığı öğrenmişler; gelmiş oldukları yerde tütüncülük ile uğraşan bazıları Bursa’daki tütüncülüğün gelişmesine katkı sağlamışlardır.[4] Özellikle 1940’lı yıllardan itibaren kozacılık Görükle’de tekrar önemli hale geldi. 1971 yılında köyün kuzey kısmında “Görükle Tohum İstihsal Kooperatifi” kuruldu ve İpekböcekçiliği Enstitüsü ile iş birliği halinde çalışıldı.[4]

1955 yılında 16 köyün bağlı olduğu bir bucak merkezi olan Görükle'de 27 Şubat 1957 tarihinde bir belediye örgütü kuruldu.[5] Yanında Uludağ Üniversitesi’nin kurulmasıyla Görükle'nin önemi gitgide arttı. Öğrenci yurtlarının, eğlence ve kültür mekanlarının bulunduğu bir yerleşim haline geldi. Görükle Belediyesi 2009 yılında yeni bir düzenleme ile kapatıldı ve Görükle, Nilüfer ilçesine bağlı bir mahalle haline geldi.

Köye ait 3 bin dönümlük mera istimlak edilerek üzerine Uludağ Üniversitesi yerleşkesi kurulmuştur. Üniversitenin kurulmasının Görükle üzerindeki etkisi 1990'lardan itibaren hissedildi.[4] Köy, yerleşim yeri ihtiyacından ötürü bir kentsel alana dönüştü; daha çok doğu ve güney yönlerinde gelişti. 2018 yılında 40.683 olan Görükle nüfusunun çoğunluğunu üniversite öğrencileri oluşturmakta idi.

Coğrafya

Görükle'den, Bursa ve Uludağ

Sakarya Mahallesi ve Dumlupınar Mahallesi olmak üzere iki mahallesi vardır. Atatürk Caddesi’nin kuzeyi Sakarya Mahallesi, güneyi Dumlupınar Mahallesi olarak isimlendirilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  2. ^ "Nilüfer tarih". www.bursadakultur.org. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2022. 
  3. ^ a b "Görükle". Bursa.com. 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022. 
  4. ^ a b c d e Aydın, Tuğçe (2019). "Görükle kentsel dokusunun öğrencileştirme kavramı üzerinden mekan dizimsel analizi". Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi. 16 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022. 
  5. ^ Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 030.11.1, Yer No: 263.7.10.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bursa Uludağ Üniversitesi</span> Bursada kurulu devlet üniversitesi

Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa’daki ilk üniversite olarak 11 Nisan 1975 tarihinde "Bursa Üniversitesi" adıyla kurulan, 1982 yılında ise "Uludağ Üniversitesi" adını alan, 2018 tarihinde ise "Bursa Uludağ Üniversitesi" ismini alan ve bünyesinde 15 fakülte, 2 yüksekokul, 15 meslek yüksekokulu, 1 konservatuvar, 4 enstitü, 27 araştırma ve uygulama merkezi ve rektörlüğe bağlı 5 bölümü olan yükseköğretim kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfer, Bursa</span> Bursanın ilçesi

Nilüfer, Bursa iline bağlı ilçedir. İlçenin adı, Orhan Gazi'nin eşi "Nilüfer Hatun"dan gelmektedir. Haziran 2016'da Avrupa'da bulunan yaklaşık 27.000 belediye arasından 12 belediyeye Avrupa Konseyi tarafından verilen 'Avrupa Diploması'nı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi</span> Türkiye ile Yunanistan arasında din esasına dayanılarak gerçekleştirilmiş zorunlu göç

Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi, 1923 yılında Lozan Barış Antlaşması'na ek olarak yapılan sözleşme uyarınca Türkiye Cumhuriyeti ve Yunanistan Krallığı'nın kendi ülkelerinin yurttaşlarını din esası üzerine tehcir ve zorunlu göçe tabi tutmasına verilen addır. Göçe tabi tutulan kişilere ise mübadil denir.

