İçeriğe atla

Göçmen balıklar

Göç sırasında Somon Balığı
Anadrom balıkların hayat döngüsü

Göçmen balıklar, düzenli periyotlarla göç eden bazı balık türlerine denir. Balıkların büyük bir kısmı, örneğin alabalıklar oldukça küçük ve sınırlı bir bölge içinde yer değiştirdikleri halde yılan balıkları gibi bazıları uzun yolculuklar yaparlar. Bir göçte tipik olarak göçün başladığı yere dönüş vardır ve çoğunlukla göç yumurtlamak veya besin bulmak amacıyla yapılır.

Göçler, günlük olabilirken bazılarında yıllık olarak yapılır. Katedilen mesafeler birkaç metreden birkaç bin kilometerye kadar olabilir.

Göçteki amaç genellikle beslenme veya üremeyle ilişkilendirilir, ancak bazı göçlerin nedenleri hala bilinmemektedir.

Bazı türlerde görülen günlük dikey göç doğal bir davranıştır, bazı denizel türler beslenmek için geceleri yukarı çıkar ve gün içinde eski derinliklerine inerler.

Tuna gibi deniz balıklarının bir kısmı kuzeye ve güneye okyanuslardaki sıcaklıkları takip ederek yıllık olarak göç eder. Bu balıkçılık için önemli bir değişimdir.

Tatlı su balıklarının yumurta dökme amaçlı yapılan göçleri genellikle daha kısadır.

Göç eden balıklar şu şekilde sınıflandırılabilir:

Diadrom balıklar

Tuzlu sular ve tatlı sular arasında göç eden balıklardır. Üç alt grubu bulunur:

Anodrom balıklar

Çoğunlukla denizlerde büyüyüp beslenen, yumurtlamak için iç sulara gelen ve orada yumurtlayan, yavruları hayatlarının bir kısmını iç sularda geçiren ve daha sonra denizlere göç eden balıklardır.

Anadrom balıklardan en iyi bilineni Pasifik som balığıdır. Bu balık küçük tatlı su akıntılarında yumurtadan çıkar, denizlere doğru gider ve burada yıllarca yaşar. Daha sonra yumurtadan çıktığı tatlı sulara doğru geri döner, yumurtalarını bırakır ve kısa süre sonra ölür. Balık bu şekilde yukarıya doğru yüzlerce kilometre gider.

Başka örnekler ise deniz alabalığı, üç dikenli balık ve tirsi balıklarıdır.

Katadrom balıklar

İç sularda büyüyüp beslenen yumurtlamak için denizlere göç eden ve orada yumurtlayan, yavruları hayatlarının bir kısmını denizlerde geçiren balıklardır.

Katadrom balıklardan tatlı sularda yaşayan yılan balığının Anguilla larvaları açık denizlerde aylar bazen yıllarca dolaşır, erginleşir ve daha sonra akarsulara geri dönerler. Üreme zamanı yumurtlamak için denizlere tekrar göç ederler.

Amfidrom balıklar

Hayatlarının bir kısmında tatlı sular ve tuzlu sular arasında göç yaparlar. Ancak bu üreme için değildir.

Yaşamlarını genellikle iç sularda geçirirler. Fakat üreme döneminde akarsularda yaşayanlar akarsuyun kaynak kısımlarında, göllerde yaşayanlar ise göle bağlı akarsulara girerler. (Örn. tatlısu kefali)

Oseanodrom balıklar

Hayatlarının tamamını denizlerde geçiren fakat yumurtlama zamanı denizlerde bir yerden diğer bir yere göçeden balıklardır. (Örn. hamsi)

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balık kartalı</span>

Balık kartalı, monotipik balık kartalıgiller (Pandionidae) familyasından balıkla beslenen yırtıcı bir kuş türü. İri, uzun kanatlı, suya dalarak avlanan bir avcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı pisi balığı</span> Balık türü

Pisi balığı, Pleuronectidae familyasından bir balık türü.

<span class="mw-page-title-main">Akciğerli balıklar</span> hava soluyabilen balık türleri

Akciğerli balıklar (Dipnoi), Sarcopterygii sınıfından solungaç solunumu yapmakla beraber ihtiyaç duyulduğunda hava solunumu da yapabilen tatlı sularda yaşayan balıklar takımı.

