İçeriğe atla

Gömeç

Koordinatlar: 39°23′28″K 26°50′24″D / 39.39111°K 26.84000°D / 39.39111; 26.84000
Başlığın diğer anlamları için Gömeç (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Gömeç
İlçe
Gömeç ilçe merkezi
Gömeç ilçe merkezi
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlBalıkesir
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
İdare
 • KaymakamMehmet Şirin Altay
 • Belediye başkanıMehmet İrem Himam (CHP)[1]
Yüzölçümü
 • Toplam223 km²
Rakım10 m
Nüfus
 (2023)
 • Toplam17.556
 • Kır
-
 • Şehir
15.207
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu10450
İl alan kodu0266
İl plaka kodu10

Gömeç, Balıkesir ilinin Ege Denizi kıyısındaki bir ilçesi. Yüzölçümü ile Balıkesir'in en küçük ilçesi konumundadır. Kuzeyinde ve batısında Burhaniye, kuzeybatısında Edremit Körfezi, güneyinde Ayvalık, güneydoğusunda ise İzmir'in Bergama ilçesi ile sınırı bulunmaktadır. 2023 nüfus istatistiklerine göre toplam nüfusu 17.556 olan ilçe; Marmara, Balya ve Savaştepe'nin ardından en az nüfuslu dördüncü ilçesidir.

Mustafa Kemal Atatürk'ün silüetinin yer aldığı "Atatürk Kayaları" ve asırlık çınarları ile meşhur olan ilçenin ana geçim kaynağı zeytin ve zeytinyağı yetiştiriciliğidir. Ayrıca koyun sütünden yapılan ve jöle kıvamındaki yoğurdu ilçeye özgüdür.

Tarihçe

İlçenin bilinen en eski adı Passawanda'dır. Daha sonraki adı Kisthene'dir. Genellikle Boşnak milletinin yer aldığı bir toplumdur.

Yerleşim merkezinin kuzeyinde, deniz kıyısında, Erken Tunç Çağı'ndan itibaren kesintisiz yerleşilmiş Kızçiftliği Höyüğü vardır. Burada Prof. Dr. Engin Beksaç önemli incelemeler yapmıştır. Buradan çıkan seramik malzeme, ilçenin MÖ 1200'den daha erken tarihlere giden süreçlerden itibaren Ege Adaları ve Batı Ege Kıyıları ile sıkı ticari ilişkide olduğunu göstermektedir. İlçenin değişik kesimlerinde de arkeolojik buluntulara rastlanmaktadır. Bunların en önemlilerinden birine Gömeç ve Ayvalık ilçeleri sınırı yakınlarında Engin Beksaç tarafından rastlanmıştır. Daha önce de kayıtlarda adı geçen bu yerleşme ve Keremköy çevresinde var olan tüm buluntular ortadan kaldırılmıştır. Ayrıca, yeri bilinmemekle beraber Amasyalı Strabon Pyrrha isimli burun üzerinde Aphrodision (Afrodit'e ait bir tapınak) bulunduğunu söyler.

İlçe merkezi 400-500 yıl önce 1 km batıda, Balıbahçe mevkiinde "Ağaköy" adı ile kurulmuş; daha sonra bugünkü yerine taşınarak, Emrutabat adı zamanla Armutova'ya dönüşmüştür. Merkezde yoğun arıcılık yapıldığından, merkeze bal peteği anlamına gelen "Gömeç" adı verilmiştir. Gömeç adı Bucak Merkezi, Armutova adı ise, tüm Bucak’ın adı olarak kullanılmıştır. Gömeç I. Dünya Savaşı'nda Yunan işgaline uğramış, 6 Eylül 1922 tarihinde işgalden kurtarılmıştır. Karaağaç kasabası, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ali Çetinkaya'nın komutasında Karaağaç Cephesi Komutanlığı kurulmuştur.

İdari yapı

İlçe yüzölçümü 223 km²'dir ve 1 belediye ile 13 mahalle bulunmaktadır.

Coğrafi yapı

Madra Dağı yakınlarında bulunan Atatürk Kayaları ve Atatürk silüeti

Merkezin rakımı deniz seviyesinden 10 metre yüksekliktedir. Yıllık ortalama sıcaklık 15-16 derecedir. İlçenin doğusunda Madra Dağı bulunmaktadır. İlçede akarsu olmayıp, arazinin %70'i dağlık, %30'u ovalıktır. İlçenin kıyı şeridi uzunluğu; Merkez 4.400 m, Karaağaç 10.600 m, Keremköy 2.500 m, toplam ise 17.500 m'dir.

