İçeriğe atla

Göklenler

Türkmenistan bayrağında kullanılan beş büyük modern Türkmen kabilesini temsil eden halı simgeleri

Göklenler veya Geklenler, Türkmen halkını oluşturan boylardan biridir. Göklenler çoğunlukla Türkmenistan'ın Balkan ilinde yaşamaktadırlar.[1] Tarihte Seyhun kıyılarından Türkmenistan'ın batısına göç etmişlerdir. Göklen adı "Gökler'in yurdu" anlamına gelir. Göklenler, su sıkıntıları ve diğer Türkmen boylarının, özellikle Yomutların, baskıları nedeniyle göç etmek zorunda kalmışlardır. Zamanla yağmacı topluluklardan yerleşik, tarımla uğraşan bir topluma dönüşmüşlerdir. Günümüzde nüfuslarının yaklaşık 300.000 olduğu tahmin edilmektedir.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ "GÖKLEN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2024. 
  2. ^ Foundation, Encyclopaedia Iranica. "GUKLĀN". iranicaonline.org (İngilizce). 14 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2024. 
  3. ^ Tombuloğlu, Tuba (27 Ocak 2021). "19. Yüzyıl Seyyahlarına Göre Göklen Türkmenleri". Tarih ve Günce (8): 129-158. ISSN 2587-2117. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan</span> Orta Asyada yer alan bir ülke

Türkmenistan, Orta Asya'da bağımsız bir Türk devletidir. Kuzeybatısında Kazakistan, kuzeyinde ve doğusunda Özbekistan, güneydoğusunda Afganistan, güneybatısında İran bulunan; batısında Hazar Denizi olan Ülkenin başkenti, aynı zamanda en gelişmiş şehri olan Aşkabat'tır. Ülkenin 7 milyon nüfusu ile Orta Asya cumhuriyetleri arasında nüfusu en düşük olan devlet Türkmenistan'dır. Ülkenin çoğunluğu ise Karakum Çölü'yle kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenler</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Türkmenler Orta Asya'da bulunan bir Türk etnik grubudur, ağırlıklı olarak Türkmenistan, kuzey ve kuzeydoğu İran ile kuzeybatı Afganistan bölgelerinde bulunurlar. Özbekistan, Kazakistan ve Kuzey Kafkasya'da da oldukça büyük Türkmen grupları bulunur. Türk dillerinin Doğu Oğuz kolunun bir parçası olarak sınıflandırılan Türkmen dilini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Türkmence</span> Türkmenistanın resmî dili olan Türk dili

Türkmence, çoğunluğu Türkmenistan'da yaşayan Türkmenlerin konuştuğu Türk dil ailesine bağlı Doğu Oğuz dili. Dil, Türkmenistan'daki yaklaşık 7 milyon konuşuru ile resmî dil olup, çevresindeki Afganistan ile İran'ın sınır bölgelerinde de konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kısaca Türkmenistan SSC, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'nin Orta Asya'daki 5 cumhuriyetinden biriydi. İlk önce 7 Ağustos 1921 tarihinde Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Türkmenistan Oblastı olarak kuruldu. 13 Mayıs 1925 tarihinde ise Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ni oluşturan eşit ve egemen cumhuriyetlerden biri halini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Çepniler</span> Türkiye ve Türkmenistanda yaşayan bir Oğuz boyu

Çepniler veya Çepni boyu, yoğunlukla Doğu Karadeniz ve Türkmenistan'ın batı bölgelerinde yaşayan, Oğuz boylarından Üçoklara mensup olan yerleşik Türk halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan manatı</span> 1993te tedavüle girmiş Türkmenistanın resmî para birimi

Manat, Türkmenler'in kullandığı resmî para birimidir. Türkmenistan'da bağımsızlıktan sonra kabul edilmiştir. Türkmenistan'da bundan önce Ruble kullanılmaktaydı. SSCB'den bağımsızlığını 1991 yılında kazanan Türkmenistan 2 yıl boyunca Ruble kullandıktan sonra 1993 yılında Türkmenistan Manatı'na geçiş yapmış ve resmî para birimi olarak ilan etmiştir. 1993 yılından 2010 yılına kadar kullanılan Türkmenistan Manatı 2010 yılında yapılan reform ile Yeni Türkmenistan Manatı'na geçmiştir. Eski Türkmenistan Manatı'ndan Yeni Türkmenistan Manatı'na geçiş sırasında 5000 Eski Türkmen Manatı, 1 Yeni Türkmen Manatı'na denk kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Türkmenistan bayrağı, Türkmenistan devletinin resmi bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Yukarınarlı, Vezirköprü</span>

Yukarınarlı, Samsun ilinin Vezirköprü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Şereflidavutlu, Şereflikoçhisar</span> Şereflikoçhisar, Ankara, Türkiyede mahalle

Şereflidavutlu, Ankara ilinin Şereflikoçhisar ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">İran Türkmenleri</span>

İran Türkmenleri, İran'ın kuzey-doğusunda bulunan ve Türkmenistan ile sınır komşusu olan İran Türkmenistanı ya da Güney Türkmenistan olarak da adlandırılan Türkmen Sahra denen coğrafi bölgede, çoğunluk oldukları Gülistan eyaleti ile azınlık oldukları Kuzey Horasan ve Razavi Horasan eyaletlerinde yaşayan Sünni Hanefi Türkmenlerdir.

