İçeriğe atla

Göller Yöresi

Göller Yöresi
Harita
Havza
Ülke(ler)Türkiye
Şehir(ler)Afyonkarahisar, Antalya, Burdur, Denizli, Isparta, Konya, Uşak
Koordinatlar38°2′52″K 30°59′12″D / 38.04778°K 30.98667°D / 38.04778; 30.98667
Genel bilgiler
ÖzelliklerGöllerden oluşan bir bölge
Türkiye üzerinde Göller Yöresi
Göller Yöresi
Göller Yöresi (Türkiye)
Göller Yöresi'nin 374 km yüksekten Uluslararası Uzay İstasyonu tarafından çekilmiş görüntüsü (2001)

Göller Yöresi, Akdeniz Bölgesi'nde bulunan Acıgöl, Akgöl, Akşehir, Beyşehir, Burdur, Eber, Eğirdir, Gavur, Ilgın (Çavuşçu), Işıklı, Karamık, Karataş, Kovada, Salda, Suğla ve Yarışlı göllerinden oluşan bölgenin adıdır.

Salda Gölü'nden panoramik bir manzara (2015)

Yöre, Akdeniz Bölgesi'nde, Antalya Bölümü'nün iç kısımlarında, 37°01′-38°30′′ K enlemleriyle, 29°33′-32°°21′D meridyenleri arasında yer alır. Yüzölçümü yaklaşık 1.711.250 ha'dır. Yükseltiler 836 m ile, 2980 m arasında değişir, büyük bölümü 1000–1500 m yüksekliğe sahiptir. Dağlık alanlar arasındaki çukurlara yerleşen göller 172.160 ha alan ile yörenin %10'unu kapsar. Buradaki göller tektonik ve karstik olaylar le oluştuğundan, yeraltı akışı daha fazladır.Burdur Gölü'ne dökülen Bozçay hariç diğer dereler sel karakterlidir.[1]

Göller Yöresi; Afyonkarahisar, Isparta, Burdur, Antalya, Konya, Denizli topraklarına yayılır.[2] Göller yöresinin sınırlarını; doğuda Beyşehir Gölü, batıda Salda gölü ve Acıgöl, kuzey Eber Gölü, güneyden Köprülü ve Güllük Geçitleri oluşturur.[3]

Yukarıkırlı köyünden Akgöl.

Alanda tektonik ve volkanik hareketler sonucunda oluşan çukurlar tuzlu, acı ve tatlı suların birikmesiyle değişik özelliklerde göller oluşmuştur. Kireç taşı geniş alanlarda bulunduğundan karstik şekiller, ovalar ve göl çanakları oluşmuştur. 14 göl ile en fazla göl Burdur ilindedir.[4]

Salda gölünün panoramik görünümü

Bölgedeki göllerin büyük çoğunluğu tektonik olsa da Isparta'daki Gölcük gibi yer yer volkanik göllere de rastlanır. Yöreye adını veren en önemli göllerden dördünün boyutları ve taban yükseklikleri batıdan doğuya doğru artar. Acıgöl 836 m, Burdur Gölü 854 m. Eğirdir Gölü 916 m ve Türkiye'nin üçüncü büyük gölü olan Beyşehir Gölü 1.121 m yüksekliktedir. Bunlardan Acıgöl ve Burdur Gölü, dışarı akışı olmayan birer kapalı havza durumundadır ve bu nedenle suları tuzludur. Eğirdir ve Beyşehir göllerinin dışa akışı olduğundan suları tatlıdır. Göller Yöresi tümüyle bir kapalı havza değil, içinde yerel kapalı havza durumundaki göllerle birlikte dışa akışlı göllerin de yer aldığı, hidrografya açısından çeşitlilik gösteren bir yöredir.

İklim

Yörede yüzey şekillerinin değişkenliğine bağlı olarak iklim de değişkendir. Akdeniz'e bakan yamaçlarda dağ karakterli Akdeniz iklimi etkilidir. Akdeniz iklimi ile İç Anadolu bozkır iklimi geçiş bölgesindedir. Yağış İç Anadolu'dan fazla, Akdeniz bölgesinden azdır.[4] Bölgede, Isparta, Burdur ve Beyşehir merkezleri ortalamasına göre; yıllık ortalama sıcaklık 12.2 °C, en yüksek günlük sıcaklık farkı 24.1 °C, yağış ortalaması 502.6 mm'dir. Alan Akdeniz ardı orman alanı içinde kabul edilir. Karaçam, kızılçam, Toros Göknarı, Lübnan Sediri, kokar ardıç, boylu ardıç, katran ardıcı saf ve karışık ormanlar oluşturur. Yörenin büyük çoğunluğu (%81) bozuk Koruluk, %27'si ormandır.[1]