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1990[2]11.0203.5677.453
2000[3]10.9834.1226.861
2007[4]11.1054.6046.501
2008[5]11.5814.7506.831
2009[6]11.6444.7886.856
2010[7]11.8074.9886.819
2011[8]11.7955.0786.717
2012[9]11.7555.1416.614
2013[10]11.96511.965veri yok
2014[11]13.43113.431veri yok
2015[12]12.76812.768veri yok
2016[12]12.77912.779veri yok
2017[12]12.95012.950veri yok
2018[12]13.89413.894veri yok
2019[12]14.17514.175veri yok
2020[12]15.20715.207veri yok
2021[12]16.21716.217veri yok
2022[12]16.88016.880veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.


Ekonomi

Kemalpaşa mahallesi'ndeki bir zeytinlik, 2021

Tarımda ana ürün zeytindir. 11.150 hektar zeytinlik arazi, 1.250.000 adet zeytin ağacı mevcuttur. Elde edilen zeytinlerin sofralık olarak işlenen kısımları ilçe içinde ve dışında piyasaya sürülmekte, yağlık olanları da Gömeç'te faal durumda bulunan 13 zeytinyağı fabrikasında işlenerek zeytinyağı olarak piyasaya sunulmaktadır. Zeytin dışında, 2005 yılı üretimi yaklaşık 1.808 dekar arazide 600 ton pamuk üretilmiştir.

Sebze üretiminde domates, bakla, pamuk, buğday, bezelye, patlıcan, pırasa, biber, salatalık, ıspanak, havuç, bamya ve lahana üretimi yapılmaktadır. Bu ürünler çevre ilçelerde pazarlanmaktadır. İlçenin yüksek kesimlerinde kızılçam yer yer fıstık çamı mevcut olup denize yakın kısımlarda zeytin ağaçları ile kaplıdır.

Turizm

Gömeç ilçesinde deniz turizmi hızla gelişmektedir. Keremköy civarındaki yazlık siteler bulunmaktadır.

Ulaşım

  • Gömeç-Burhaniye 18 km
  • Gömeç-Ayvalık 11 km
  • Gömeç-Balıkesir 111 km
  • Gömeç-Susurluk 156 km
  • Gömeç-Bandırma 201 km
  • Gömeç-İzmir 165 km

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019. 
  2. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  3. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  4. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  10. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  11. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  12. ^ a b c d e f g h

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ayvalık</span> Balıkesir ilçesi

Ayvalık, Türkiye'nin Balıkesir ilinin bir ilçesidir. Balıkesir'in en batısında, Ege Denizi kıyısında bulunan ilçe, Türkiye'nin en önemli turizm merkezlerinden biridir. Ayvalık kış mevsimlerinde büyük bir kasaba nüfusuna sahip olmakla birlikte, yaz mevsimlerinde turizmin de etkisiyle dönemsel nüfus artışı yaşamaktadır. Tarihte çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan Ayvalık, 2017'den beri UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Germencik</span> Aydının ilçesi

Germencik, Ege Bölgesi'nde Aydın ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bayındır, İzmir</span> İzmirin ilçesi

Bayındır, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin kuzeyinde Kemalpaşa, batısında Torbalı, güneyinde Tire, doğusunda Ödemiş ilçeleri, kuzeydoğusunda Manisa ili bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erdek</span> Balıkesirin bir ilçesi

Erdek, Balıkesir ilinin kuzey uç bölgesinde bulunan ve Türkiye'nin önemli tatil bölgelerinden birisi olan ilçe. Marmara Bölgesi'nin, Marmara Denizi'ne doğru uzanan Kapıdağ Yarımadası'nda Erdek Körfezi'nde yer alır. Türkiye'nin ilk sayfiye yerlerinden birisidir. Türkiye'nin en önemli turizm merkezlerinden biridir. Erdek kış mevsimlerinde küçük bir ilçe nüfusuna sahip olmakla birlikte, yaz mevsimlerinde turizmin de etkisiyle nüfus bazı küçük illerin nüfusunu aşar. Tarihte çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan ilçe, çeşitli açılardan Türkiye'nin önemli ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Balıkesir'in ilçeleri</span> Vikimedya madde listesi