Ersarı - büyük türkmen boylarından biri. Çoğunlukla Türkmenistan'ın güneyinde, güneydoğusunda, Afganistan'ın kuzeyinde, Pakistan'da yaşarlar. Sayısı 2,1 milyon civarındadır. Bunun yaklaşık 1 milyonu Türkmenistan'da, 900 bini Afganistan'da, 200 bini de Pakistan'da, Türkiye'de, Rusya'da, İran'da, İngiltere'de, ABD'de ve diğer ülkelerdedir.

<span class="mw-page-title-main">Mahtumkulu Firaki</span>

Mahtumkulu Firaki veya sadece Mahtumkulu, Türkmen mutasavvıf şair. Asıl adı Mahtumkulu olan şair, şiirlerinde kullandığı Firaki mahlası sebebiyle Mahtumkulu Firaki olarak bilinmektedir. Türkmenler hakkında sosyal ve politik şiirler yazmıştır. Türkmen şairlerin önde gelenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmen pasaportu</span>

Türkmen pasaportu uluslararası seyahat amaçlı Türkmenistan vatandaşlarına verilir. Türkmenistan Temmuz 2008 yılından bu yana ICAO uyumlu biyometrik pasaport çıkarmıştır ve eski SSCB'nin Orta Asya bölgesinde biyometrik pasaport çıkaran ilk ülke haline gelmiştir. Türkmen vatandaşlarının eski mevcut pasaportları ile yurt dışına seyahatleri 10 Temmuz 2013'e kadar geçerlidir. Türkmenistan Devlet Göç Hizmeti kurumu tarafından pasaportlar verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Turkmenistan Airlines</span>

Türkmen Hava Yolları, Türkmenistan 'ın ulusal havayolu şirketi yani bayrak taşıyıcısıdır. Türkmen Hava Yolları 'nın merkezi Aşgabat Havalimanı'ndadır. Türkmen Hava Yolları'nın uçuş ağı Avrupa, Orta Asya ve Güneydoğu Asya kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Türkmenleri</span> Afganistanda yaşayan Türk topluluğu

Afganistan Türkmenleri, Afganistan'da Afgan Türkistanı ya da Güney Türkistan denen kısmında, çoğu Türkmenistan sınırına yakın, bir kısmı da İran (Meşhed) sınırında yaşayan Türkmenlerin bir kolu olan Türk halkı. Sünni Müslüman olup Afganistan Özbeklerinden sonra Afganistan Türklerini oluşturan ikinci büyük halktır. Özbeklerin aksine yerleşik değil göçebedirler ve hayvancılıkla geçinirler. 1885 yılında Rusya ve Afganistan arasında yapılan sınır tespitinden sonra Türkmenistan Türkmenleri ile Horasan Türkmenlerinden ayrılmışlardır. Afganistan Türkmenlerinin başlıca urukları Ersarı, Çavdır, Yomut, Göklen, Teke, Sarık, Salur ve Abdal uruklarıdır. En büyükleri Ersarı uruğudur.

Kanun uyarınca, tüm yabancı ülke vatandaşlarının Türkmenistan'ı ziyaret etmek için vize almaları gerekir. Türkmenistan'a turist vizesi almak için, tüm yabancı uyruklu vatandaşların, Türkmenistan'da lisanslı bir seyahat acentesi tarafından verilen bir davet mektubu sağlaması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Bitarap Türkmenistan Bulvarı</span> Türkmenistan, Aşkabatta bir sokak

Bitarap Türkmenistan Bulvarı, Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta bulunan bir bulvardır. Bulvar, kentin ana yollarından biri olup adını aldığı Tarafsızlık Anıtı'ndan başlayarak Oğuzhan Köşk'e kadar devam etmektedir. Sovyetler Birliği döneminde Podvoyskogo Bulvarı olarak bilinmekteydi. 2011 yılında Türk şirketi Polimeks tarafından yeniden inşa edildi. Ayrıca, bulvar boyunca beyaz mermer evler, modern süpermarketler, ofis binaları ve altyapı inşa edildi. Bulvar, Çandıbil kara yolu, Arçabil Bulvarı ve 10. yıl Abadnçılık caddesiyle kesişmektedir.

Mahtumkulu Bulvarı, Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta bulunan bir bulvardır. Bulvar, adını Mahtumkulu Firaki'den almakta olup başkentin en uzun ve en belirgin bulvarı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Oğuz dilleri</span>

Doğu Oğuz dilleri veya Doğu Oğuzca, Türkî diller ailesine bağlı Oğuz dil grubunun doğu kolunu oluşturan diller. Glottolog'a göre dil grubu Türkmence ve Horasan Türkçesi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Gruba ait değişkeler, coğrafî açıdan Türkmenistan'ın güneyinde ve İran'ın kuzeydoğusunda konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Serdar Berdimuhammedov</span> 3. Türkmenistan cumhurbaşkanı

Serdar Kurbankuluyeviç Berdimuhammedov 19 Mart 2022'den beri Türkmenistan cumhurbaşkanı olarak görev yapan Türkmen bir politikacıdır.