İçeriğe atla

Gábor Tardos

Gábor Tardos (d. 11 Temmuz 1964) Orta Avrupa Üniversitesi'nde profesör ve daha önce Simon Fraser Üniversitesi'nde Kanadalı araştırma görevlisi olarak çalışmış olan Macar bir matematikçi. Esas olarak kombinatorik ve bilgisayar bilimi alanlarında çalışmaktadır. Eva Tardos'un küçük erkek kardeşidir.[1]

Gábor Tardos, matematik alanındaki doktorasını 1988 yılında Budapeşte'deki Eötvös Üniversitesi'nden aldı. Danışmanları László Babai ve Péter Pálfy idi. Chicago Üniversitesi, Rutgers Üniversitesi, Toronto Üniversitesi ve Princeton İleri Araştırma Enstitüsü'nde doktora sonrası görevlerde bulundu. 2005'ten 2013'e kadar Simon Fraser Üniversitesi'nde Ayrık ve Hesaplamalı Geometri alanında Kanada Araştırma Başkanı olarak görev yaptı. Daha sonra Budapeşte'ye dönerek Alfréd Rényi Matematik Enstitüsü'nde 1991'den beri araştırmacı olarak çalıştı.[2]

Matematiksel sonuçları

Tardos evrensel cebirdeki bir sonuçtan hareketle, lokal sıralamayı koruyan operasyonların maksimum klonunu gösterdi. Hanna Neumann varsayımını kısmen kanıtladı.[3] Zoltán Furedi ve Péter Hajnal, öğrencisi Adam Mark ile birlikte kombinatoryal varsayımı kanıtladılar. Tardos, optimal olasılıksal parmak izi kodları için bir yöntem geliştirdi. Matematiksel içeriği zor olsa da algoritmanın uygulanması kolaydır.

Ödüller

1992 yılında Avrupa Matematik Kongresi'nde Avrupa Matematik Derneği Genç Araştırmacılar Ödülünü [4] ve Macaristan Bilimler Akademisi Genç Araştırmacılar Ödülünü aldı. 1999 yılında Macaristan Bilimler Akademisi tarafından Erdős Ödülü'ne ve Alfréd Rényi Matematik Enstitüsü'nün Alfréd Rény Ödülü'ne layık görüldü.[5]

Macar Bilimler Akademisi'nden (2009),[6] mükemmel araştırmacıları Macarista'da tutmak için özel olarak tasarlanmış Lendület Bursu'nu aldı.[7] 2020 yılında Lovász'ın yerel lemmasının Robin Moser ile birlikte geliştirilen algoritmik versiyonu için Gödel Ödülü'nü aldı.[8]

Tardos, 2018 yılında Rio de Janeiro'daki Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde davetli konuşmacı olarak yer aldı.

Kaynakça

  1. ^ Baseball Families and Math Families 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., William Gasarch, February 12, 2009.
  2. ^ "The 2020 Gödel Prize". sigact.org. 28 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  3. ^ Tardos, Gábor (December 1996). "Towards the Hanna Neumann conjecture using Dicks' method". Inventiones Mathematicae. springer.com. 123: 95-104. doi:10.1007/BF01232368. 
  4. ^ "History of prizes awarded at European Congresses of Mathematics". European Mathematical Society. 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. 
  5. ^ "Gabor Tardos". Academia Europaea. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. 
  6. ^ "Lendületben az MTA". 7 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  7. ^ "Open letter to PM by the Lendület grant winners". Hungarian Academy of Sciences. June 2019. 3 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. 
  8. ^ "ACM SIGACT - Gödel Prize". sigact.org. 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Paul Erdős</span> Macar matematikçi (1913-1996)

Paul Erdős, Macar matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">John von Neumann</span>

John von Neumann, Macar-Amerikalı matematikçi ve bilgisayar bilimcisi.

<span class="mw-page-title-main">Matematikçi</span> matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişi

Bir matematikçi, genellikle matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişidir. Matematikçiler sayılar, veriler, miktar, yapı, alan, modeller ve değişimle ilgilenirler.

<span class="mw-page-title-main">Göttingen Üniversitesi</span>

Göttingen Üniversitesi, Almanya'nın Göttingen şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir. 2019 itibarıyla Göttingen Üniversitesi; 13 fakültesi, 32.000 öğrencisi ve 4.200'den fazla profesör ve akademisyeni ile eğitim vermeye devam etmektedir. Üniversite, Coimbra Grubu'na üyedir ve Göttingen'deki 4 Max Planck Enstitüsü ve 1 Leibniz Enstitüsü ile yakından iş birliği içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Dennis Gabor</span>

Dennis Gabor, Macar asıllı İngiliz fizikçi, elektrik mühendisi ve mucit. Holografi'yi bulmuş ve üzerinde çalışmıştır. Bu çalışmalarıyla daha sonra 1971 yılında Nobel Fizik Ödülü kazanmıştır.

