İçeriğe atla

Futbol sahası

Nizamî futbol sahası ölçüleri. Yalnızca sahanın sınırları, belli uzunluklar arasında değişiklik gösterebilir.

Futbol sahası, doğal veya yapay çimle kaplı, futbol maçlarının oynandığı dikdörtgen şeklindeki alandır. Boyutları ve standartları, futbol kurallarının birinci kuralında belirtilmektedir.[1]

Sınırları

Manchester'daki Old Trafford stadındaki kale çizgisi (1992)

Oyun alanı dikdörtgen şeklindedir. Sahanın yanlarında yer alan iki uzun çizgi taç çizgisi, kısa kenarlarda yer alan çizgiler ise kale çizgisi olarak adlandırılır. Kale çizgileri 45 ile 90 m (50 ile 100 yd) arasında ve birbirleriyle aynı uzunlukta olmalıdır.[2] Taç çizgileri de yine birbirleriyle aynı uzunlukta ve 90 ile 120 m (100 ile 130 yd) arasında olmak zorundadır.[2] Diğer taraftan, uluslararası maçlarda bu uzunluklar kale çizgileri için 64 ile 75 m (70 ile 80 yd), taç çizgileri için ise 100 ile 110 m (110 ile 120 yd) olarak belirlenmiştir.[2] Sahanın tüm çizgileri aynı kalınlıkta olup, 12 cm'nin (5 in) üzerinde olmamalıdır.[2] Sahanın dört köşesine de yüksekliği en az 1,5 m (5 ft) olan ve ucu sivri olmayan birer bayrak direği dikilmesi zorunludur. Orta saha çizgisi hizasında, taç çizgisinin en az 1 m (1 yd) dışına da dikilebilmektedir.[3]

Mart 2008'de, futbol oyun kurallarını belirlemekle sorumlu Uluslararası Futbol Birliği Kurulunun (kısaca IFAB), uluslararası maçlar için saha ölçülerinin 105 m uzunluğunda ve 68 m genişliğinde standartlaşması yönünde bir girişimi oldu.[4] 8 Mayıs 2008'de IFAB tarafından yapılan toplantıda bu konu gündeme getirilse de mevcut kural değişmedi.[5]

Kaleler

Bir futbol kalesi

Her iki kale çizgisinin ortasına birer kale yerleştirilir.[6] Zemine dik iki direkle, bunları birleştiren ve zemine paralel olan bir üst direkten oluşur. Kale direkleri tahta, metal veya onaylanmış diğer malzemelerden üretilmiş; kare, dikdörtgen, yuvarlak veya elips şeklinde ve beyaz renkli olmalıdır.[6] İki direk arasındaki mesafe 7,32 m (8 yd), üst direkle zemin arasındaki mesafe ise 2,44 m'dir (8 ft).[6] Tüm direklerin boyutları eşit olmalı ve 12 cm'yi (5 in) geçmemelidir.[7] Genellikle kalelerin arkasına birer file konulsa da, bu durum kurallar tarafından zorunlu kılınmamıştır.

Günümüzdeki kale direklerinin kullanımına ilk kez Sheffield Kuralları'nda yer verildi. 1863 yılında, İngiltere Futbol Federasyonu tarafından belirlenen 7,32 m'lik (8 yd) kale genişliği, günümüze kadar korundu.[8] Kalenin sınırlarını belirleyen bantların yakınından geçen topun gol olup olmadığı yönünde tartışmaların yaşanması üzerine, 1875 yılından itibaren 2,44 m (8 ft) yüksekliğindeki tahta kale direkleri kullanılmaya başlandı.[8]

Kale ağları ise İngiliz mühendis John Alexander Brodie tarafından 1889 yılında icat edildi ve ilk olarak 1890 yılındaki Nottingham Forest ile Bolton Wanderers arasındaki maçta kullanıldı.[9] 1892 FA Cup finali ise kale ağlarının kullanıldığı ilk FA Cup finali olarak tarihe geçti.[10]

Kale ve ceza alanı

Ana maddeler: Ceza alanı ve kale alanı
Çizgilerle belirlenmiş büyük alan ceza alanı, sarı formalı kalecinin bulunduğu küçük alan ise kale alanı olarak adlandırılmaktadır. Kırmızı formalı hakem ise ceza yayının hemen yanında görülebilir.

