İçeriğe atla

Fumet

Doldurulmuş bir balık üzerinde balık fümesi dökme

Fumet balık çorbası ve balık sosu başta olmak üzere birçok yemeğin temelini oluşturur. Batı'da, genellikle balık kemikleri ve balık kafaları ile ve ince kıyılmış mirpua ile yapılır. Konsantre balık stoğuna "balık fümesi" adı verilir.[1]

Japonya'da, dashi adında bir balık ve kelt stoğu, kısa bir süre (3-5 dakika), neredeyse kaynar suda katsuobushi adı verilen yazılı orkinos (bonita) gevreği pişirilerek yapılır. Diğer Japon balık stoğu, kızartılmış ve kaynamış balıklardan birkaç saat boyunca kaynatılarak beyaz sütlü bir et suyu elde edilir. Bu zengin bir his ve tatlı bir umami tadı vardır.[2]

Fümetler diğer deniz ürünleri kullanılarak da yapılabilir. Örneğin, kaynayan karides kabuklarından yapılan karides stoku, laksa gibi Güneydoğu Asya yemeklerinde kullanılır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deniz ürünleri</span>

Su ürünleri, denizden veya tatlı sudan elde edilen her türlü gıda maddesine verilen ortak addır. Deniz ürünleri, balık, ıstakoz, karides gibi canlılardan oluşmaktadır. Deniz ürünleri, özellikle ihtiva ettiği yoğun omega yağı ile önerilen menülerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Salyan (rayon)</span>

Salyan -, Azerbaycan'da rayon. Merkezi Salyan şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Aşçılık</span> yemek yapma

Aşçılık, besinlerin çeşitli yöntemlerle yemeye hazır duruma getirilmesine denir. Ahçılık olarak da bilinir. Ev ekonomisi'nin temel bileşenlerinden biridir. Şef, aşçı, yardımcı şef, pasta şefi, mutfak şefi, fırıncı, gastronomcu, çikolatacı gibi mesleklerle sıkı ilgilidir. Birçok ülkelerde aşçılık mesleği öğrenmek için aşçılık okulu, aşçılık fakültesi, aşçılık akademileri bulunmaktadır. Aşçılığın en temel yöntemi pişirmedir. Ama "aşçılık" terimi, pişirmenin yanı sıra kurutma, isleme, dondurma ya da salamura gibi başka yöntemleri de kapsar. Besinler birkaç nedenden dolayı pişirilir. Bazı besinleri çiğ yeme düşüncesinden hoşlanmayız. Belirli besinleri pişirerek yemeye alışık olduğumuzdan, pişirmenin besinlere iyi bir tat kazandırdığına inanırız. Öte yandan pişirildiklerinde besinlerde değişiklikler oluşur ve bu da bazı besinlerin yenmesini ve sindirilmesini kolaylaştırır. Moleküler gastronomi, fizik ve kimya perspektifinden beslenmenin bilimsel yaklaşımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Japon mutfağı</span>

Japon mutfağı, Japonya'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Japonya'nın geleneksel mutfağı (washoku), miso çorbası ve diğer yemekler ile pilav üzerine kuruludur ve mevsimlik malzemelere vurgu yapılmaktadır. Garnitürler genellikle balık, salamura sebze ve et suyunda pişirilmiş sebzelerden oluşur. Japonya bir ada ülkesi olduğundan dolayı balık ile diğer deniz ürünleri içeren yemeklere de çok sık rastlanmakta olup genellikle ızgara yapılır, ancak aynı zamanda saşimi veya suşi olarak çiğ olarak da servis edilir. Deniz ürünleri ve sebzeler de tempura olarak hafif bir hamurda kızartılır. Pirinç dışında, soba ve udon gibi erişteler de bir temel gıda maddesidir. Japonya'da ayrıca, oden adı verilen et suyunda balık ürünleri veya sukiyaki ve nikujagada sığır eti gibi birçok kaynatılmış yemek bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Mutfağı</span> Azerbaycanın ulusal mutfağı

Azerbaycan mutfağı Azerbaycan'ın ulusal mutfağıdır. Avrupa ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Azerbaycan mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Çin mutfağı</span>

