İçeriğe atla

Fusarium oxysporum

Fusarium oxysporum, bir askomiçet mantarıdır ve Nectriaceae familyasının parçasıdır. Yerli topraklardaki baskın rolleri zararsız veya hatta faydalı bitki endofitleri veya toprak saprofitleri olabilse de, F. oxysporum kompleksi içindeki birçok suş, özellikle tarımsal ortamlarda bitkiler için patojeniktir .

Taksonomi

Snyder ve Hansen tarafından tanımlanan türler 50 yıldan fazla bir süredir geniş çapta kabul görürken daha yeni çalışmalar, bu taksonun aslında genetik olarak heterojen bir politipik morfolojik tür olduğunu[1][2] göstermektedir.[3] Küresel toprak mikroflorasının en bol ve yaygın mikroplarından biridir, ancak bu son ifade kanıtlanmamıştır veya gerçek verilerle desteklenmemiştir.

Fusarium oxysporum f.sp.betae mantarıdır. Bir yara paraziti olan bu mantar, Mayıs - Haziran aylarının çok yağışlı ve sıcak geçtiği yıllarda, köklerdeki yaralardan (Agrotis yeniği, alet kesiği vb.) ve kılcal köklerden içeri girerek, köklerin ve tohum dallarının iletim demeti dokularını hastalandırır. Hastalık, şeker pancarında en erken Mayıs ayı ortasına ve en geç Temmuz ayı sonuna doğru ortaya çıkar. Tarlalardaki hastalık belirtileri, yer yer adacıklar içinde yaprakların geri dönüşümsüz ani solması, kısa zamanda kavrularak kuruması ve toplu bitki ölümleri şeklindedir.Hastalığın başlangıcında, önce yaşlı yapraklarda ayaların kalın yan damarları arasındaki doku kısımları birden solar ve sararıp kavrularak kurur. Solma ve pörsümeler sırasında, yaprak ayaları orta damarları boyunca yanlarından ikiye katlanıp aşağı sarkmaya ve yaprak sapları ise, yukarıdan aşırtma küçük birer yay çizerek yere yatmaya başlar, iç dokularda çoğu kez iletim demeti halkalarından biri veya tamamı sararıp karararak, sarı, gri-kahverengi veya siyahi bir renk alır. Zamanla birer birer dümdüz yere serilip yatan yaprak ayalarının tamamı kurur ve baş kısmına çepeçevre bağlı kalır. Yapraklardaki bu semptomlar, hastalığın ilerleyen seyri içinde dıştan içe doğru sırayla, genç yapraklarda da tekrarlanır. Sonunda, bitkiler ölür. Hastalığın Yayılımını Etkileyen Faktörler Aşırı yağış ve aşırı sıcaklık Köklerdeki fiziki yaralanmalar 4 Yıllık münavebeye uymamak Öğlen saatlerinde sulama yapmak Bilinçsizce yapılan așırı sulamalar Toprağın tavında işlenmemesi

Formları

  • Fusarium oxysporum f.sp. albedinis
  • Fusarium oxysporum f.sp. asparagi
  • Fusarium oxysporum f.sp. batatas
  • Fusarium oxysporum f.sp. betae
  • Fusarium oxysporum f.sp. cattleyae
  • Fusarium oxysporum f.sp. cannabis
  • Fusarium oxysporum f.sp. cepae
  • Fusarium oxysporum f.sp. ciceris
  • Fusarium oxysporum f.sp. citri
  • Fusarium oxysporum f.sp. coffea
  • Fusarium oxysporum f.sp. cubense
  • Fusarium oxysporum f.sp. cyclaminis
  • Fusarium oxysporum f.sp. herbemontis
  • Fusarium oxysporum f.sp. dianthi
  • Fusarium oxysporum f. sp. fragariae
  • Fusarium oxysporum f.sp. gladioli
  • Fusarium oxysporum f.sp. koae
  • Fusarium oxysporum f.sp. lactucae
  • Fusarium oxysporum f.sp. lentis
  • Fusarium oxysporum f.sp. lilli
  • Fusarium oxysporum f.sp. lini
  • Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici
  • Fusarium oxysporum f.sp. medicaginis
  • Fusarium oxysporum f.sp. melonis
  • Fusarium oxysporum f.sp. momordicae
  • Fusarium oxysporum f.sp. narcissi
  • Fusarium oxysporum f.sp. nicotianae
  • Fusarium oxysporum f.sp. niveum
  • Fusarium oxysporum f.sp. palmarum
  • Fusarium oxysporum f.sp. passiflorae
  • Fusarium oxysporum f.sp. perniciosum
  • Fusarium oxysporum f.sp. phaseoli
  • Fusarium oxysporum f.sp. pisi
  • Fusarium oxysporum f.sp. radicis-lycopersici
  • Fusarium oxysporum f.sp. ricini
  • Fusarium oxysporum f.sp. strigae
  • Fusarium oxysporum f.sp. tuberosi
  • Fusarium oxysporum f.sp. tulipae
  • Fusarium oxysporum f.sp. vasinfectum