Her iki kalenin önünde de dikdörtgen şeklinde ikişer alan bulunmaktadır. Kale alanı (altı pas olarak da bilinir); kale çizgisi, kale direklerinin iç kenarlarından 5,5 m (6 yd) uzaklıkta, kale çizgisine dik olarak çizilen 5,5 m (6 yd) uzunluğundaki çizgiler ve bunları birleştiren çizgiyle sınırlanan alandır.[2] Aut atışı veya alan içinden kazanılan bir serbest vuruş, alan içindeki istenilen bir yerden kullanılabilir. Atak yapan takım tarafından kale alanı içerisinde kazanılan endirekt serbest vuruşlar ise olayın gerçekleştiği noktanın hizasında, kale alanı üst çizgisinin üzerinden kullanılır.

Ceza alanı da kale alanından daha büyük olmak üzere kale alanıyla ile benzer şekle sahiptir. Kale alanında 5,5 m (6 yd) olarak belirlenen ölçüler, ceza alanı için 16,5 m'dir (18 yd).[3] Bu alan içerisinde kalecilerin topa elle müdahale etmesi mümkündür. Diğer taraftan bu alan içerisinde savunma yapan takım oyuncularından birinin yaptığı kusurlu hareketler, karşı takım lehine verilen penaltı atışıyla cezalandırılır. Penaltı atışları, ceza sahası içerisinde yer alan ve kalenin ortasından 11 m (12 yd) uzaklığındaki penaltı noktasından kullanılmaktadır.[3] Ceza alanının hemen dışında yer alan ve merkezi penaltı noktası olan 9,15 m (10 yd) olan ceza yayı ise, penaltı atışı esnasında penaltıyı kullanacak oyuncu ve savunmadaki kaleci dışındaki diğer oyuncuların geçmemesi gereken mesafeyi belirtmektedir.[3]

Diğer ölçüler

Saha, her iki taç çizgisinin orta noktasını birleştiren bir çizgiyle ikiye ayrılır. Bu çizginin tam ortasında orta nokta yer alır ve bu nokta, 9,15 m (10 yd) yarıçapındaki çember ile çevrelenir.[1] Oyun orta noktadan başlayacağı zaman diğer takım oyuncuları, bu çemberin dışında olmalıdır.[11] Diğer taraftan seri penaltı atışları sırasında, vuruşu yapan oyuncu ve her iki takımın kalecisi dışındaki tüm oyuncular orta yuvarlak içerisinde durmak zorundadır.[12]

Her köşeye, bayrak direğinden itibaren sahanın içine doğru 1 m (1 yd) çaplı çeyrek çember çizilir. Korner vuruşunu kullanılacakken top bu çeyrek çember üzerine konur. Karşı takım oyuncuları ise toptan 9,15 m (10 yd) geride durmak zorundadır. Bu mesafeyi belirlemek için taç ve kale çizgilerine birer işaret konulabilir.[1]

Zemin

Futbol sahaları doğal veya yapay çimden oluşabilir. Zemin rengi mutlaka yeşil olmalıdır.[1] Uluslararası kulvarda oynanan maçlarda kullanılan yapay zeminli sahaların, FIFA tarafından özel izin verilmedikçe FIFA Futbol Çim Kalite Konseptinin koşullarına ve Uluslararası Yapay Çim Standardına uygun olması gerekmektedir.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 6
  2. ^ a b c d e Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 7
  3. ^ a b c d Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 8
  4. ^ "Goal-line technology put on ice". IFAB basın bildirisi. FIFA. 8 Mart 2008. 17 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2013. 
  5. ^ "FIFA Circular 1145" (PDF). FIFA basın bildirisi. FIFA. 22 Mayıs 2008. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2013. 
  6. ^ a b c Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 9
  7. ^ Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 11
  8. ^ a b "Goalposts and goalnets". British Council Japan. 23 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2013. 
  9. ^ Herbert, Ian (7 Temmuz 2000). "Blue plaque for man who invented football goal net". Londra: The Independent. 6 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2013. 
  10. ^ "Historic West Bromwich Albion football from FA Cup victory up for sale". Birmingham Mail. 25 Ağustos 2012. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2013. 
  11. ^ Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 30
  12. ^ Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 55