Çin mutfağı başta Çin olmak üzere Tayvan, Singapur, Malezya, Endonezya gibi Çin kültürünün yaygın olduğu Uzak Doğu ülkelerinden kaynaklanan ve Çin lokantaları sayesinde dünyanın birçok yörelerinde geniş bir biçimde tanınan bir mutfaktır. Çeşit bakımından dünyanın en zengin mutfaklarından biri olan Çin mutfağı Uzakdoğu'da bile Çinlilerin yaşadığı her bölgede büyük farklılıklar gösterir. Ayrıca Uzakdoğu dışındaki Çin lokantalarında hazırlanan yemekler bulundukları ülkelerin kültürlerine uyarlandıkları için Uzakdoğu'dan çok farklı malzemeler kullanırlar ve farklı lezzetler sunarlar. Bunlara rağmen Çin mutfağı bazı ortak özelliklerden yoksun değildir. Sebze ağırlıklı yemekler, yemeklerin wok adı verilen çukur tavalarda pişirilmesi ve yemeklerin sofralarda yemek çubuklarıyla yenmesi Çin mutfağının en çarpıcı özellikleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Tayland mutfağı</span>

Tayland mutfağı Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.

Takashi Amano (天野尚), Japon fotoğraf sanatçısı, akvarist ve yazar. Akvaryuma olan ilgisi nedeniyle Aqua Design Amano isimli Japon şirketini açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Midye tava</span> yağda kızartılıp özel sosu ile yenen midye yemeği

Midye tava, midyelerin kızartılması ile hazırlanan bir meze, tava türüdür.Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kültür balıkçılığı</span>

Kültür balıkçılığı, okyanus ve deniz sularında gıda veya diğer amaçlar için sucul canlıların yetiştirilmesi, okyanusların kapalı bölümlerinde, deniz suyunun doldurulduğu tanklar ve göletlerde yapılan özel yetiştiriciliktir. Tuzlu su havuzlarında balık ve karides gibi kabuklu su ürünleri, istiridye, deniz yosunu yetiştirme işi de kültür balıkçılığının bir türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Küp bulyon</span> Yiyecek

Bir bulyon küpü veya stok küpü, susuzlaşmış bulyondur. Yaklaşık 15 mm genişliğinde küçük bir küp halinde oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Et suyu</span> etten hazırlanan bir su

Et suyu ya da bulyon, kemiklerin, etlerin, balıkların veya sebzelerin kaynatılmasıyla elde edilen sudur. Bulyon adı, kaynama anlamına gelen "bouillir" kelimesinden türemiştir. Yalnız yenebilir, ancak en çok çorba, piatto, qarnir, gravy ve sos gibi başka yemekler hazırlamak için kullanılır. Ticari olarak hazırlanmış sıvı fondolar, tipik olarak tavuk suyu, et suyu, balık suyu ve sebze suyu için mevcuttur. Kuzey Amerika'da, tabletler şeklinde kurutulmuş et stoklarına küp bulyon denir. Endüstride üretilen bulyon küpleri, 1908'de Maggi markasıyla ve 1910'da Oxo tarafından ticarileştirildi. 2013 yılına kadar “kemik suyu” olarak adlandırılan çorba, bir sağlık gıda trendi olarak popüler hale geldi ya da Amerika Birleşik Devletleri'nin bazı bölgelerinde kayboldu.

<span class="mw-page-title-main">Fond</span>

Fond veya stok, çeşitli çorba, sulu yemek ve sosların temelini oluşturma amacıyla hazırlanan aromalı bir sıvıdır. Hayvan kemiği veya eti, deniz ürünleri veya sebzeleri; su veya şarapta kaynatmak, farklı aromalar için mirpua veya başka aromatikler eklemeyle hazırlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova mutfağı</span>

Kosova mutfağı, Kosova'ya özgü etnik grupların geleneksel yemeklerinden oluşan, Balkan mutfağının bir temsilcisidir. Arnavutluk ile tarihsel ve etnik bağları nedeniyle, Arnavut mutfağından önemli ölçüde etkilenmiş ve diğer Balkan ülkelerinin unsurlarını da benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sokak yemeği</span> Halka açık bir yerde satılan yemeye hazır yiyecek veya içecekler

