İçeriğe atla

Gönül Tekin

Gönül Tekin
DoğumGönül Alpay
Türkiye
MilliyetTürk
EvliliklerŞinasi Tekin (1967-2004)
Çocuk(lar)İbrahim Hakkı Durali Satılmış Tekin
Kariyeri
DalıEdebiyat profesörü ve Türkolog
Çalıştığı kurumlarErzurum Atatürk Üniversitesi
İstanbul Üniversitesi
Harvard Üniversitesi
Doktora
danışmanı
Ali Nihad Tarlan, Andreas Tietze, Janos Eckmann

Gönül Alpay Tekin, Türk edebiyat profesörü ve Türkolog.

Yaşamı

1961 yılında İstanbul Üniversitesi'nin Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü'nden mezun oldu. 1962-1963 yıllarında Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde Türk dili ve edebiyatı bölümünde asistan olarak hizmete başladı. Kaliforniya Üniversitesi'nde (UCLA) doktora eğitimi için Andreas Tietze, Janos Eckmann, Emin Benani ve Gustave E. von Grunebaum ile birlikte çalıştı.[1] 1968'de Türkiye'ye dönerek Ali Nihad Tarlan'ın danışmanlığında "Ali Şîr Nevaî, Ferhud ü Şirin" başlıklı doktora teziyle doktor unvanı aldı. 1970'te ise Hacettepe Üniversitesi'nde Türk dili ve edebiyatı bölümünde çalışmaya başladı.[2]

Harvard Üniversitesi'nin eski türk edebiyatı profesörlerinden olan Şinasi Tekin ile 1967 yılında evlendi. Eşiyle birlikte Harvard Üniversitesi'nin yakındoğu dilleri ve medeniyetleri bölümüne geçtiler.[3] 1984'ten 1994 yılına kadar Harvard Üniversitesi'nde Osmanlı Türkçesi, Çağatayca ve Özbekçe dilleri konusunda dersler verdi. Ahmed-i Dâ'i'nin Çeng-nâme eseri üzerinde çalışmalarda bulundu ve 1992'de bunu yayınladı.[4] 1978'den 2004 yılına kadar "Türklük Bilgisi Araştırmaları" (TUBA) (Journal of Turkish Studies) akademik dergisinde eşiyle birlikte editörlük yaptı.[5] Bu dergi aracılığıyla yüzlerce makale, kitap tanıtımı ve eleştiri bu dergide Türkçe olarak yazılmıştır ve bu dergi ve yayın serisi aracılığıyla Türkçe, Batı dünyasında Türkoloji'nin yayın dillerinden biri haline gelmiştir.[6] Yine Şinasi Tekin ile birlikte 1996 yılında Ottoman Studies Foundation adıyla bir dernek kurdu.

Uzun yıllar Türkiye'de Harvard Üniversitesi bünyesinde bir "Osmanlıca yaz okulu" açılabilmesi için eşiyle birlikte çaba gösterdi. Bu gayretlerinin sonucunda 1996 yılında Ayvalık'ta Harvard Ünivesitesi ve Koç Üniversitesi'nin işbirliği ile "Harvard-Koç Üniversiteleri Osmanlıca Yaz Okulu" açıldı ve kendisi de burada ders verdi.[7][8]

Gönül Tekin-Şinasi Tekin çiftinin İbrahim Hakkı Durali Satılmış Tekin adında bir oğlu vardır.