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Futbol</span> çim veya toprak zeminde, on birer oyuncudan oluşan iki taraf arasında topla oynanan takım sporu

Futbol, on birer oyuncudan oluşan iki takım arasında, kendine özgü küresel bir topla oynanan takım sporudur. 21. yüzyıl itibarıyla 200'ün üzerinde ülkede 250 milyonu aşkın oyuncu tarafından oynanmakta olup dünyadaki en popüler spordur.

<span class="mw-page-title-main">Hentbol</span> topla oynanan takım sporu

Hentbol, altısı saha içinde, biri kalede olmak üzere yedi oyuncuyla oynanan bir takım sporudur. Oyun süresi otuz dakikalık iki devreden oluşur. İlk yıllarında futbol stadyumlarında 11 kişilik takımlar halinde çim üzerinde oynanan hentbol, 1950'lerden sonra yaygın bir salon sporu haline dönüşmüştür. Saha hentbolu, plaj hentbolu ve tekerlekli sandalye hentbolu türleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tenis</span> raket ile oynanan bir spor

Tenis, raket ve topla iki kişi arasında ya da ikişer kişilik iki takım arasında oynanan olimpik bir spor. Oyuncular raketleri ile içi boş lastik bir tenis topunu ağ (file) üzerinden rakibinin sahasına (kort) atmaya çalışırlar. Kort toprak kort, çim kort ve sert kort türlerinde olur. Kurallar dahilinde en çok puanı alan oyuncu kazanır.

<span class="mw-page-title-main">Ofsayt</span> futbol kuralı

Ofsayt, [Offside] Genel Sekreteri Urs Lins imzasıyla ülke federasyonlarına gönderilen 968 nolu sirkülere göre; kendisine pas atılan oyuncunun ayağının, kafasının veya vücudunun herhangi bir bölümünün, pas atıldığı anda kale çizgisine toptan ve sondan ikinci rakipten daha yakın olduğu anlamına gelmektedir. Ofsayt belirlenirken pası atan oyuncunun pas dokunuşunu yaptığı ilk an esas alınır. Topun ayaktan çıktığı anda top kale çizgisine sondan ikinci rakipten daha yakınsa "Son adam" tabiri top için geçerli olur ve bu durumda pası alan oyuncunun ofsayt sayılması için kale çizgisine sondan ikinci rakipten değil, toptan daha yakın olması gerekir. Top ile kale çizgisi arasında hiç rakip olmasa bile "Son adam" tabiri yine top için geçerli olur. Topun ayaktan çıktığı anda pası alan oyuncu kendi yarı alanında ise, oyuncu hiçbir şekilde ofsaytta sayılmaz, ofsayt kuralı yalnızca rakip yarı alanında geçerlidir. Kollar bu tanıma katılmamıştır. Futbol baş, vücut ve ayaklarla oynanan bir oyundur ve sadece bu bölgeler rakibin kale çizgisine yakınsa orada potansiyel bir avantaj vardır. Yalnızca kollar rakibin ilerisindeyse, kazanılacak bir avantaj yoktur şeklinde yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kale vuruşu</span>

Kale vuruşu, futbolda oyunu başlatmanın bir metodudur. Kale vuruşu ya da başka bir deyişle aut atışıyla top karşı takımın kalesine girerse gol geçerli sayılır, ancak top kale vuruşunu kullanan takımın kendi kalesine girerse gol sayılmaz, rakip takım köşe vuruşuyla oyunu tekrar başlatır.