Tosun Terzioğlu, Türk matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Theodore von Kármán</span>

Theodore von Kármán havacılık ve uzay mühendisliği alanında çalışmış olan Macar-Amerikalı bir matematikçi, havacılık mühendisi ve fizikçidir. Süpersonik ve hipersonik hava akışını karakterize eden aerodinamikteki önemli ilerlemelerden sorumludur. Uzayın insan tanımlı sınırına, çalışmalarına ithafen "Kármán Hattı" adı verilmiştir. Kármán, 20. yüzyılın önde gelen aerodinamik kuramcılarından biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Edward Witten</span> Amerikalı teorik fizikçi

Edward Witten Amerikalı teorik fizikçi ve İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde profesör. Süpersicim Teorisi'nde dünyanın önde gelen araştırmacılarından. Teorik fiziğe geniş katkılar yaptı ve matematiğin gelişimine katkılarından dolayı 1990'da Fields Madalyası ile ödüllendirildi. 1995'te, Güney Kaliforniya Üniversitesi'ndeki bir konferansta M-teorisinin varlığını ileri sürdü ve M-teorisini daha önce gözlenen birtakım ikilikleri açıklamak için kullanması sicim teorisi'nde ikinci süpersicim devrimi olarak adlandırılan yeni bir araştırmayı harekete geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Eugene Wigner</span>

Eugene Paul "E. P." Wigner, Macar-Amerikalı teorik fizikçi ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Lloyd Shapley</span>

Lloyd Shapley, Amerikalı matematikçi ve iktisatçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Krzysztof Matyjaszewski</span> Polonyalı-Amerikan kimyager

Krzysztof "Kris" Matyjaszewski Polonya doğumlu, ABD vatandaşı kimyager. Carnegie Mellon Üniversitesi'nde Doğa Bilimleri Profesörü.

<span class="mw-page-title-main">Gábor A. Somorjai</span> Amerikalı kimyager

Gabor A. Somorjai Macar bilim insanı. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de kimya profesörü olarak çalışmaktadır ve yüzey kimyası ve katalizde, özellikle metal yüzeylerin katalitik etkileri alanında önde gelen bir araştırmacıdır. Alandaki katkılarından dolayı Somorjai, 1998 yılında Wolf Kimya Ödülü, 2002 yılında Linus Pauling Ödülü, in 2000, the National Medal of Science 2008 yılında Priestley Ödülü, 2010 yılında Temel Bilimlerde BBVA Vakfı Bilgi Sınırları Ödülü ve 2013 yılında Kimyasal Bilimlerde NAS Ödülü'nü kazanmıştır. En son Nisan 2015'te Amerikan Kimya Topluluğu'nun William H. Nichols Madalyası ile ödüllendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nevanlinna Ödülü</span>

2022'den itibaren IMU Abaküs Madalyası olarak verilecek olan Rolf Nevanlinna Ödülü, Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde dört yılda bir Enformasyon Bilimlerinin Matematiksel Yönlerine olağanüstü katkılar için verilmektedir:

  1. Hesaplama karmaşıklığı teorisi, programlama dillerinin mantığı, algoritma analizi, kriptografi, bilgisayar görüşü, örüntü tanıma, bilgi işleme ve zeka modellemesi dahil bilgisayar biliminin tüm matematiksel yönleri
  2. Bilimsel hesaplama ve sayısal analiz. Optimizasyon ve kontrol teorisinin hesaplama yönleri. Bilgisayar cebri.
<span class="mw-page-title-main">Kazimierz Kuratowski</span>

Kazimierz Kuratowski,, , Polonyalı bir matematikçi ve mantıkçı. Varşova Matematik Okulu'nun önde gelen temsilcilerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Alfréd Haar</span> Macar matematikçi (1885-1933)

Alfréd Haar Macar matematikçi. 1904'te Göttingen Üniversitesi'nde okumaya başladı. Doktora tezi, David Hilbert tarafından denetlendi. Haar ölçüsü, Haar dalgacığı ve Haar dönüşümü onun onuruna verilmiştir. 1912-1919 yılları arasında Kaloşvar'daki Franz Joseph Üniversitesi'nde öğretmenlik yaptı. Frigyes Riesz ile birlikte Szeged Üniversitesi'ni matematik merkezi haline getirdi. Ayrıca Riesz ile birlikte Acta Scientiarum Mathematicarum dergisini kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Lipót Fejér</span>

Lipót Fejér, Yahudi mirasına sahip Macar bir matematikçidir. Fejér, Weisz Leopold'da doğdu ve 1900'lerde Macarca Fejér adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Macar matematikçiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu sayfadaki Macar matematikçiler listesi, isim sırasına göre, önce soyadı gelecek şekilde tutulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">László Lovász</span> Macar matematikçi

László Lovász Macar matematikçi ve Eötvös Loránd Üniversitesi'nde emeritus profesördür ve en çok Avi Wigderson ile birlikte 2021 Abel Ödülü'ne layık görüldüğü kombinatorik alanındaki çalışmalarıyla tanınmaktadır. 2007-2010 yılları arasında Uluslararası Matematik Birliği başkanlığı ve 2014-2020 yılları arasında Macar Bilimler Akademisi başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">ELTE Doğa Bilimleri Fakültesi</span>

Eötvös Loránd Üniversitesi Doğa Bilimleri Fakültesi 16 Mayıs 1949 tarihinde kurulmuştur ve Budapeşte'de Lágymányos Kampüsü'nde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vera T. Sós</span> Macar matematikçi (1930-2023)

Vera Turán Sós, sayılar teorisi ve kombinatorik konusunda uzmanlaşmış Macar matematikçi.