İçeriğe atla

Gölde Höyük

Arkeolojik Höyük
Adı:Gölde Höyük
il:Burdur
İlçe:Merkez
Köy:Yeşildağ
Türü:Höyük
Tahribat:Tarım, yapılaşma[1]
Tescil durumu:Tescilli[1]
Tescil No ve derece:2074
Tescil tarihi:14.03.1986
Araştırma yöntemi:Yüzey araştırması

Gölde Höyük, Burdur İl merkezinin yaklaşık olarak 30 km. güneyinde, eski adı Gölde olan Yeşildağ Köyü'nün içinde yer alan bir höyüktür. Höyük Kestel Dağı'nın güneybatı yönündeki uzantısı olan 1.580 rakımlı Kızıltepe'nin eteklerinde, yüksek dağlarla çevrili bir plato üzerindedir. Alagöz Pınarı'ndan çıkan ve Burdur Gölü'ne dökülmeden önce Bozçay ile birleşen Geçdin Deresi'nin aktığı Gölde Boğazı olarak bilinen derin bir koyağa bakmaktadır.[2] Yerleşme, Burdur civarındaki yerleşmelerden farklı olarak çam ağaçlarıyla kaplı yüksek bir platoda kurulmuştur. Bu durum, höyük lokalizasyonu konusundaki düşüncelerin tümüyle aksine bir durum olarak görülmektedir. Yerleşme, dağ yollarından gidildiğinde hem Hacılar Höyük hem de Kuruçay Höyük'e 18 km. mesafededir. Bu mesafe her üç yerleşmenin birbirini kültürel olarak etkilemesi yönünden oldukça kısa bir mesafedir. Bununla birlikte, Gölde Höyük'te yüzey araştırmalarıyla ele geçen en geç buluntu Geç Neolitik Çağ'a aittir.[3]

Araştırmalar

Höyük, Prof. Dr. Mehmet Özsait'in Nesrin Özsait'le Göller Bölgesi'nde sürdürdüğü yüzey araştırmaları sırasında 1983 yılında saptanmıştır.[4]

Tabakalanma

Höyüğün Geç Neolitik Çağ'da iskan gördüğü, bu dönemden sonra terk edildiği, uzun bir aradan sonra Helenistik ve Roma çağında yeniden iskan gördüğü ifade edilmektedir.[5]

Buluntular

Yüzey araştırmalarında Hacılar IX – VI. katta görülen ince cidarlı, iyi açkılanmış, devetüyü, kırmızı-pembemsi ve kahverengi boya astarlı monokrom çanak çömlek ele geçmiştir. Bu çanak çömlekler bölgede daha önce Mehmet Özsait tarafından saptanmış olan Düden, Başkuyu ve Kuruçay höyüklerindeki monokrom çanak çömlek buluntularıyla aynı teknik ve biçimdedir. Aynı şey, Gölde'de ele geçen çakmak taşı ve obsidiyen dilgi, çekirdek ve kazıyıcı aletler için de geçerlidir.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b TAY – Yerleşme Ayrıntıları
  2. ^ "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  3. ^ Mehmet Özsait, Pisidya Bölgesinde Yeni Prehistorik İskan Yerleri (IV)[] Anadolu Araştırmaları Dergisi – Sayı 11 (1989) Sh.: 2
  4. ^ Mehmet Özsait, Sh.: 1
  5. ^ Mehmet Özsait, Sh.: 2
  6. ^ Mehmet Özsait, Sh.: 2-3

İlgili Araştırma Makaleleri

Kuruçay Höyüğü, Burdur'un 15 km. batısında, Kuruçay köyünün 1,5 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Höyük, Burdur Gölü'ne bakan bir tepe üzerinde yer alıp üç yanı derin dere yataklarıyla çevrilidir. Buradaki arkeolojik yerleşim 90 x 60 metre boyutlarında ve 8 metre yüksekliktedir. Höyüğün en üst noktası Burdur Gölü'nden 110 metre yüksekliktedir.

Fikirtepe Höyüğü, İstanbul İli'nin Anadolu yakasında, Kadıköy İlçe merkezinin birkaç kilometre doğusunda, Fikirtepe Tepesi'nin doğu kenarında yer alan bir düz yerleşmedir. Denizden 26 metre yükseklikteki yayvan bir tepenin güney-güneydoğu kesiminde, Kalamış Koyu'nda Marmara Denizi'ne dökülen Kurbağalıdere'ye doğru uzanan yamaçta bulunmaktaydı. Günümüz yerleşiminin altında kalmış ve tümüyle tahrip olmuştur. Yerleşmenin Kalamış Koyu'na mesafesi 1.300 metre, Kadıköy Koyuna ise 2 km.dir. eski çağlarda çevrenin ormanlık olduğu, bu yüzden balıkçılık, avcılık ve sınırlı ölçüde de olsa tarım olanaklarına sahip olduğu düşünülmektedir.