Kaynakça

  1. ^ "Two divergent intragenomic rDNA ITS2 types within a monophyletic lineage of the fungus Fusarium are nonorthologous". Molecular Phylogenetics and Evolution. 7 (1): 103-16. Şubat 1997. doi:10.1006/mpev.1996.0376. PMID 9007025. 
  2. ^ "Discordant Groupings of Fusarium spp. from Sections Elegans, Liseola and Dlaminia Based on Ribosomal ITS1 and ITS2 Sequences". Mycologia. 88 (3): 361-368. 1996. doi:10.1080/00275514.1996.12026663. 
  3. ^ "The evolutionary biology of Fusarium oxysporum". Annual Review of Phytopathology. 35: 111-28. 1997. doi:10.1146/annurev.phyto.35.1.111. PMID 15012517. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mantarlar</span> ökaryot âlemi

Mantarlar, çok sayıda çok hücreli ve tek hücreli ökaryotik canlıyı kapsayan bir biyolojik âlemin adıdır. Maya gibi mikroorganizmalardan, küf ve şapkalı mantarlara kadar pek çok üyesi olan bu canlılar grubu, halk arasında genellikle sadece şapkalı mantarları tanımlamak için kullanılır. Biyoloji alanında mantarları inceleyen bilim dalına mikoloji denir.

<span class="mw-page-title-main">Ağaç</span> meyve verebilen, gövdesi odun veya kereste olmaya elverişli bulunan ve uzun yıllar yaşayabilen bitki

Ağaç, botanikte çoğu türünde dalları ve yaprakları destekleyen uzun bir sürgüne ya da gövdeye sahip çok yıllık bir bitkidir. Ağaç tanımı, bazı kullanımlarda sadece ikincil büyüme gösteren odunsu bitkileri, kereste olarak kullanılabilen bitkileri ya da belirli bir yüksekliğin üzerindeki bitkileri kapsayacak şekilde daha dar olabilir. Daha geniş tanımlarda ise uzun palmiyeler, eğrelti ağaçları, muz ağaçları ve bambular da birer ağaç olarak kabul edilir. Ağaçlar taksonomik bir grup değildir ancak güneş ışığı için rekabet etmek adına diğer bitkilerden daha fazla yükseğe çıkmanın bir yolu olarak birbirinden bağımsız şekilde evrimleşip gövde ve dalları olan çeşitli bitki türlerini içermektedir. Ağaçlar uzun ömürlü olma eğilimindedir ve bazıları birkaç bin yıl yaşar. Ağaçlar 370 milyon yıldır dünya üzerindeki varlığını sürdürmektedir. Dünyada yaklaşık üç trilyon olgunluğa erişmiş ağacın olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yaprak</span> yaprak, ağacda olan hafif parçadır.

Yaprak, bitkilerde fotosentez, transpirasyon ve solunumun gerçekleştiği temel organlardır. Gövde ve yan dalların üzerindeki boğumlardan çıkan ve büyümesi sınırlı olan yapılardır.

<span class="mw-page-title-main">Kök</span>

Kök, kara hayatına uymuş olan gelişmiş bitkilerde, genel olarak toprak içerisine doğru büyüyen ama nadiren toprak üstünde de bulunan bir organdır.

<span class="mw-page-title-main">Gübre</span> verimi artırmak için toprağa dökülen hayvansal dışkı.

Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen herhangi bir madde.