<span class="mw-page-title-main">Şirince</span> İzmir, Türkiyede bulunan köy

Şirince, İzmir ilinin Selçuk ilçesine bağlı bir mahalledir.

Demirtaş, Bursa'nın Osmangazi ilçesine bağlı bir nahiyedir. 29 Mart Seçimleri'ne kadar Demirtaş Belediyesi olarak ayrı bir bölgeydi. Fakat bu tarihten sonra Osmangazi'ye bağlandı. Şu anki belediye binası Halk Eğitim Merkezi olarak kullanılmaktadır. Eski TBMM başkanı Bülent Arınç bu kasabada doğmuştur. TOFAŞ fabrikası da bu semtte yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gölyazı, Nilüfer</span> Nilüferde bir köy

Gölyazı,, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Aydınpınar, Mudanya</span>

Aydınpınar, eski ismi Misebolu, Bursa ilinin Mudanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Balabancık, Mudanya</span>

Balabancık, Bursa ilinin Mudanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Dereköy, Mudanya</span>

Dereköy, Bursa ilinin Mudanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Atlas, Nilüfer</span>

Atlas, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine bağlı bir mahalledir.

100. Yıl Mahallesi Bursa İlinin Nilüfer İlçesi'ne bağlı bir mahalledir. Şehir merkezine 17 km uzaklıkta Nilüfer ilçesine 8 km uzaklıkta olan mahallenin batısında Uludağ Üniversitesi Yerleşkesi, kuzeyinde Özlüce Mahallesi, güneyinde İzmir Yolu, doğusunda ise Ertuğrul Mahallesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Akçalar, Nilüfer</span>

Akçalar, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine, bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Bursa'daki gayrimüslimler</span>

Bizans İmparatorluğu zamanından beri Bursa şehrinde Hristiyan ve Yahudi toplumları yaşamaktaydı. Bursa Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçtikten sonra da gayrimüslim toplumlar Bursa'da yaşamaya devam etti. 1831 yılında Bursa'da 10.552 hane müslüman ve 5.586 hane gayrimüslim yaşamaktaydı. Kiliseleri, sinagogları, cemaat okulları, idari yapıları ve yargı kurumları bulunan gayrimüslim azınlıklar, Osmanlı tebaası ve birer Osmanlı milleti olarak yaşadılar. Bursa'nın Osmanlı dönemindeki ticaret, zanaat ve tarım etkinliklerinde, kentin gelişiminde, Müslümanların olduğu kadar Rum, Ermeni ve Yahudi nüfusun da önemli bir payı olmuştur. 1915 Ermeni Soykırımı olayları ve 1923 Nüfus Mübadelesi sonucu Bursa'nın Hristiyan nüfusu büyük ölçüde azaldı. Yahudi nüfus ise İsrail'in kuruluşundan sonra giderek azalmıştır. Günümüzde Bursa'da gayrimüslim olarak ancak 60 civârında Yahudi vatandaşın yaşadığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gümüştepe, Nilüfer</span>

Gümüştepe,, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Mübadele Evi</span>

Mübadele Evi, Bursa'nın Nilüfer ilçesinin Görükle mahallesinde 2016 yılında açılmış bir müzedir.

M2 Metro Hattı, Bursa'daki hafif raylı metro hatlarından biridir. Hat üzerinde 34 istasyon bulunmaktadır. 32 istasyon işletmede olup, 2 istasyon inşa hâlindedir.

<span class="mw-page-title-main">Ertuğrul, Nilüfer</span>

Ertuğrul, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Karaman, Nilüfer</span>

Karaman, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Hürriyet, Osmangazi</span>

Hürriyet, Bursa ilinin Osmangazi ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Ağlayan Çınar</span> Bursa’da bir anıt ağaç

Ağlayan Çınar Bursa ilinin Nilüfer ilçesinin Gölyazı mahallesinde bulunan 1998 yılında yaşı 725 yıl olarak belirlenmiş tarihi bir çınar ağacıdır. Ağaç göl kenarında bulunmaktadır ve koruma altındadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.