<span class="mw-page-title-main">Futsal</span> salon futbolu olarak bilinen ve kendine özgü kuralları olan spor

Futsal, salon futbolu olarak bilinen ve genel olarak futbola benzese dahi kendine özgü kuralları olan spordur. Beşe beş futbol, halı saha futbolu ve mini futbol ile benzerlikleri var.

<span class="mw-page-title-main">Kale alanı</span>

Kale alanı veya diğer adıyla altıpas, futbol sahasında ceza alanı içinde bulunan ve kaleye 5,5 metre uzaklıktaki çizginin içinde kalan bölgedir. Alanın boyutu 18,32 x 5,50 metredir. 6 yard olduğu için altıpas adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Penaltı vuruşu</span> futbolda bir tür direkt serbest vuruş

Penaltı vuruşu, bir oyuncunun yalnızca rakip takımın kalecisi tarafından savunulan kaleye tek bir atış yapmasına izin verilen, federasyon futbolunda oyunu yeniden başlatma yöntemidir. Bir oyuncunun kendi ceza sahasında direkt serbest vuruşla cezalandırılabilecek bir faul yapması veya topa el ile dokunması durumunda hakem tarafından verilir. Şut, kale çizgisine 11 m uzaklıkta olan ve taç çizgileri arasında ortalanmış olan penaltı noktasından yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Taç atışı</span> top sahayı terk ettiğinde , elle topu oyuna sokmak

Taç atışı, futbolda topun, sahanın yan çizgilerinden dışarı çıkmasının ardından oyunun tekrar başlaması yöntemi. Top iki elle tutulup, baş arkası ve üstünden, ayakların yerden kesilmemesi koşuluyla atış yapılır. Top saha dışına çıkmadan önce son olarak hangi takım oyuncusuna temas ettiyse, taç atışını rakip takım kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Direkt serbest vuruş</span>

Direkt serbest vuruş, futbolda savunma durumundaki takımın topa ceza sahası dışında elle dokunması veya bir oyuncuya faul yapması sonucunda kullanılan faul atışı.

<span class="mw-page-title-main">Kaleci (futbol)</span>

Kaleci, futbolda yer alan bir pozisyondur. Spordaki en özelleştirilmiş mevkiidir. Kalecinin asıl görevi rakip takımın gol atmasını engellemektir. Bu, kalecinin topu yakalamak veya kale çizgisinden daha uzağa yönlendirmek için topun yörüngesine doğru hareket etmesiyle gerçekleştirilir. Ceza sahası içinde kalecilerin ellerini kullanmalarına izin verilir, bu da onlara sahada topu elle kontrol etme hakkını verir. Kaleci, takım arkadaşlarından ve rakipten farklı renkte bir forma giymektedir.

Endirekt serbest vuruş veya çift vuruş, futbol maçlarında bir takımın oyuncusuna faul yapıldığı zaman o oyuncunun takım arkadaşıyla birlikte topun arkasında durup takım arkadaşı topa dokunduktan sonra yayın yakınında ise şut, dışında ise genellikle pas veya orta açabilir. Bu oynayan futbolcuya bağlı olan bir karardır. Endirekt serbest vuruşlarda direkt olarak kaleye gönderilen top kale çizgisini geçerse gol değeri kazanmaz ve rakip takım oyuna kale atışıyla başlar. Gol değeri kazanması için topun, vuruş kullanıldıktan sonra rakip oyuncu ya da takım arkadaşı fark etmeksizin en az bir oyuncuya temas etmesi gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Köşe vuruşu</span> Futbolda rakip oyuncunun rakip sahada topu dışarı göndermesiyle kullanılan vuruş

Köşe vuruşu veya korner vuruşu, futbolda topu oyuna sokma yöntemlerinden birisi. Topun tamamı, en son, savunma yapan takımın herhangi bir oyuncusuna dokunduktan sonra kale çizgisi dışına çıkmışsa karşı takım köşe vuruşu kazanmış olur. Köşe vuruşu, topun çıktığı noktaya en yakın köşeden kullanılır. Rakip takım oyuncuları, vuruş esnasında toptan en az 9,15 m uzaklıkta bulunmak zorundadır.