Göller yöresi ve yakın çevresindeki 65 gölden 31 göl kurumuştur, 11 göl ise kuruma tehlikesi altındadır.[5]

Ayrıca bakınız

  • Oluşumlarına göre Türkiye'nin gölleri listesi
  • Türkiye'deki göller

Kaynakça

  1. ^ a b GÖRCELİ,OĞLU, Dr. Ertuğrul (1976). "Anadolu Göller Bölgesinde Özellikle Burdur Gölü Çevresindeki Sedimantasyonun Yaygınlığı ve Önemi". İÜ Orman Fakültesi Dergisi. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2018. 
  2. ^ GÜLSOY, Serkan ve ark. "Göller Yöresi Boylu Ardıç (Juniperus excelsa Bieb.) Sahalarında Çevresel Faktörlerin Kozalak Fiziksel Özellikleri Üzerine Etkisi" (PDF). II. ULUSAL AKDENİZ ORMAN VE ÇEVRE SEMPOZYUMU. 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017. 
  3. ^ ŞAHİN, Hamdi; KONYAR, Erkan; ENGİN, Gürkan (2011). "GÖLLER BÖLGESİ NEOLİTİK YERLEŞMELERİ ÜZERİNE BİR DENEME". 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017. 
  4. ^ a b ÖZTAŞ, Kadir; KARABULUT, Tahsin (2007). "TURİSTİK DESTİNASYON OLUŞTURMA POTANSİYELİ AÇISINDAN GÖLLER YÖRESİNİN ÖNEMİ" (PDF). 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017. 
  5. ^ "Göller Bölgesi, gölsüz kalıyor". hurriyet.com.tr. 2 Şubat 2010. 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Kızılçam</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Kızılçam, Çamgiller (Pinaceae) familyasından Doğu Akdeniz Havzasına özgü, elverişli yetişme ortamlarında 25 metreye kadar uzayabilen bir çam türüdür. Akdeniz ikliminin müşir türlerinden olup tipik bir ışık ağacıdır. Kurak koşullara son derece dayanıklı, çok farklı toprak koşullarında başarıyla yetişen ve yetiştirilen, Türkiye'nin de en önemli hızlı gelişen ağaç türüdür. Sadece Türk ormancılığında değil, yabancı kaynaklarda da son dönemde Türk kızılçamı olarak kullanımı yaygınlaşmaktadır. Deniz seviyesinden 1300–1550 m yüksekliğe kadar meşcere kuruluşu yaparak yayılış gösterir. Dikey yayılışında 1650 metreye kadar çıkar. Kumsallarda, zayıf kayalık kireçli yerlerde yetişebilir. Ortalama 80-90 yıl ömürleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Beyşehir Gölü</span> Türkiyede bir göl

Beyşehir Gölü, Göller Yöresi'inde, Konya ve Isparta illeri topraklarında bulunan, Türkiye'nin üçüncü büyük gölü, en büyük tatlı su gölü.

<span class="mw-page-title-main">Eğirdir</span> Ispartanın bir ilçesi

Eğirdir, Isparta iline bağlı Eğirdir Gölü kıyısında bir ilçe. Isparta'ya 34 km uzaklıktadır.

Düden, obruk, dolin, uvala ve polye gibi yüzeyden kapalı havza ya da çukurlukların tabanında veya kenarında bulunan ve buralara gelen suları yer altına boşaltan karstik şekillerdir. Konya'nın Ereğli ilçesindeki Akgöl Düdeni Türkiye'deki güzel örneklerdendir. Batı Toroslar ve İç Anadolu'da görülür. Karstik ovaların düdenleri tıkanırsa ovayı su basar. Kovada Gölü'nün sularını da düdenler boşaltır.

<span class="mw-page-title-main">Acıgöl</span> Ege bölgesinde bir göl

Acıgöl, Afyonkarahisar ve Denizli il sınırları içerisinde bulunan tektonik göl. B Sınıfı Sulak Alan olarak koruma altına alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eğirdir Gölü</span> Türkiyede bir göl

Eğirdir Gölü, Isparta ili sınırlarında yer alan, tektonik ve karstik etkilerle oluşmuş, bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Salda Gölü</span> Burdurun Yeşilova ilçesinde hafif tuzlu karstik bir göl

Salda Gölü, Burdur'un Yeşilova ilçesinde, ilçe merkezine 4 km uzaklıkta, ormanla kaplı tepeler, kayalık araziler ve küçük alüvyal ovalarla çevrili hafif tuzlu karstik bir göldür. Göller Yöresi içinde, dışa akışı olmayan kapalı havzalı yapıdadır. Yüzölçümü yaklaşık 44 kilometrekaredir. 184 metreye varan derinliği ile Türkiye'nin 3. en derin gölüdür. Gölde oluşan hidromanyezit minerali "biyolojik mineralizasyon" un en güzel ve güncel örneklerinden biridir.