Eserleri

  • Feyzî Çelebi, Şem′ü pervane. The Department of Near Eastern Languages & Civilizations Harvard University, 1991.
  • Ahmed-i Dâ'i, Çeng-nâme, The Department of Near Eastern Languages & Civilizations Harvard University, 1992.
  • Ali Şîr Nevaî, Ferhud ü Şirin, Ankara: Türk Tarihi Kurumu, 1994.
  • Hayat Ağacı,Makaleler Birinci Kitap, Yeditepe Yayınları, 2017.
  • "XIX. Yüzyıl Özbek Edebiyatına genel bir bakış." in TDAY (1973-4). p. 255-268.
  • "Ceng name′de Musiki Terimleri.” in DTC Falsefe Dergisi. c. X. Ankara, 1976.
  • "Zaifi Külliyatının yeni bir nüsahası hakkında." in JTS/TUBA (1978), pp. 107–125.
  • "Ali Nihad Bey′in hayatı." in JTS/TUBA (1978), pp. 31–35.
  • "Ali Nihad Bey′in kişiliği." in JTS/TUBA (1978), pp. 36–49.
  • "Hamdullah Hamdi′nin yeni bir Leyla ve Mecnun nüshası ve metin tenkidi hakkında bazı düşünceler." in JTS/TUBA (1979), pp. 207–242.
  • "Beş Trabzon masalı ve bir tahlil denemesi." in JST/TUBA (1981) pp. 99–130.
  • "Mevlana-Yunus Emre ve Ahmed-i Da′i′deki Musiki Aletleri ile ilgili semboller üzerine düşünceler." in JTS/TUBA (1983), pp. 439–451.
  • "Seyfelmüluk ve Bediül cemal hikayesinde Eski Yakın doğu Kültüründen kalma unsurlar hakkında." in JTS/TUBA (1985) pp. 277–300.
  • "XVI. Yüzyıl Çagtay Şairi Meclisi′nin Seyfelmüluk Adlı Mesnevisi ıtakkında." in JTS/TUBA (1987), pp. 123–132.
  • "Feyzi Çelelbi′nin Şem′ ü Pervanesi." in JTS/TUBA (1991), pp. 1–157.
  • "Camas b-Name hikayesindeki yılan sembolü." içinde: Meral Alpay′a Armağan. İstanbul, 2007. pp. 267–290.
  • “Divan Edebiyatındaki Bazı Moiflerin Mitoljik Kökenleri." in Festschrift in Honer of Cem Dilçin, JTS/TUBA, Part II (2009).
  • "The Seyfelmüluk- Bediül Cemal story and its ancient Near Eastern origin." in Wiener Zeitschift für die kunde des Morgenlandes, Festschrift Andreas Tietze. Wien, 1986.
  • "Selvi ve Su." in Oriente Moderno Instituto Per L'Oriente C.A. Nallino XV (LXXVI) 2 (1996).
  • (Şinasi Tekin ile.) Evliya Çelebi Seyahatnamesi. I. Kitap: İstanbul Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının Tıpkıbasımı, 1, cüz: v. 1-106a. Giriş Fahir İz. Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları, 11. Türkçe Kaynaklar, 9. Cambridge, Mass: Harvard Üniversitesi Basımevi (1989).
  • (Şinasi Tekin ile.) Evliya Çelebi Seyahatnamesi. I. Kitap: İstanbul. Dizin. Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının Tıpkıbasım Neşrine Göre Hazırlanmıştır. 1. Cüz: Elif-Ce. Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları, 12. Türkçe Kaynaklar, 10. Cambridge, Mass: Harvard Üniversitesi Basımevi (1989).
  • (Şinasi Tekin ile.) Evliya Çelebi Seyahatnamesi. I. Kitap: İstanbul Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının Tıpkıbasımı, 2. Cüz: v. 106b-217b. Giriş Fahir İz. Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları, 19. Türkçe Kaynaklar, 17. Cambridge, Mass: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü (1993).
  • (Şinasi Tekin ile.) Fahir İz Armağanı

Kaynakça

  1. ^ "WHO'S WHO IN TURKISH CULTURE AND ART". 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2017. 
  2. ^ "Hacettepe türk dili ve edebyatı - Emeği Geçenler". 27 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2017. 
  3. ^ "Büyük âlim Gönül Hoca'nın makaleleri Türkiye'de ilk defa toplu halde yayınlandı - Murat Bardakçı - Habertürk - 20 Mart 2017". 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2017. 
  4. ^ "'Çengnâme'nin ışığında mitoloji ve edebiyat notları - Şalom - 11 Mart 2015". 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2017. 
  5. ^ ""Süreli yayınlar" - Cumhuriyet - 8 Nisan 1982". 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2017. 
  6. ^ "Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cillt.40, s.356". 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2017. 
  7. ^ "Harvard'da Türkçe öğretiyorlar!". 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2017. 
  8. ^ "Sabah - Cunda'da Harvard var? - 22.03.2011". 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İlber Ortaylı</span> Türk tarihçi, akademisyen ve yazar

