Gölbaşı, Ankara
| Gölbaşı | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Ankara |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Erol Rüstemoğlu |
| • Belediye başkanı | Yakup Odabaşı (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 740 km² |
| Rakım | 974 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 134.378 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 06830 |
| İl alan kodu | 0312 |
| İl plaka kodu | 06 |
Gölbaşı, Ankara ilinin metropol ilçelerinden biridir.
Tarihçe
Gölbaşı ve çevresinin özellikle Tunç Devri'nde yerleşim alanı olmaya başladığı, Hititler, Frigler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Anadolu Selçuklu ve Osmanlılar döneminde de bu özelliğini devam ettirdiği Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünce Gölbaşı çevresinin çeşitli bölgelerinde yapılan kazı çalışmaları, inceleme ve araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.
Gölbaşı'nın ilçe olması ise çok eskilere dayanmaz. Gölbaşı daha önce Örencik köyüne bağlı Gölhanı adı ile anılan bir mahalle iken 1923 yılında, buraya Oğulbey Köyündeki Bucak Müdürlüğü ile Jandarma Karakolunun taşınması ile Gölbaşı Nahiyesi adını aldı. 1936 yılında ise ilçe olan Çankaya’ya bağlandı. 1955 yılında E-5 Devlet Karayolunun bu bölgeden geçmesi ile Gölbaşı’nın nüfus artışı ve gelişmesi hızlandı. 1965 yılında da Gölbaşı Belediye teşkilatı kuruldu. 29.11.1983 gün ve 2963 sayılı Kanun ile de Çankaya'dan ayrılarak ilçe oldu. 22.10.1990 tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile 2872 sayılı Çevre Kanununun 9 uncu maddesine dayanılarak “Gölbaşı İlçesi Özel Çevre Koruma Bölgesi” olarak ilan edildi. 1991 yılında da Gölbaşı Belediyesi Büyükşehir Belediyesi sınırları içine alındı.
Bugün Gölbaşı ilçesi Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde, 122.288 nüfusu ve 1300 km²'lik yüzölçümüyle devamlı gelişen ve büyüyen bir ilçe konumundadır.[2]
Coğrafya
Gölbaşı, Ankara il merkezine 20 km. uzaklıkta, 970 metre rakımlı ve iç Anadolu platosu üzerinde bulunan bir ilçedir. Doğusunda Balâ, batısında Yenimahalle, güneyinde Haymana ve kuzeyinde Çankaya ilçeleri bulunmaktadır.
Gölbaşı'nda Mogan ve Eymir gölleri bulunmaktadır. Mogan Gölü havzası genelde düzgün yer yer orta engebeli bir havzanın alt ucunda alüvyoner setlerin arkasında oluşmuş doğal baraj gölüdür.Yüzölçümü ortalama 6 km² dır.Gölün güneyinden itibaren 2 km'lik bir mesafede, sulak-bataklık alan nitelikli bir geçiş zonu ile yer altı ve yer üstünden kuzey doğusundaki 1.25 km²'lik alana sahip Eymir Gölüne ortalama 5 metrelik kot farkıyla boşalım sağlamaktadır. Böylelikle Eymir Gölü'nün su girdisinin tamamına yakını Mogan Gölü tarafından sağlanmaktadır. Geniş bir havzadan drene olan yer altı ve yer üstü suları Mogan-Eymir. göllerinden geçerek havzanın kuzeydoğu ucundan İmrahor Vadisi'ne boşalır. Mogan gölünün su girdisi düzensiz rejimli yazları genelde kuruyan dereler vasıtasıyla olmaktadır.
İklim ve bitki örtüsü
Gölbaşı ve çevresi kışları soğuk ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçen karasal iklime sahiptir. Yıllık yağış ortalaması 400 mm civarındadır. Yıllık sıcaklık ortalaması ise 11.7 C'dir.
Bölgenin yaygın bitki örtüsü otsu bitkiler olmakla birlikte değişik yüksekliklerde ve nem oranları farklı topoğrafik alanlarda farklı bitki toplulukları bulunmaktadır. Ormanlık alanlar daha çok Eymir gölüne bakan dik yamaçlı platolarda, Beynam ormanlarında ve yeni ağaçlandırma yapılan alanlarda yer almaktadır. (Beynam ormanları Balâ ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.)
Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesinde 476'sı tür, 6'sı alttür, 6'sı varyete almak üzere toplam 488 bitki türü mevcuttur. Gölbaşını sembolize eden değerlerden biri olan Sevgi Çiçeği (Centuarea Tchihatcheffii) Türkiye'de yetişen 179 Centaurea türünden biri olup sadece Gölbaşı'nda Mogan Gölü, Hacıhasan Mahallesi civarında yetişen bir endemiktir. Sevgi Çiçeğinin çiçeklenmesi Nisan ayının son haftasından başlayıp, Temmuz ayının ilk haftasına kadar devam eder.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1985[3] | 31.671 | 18.262 | 13.409 |
| 1990[4] | 43.522 | 25.123 | 18.399 |
| 2000[5] | 62.602 | 35.308 | 27.294 |
| 2007[6] | 73.670 | 63.232 | 10.438 |
| 2008[7] | 85.499 | 82.968 | 2.531 |
| 2009[8] | 88.480 | 86.749 | 1.731 |
| 2010[9] | 95.109 | 93.852 | 1.257 |
| 2011[10] | 105.006 | 103.627 | 1.379 |
| 2012[11] | 110.643 | 109.261 | 1.382 |
| 2013[12] | 115.924 | 115.924 | veri yok |
| 2014[13] | 118.346 | 118.346 | veri yok |
| 2015[14] | 122.288 | 122.288 | veri yok |
| 2016[14] | 123.681 | 123.681 | veri yok |
| 2017[14] | 130.363 | 130.363 | veri yok |
| 2018[14] | 134.378 | 134.378 | veri yok |
| 2019[14] | 138.944 | 138.944 | veri yok |
| 2020[14] | 140.649 | 140.649 | veri yok |
| 2021[14] | 142.961 | 142.961 | veri yok |
| 2022[14] | 150.047 | 150.047 | veri yok |
| 2023[14] | 157.605 | 157.605 | veri yok |
Not: 2008 yılında bazı belde ve köyler mahalle statüsüne geçtiğinden şehir nüfusu artıp kır nüfusu azalmıştır. 2013 yılında ise Büyükşehir yasası nedeniyle köylerin tamamı mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Mahalleler
Gölbaşı'nın 54 mahallesinin 11'i merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 108,600 kişi (% 83,3) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 65,4 km uzaklıktaki Çeltek'dir. İlçede nüfusu en fazla olan, 25.076 kişi ile Eymir mahallesidir. Gölbaşı'nın nüfusu 2017 yılında % 5,4 artmıştır.[15]
- Ahiboz
- Akörençarsak
- Altınçanak
- Bağiçi
- Bahçelievler
- Ballıkpınar
- Bezirhane
- Boyalık
- Çayırlı
- Çeltek
- Çimşit
- Dikilitaş
- Emirler
- Eymir
- Gaziosmanpaşa
- Gökçehüyük
- Gölbek
- Günalan
- Hacıhasan
- Hacılar
- Hacımuratlı
- Halaçlı
- İkizce
- İncek
- İncek
- Karaali Merkez
- Karaali Yazlık
- Karaali
- Karacaören
- Karagedik Aydın
- Karagedik Ercan
- Karagedik
- Karaoğlan
- Karşıyaka
- Kırıklı
- Kızılcaşar
- Koparan
- Mahmatlı
- Mahmatlıbahçe
- Oğulbey
- Oyaca Akarsu
- Oyaca Yeşilçam
- Oyaca
- Örencik
- Seğmenler
- Selametli Şehit Emrah
- Soğulcak
- Subaşı
- Şafak
- Taşpınar
- Tepeyurt
- Topaklı
- Tulumtaş
- Velihimmetli
- Yağlıpınar
- Yavrucuk
- Yaylabağ
- Yurtbeyi
Yönetim
Belediye başkanları
| Seçim | İsim | Parti | |
|---|---|---|---|
| 1984 | Mümtaz Sarıtaş | Anavatan Partisi | |
| 1989 | Erdal Eren | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | |
| 1994 | |||
| 1999 | Cevdet Kara | Milliyetçi Hareket Partisi | |
| 2004 | A. Nasır Haşlak | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
| 2009 | Yakup Odabaşı | Milliyetçi Hareket Partisi | |
| 2014 | Fatih Duruay | Adalet ve Kalkınma Partisi[16] | |
| 2019 | Ramazan Şimşek | Milliyetçi Hareket Partisi | |
| 2024 | Yakup Odabaşı | Cumhuriyet Halk Partisi | |
Kaynakça
- ^ "1/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "TUİK istatistikleri".[]
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h i
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Gölbaşı Nüfusu - Ankara". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Ankara Gölbaşı Nüfusu". nufusune.com.
- ^ TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
- ^ "wikipedia". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014.
Dış bağlantılar
- Gölbaşı Kaymakamlığı 11 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Gölbaşı Belediyesi 29 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