Doku, bitki, hayvan ve insan organlarını meydana getiren, şekil ve yapı bakımından benzer olup, aynı vazifeyi gören, birbirleriyle sıkı alâkaları olan aynı kökten gelen hücrelerin topluluğu. İlkel canlılar bütün hayatları boyunca bir tek hücre olarak kaldıkları halde yüksek organizmalar çok sayıda hücrelerin bir araya gelmesi ile meydana gelmiştir. Bitkisel organizmaları meydana getiren çok sayıdaki hücrelerin protoplastları birbirinden cansız hücre çeperleriyle ayrılmış olmakla beraber aralarında sıkı bir ilişki göstermektedir. Böyle hücre çeperi içinde bulunan, birbiriyle sıkı ilişki gösteren, aynı kökenden gelmiş protoplast topluluklarına doku, dokuların özelliklerini konu eden morfoloji biliminin dalına da histoloji denir.

<span class="mw-page-title-main">Ciğer otları</span>

Ciğer otları, Hepaticae ya da Marchantiophyta; bitkiler alemininin bir şubesi ya da karayosunları şubesinin bir sınıfı.

<span class="mw-page-title-main">Asma biti</span>

Asma biti, bağda (asmada) zarar yapan homojen kanatlılar (Homoptera) takımına bağlı küçük bir böcek. Amerika menşeli bir zararlıdır. İlk defa yabani Amerikan asmalarında üzerinde rastlanmıştır. Göçlerle Amerika'dan Avrupa'ya geçmiştir. Türkiye'de 1881 yılından itibaren ilk defa Trakya taraflarında görülmüştür. Asmanın kök ve yapraklarında yaşayan iki formu vardır. Gelişimini asmada tamamlar. Uzun emici hortumlarıyla yaprak ve kökleri emerler. Emme sonucu kök ve yapraklarda urlar (şişkinlikler) meydana getirirler. Bitkinin zayıflamasına, veriminin düşmesine ve zamanla kurumasına sebep olurlar. Filokseraya karşı yapılan zirai mücadele çalışmaları kesin netice vermemektedir.

Temel doku, bitki bünyesinin büyük bir kısmını kaplayan sürekli dokudur. Temel doku, hücre çeperlerinin özelliklerine göre üç gruba ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Turpgiller</span>

Turpgiller (Brassicaceae) familyası tek yıllık, iki yıllık veya çok yıllık otsu bitkiler, yarı çalılar, çalılar veya nadiren küçük ağaçlardan oluşmuştur. Brassicaceae familyası istilacı bitkilerin önemli bir kısmını barındıran ve aynı zamanda kolza, beyaz hardal, kara hardal, kırmızı hardal, yağ şalgamı, kır lahanası turp, çin marulu, başlahana, kale (karalahana), brüksel lahanası, brokoli, çin brokolisi, karnabahar, yer lahanası, roka, tere, çoban çantası gibi ekonomik önemi olan birçok bitkiyi içermektedir. Brasicaceae familyası, dünyanın hemen her yerinde bulunabilmektedir. Ancak kuzey ılıman kuşak ve özellikle Akdeniz havzası, Orta ve Güneybatı Asya’da daha yoğun yayılış göstermektedir. Tropiklerde ve Güney yarımkürede tür sayısı azdır. Brassicaceae familyası Dünya’da 337 cins ve yaklaşık 3350 tür ile geniş yayılış gösterirken, Türkiye Florası içerisinde 98 cins, 605 tür ve 676 takson içeren 4. büyük familyadır.

Peridermis, çok yıllık odunsu bitkilerde kök ve gövdedeki enine kalınlaşma sonucu parçalanan epidermisin yerine ikincil bir koruyucu olarak geçen katmandır. Peridermis mantar kambiyumu ve mantar dokudan oluşur. Peridermis üzerinde lentisel (kovucuk) adı verilen açıklıklar bulunur. Bu yapılar gövde içinde bulunan canlı hücreler ile dış ortam arasında gaz alışverişini sağlar. Lentisellerden az miktarda oksijen gazı alınıp, karbondioksit gazı verilir, tersi yapılamaz.

<span class="mw-page-title-main">Gövde (botanik)</span> damarlı bir bitkinin yapısal ekseni

Gövde, bir vasküler bitkinin iki ana yapısal ekseninden biridir, diğeri ise kök'tür. Yaprakları, çiçekleri ve meyveleri destekler, ksilem ve floemde kökler ve sürgünler arasında su ve çözünmüş maddeleri taşır, besin maddelerini depolar ve yeni canlı doku üretir. Gövde normalde düğümlere ve ara düğümlere ayrılır:

<i>Ophiocordyceps unilateralis</i>

Ophiocordyceps unilateralis, Camponotus leonardi gibi karıncaları enfekte eden bir parazit mantardır. Sporlarının dağıtımı için karıncaların davranışlarını değiştirirler.