Pekmez Höyük, Aydın ili Karacasu İlçesi yakınlarındaki Afrodisyas antik kenti içinde yer alan bir höyüktür. Afrodisyas, Büyük Menderes Nehri'nin güney kollarından birinin oluşturduğu vadidedir. Pekmez Höyük, antik kent alanı içinde prehistorik dönemlerden itibaren iskan gören üç höyükten biridir. Diğer höyükler Akropolis ve Kuşkalesi adlarıyla bilinmektedir. Tepe, 125 metre çapında olup 13 metre yüksekliktedir.

Coşkuntepe, Çanakkale İl merkezinin güneyinde, Ayvacık İlçesi'nin güney-güneydoğusunda, Bademli Köyü'nün 4 km. güneybatısında yer alan bir yerleşmedir. Yerleşme, Ege Denizi'ne ve Midilli Adası'na dönük dik bir yamaç üzerindeki kayalık yükselti üzerindedir. Denizden yükseklği 230 metredir. Asarlık / Palamedyum Harebeleri'ne çok yakın konumdadır. Denizden 1,5 km. içeride olan yerleşmenin üç tarafı yamaçla çevrili olup sadece kuzey kesimden yaklaşma vermektedir. Bu haliyle savunmaya elverişli bir konumdadır. Yüzeydeki çanak çömlek dağılımına göre 100 metrekarelik bir alana yayılmış olduğu düşünülmektedir. MÖ 6000 dolaylarına tarihlenen neolitik yerleşme, Batı Anadolu'nun en batısında yer alan Neolitik Çağ yerleşmesi olarak görülmektedir.

Nemrut Höyük, İzmir ili'nin Kemalpaşa İlçesi'nin kuzeydoğusunda, Çambel Köyü'nün güneyinde yer alan bir höyüktür. İzmir – Ankara yolu üzerinde, karayolunun 100 metre güneyinde, Bornova İlçesi'nden 26 km. uzaklıktadır. Manisa Dağları'nın güney tepelerinin eteklerinin ilersindedir. Civar köylerde Kemeraltı olarak adlandırılan tepe, topoğrafik haritalarda Karaoğlan Tepe olarak gösterilmiştir. Höyüğü ilk tespit edine Recep Meriç ise Nemrut Höyük adını vermiştir. Höyük civarı verimli arazilerdir, dolayısıyla yoğun olarak, ağırlıkla meyve ve sebze tarımı yapılmaktadır. Gerek tarımsal faaliyetler, gerek toprak çekilmesiyle höyükte ağır bir tahribat süregelmektedir. Olağan yüksekliğini kaybederek bugün 3-5 metre yüksekliğe inmiş olan yerleşmenin kültür dolgusunun önemli ölçüde yok edilmiş olduğu ileri sürülmektedir.

Aziziye Höyük, Burdur İl merkezinin güneyinde, Aziziye Köyü'nün kabaca 600 metre batısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 200 x 150 metre boyutlarında olup ova seviyesinden 8 metre yüksekliktedir. Gölde Höyük'nün 10 km. güneyine düşmektedir.

Araptepe Höyüğü, İzmir İl merkezinin kuzeyinde, Menemen İlçesi'nin yaklaşık olarak 13 km. kuzeybatısında, Eski Foça'ya giden yol üzerinde yer alan bir höyüktür. Helvacı Höyücek Höyüğü'nün 2 km. kadar batısında, Bekirler Düz Yerleşmesi'nin 500-600 metre kuzeyindedir. Helvacı Köyü'nün batısındadır. Helvacı Ovası'ndaki yerleşme, daha çok dağlara yakındır.

Arvalya Höyük, İzmir ili Selçuk ilçesinin ve antik Efes kentinin güneybatısında, Selçuk - Kuşadası kara yolunun hemen kenarında yer alan bir höyüktür. Gülhanım ya da Gül Hanım olarak bilinen bir tarlanın güney kesiminde bulunması nedeniyle bazı kaynaklarda bu adla geçmektedir. Yerleşimin iskan edildiği dönemlerde Ege Denizi kıyısında olduğu anlaşılmaktadır. Selçuk'a yaklaşık 4 km. mesafededir. Eski adı Kenchios olan Arvalya Çağı kenarında, Küçük Menderes Deltası'na açılan bir vadidedir.

Alibeyli Höyük, Manisa İl merkezinin kuzeydoğusunda, Saruhanlı İlçesi'nin doğu-güneydoğusunda, Alibeyli Köyü'nün 3 km. kuzey-kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 100 x 60 metre boyutlarında olup 6 metre yüksekliktedir. Günümüzde, tarımsal faaliyetler sonucunda tahrip olmuş durumdadır.

Karamusa Höyüğü Burdur ili, Tefenni İlçesi'nin güney – güneydoğusunda, Karamusa Köyü'nün 2 km. güneydoğusunda, Düvenkaya Tepesi'nin kuzey eteğinden doğan Kırkgöz kaynağının hemen yanındadır. Küçük bir höyük olup 5 metre yüksekliktedir.

Keçili Höyük, Burdur il merkezinin güneyinde, Bucak İlçesi'nin güneydoğusunda, Keçili Köyü'nün 1,5 km. güneyinde yer alan bir höyüktür. Doğal bir sırt üzerindedir. Anbahan Gölü ile Kestel Gölü arasındaki dar vadinin kuzey kısmına düşer. Bölge, Helvacıyepesi Mevkii olarak bilinmektedir.