Antalya Bölümü, Türkiye'nin coğrafi bölgelerinden Akdeniz Bölgesi'nin batıda kalan bölümüne verilen isimdir. Doğuda kalan kısım ise Adana Bölümü olarak adlandırılır. Bölümün illeri; Antalya, Isparta, Burdur'dur.

<span class="mw-page-title-main">Madra Dağları</span>

Madra Dağları ya da Madra Dağı, Ege Bölgesi’nin Asıl Ege Bölümü ile Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nün sınırlarında yer alır. Madra Dağı, Balıkesir ilinin İvrindi, Havran, Burhaniye, Gömeç ve Ayvalık ilçeleri ile İzmir ilinin Bergama ilçesi topraklarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gembos Ovası</span> ovanın ismi GEMBOS dur. Kembos diye bir kullanım söz konusu değildir.

Gembos Ovası, Akdeniz Bölgesi'nde, Batı Toroslar kesiminde, kuzey güney doğrultulu 14 x 3 km boyutlarında karstik ova. Yükseltisi 1.150 m'dir. Kireçtaşının hakim olduğu dağlar arasında yer alır. Kuzey ucunda, kendisine katılan Uzunsu ile beslenir. Dışarıya akıntısı olmayan ova, kışın ve ilkbaharda 20 km2'lik bir göl halini alır, yazın suları çekilir.

<span class="mw-page-title-main">Davraz Dağı</span>

Davraz Dağı, Isparta'nın doğusunda, Isparta ve Eğirdir'e 25 km mesafede yer alan, Toros Dağları'na bağlı 2637 m yüksekliğinde kayak turizmine açık bir dağdır. Halk arasında hem Davraz hem de Davras olarak adlandırılır. Davraz Akdeniz Bölgesi'nin Göller yöresinde, Eğirdir ile Kovada Gölleri arasında yükselen ve Isparta Ovasını kuşatan dağ kütlelerinden biridir. Davraz'ın etrafında Gelincik Dağı, Dedegöl Dağları Dipoyraz Doruğu, Sultan Dağları Gelincikana Doruğu yükselmektedir. Davraz kayak merkezinin de bulunduğu dağın en yüksek noktası 2635 metre ile Ulparçukuru Tepesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Dağları</span>

Sultan Dağları, Türkiye'de Akdeniz bölgesinin Göller Yöresi'nde bulunan batı Toros Dağları'nın uzantısı olan yaklaşık olarak 100 kilometre uzunluğunda genç sıradağlardır.

Tektonik göller, tektonizma sonucu oluşan çanaklarda suların birikmesi ile oluşan göllerdir. Orojenez sırasında, kırılarak, kıvrılarak bükülerek veya epirojenik çökmeler sonucunda çukur alanlar oluşur. Oluşan çanakların genel görünümü, çevresi yüksek alanlarla çevrili çökek veya çukurluk şeklinde yuvarlak (değirmi) olabilir. Ya da ince, uzun çöküntü hendeği şeklinde veya geniş uzun bir yapıda olabilirler.

Akarçay Havzası, hep sismik olarak aktif olan, kuzeybatı-güneydoğu yönünde ortalama 130 kilometre uzunlukta ve 20 kilometre genişlikte olan bir çöküntü havzasıdır. Kuzey ve doğusunda Sakarya Havzası, güneyinde Konya Kapalı Havzası ve Antalya Havzası, batı ve güneybatısında Büyük Menderes Havzası ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Aksu Çayı</span> Akdeniz Bölgesinin Göller Yöresinden doğarak Antalya yakınlarında denize dökülen akarsu

Aksu Çayı, Akdeniz Bölgesi'nin Göller Yöresi'nden doğarak Antalya yakınlarında denize dökülen akarsudur. Aksu Çayı, Büyük Hitit Kralı IV. Tuthaliya'nın vasalı olan Tarhuntaşşa kralıyla yaptığı antlaşmaya göre bugünkü Teke yarımadasında yer alan Lukka diyarıyla Orta Toroslar'da yer alan Tarhuntaşşa bölgesini birbirinden ayıran sınır olarak belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karagöl (Çubuk)</span>

Karagöl; Ankara'nın Çubuk ilçesinde bulunan doğal bir göldür. Yer aldığı arazi bakımından volkanik domlar arasında kalmış olan Karagöl, küçük ölçekli bir krater gölüdür. Karagöl Tabiat Parkı bu gölün çevresine kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Konya kapalı havzası</span>

Konya kapalı havzası, yaklaşık olarak Türkiye'nin ortasında bulunan kapalı havza. 5 milyon hektarlık alanıyla Türkiye'nin yaklaşık %7'sini kaplar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.