Balıkesir'e bağlı 20 ilçe bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Koçarlı</span> Aydının ilçesi

Koçarlı, Ege Bölgesi'nde Aydın ilinin bir ilçesidir. Efeler ilçesine 22 km uzaklıkta bulunan Koçarlı; Söke, Germencik, İncirliova, Efeler, Çine, Karpuzlu ve Milas ilçeleri ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Susurluk</span> Balıkesir İlinin İlçesi

Susurluk, Balıkesir'in bir ilçesidir. İlçe merkezinin nüfusu 23.800'dür. Susurluk ilçesi Balıkesir iline bağlı bir ilçe olup, ilin kuzey doğusunda yer almaktadır. İlçenin doğusunda Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesi, kuzeyinde yine Bursa'nın Karacabey ve Balıkesir'in Bandırma ilçeleri, batısında Manyas, güneybatısında Karesi, güney ve güneydoğusunda Kepsut ilçesi yer almaktadır. Ayranı ve tostu ile bilinir. 1996'daki trafik kazası ise dünyaca tanınmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nizip</span> ilçe

Nizip, Gaziantep'e bağlı ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Balya</span> Balıkesirin ilçesi

Balya, Balıkesir ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Burhaniye</span> Balıkesirin ilçesi

Burhaniye, Balıkesir ilinin Ege Denizi kıyısında bulunan bir ilçesidir. Kuzey Ege olarak tanımlanan bölge coğrafyası içindedir. Ağırlıklı olarak zeytinyağı üretimine yönelik zeytincilik ve iç turizm merkezidir. Çanakkale-İzmir Karayolu (E87) ilçe merkezinden geçer.

<span class="mw-page-title-main">Dursunbey</span> Balıkesirin ilçesi

Dursunbey, Balıkesir ilinin yüzölçümü bakımından en büyük ilçesidir. Balıkesir'in doğusunda, Kütahya ve Bursa illerine sınırı bulunmaktadır. Denizden yüksekliği 672 metredir. Bölge dağlıktır, ormanları ve kerestesi ile meşhurdur. Dursunbey'den Balıkesir-Kütahya kara ve demiryolları geçer. En büyük geçim kaynağı ormanlar ve hayvancılıktır. Dursunbey çamı dünyaca ünlü ve kalitelidir.

<span class="mw-page-title-main">Havran</span> Balıkesir ilçesi

Havran, Balıkesir ilinin Körfez bölgesinde bir ilçesidir. Höşmerim, Leblebisi ve Çanakkale kahramanı Koca Seyit ile tanınır. Deniz'e kıyısı yoktur. Bu açıdan turizm komşu ilçelerle kıyaslandığında fazla gelişmemiştir. Zeytincilik başlıca ekonomik faaliyettir. Ayrıca narenciye olarak mandalina ve süt sektörü gelişmiştir. İlk dönemlerden beri altın madenciliği yapılan bölgede, hâlen bu madencilik faaliyeti sürmektedir. Tarihsel olarak da konaklarıyla meşhurdur. Bir dönem adı baraj inşaatından etkilenen 20.000 nüfuslu yarasa kolonisiyle anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kepsut</span> Balıkesirin ilçesi

Kepsut, Balıkesir ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Manyas</span> Balıkesir ilçesi

Manyas, Balıkesir ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Savaştepe</span> Balıkesirin ilçesi

Savaştepe, Balıkesir ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Oğuzeli</span> Gaziantep ilinin ilçesi

Oğuzeli, Gaziantep ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yavuzeli</span> Türkiyede Gaziantep ilinin ilçesi

Yavuzeli, Gaziantep ilinin bir ilçesidir. Eski adı ise Cingife'dir. İl merkezine 42 km uzaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cihanbeyli</span> Konyanın ilçesi

Cihanbeyli, Konya ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Erdemli</span> Mersinin ilçesi

Erdemli, Mersin ilinin bir ilçesidir. İlçenin giriş ve çıkışları çam ağaçlarıyla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şarkikaraağaç</span> Isparta ilinin bir ilçesi

Şarkikaraağaç eski ve halk arasındaki ismiyle Karaağaç, Isparta ilinin bir ilçesidir. On iki ilçesi bulunan Isparta ilinde nüfus büyüklüğü bakımından üçüncü sıradadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.