II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.
CIA, Birleşik Devletler federal hükûmetinin sivil bir dış istihbarat servisidir ve resmî olarak dünyanın dört bir yanındaki ulusal güvenlik bilgilerini, öncelikle insan istihbaratını (HUMINT) kullanarak toplamak, işlemek ve analiz etmekle görevlendirilmiştir.
Diplomat, dış temsilcilik, dış politikayla uğraşan ve ülkesini yurt dışında temsil etmekle görevlendirilen kimsedir. Vatandaşlarının haklarına ve çıkarlarına uygun olarak yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlarla ilişkileri yürütmek üzere Dışişleri Bakanlıklarına bağlı olarak atanan kişidir.
NKVD veya İçişleri Halk Komiserliği, Sovyetler Birliği'nin çeşitli meselelerini idare eden devlet birimi. NKVD 1917'de kurulan ve başlangıçta düzenli polis çalışması yürütmek ve ülkenin hapishanelerini ve çalışma kamplarını denetlemekle görevli bir Sovyet kolluk kuvvetiydi. 1930'da dağıtıldı, ancak 1934'te tüm sendikaları kapsayan bir komiserlik olarak yeniden kuruldu. Bu süre zarfında NKVD, OGPU'nun işlevlerini üstlendi ve hem düzenli polislik faaliyetlerinden hem de gizli polis faaliyetlerinden sorumlu oldu. Özellikle Joseph Stalin yönetimindeki Büyük Temizlik sırasında siyasi baskıdaki rolü ve yargısız infazlara, Gulag zorunlu çalışma kampları sistemine ve daha zengin köylülere yönelik baskıya dahil olmasıyla bilinir. Ayrıca Sovyet sınırlarının korunması, casusluk ve Polonya'daki baskı ve katliamlar da dahil olmak üzere diğer ülkelerde Sovyet politikasının uygulanmasını denetledi. 1946'da tüm Halk Komiserliklerinin adı Bakanlık olarak değiştirildi ve NKVD İçişleri Bakanlığı (MVD) oldu.
Embiya Çavuş, Bulgaristan Türkü ressam ve porselen sanatçısıdır.
Leopold Trepper, II. Dünya Savaşı sırasında Batı Avrupa’da faaliyet gösteren geniş bir casusluk teşkilatını organize eden ve yöneten Sovyet casusudur. Bu teşkilat haberalma jargonunda Kızıl Orkestra – Trepper Grubu olarak bilinir.
Federal Soruşturma Bürosu, kısaca FBI, Amerika Birleşik Devletleri'nin iç istihbarat ve güvenlik gücüdür. Aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nin başlıca Federal kolluk kuvveti organizasyonudur. ABD Adalet Bakanlığı yetki alanı altında çalışır. FBI şu anda ABD İstihbarat Topluluğu'nun üyelerinden biridir ve Adalet Bakanı'na ve Ulusal İstihbarat Direktörü'ne bildirim yapar. ABD'nin bir terörle mücadele, karşı casusluk ve suç araştırma organizasyonu olan FBI'ın tam 200 kategoriden fazla federal suç üstünde yargılama yetkisi vardır.
Richard Sorge, II. Dünya Savaşı'ndan önce Japonya’da görev yapan, Sovyetler Birliği'nin casusu. Casuslar içerisinde en başarılıları arasında gösterilir. Casus kod adı Ramsay’dır. Almanya’da ve Japonya’da gazeteci olarak çalışmıştır. 1941'de Tokyo'da yakalanan Sorge, 1944'teki idamına kadar SSCB ile olan bağlantısını reddetse de SSCB ancak 1964 yılında Sorge'u kahraman olarak tanımıştır.
John Anthony Walker, Soğuk Savaş döneminde 1968-1985 yılları arasında Sovyetler Birliği hesabına casusluk yapmış olan ABD Deniz Kuvvetleri muhabere subayı. Yakalandıktan sonra mahkemede itirafta bulunmasına karşılık cezasında yapılan indirim üzerine yapılan anlaşma sonucu 1985'teki davasında suçlu olduğunu itiraf edecek, aynı şebekenin içinde olan oğlu Michael Walker'a daha adilane davranılmasını isteyecektir. Casusluk yaptığı dönemde Sovyetler Birliğinin ikiyüz binin üzerinde donanma mesajını deşifre etmesini sağlayacaktır. 1987 yılında New York Times'da yayınlanan habere göre bu casusluk Sovyetler Birliğinin ABD'ye karşı gerçekleştirdiği en zarar verici casusluk olmuştur.
Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi veya Sovyet-Afgan Savaşı, Sovyet kontrolündeki Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nde (DRA) 1979'dan 1989'a kadar süren uzun süreli bir silahlı çatışmaydı. Savaş, Soğuk Savaş'ın büyük bir çatışmasıydı, çünkü DRA, Sovyetler Birliği ve müttefik paramiliter gruplar arasında Afgan mücahitlere ve onların müttefik yabancı savaşçılarına karşı yoğun çatışmalar yaşandı. Mücahitler çeşitli ülke ve kuruluşlar tarafından desteklenirken, desteklerinin çoğunluğu Pakistan, ABD, İngiltere, Çin, İran ve Basra Körfezi'ndeki Arap ülkelerinden geldi. Yabancı güçlerin katılımı, savaşı ABD ile Sovyetler Birliği arasında bir vekalet savaşı haline getirdi. Çatışmalar 1980'ler boyunca çoğunlukla Afgan kırsalında gerçekleşti. Savaş yaklaşık 3.000.000 Afgan'ın ölümüyle sonuçlandı, milyonlarcası da mülteci olarak ülkeden kaçtı. Ülke dışında yerinden edilen Afganların çoğu Pakistan ve İran'a sığındı. Afganistan'ın 1979 nüfus sayımına göre 13,5 milyonluk eski nüfusunun yaklaşık %6,5 ila %11,5'inin çatışma sırasında öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Sovyet-Afgan Savaşı, Afganistan genelinde büyük yıkıma neden oldu ve bilim adamları tarafından Sovyetler Birliği'nin dağılmasına ve Soğuk Savaş'ın resmen sona ermesine katkıda bulunan önemli bir faktör olarak gösterildi.