İlber Ortaylı, Türk tarihçi, akademisyen ve yazar. Türk Tarih Kurumu şeref üyesidir. Ortaylı, Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyesi ve Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Şinâsî</span> Türk gazeteci, yazar ve şair

İbrahim Şinasi Efendi, Türk gazeteci, yayımcı, şair ve oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmedî</span> Türk divan şairi ve hekim (1334–1413)

Ahmedî divan şairi ve hekim.

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

Şeyhî, Kütahya doğumlu 15. asır Türk divan şairi ve tabip.

Saltuknâme, 13. yüzyıl alp-erenlerinden olan ve Rumeli’nin Türkleşmesinde büyük rolü bulunan Sarı Saltuk'un efsanevi hayatını anlatan Anadolu Türk destanlarından biridir. Eserde, Sarı Saltuk'un menkıbelerinin yanı sıra, dönemin önemli kişilerinin menkıbeleri ve bu kişilerin Sarı Saltuk ile olan münasebetleri de anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çağatayca</span>

Çağatayca, Çağatay Türkçesi veya Doğu Türkçesi, 15. yüzyılda Timurluların idaresi altında gelişen ve 15. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına dek Orta Asya'daki Müslüman Türk halkları tarafından ortak yazı dili olarak kullanılan dildir.

<i>Seyahatnâme</i> (Evliya Çelebi) Osmanlı seyyahı evliya çelebi tarafından yazılan eser

Seyahatname veya Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Evliya Çelebi tarafından 17. yüzyılda yazılmış olan gezi yazısı kitabıdır. On ciltten oluşur. Seyâhatnâme ilk olarak 1848’de Kahire Bulak Matbaasında Müntehâbât-ı Evliya Çelebi adıyla yayımlanmıştır. İkdam Gazetesi sahibi Ahmed Cevdet Bey ile Necib Asım Bey, Pertev Paşa Kütüphanesindeki nüshayı esas alarak 1896 senesinde İstanbul’da basmaya başlamışlardır. 1902 senesine kadar ancak ilk altı cildi yayımlanabilmiştir. Yedinci ve sekizinci ciltleri 1928’de Türk Tarih Encümeni, dokuz ve onuncu ciltleri ise 1935-1938 yılları arasında yeni harflerle Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâleti tarafından yayımlanmıştır. Seyahatname’nin 1814 yılında Hammer tarafından keşfedilmesinden sonra birçok yabancı bilim insanı Çelebi hakkında araştırmalar yapmış eseri birçok dile çevrilmiş ve yayımlanmıştır. Orhan Şaik Gökyay, Seyahatname'nin birinci cildini Latin alfabesine çevirmiş ve böylece eser daha çok kişi tarafından incelenmeye başlanmıştır.

Mustafa İsen, Türk akademisyen, bürokrat, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">El yazması</span>

Elyazması ya da el yazması, elle yazılan ve çizimleri yapılan; genellikle edebî, sanatsal ya da tarihî önemi haiz kitap.

Necati Demir, Türk öğretmen ve Türkoloji üzerine araştırmalar yapan halen Gazi Üniversitesi'nde görevli profesör.