<span class="mw-page-title-main">Eğrelti</span> Damarlı bitkiler sınıfı

Eğrelti ya da Eğrelti otu (Pteridophyta), 12.000 türü bulunan bitki bölümü. Atkuyrukları da bu bölümde olmasına karşın eğrelti adıyla anılmazlar. Karbonifer döneminde 360 milyon yıl öncesine tarihlenen fosil kayıtları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Çelik (botanik)</span>

Çelik, bir bitkinin dalının, yaprağının veya kökünün bir parçasının kesilerek uygun ortama dikilmesiyle gerçekleştirilen vejetatif bitki çoğaltma yöntemi. Elde edilen çelik, yeni kökler veya dallar üreterek ana bitkiden bağımsız bir bitki hâline gelir.

<span class="mw-page-title-main">Damar dokusu</span>

Damar dokusu, damarlı bitkilerde bulunan birden fazla hücre tipinden oluşan karmaşık bir iletken dokudur. Damar dokusunun birincil bileşenleri ksilem ve floemdir. Bu iki doku, sıvı ve besinleri içinden taşır. Ayrıca, damar dokusu ile ilişkili iki de meristem vardır: vasküler kambiyum ve mantar kambiyum. Belirli bir bitki içindeki tüm damar dokuları, birlikte o bitkinin damar dokusu sistemini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Convolvulaceae</span> Çiçekli bitkilerin Solanales takımına bağlı bir familyası

Convolvulaceae, Tarlasarmaşığıgiller, Çitsarmaşığıgiller, Kahkahaçiçeğigiller veya Gündüzsefasıgiller; Solanales takımına ait, yaklaşık 58 cins ve 1.880 tür ile temsil edilen, tropikler ve ılıman kuşak başta olmak üzere dünya çapında yayılış gösteren; tatlı patates, cinsaçı ve tarla sarmaşığı gibi bitkileri içeren, bir çiçekli bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bitkilerin evrimi</span> bitkilerin kökeni ve tarihi

Bitkilerin evrimi, yaklaşık 500 milyon yıllık bir süreçtir. Siyanobakteriler milyarlarca yıl boyunca, sualtındaki kolonilerinde kalarak, baskın fotosentetik yaşam formu oldu. 1,6 milyar yıldan fazla süre önce, ikinci bir fotosentetik organizmalar grubu belirdi: Algler. Algler ökaryottur; yani hücrelerinin içinde "organel" adı verilen özelleşmiş yapılar vardır. Kloroplast adı verilen organel, tüm alglerde ve kara bitkilerinde bulunur. Hücrede fotosentezin gerçekleştiği yer bu organeldir. Kara bitkilerinin ilk ataları, yaklaşık 500 milyon yıl önce Charophyceae adlı yeşil alglerden evrimleşmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Dikenler, iğneler, ve sivri uçlar</span> Yaprakların, köklerin, gövdelerin veya tomurcukların keskin, sert uçlu sert, katı uzantıları veya modifikasyonları

Bitki morfolojisinde dikenler, iğneler ve sivri uçlar ve genel olarak dikenli yapılar, yaprakların, köklerin, gövdelerin veya tomurcukların keskin, sert uçlu sert, sert uzantıları veya modifikasyonlarıdır ve genellikle aynı işlevi görür: hayvanları bitki malzemesini yemekten fiziksel olarak caydırmaya yarar.

<span class="mw-page-title-main">Bitki anatomisi</span>

Bitki anatomisi veya fitotomi, bitkilerin anatomisinin incelenmesi için kullanılan genel terimdir. Başlangıçta bitki morfolojisini, bitkilerin fiziksel formunun ve dış yapısının tanımını içeriyordu, ancak 20. yüzyılın ortalarından itibaren bitki anatomisi, yalnızca iç bitki yapısına atıfta bulunan ayrı bir alan olarak kabul edildi. Bitki anatomisi artık sıklıkla hücresel düzeyde araştırılmakta ve sıklıkla dokuların ve mikroskopi kesitlerinin alınmasını içermektedir.