Sokak yiyecekleri, bir pazarda veya fuarda, sokaklarda veya halka açık bir yerde seyyar satıcılar tarafından satılan, hazır yiyecek veya içeceklerdir. Genellikle taşınabilir bir yemek arabası, yemek kabini ya da gıda kamyonundan satılır ve derhal tüketilmesi amaçlanır. Bazı sokak yiyecekleri bölgeseldir, ancak birçoğu menşe bölgelerinin dışına yayılmıştır. Sokaktaki yiyeceklerin çoğu hem elle yenen yemek, hem de fast-food olarak sınıflandırılmaktadır ve restoran yemeklerinden ortalama olarak daha ucuzdur. 2007 yılında Gıda ve Tarım Örgütü tarafından yapılan bir araştırmaya göre, her gün 2,5 milyar insan sokak yemeği yiyor. Her ülkede yöresel sokak yemeği türleri bulunmaktadır.

<i>Arroz a la tumbada</i>

Arroz a la tumbada, beyaz pirinç ve deniz ürünleriyle hazırlanan geleneksel bir Meksika yemeğidir. Bu spesiyalitede doğranmış domates, soğan, sarımsak ve kırmızı biberden sofrito yapılır. Pirinç ve balık suyu veya normal su eklenir, ardından karides, istiridye, yengeç ve kalamardan herhangi biri eklenir. Yemeğe epazotun taze yaprağı, maydanoz, kişniş ve kekik eklenebilir. Arroz a la tumbada geleneksel olarak kalın bir toprak kap olan cazuela'da pişirilir.

<span class="mw-page-title-main">Aguachile</span> Cevichenin Meksika usulü şekli

Agueachile Latin Amerika'ya özgü "ceviche"nin Meksika usulü yapılmış şeklidir. Meksika'nın Sinaloa bölgesinde geliştirilmiştir. Temel olarak karides, misket limonu suyu ve acı biber ile hazırlanan mezeye kırmızı soğan, biber ve salatalık da doğranabilir. Normal bir cevicheden farklı şekilde aguachilede kullanılan karides uzun süre marine edilmez veya asitte pişirilmez. Limon suyu servisten hemen önce sıkıldığı için karideslerin pişmesi için yeterli süre geçmez. Normalde taze karidesten yapılması gerekir. Dondurulmuş karidesin dokusu ve tadı değişeceği için ek işlemden geçmesi gerekir. Yemek acı biber suyu adını yapılışından alır. Doğranmış yeşil acı biber su ile karıştırıldığında yeşil rengi suya geçer. Karideslerde bu suyun içinde servis edilir. Meze olarak bira veya tekila eşliğinde tüketilir. Karides yerine deniz tarağı gibi başka malzemelerin kullanıldığı ve avokado gibi farklı malzemelerin de eklendiği versiyonları vardır. Tariflerin ortak noktası aguachile adının da belirttiği gibi acı biber suyudur.

<span class="mw-page-title-main">Romeritos</span>

Romeritos, Orta Meksika'dan çıkmış bir Meksika yemeğidir. Karidesle karıştırılmış mole sosunda kaynatılarak servis edilen deniz yosunu dallarından oluşur. İlave bileşenler arasında haşlanmış patates, nopal ve yeniden kurutulmuş karides bulunur. Genellikle kuru karides, ekmek dilimleri ve taco ile servis edilirler. Geleneksel olarak Noel ve Lent'te yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Paluze</span>

Paluze (Felûzec), nişasta ve şekerle yapılan ve üzerine dövülmüş ceviz serpilerek servis edilen bir tür Osmanlı tatlısıdır. Kıbrıs mutfağında yer alır. Geleneksel Türk tatlılarındandır. Bolu yöresinde palize, Şanlıurfa yöresinde palıza, Aydın yöresinde pelvize, Samsun ve yöresinde palüze Mersin yöresinde paluza, denilmektedir. Diyarbakır mutfağında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Senegal mutfağı</span>

Senegal mutfağı, Kuzey Afrika, Fransız ve Portekiz mutfağından etkilenen ve ülkenin en büyüğü Wolof olan birçok etnik gruptan türeyen bir Batı Afrika mutfağıdır. Bölgeye ilk kez 11. yüzyılda nüfuz eden İslam, mutfakta da rol oynuyor. Senegal, 1960'a kadar Fransa'nın bir kolonisiydi. Kolonizasyonundan bu yana, göçmenler Senegal mutfağını diğer birçok bölgeye getirdiler.