<span class="mw-page-title-main">Evliya Çelebi</span> Osmanlı Türk gezgini ve yazar (1611–1682)

Derviş Mehmed Zıllî veya bilinen adıyla Evliyâ Çelebi, 17. yüzyılın önde gelen bir Osmanlı seyyahı ve nesir yazarıdır. Evliyâ Çelebi, imparatorluk kültürel zirvesinde iken, elli yılı aşkın süreyle Osmanlı topraklarını ve komşu toprakları gezmiş, gördüklerini ve yaşadıklarını Seyahatnâme adlı 10 ciltlik ünlü eserinde toplamıştır. Hayatı boyunca gezdiği şehir sayısı 257'dir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlıca</span> Osmanlı İmparatorluğunda kullanılan dil

Osmanlıca veya Osmanlı Türkçesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk anayasası olan 1876 tarihli Kânûn-ı Esâsî'de geçtiği hâliyle Türkçe, 13 ile 20. yüzyıllar arasında Anadolu'da ve Osmanlı Devleti'nin yayıldığı bütün ülkelerde kullanılmış olan, Arapça ve Farsçanın etkisi altında kalan Türk dili. Alfabe olarak çoğunlukla Arap alfabesinin Farsça ve Türkçe için uyarlanmış bir biçimi kullanılmıştır. Halk arasında bazen bu dil dönemi için "Eski Türkçe" de kullanılmaktadır.

Robert Dankoff, Chicago Üniversitesinde Türkçe ve İslâm ile ilgili araştırmalar yapan bir profesördür.

<span class="mw-page-title-main">Lâmiî Çelebi</span>

Lâmiî Çelebi (1472-1532), divan şairi ve mürit. Asıl adı Mahmut'tur.

<span class="mw-page-title-main">Halk etimolojisi</span>

Halk etimolojisi, çözümlenmesi zor yabancı gelen bilinmedik bir formdan, daha bilindik yerli bir forma zaman içinde dönüşen ve etimolojik açıdan yanlış ve yakıştırma olan kelime ya da deyim.

Şinasi Tekin, Türk etnolojisi uzmanı, Türkolog ve dilbilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Şehrizor</span> Vikimedya liste maddesi

Şehrizor veya Şehrezûr, Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içerisinde kalan Süleymaniye şehrinin batısında, Cibâl bölgesinde verimli bir ovadır. Bölge, İran, Irak ve Türkiye arasındaki sınır bölgesinde kalmaktadır. Havraman Dağları'nın batısında yer alır ve yaklaşık 60 x 40 km genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Günay Kut</span>

Günay Kut, Türk edebiyat profesörü ve eski Türk edebiyatı araştırmacısı. 1939 yılında Bayburt'ta doğdu. İlkokul ve liseyi Aydın'da tamamladı. Yüksek Öğretmen Okulu bursunu kazanıp İstanbul'a geçti. 1956-61 arası İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde eğitim görüp Zâtî’nin “Şem ü Pervane”si ile mezun oldu. 1961-1970 yılları arasında aynı üniversitenin Eski Türk Edebiyatı kürsüsünde asistan ve doktor asistanlık görevlerinde bulundu. 1965 yılında Ali Şîr Nevaî'nin birinci divanı “Garayibü’s-sığar” ile doktor oldu. 1969'da evlendi ve dil eğitimi için İngiltere'ye gitti. Eşiyle beraber Londra'da özel bir kursta İngilizce dil bilgisini geliştirdi. Aynı zamanda Chicago Üniversitesi'nden aldığı davet ile Yakın Doğu Dilleri ve Medeniyetleri bölümünde okutman ve yardımcı doçentlik yaptı. 1978'de Türkiye'ye dönünce "Heşt Behişt:Sehi Beg Tezkiresi” adlı çalışması ile 1982 yılında doçent oldu. 6 yıl sonra profesörlüğe yükseldi. Fahir İz, Halil İnalcık ve Helmutt Ritter'in öğrencilerinden biriydi. Boğaziçi Üniversitesi'nde uzun yıllar Osmanlı paleografyası dersleri verdi. Boğaziçi Üniversitesi'nde Türkoloji bölümünü ve Oxford Üniversitesi'nde Atatürk Enstitüsü'nü kurdu. Proje, sergi, tez danışmanlığı vb. dışında 24 adet kitap, 172 makale ve 61 bildiri yayımladı. Aynı zamanda Prof Gönül Tekin'in kardeşidir.

Nuran Tezcan, Türk edebiyatçı, akademisyen.