<span class="mw-page-title-main">Balıkçılık</span>

Balıkçılık; denizlerde, göllerde ve akarsularda balıkların ve diğer deniz ürünlerinin çeşitli yöntemlerle avlanmasıdır. Balığın yanı sıra midye, karides, ıstakoz, pavurya, istiridye ve ahtapotun hatta balina gibi deniz memelilerinin avlanması da balıkçılık kapsamına girer. Gölet, havuz ya da denizlerdeki suni tesislerde balık ve diğer deniz hayvanlarının üretilmesi de balıkçılığın bir parçasıdır. Amatör balıkçılık, ticari balıkçılık, zanaatkar balıkçılık, rekreasyonel balıkçılık, kültür balıkçılığı gibi balıkçılık yöntemleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Karides</span>

Karides, Avrupa denizlerinde ve Kuzey Amerika kıyılarında yaşayan, kabuklular sınıfındandır. Silindirik vücutlu, uzun duyargalıdır. Boyu 5–6 cm'dir. Vücudu kalsiyum karbonattan meydana gelen bir zırhla örtülüdür. Gövdesi eklemlidir. Geniş yüzgeçimsi kuyruğunu sallayarak geri geri yüzer. Tatlı suda yaşayan türleri yumurtalarını bıraktıktan sonra yumurtalar açılıncaya kadar yürüme bacakları arasında tutar. Denizel türlerde yumurtalar sırt bölgesinde gelişerek açılması için suya bırakılır.

<span class="mw-page-title-main">Timsahgiller</span>

Timsahgiller (Crocodylidae), sıcak bölgelerde bataklıklar ve su kenarlarında yaşayan vücudu kemiksi pullarla örtülü sürüngenleri içeren, timsahlar (Crocodilia) takımına dahil bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Gökkuşağı alabalığı</span>

Gökkuşağı alabalığı veya Çelikbaş, 1882 yılında Kuzey Amerika'dan Avrupa'ya getirilmiş olan bir alabalık türü. Balık üretimi için Avrupalı alabalık türlerinden çok daha uygundur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük benekli alabalık</span>

Büyük benekli alabalık ya da Dağ alabalığı, Dağalısı, Salmonidae familyasından Türkiye'nin en yaygın ve en büyük alabalık türüdür. Adını üzerindeki benek ve şekillerden alır. Türkiye'nin güneyinde, doğusunda, kuzey doğusunda ve diğer bölgelerden kopuk bir şekilde ege bölgesinin kuzeyinde bulunur. İçme suyu kalitesindeki sularda yaşar. Özellikle orman içi sularda yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz alabalığı</span>

Deniz alabalığı, alabalıkgiller (Salmonidae) familyasından olup alabalıkların atası olarak görülür. Çoğu diğer alabalıklar gibi tatlısuda değil tuzlu suda yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Somon Balığı</span>

Sombalığı, som balığı ya da somon olarak adlandırılan balıkların hepsi Salmoniformes sınıfının Salmonidae familyasına ait olsalar da aslında bu familyanın farklı cinslerindenlerdir: Salmo, Salmothymus, Stenodus ve Oncorhynchus.

<span class="mw-page-title-main">Atlantik sombalığı</span>

Atlantik sombalığı ya da somonu, Salmonidae familyasına ait ve 1,5 metre uzunluğa kadar varabilen bir balık türü.

<span class="mw-page-title-main">Eşeyli üreme</span> iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması

Eşeyli üreme, iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması olayıdır. Burada iki ana süreç vardır: kromozom sayısını yarıya indiren mayoz bölünme ile iki gametin birleştiği ve eski kromozom sayılarına ulaştığı döllenmedir. Mayoz bölünme sırasında, her bir çiftin kromozomları, homolog rekombinasyon elde etmek için krossing over yoluyla parça değişimi yaparlar.

<span class="mw-page-title-main">Yalıçapkınıgiller</span> Kuş Familyası

Yalıçapkınıgiller (Alcedinidae), gökkuzgunları (Coraciiformes) takımına ait bir kuş familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Timsahlar</span>

Timsahlar, sıcak bölgelerde bataklıklar ve su kenarlarında yaşayan vücudu kemiksi pullarla örtülü sürüngenleri içeren bir grup. Bu takımın familyaları Alligatoridae (Aligatorgiller), Crocodylidae (Timsahgiller) ve Gavialidae'dir (Gavyaller).

