Gökçehüyük, Gölbaşı
| Gökçehüyük | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Ankara | |
Koordinatlar: 39°39′54″N 32°43′54″E / 39.6651°K 32.7318°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ankara |
| İlçe | Gölbaşı |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Nüfus (2023)TUİK | 940[2] |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0312 |
| İl plaka kodu | 06 |
| Posta kodu | 06770 |
| İstatistiki bölge | Ankara alt bölgesi  |
| Seçim çevresi | Ankara (1. Seçim Bölgesi) |
Gökçehüyük, Ankara ilinin Gölbaşı ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
Ahalisi Besleney Çerkeslerindendir. Mahallenin içinde tarihi bir hüyük bulunmaktadır. Bu hüyükten tarihî eser olarak çanak çömlek ve insan iskeleti gibi kalıntılar çıkmaktadır. Ayrıca mahallenin 3 km kadar güneydoğusunda bir hüyük daha bulunmaktadır. Kuruluşunda Çerkezhüyük olan köyün adındaki "Hüyük" ismi de buradan gelmektedir. Mahallenin adındaki "Çerkez" ismi ise köyün kurucuları tarafından kendilerinin Kafkasya'dan hicret ederek gelen Çerkezerden olmalarından kaynaklanmıştır. Çerkezhüyük adı 1961 yılına kadar bu ad ile bilinse de 27 Mayıs 1960 ihtilalinden sonra kurulan ve bir ihtilal hükûmeti olan Millî Birlik Komitesi Hükûmeti tarafından ismi değiştirilerek bugünkü adı olan Gökçehüyük adını almıştır.
Gökçehüyük köyü, 23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 2'nci maddesi gereği Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırlarını belirleyen 50 km yarıçap içinde kalması sebebiyle köy tüzel kişiliği sona ererek 01.01.2005 tarihinden itibaren mahalleye dönüşmüştür.
Göçmen İskanı
19.yüzyılın başlarından Cumhuriyet'in ilanına kadar Ankara'ya önemli miktarda Tatar, Nogay, Boşnak, Çerkes, Karaçay-Malkar ve Rumeli muhaciri Türk iskan edilmiştir. Bu süreçte bahsedilen muhacir gruplarının önemli bir kısmı için Ankara'da müstakil yerleşim alanları (köy/mahalle) teşkil edilmiştir.[3]
19. yüzyılın ortalarından 20. yüzyılın başlarına kadar Ankara'ya önemli miktarda Çerkes göçü yaşanmıştır. Özellikle Kırım Harbi'den sonraki göçlerın sayısı oldukça fazladır. Gökçehüyük'e gelen Kafkasya kökenli Çerkeslerin Kryukov ve Koğoke mahallelerinden göç ettiği anlaşılmıştır. Ankara'ya gelen Çerkesler farklı kabilelere mensuptur. Gökçehüyük'te bulunduğu tespit edilen edilen Çerkes kabileleri şöyledir: Korsooko, Aneki (Kara İsmail), Gubzeyçe (Mecit ve Ahmet Bey) ve Neaşgo (Davut Bey), Agej, Ahşebi, Hfitsyiko, Kojolo, Mats.[3]
Göçmen olarak gelenlerin arasında, Kırım Harbi sonrası 1860-62 yıllarında Ankara'ya gelen Nogaylar ile birlikte Kırım Harbi sonrası devlet tarafından Dobruca'ya yerleştirilen ve 1877-78 Osmanlı Rus Harbi sonrası Ankara'ya gelen Kırım Tatarları bulunmaktadır.[3]
Osmanlı Dönemi'nde Ankara'da muhacirlerin iskanı ile oluşturulan Gölbaşı'nda bulunan Ahiboz, Gökçehüyük, İkizce ve Çubuk'ta bulunan Dumlupınar köyleri 1930'ların ortalarında gelen Bulgaristan göçmenlerinin yerleştirildiği alanlardandır. Bulgaristan Türkleri'nin gelişinden önce sadece Nogaylardan oluşan Ahiboz ile Çerkeslerden oluşan Gökçehüyük ve İkizce köylerinin mevcut demografik yapıları dönüşüme uğramış ve farklı dönemlerle gelen göçmen gruplarının ortak yerleşim yeri haline gelmiştir.[4]
1936 senesinde Çerkes muhacirlerin yerleşim alanı olan Gökçehüyük ve İkizce köylerine Bulgaristan göçmenlerinin iskanı kararlaştırılmıştır. Karardan önce devlet yetkilileri Ankara'nın çeşitli köyleri ile iletişime geçmiş ve göçmen iskanını talep edip etmedikleri sorulmuştur. Çerkes muhacirlerin iskan alanı olan Gökçehüyük göçmen iskan talebini onaylamışlardır. Bu sırada Gökçehüyük köyüne iskan edilecek hane miktarı 60 kadardır. Bunlar Bulgaristan'ın Dobriç ilinin Tervel kazasına bağlı bulunan Kilikadı köyüne bağlı yedi farklı mahalleden göç etmişlerdir. Bu mahalleden bilinen ikisi Aşağımahalle ve Uzunlarağulu'dur. Ayrıca o bölgeden göç eden bir Kısım Tatar'da aynı kafile ile köye yerleşmiştir. Köstence'den gemilerle İstanbul'daki Tuzla limanına ulaşan göçmenler daha sonra demiryolu ile Polatlı İstasyonu'na sevk edilmiştir. Buraya gelen göçmenler Haymana'nın çeşitli köylerinde misafir olarak kaldıktan sonra meskenlerinin tamamlanmasının ardından 1940 civarı Gökçehüyük köyüne gelip yerleşmişlerdir.[4]