Futbol kuralları, futbolun oynanması için hazırlanan kurallardır. Uluslararası Futbol Birliği Kurulu tarafından yazılmış olup, sporun en büyük yönetim kurumu Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği tarafından yayımlanmaktadır. 17 ana kuraldan oluşmaktadır.

Faul, futbol maçlarında oyuncular tarafından yapılan ve hakem tarafından kurallara aykırı olarak tanımlanan hareketler. Futbol kurallarının 12. maddesinde "fauller ve fena hareketler" başlığıyla ele alınmış, yapılan hareketin faul olarak tanımlanması için aşağıdaki şartları sağlaması gerekmektedir:

<span class="mw-page-title-main">Topun oyunda ve oyun dışı olması</span>

Topun oyunda ve oyun dışı olması, futbolda, topun hangi durumlarda oyunda hangi durumlarda oyun dışında olduğunu belirten futbol kurallarının dokuzuncu kuraldır.

<span class="mw-page-title-main">Başlama vuruşu</span>

Başlama vuruşu, futbolda oyuna başlama yöntemlerinden birisi. Futbol maçlarını oluşturan her iki devrenin başlangıcında, atılan gol sonrasında ve eğer oynanıyorsa her iki uzatma devresinin sonunda, oyuna başlama amacıyla yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Hakem atışı</span>

Hakem atışı, futbolda topun oyunda olduğu sırada, yazılı olmayan sebeplerden ötürü oyunun hakem tarafından durdurulması sonrasında uygulanan, oyunu yeniden başlatma yöntemidir. Hakem, oyunun durduğu noktada topu yere bırakır ve top yere değdiği an oyun kaldığı yerden devam eder. Eğer oyun kale alanı içerisinde durdurulmuşsa; hakem atışı, oyun durduğu anda topun bulunduğu yere en yakın kale çizgisine paralel olan kale alanı çizgisi üzerindeki noktadan başlatılır.

Seri penaltı vuruşları, genelde eliminasyon sisteminde oynanan futbol maçlarında normal süre ve uzatmaların beraberlikle sonuçlanması durumunda maçın galibini belirlemek için iki takımın sırayla beşer penaltı kullanmaları, sonucun tayin edilememesi halinde ise penaltı vuruşlarına eşitliğin bozuluncaya kadar seri bir şekilde devam edildiği futbol kuralı. Penaltı vuruşlarında, penaltıyı kullanacak ilk beş oyuncu liste ile belirlenir. Bu oyuncuların kullandıkları vuruşlardan sonra eşitlik bozulmazsa penaltı vuruşları takımdaki diğer oyuncuların vuruşlarıyla devam eder. Maç içerisinde kırmızı kart gören ve oyundan alınan oyuncular penaltı vuruşu kullanamazlar. Eğer tüm oyuncular penaltı kullanmış ve eşitlik yine bozulmamışsa, vuruşlar tekrar en baştan sırayla başlar. Seri penaltı vuruşlarında atıcının yalnızca bir vuruş hakkı vardır. Vuruşunu yaptıktan sonra atıcı topa ikinci defa vuruş yapamaz. Top ilk vuruşun aksiyonu ile kale çizgisini geçerse gol kararı uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Ceza yayı</span>

Ceza yayı, futbolda ceza sahası dışında yer alan ve ceza sahası çizgilerinde sonlanan, penaltı noktası merkezli 9,15 metre yarıçapındaki çizgi. Bu çizgi, penaltı atışlarında oyuncuların topun 9,15 metre gerisinde olmasını sağlamak amacıyla kullanılır. Penaltı atışı yapılırken hiçbir oyuncu bu çizginin içerisine giremez. Ayrıca ceza sahası civarında kullanılacak serbest vuruşlarda baraj mesafesini ayarlamak için de ceza yayı kullanılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.