Efeoğlu Höyüğü, Antalya il merkezinin kuzeybatısında, Korkuteli ilçesinin yaklaşık olarak 18 km. kuzeydoğusunda, Büyükköy Köyü'nün 1 km. güneybatısında, Kürükini Mevkii'nin 250 metre doğusunda yer alan bir höyüktür. Yakınındaki kaynaktan dolayı Efeoğlu olarak kayıtlara geçen höyük, ovadan 40 metre yükseklikteki doğal bir tepe üzerindedir, çapı 150 metredir. Tepenin doğusundan Durhasan Deresi geçmektedir.

Eskiköy Yeri, Antalya il merkezinin kuzeybatısında, Korkuteli ilçesinin kuzeyinde, Çomaklı Köyü'nün 3,6 km. doğusunda yer alan bir tepe üstü yerleşmedir. Yerleşme 100 x 60 metre boyutlarında olup ova düzeyinden 35 metre yükseklikteki doğal bir yükselti üzerindedir. Ad olarak verilen Eskiköy Yeri, Çomaklı eski köyünün hemen kuzeyinde yer almasındandır.

Seydiler Höyüğü, Burdur il merkezinin 75 km. güneybatısında, Tefenni İlçesi'nin 8 km. güneydoğusunda, Seydiler Köyü'nün 2 km. kadar kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Bazı yayınlarda Seyitler Höyüğü olarak geçmektedir. Höyük, yakın geçmişe kadar bataklık olan Tefenni Ovası'nın güneybatı sınırındadır. Tepe, 120 metre uzunlukta ve yaklaşık olarak 10 metre yüksekliktedir. Bu ölçülerle orta boy bir höyük olarak görülmektedir.

Düden Höyük, Burdur il merkezinin güneybatısında, Yeşilova İlçesi'nin kuzeydoğusunda, Karaatlı Köyü'nün yaklaşık olarak 4 km. kuzeydoğusunda, Düden Mevkii'nde yer alan bir höyüktür. Salda Gölü ile Yaraşlı Gölü arasındaki küçük ovadadır. Güneyinde ise Karagöl Mevkii olarak bilinen eski bir göl yatağı vardır. Burası, araştırma yapıldığı 1980'li yılların başlarında bataklıktı. Neredeyse ova seviyesiyle aynı yükseklikedir.

İncirlitepe Düz Yerleşmesi, Isparta il merkezinin kuzeybatısında, Gönen İlçesi'nin güneybatısında, Gümüşgün Köyü'nde yer alan bir düz yerleşmedir. Burdur Gölü'nün kuzey ucuna doğru, İncirlikaya'nın ovaya bakan güney terası üzerindedir. Yüzey buluntularına bakılarak yerleşmenin 100 x 30 metrelik bir alana yayılmış olduğu düşünülmektedir. Ovada, Gümüşgün Köyü ile Gölbaşı Köyleri arasındaki İncirlipınar Höyüğü ile karıştırılmaması için İncirli 1 adıyla da bilinmektedir. Yerleşme, günümüzde ova seviyesinden 7 metre yüksekliktedir.

Kanlıtaş Höyük, Eskişehir il merkezinin kuzeyinde, Aşağıkuzfındık Köyü'nün 1 km. doğusunda, "Kanlıtaş Mevkii" olarak bilinen yörede yer alan bir höyüktür. Yerleşme, vadinin ortasındaki kayalık bir yükseltinin kuzey yamacındadır. Tepe, 30 metre çapında olup 4 - 7 metre yüksekliktedir.

Gölyolu Höyüğü, Konya il merkezinin batısında, Akşehir İlçesi'nin kuzeydoğusunda, Yaşarlar Köyü'nün 1 km. kuzeybatısında, Gölyolu Mevkiinde yer alan bir höyüktür. Akşehir Gölü'nün güneydoğusunda, Akşehir Ovası'ndaki höyük hemen hemen ova seviyesindedir. Bu yüzden sürekli sürülmektedir. Bu tarımsal faaliyetler sonucunda yüksekliği kaybolmuş ve buluntular geniş bir alana yayılmıştır.

Ilıcapınar Höyüğü, Konya il merkezinin kuzeydoğusunda, Cihanbeyli İlçesi'nin yaklaşık olarak 11 km. güneyinde, Ilıcapınar Köyü'nün doğusunda yer alan bir höyüktür. Yerleşme, Konya'dan Cihanbeyli'ye giden yoldan Yapalı Köyü sapağından ileride, Bolluk Gölü'nün kuzey köşesindedir.

Kanal Höyük, Konya il merkezinin güneybatısında, Seydişehir İlçesi'nin 7,5 km. doğusunda, Bağra Köyü'nün batısında yer alan bir höyüktür. Arkeoloji yayınında Kanal Höyük olarak yer almaktadır. Yerel adları Höyük; Bağlası Höyük; Höyük Bağları'dır. Beyşehir Kanalı Çayı'nın getirdiği kalın bir alüvyon dolguyla kaplı Beyşehir Ovası'nın kabaca tam ortasındadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.