Diplomatik Güvenlik Servisi,
Rusya Federasyonu Dış İstihbarat Servisi (Rusça: Служба внешней разведки, Rusça telaffuz: [Sluʐbə vnʲɛʂnʲɪj rɐzvʲɛtkʲɪ]; tra. Sluzhba vneshney razvedki; ya da SVR RF ağırlıklı sivil işler için, Rusya'nın dış istihbarat kuruluşudur. SVR, KGB'nin Birinci Baş Direktörlüğü organizasyonunun halefidir. Askeri casusluk işlerinde karşılığı GRU olmaktadır. SVR RF Aralık 1991 yılından bu yana KGB'nin Birinci Baş Direktörlüğü halefi konumundadır. SVR'nin yönetim merkezi Moskova'da Yasenevo Bölgesi'nde bulunur.
Avustralya Gizli İstihbarat Servisi Avustralya ulusal dış istihbarat kuruluşudur. Hem karşı istihbarat dahil olmak üzere diğer ülkelerin istihbarat örgütleri ile bağlantıya geçmek hem de deniz aşırı istihbarat toplamadan sorumludur. ASIS, İngiliz Gizli İstihbarat Servisi (MI6) ve Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) ile karşılaştırılabilir.
Devlet Güvenlik Bakanlığı (MSS) karşı istihbarat, yabancı istihbarat ve siyasi güvenlikten sorumlu istihbarat kurumudur ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin güvenlik teşkilatıdır. Pekin'de Çin Halk Cumhuriyeti'nin Kamu Güvenliği Bakanlığı'na yakın bir merkezdir.
Bilgi ve Dış Güvenlik Ajansı yaygın olarak AISE olarak bilinen ve eskiden SISMI olarak bilinen İtalya'nın dış istihbarat servisidir. İtalya dışında etkinlik gösteren örgüt başta HUMINT kullanımı yoluyla İtalya'nın bölgesel çıkarlarını korur. Diğer ülkelerdeki karşıtları MI6, CIA ve DGSE'dir.
Rodolf Ivanovich Abel, gerçek adı Vilyam "Willie" Genrikhovich Fisher olan Sovyet istihbarat subayıdır. 1957 yılında Amerikan Federal Soruşturma Bürosu tarafından ajanlık gerekçesiyle tutuklandığı zaman kullandığı takma adını daha sonraları benimsemiştir.
Cengel Operasyonu, istihbarat ve direniş ajanlarının Polonya'ya ve Baltık ülkelerine gizlice sokulması için Soğuk Savaş'ın (1948-1955) başında İngiliz Gizli İstihbarat Servisi'nin (MI6) yürüttüğü gizli programın adı. Ajanların çoğu, İngiltere ve İsveç'te özel olarak eğitilen; Polonyalı, Estonyalı, Leton ve Litvanyalı sürgünlerden oluşuyordu. Bu ajanlar sızdıkları ülkelerde, Lanetli askerler ya da Orman Kardeşleri gibi Sovyet karşıtı gruplarla bağlantı kuruyorlardı. Operasyonun deniz ayağı Royal Navy ve Alman Mayın Tarama Yönetimi'ne bağlı askerlerdi. Amerikan destekli Gehlen Organizasyonu da Doğu Avrupa'dan ajan teminine dahil oldu. KGB bu casusluk ağına sızdı; ajanların çoğunu yakalayarak veya taraf değiştirmelerini sağlayarak, operasyonu çökertti.
Sovyet atom bombası projesi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği'nin nükleer silah geliştirmesi için yetkilendirdiği araştırma ve geliştirme programı.
Martha Eccles Dodd, Amerikalı gazeteci ve romancıdır. ABD Başkanı Franklin Delano Roosevelt'in Almanya ilk Büyükelçisi William Edward Dodd'un kızı Dodd, 1933-1937 yılları arasında Berlin'de yaşadı ve Üçüncü Reich'ın yükselişine tanık oldu. Nazi devletinin şiddetine ilk elden tanık olduktan sonra sol siyasete dahil oldu. İkinci kocası Alfred Stern Jr. ile İkinci Dünya Savaşı öncesinden Soğuk Savaş'ın zirvesine kadar Sovyetler Birliği adına casusluk yaptı.
Kamu Güvenliği İstihbarat Ajansı (PSIA), Japonya'nın ulusal İstihbarat teşkilatıdır. 21 Temmuz 1952 tarihinde kurulmuş olup Adalet Bakanlığı'na bağlıdır ve Japon ulusal güvenliğine yönelik tehditlere karşı iç güvenlik ve casuslukla görevlendirilmiştir. Merkezi Tokyo'nun Chiyoda semtinde yer almaktadır.