<span class="mw-page-title-main">Yumurta (biyoloji)</span>

Yumurta; kuşların, sürüngenlerin, balıkların, amfibilerin ve böceklerin çiftleştikten sonra vücutlarının bir bölümünden çıkardıkları, içinde yavru hayvanların oluştuğu oval veya küre şeklindeki, farklı renk ve büyüklükteki cisim.

<span class="mw-page-title-main">Kültür balıkçılığı</span>

Kültür balıkçılığı, okyanus ve deniz sularında gıda veya diğer amaçlar için sucul canlıların yetiştirilmesi, okyanusların kapalı bölümlerinde, deniz suyunun doldurulduğu tanklar ve göletlerde yapılan özel yetiştiriciliktir. Tuzlu su havuzlarında balık ve karides gibi kabuklu su ürünleri, istiridye, deniz yosunu yetiştirme işi de kültür balıkçılığının bir türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Toplam çözünmüş katı maddeler</span>

Toplam çözünmüş katı maddeler (ingilizce: total dissolved solids veya TDS), bir sıvıda bulunan moleküler, iyonize edilmiş veya mikro-granüler süspansiyon halinde bulunan inorganik ve organik bileşiklerin kombine içeriğinin bir ölçüsüdür. Bunu TDS metre adında bir cihaz gösterir. Genellikle, operasyonel tanımda, maddelerin iki mikrometre gözenekli bir filtreden süzülüp atılmaya yetecek kadar küçük olması gerekir. Tuzluluk, TDS tanımını oluşturan bazı iyonları içerdiğinden, toplam çözünmüş katı maddelerin normalde tatlı su sistemleri için uygunluğu tartışılmaktadır. TDS'nin başlıca uygulaması, akarsular, nehirler ve göller için su kalitesinin incelenmesidir, ancak TDS genellikle birincil kirletici olarak düşünülmemektedir. Bu, içme suyunun estetik özelliklerinin bir göstergesi olarak ve geniş bir dizi kimyasal kirleticilerin varlığının bir toplam göstergesi olarak kullanılır. Alınan sularda TDS için birincil kaynaklar, tarımsal ve konut akışı, kil zengin dağ suları, toprak kirliliğinin süzdürülmesi, endüstriyel veya kanalizasyon atık su arıtımı tesislerinden kaynaklanan su kirliliği kaynaklı noktalardır. En yaygın kimyasal bileşenler, besin maddesi akışı, genel yağmursuyu akışı ve kalsiyum, fosfatlar, nitratlar, sodyum, potasyum ve klorürdür. Çözünür bir mikro granül oluştuğu sürece, kimyasallar katyonlarca, daha az moleküllü, katyonlar, anyonlar, moleküller ya da yığışmalar olabilir.

Örihalin organizmalar çok çeşitli tuzluluk derecelerine uyum sağlayabilmiş canlılardır. Tatlı suda, acı suda vetuzlu suda yaşayabilen Poecilia sphenops bir örihalin balık türüdür. Hem tuzlu hem de acı suda yaşayabilen Carcinus maenas türü yengeç örihalin kabuklulara bir örnektir. Örihalin organizmalar genellikle tuzluluk oranının sürekli değişikliğe uğradığı haliç ve gelgit havuzu gibi habitatlarda bulunurlar. Ancak somon ve yılan balığı gibi bazı organizmalar ise yaşam döngülerinin tatlı su ve tuzlu su arasında göçü içermesi nedeniyle örihalindirler.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi alabalık</span>

Kahverengi Alabalık, dünyaca uyumlu ortamlara tanıtılmış Salmonidae ailesinden bir türdür. Hem sadece tatlısu nüfusları olan Salmo trutta polimorfizmi fario, hem göl alabalığı olan S. trutta polimorfizmi lacustris, hem de göçmen balık formundaki deniz alabalığı olan S. trutta polimorfizmi trutta bulunur.

Salmo rizeensis veya bilinen adıyla Rize alabalığı, tatlı suda yaşayan alabalıkgillerden bir kırmızı benekli alabalık türüdür. Karadeniz'e akan Türkiye'deki akarsuların yukarı kısımlarında yaşamaktadır. 2010 yılında tanımlanmıştır. İsmini Rize şehrinden almıştır.