Eğitim
Gökçehüyük Mahallesindeki okullar aşağıda listelenmiştir.[5][6]
- Gökçehöyük İlkokulu
- Gökçehöyük Ortaokulu
- Bayrak İlkokulu
- Bayrak Anaokulu
Gökçehöyük ilkokulu 1948 yılında 5 derslikli olarak öğretime başlamıştır. 1981 yılında GES komutanlığı tarafından geçici, prefabrik ortaokul binası yapılmıştır. 1981-1982 eğitim-öğretim döneminde Gökçehöyük Ortaokulu öğretime başlamıştır. 1988 yılında MEB tarafından tek katlı, 3 derslikli yığma bina inşa edilmiştir. 1988-1989 Eğitim-Öğretim yılında Ortaokul binası olarak öğretime başlamıştır. 1997 yılında 8 yıllık kesintisiz eğitime geçilmesi nedeni ile bir süre 1948 yılında yapılan 2 derslikli ilkokulun kullanıldığı bina GES Komutanlığının yaptırdığı 3 derslikli prefabrik bina ve MEB´in yaptırdığı 3 derslikli bina birlikte kullanılmıştır. MEB tarafından 2002 yılında 14 derslikli okul inşaatına başlandı.15.09.2003 tarihinde yeni okul binası eğitim-öğretime açıldı. Daha sonra Gökçehöyük İlkokulu ve Gökçehöyük Ortaokulu olarak aynı binada 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılına başlamıştır.
Sağlık
Gökçehüyük Mahallesinde 1 adet Aile Sağlık Merkezi bulunmaktadır.
Coğrafya
Ankara iline 35 km, Gölbaşı ilçesine 15 km uzaklıktadır.
İklim
Kışlar soğuk ve yağışlı, yazlar ise sıcak ve kurak geçen yarı kurak iklim olarak adlandırılan iklim özelliklerine sahiptir. Yıllık ortalama 410mm yağış alıp, en fazla yağış 51mm ile Nisan ayı, en az yağış ise 13mm ile Eylül ayında düşmüştür. Yıllık ortalama toprak sıcaklığı 8oC ile 15oC arasında olması ve ortalama yaz sıcaklığı ile ortalama kış sıcaklıklığı farkının 5oC'den fazla olması nedeniyle Mesic sıcaklık rejimi özelliklerindedir. Yazın yaz gündönümünden (21 Haziran) sonra ardışık 45 günden fazla kuru kalması ve kışın ise kış gündönümünden (21 Aralık) sonra ardışık 45 günden fazla toprağın nemli olması nedeniyle nem rejimi Xeric özelliklerindendir.[7]
Nüfus
| Yıl | Değişim | Nüfus | Tespit Yöntemi |
|---|---|---|---|
| 2007 | 2.247 | ADNKS | |
| 2008 |  3% | 2.179 | ADNKS |
| 2009 |  3% | 2.250 | ADNKS |
| 2010 | 2% | 2.211 | ADNKS |
| 2011 | 2% | 2.175 | ADNKS |
| 2012 | 30% | 1.530 | ADNKS |
| 2013 | 9% | 1.395 | ADNKS |
| 2014 | 1% | 1.414 | ADNKS |
| 2015 | 25% | 1.067 | ADNKS |
| 2016 | 7% | 988 | ADNKS |
| 2017 | 0% | 986 | ADNKS |
| 2018 | 2% | 963 | ADNKS |
| 2019 | 16% | 807 | ADNKS |
| 2020 | 3% | 779 | ADNKS |
| 2021 | 4% | 748 | ADNKS |
| 2022 | 17% | 878 | ADNKS |
| 2023 | 7% | 940 | ADNKS |
Kaynakça
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi". Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023.
- ^ a b c Pustu, Yunus (22 Aralık 2020). "OSMANLI DÖNEMİNDE ANKARA'YA MUHACİR İSKÂNI (1856-1918)". Ankara Anadolu ve Rumeli Araştırmaları Dergisi. 1 (2): 591-636. ISSN 2717-9052. 22 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2023.
- ^ a b Pustu, Yunus (2022). "Immigrant Settlement in Ankara During the Rule of Atatürk (1923-1938)". Journal of Ankara Studies. 10 (1): 45-72. doi:10.5505/jas.2022.58070. ISSN 2147-8724. 14 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.
- ^ "Okullar ve Diğer Kurumlar". Milli Eğitim Bakanlığı. 2 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ "Gölbaşı - Gökçehüyük Okulları". 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ Atmaca, Bahadır; Nalbant, Hafize (30 Aralık 2020). "Giresun ili Şebinkarahisar ilçesinde farklı topoğrafyalarda oluşmuş toprakların tarımsal özellikleri". Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. 8 (2): 145-156. doi:10.33409/tbbbd.753454. ISSN 2146-8141. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Raporu 29 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
