İçeriğe atla

Fujianvenator

Fujianvenator
Yaşadığı dönem aralığı: 150 myö
Titoniyen-Kretase 
PreЄ
J
↓
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Dinosauria
Klad:Saurischia
Klad:Theropoda
Klad:Paraves
Cins:†Fujianvenator
Xu et al., 2023
İkili adlandırma
†Fujianvenator prodigiosus
Xu et al., 2023

Fujianvenator (anlamı: "Fujian avcısı"), Çin'in Fujian Eyaletinin Geç Jura yaşlı Nanyuan Formasyonu'nda bulunan soyu tükenmiş bir anchiornithid avialan cinsidir. Bu cins, bir ölçüde eklemli iskeletinden bilinen tek bir tür olan F. prodigiosus'u içerir. Olasılıkla karasal veya sucul bir yaşam biçimine sahip olduğu öne sürülüyor.[1]

Keşif ve adlandırma

Fujianvenator holotip örneği, IVPP V31985, Çin'in Fujian Eyaleti, Zhenghe İlçesindeki Yangyuan Köyü yakınlarındaki Nanyuan Formasyonunda Ekim ve Kasım 2022'de yapılan keşif gezileri sırasında keşfedildi. Örnek, ardışık tortul katmanlar üzerinde korunan yarı eklemli bir iskeletten oluşur.[1] Fosil örneğinde kafatası, boyun ve kuyruğun ucu eksiktir.[2]

2023 yılında Xu ve ark. Fujianvenator prodigiosus'u bu fosil kalıntılarına dayanarak yeni bir anchiornithid teropod cinsi ve türü olarak tanımladı. Cins adı olan "Fujianvenator ", holotipin keşfedildiği Fujian Eyaletine yapılan atıf ile "avcı" anlamına gelen Latince "venator" sözcüğünü birleştirir. Tür adı "prodigiosus ", "tuhaf" anlamına gelen Latince bir sözcükten türetilmiştir.[1]

Tanım

İlgili Anchiornis'in Scott Hartman tarafından iskelet restorasyonu

Fujianvenator yaklaşık 641 gram (1,413 lb) ağırlığında olup boyut olarak koklass sülününe benzer. Tibiotarsus ve metakarpal (el tarak kemiği) kaynaşmadığı için Xu ve ark. holotip bireyin öldüğünde iskeletsel olarak olgun olmadığını gözlemledi. Bununla birlikte, sertleşmiş göğüs kemiği, kaynaşmış astragalus ve kalkaneum ve sırt omurlarının kapalı ek yerleri, hayvanın belki bir alt yetişkin olduğunu gösteriyor.[1]

Paleobiyoloji

Diğer anchiornithidler de dahil olmak üzere bazı theropodlarda kürek kemiği, humerus uzunluğunun yaklaşık %60'ı kadardır. Fujianvenator'da bu oran %40'a yakın. Kuşlarda genişlemiş bir kürek kemiği genellikle motorlu uçuş için gerekli kaslarla ilişkilidir. Dahası, metakarpallarının ayrıntıları, Fujianvenator'un, avı yakalamaya yardımcı olabilecek esnek kavrayıcı parmaklara sahip olabileceğini gösteriyor. Daha türemiş kuş türlerinde, metakarpallar, öncelikle uçuş tüyleri için bağlanma yeri olarak hizmet eden tek bir hareketsiz birim oluşturur.[1][2]

Fujianvenator'un orantılı olarak uzun bacakları vardı; Fujianvenator'un kaval kemiği, uyluk kemiğinin iki katı uzunluğundadır. Bu, daha sonra ayrılan ağaçta yaşayan ve uçan kuşlardan daha karasal bir yaşam biçimine sahip olabileceğini gösteriyor. Hayvanlarda, uzun tibia ve metatarslar adım uzunluğunu arttırır, böylece koşma yetenekleri gelişir. Fujianvenator'a ilişkin açıklamalarında Xu ve ark. (2023), Fujianvenator da dahil olmak üzere çeşitli teropodların koşuculuğunu analiz etti. Fujianvenator'un koşuculuk puanı, genel olarak koşmada usta olduğu kabul edilen troodontidler ve tyrannosauridlerinkinden çok daha yüksekti. Bu, onun özellikle koşucu bir hayvan olduğunu gösterebilir. Tersine, uzun alt bacaklar aynı zamanda turna ve leylek gibi yaşayan bazı kuşlarda görüldüğü gibi suda yaşam ekolojisiyle ilişkilendirilir. Fujianvenator'un uzuv oranları dalıcı kuşlara benzer, dolayısıyla bu davranış da mümkündür. Fujianvenator'un ayak parmak kemikleri az korunduğu için ekolojisini tam olarak belirlemek zordur.[1]

Sınıflandırma

Xu ve ark. (2023), Fujianvenator'ü, en temel kuş kladı olarak kabul ettikleri Anchiornithidae sınıfının genç bir üyesi olarak buldu. Diğer çalışmalar, Troodontidae veya Archaeopterygidae'ye yakın olanlar da dahil olmak üzere çeşitli filogenetik konumlardaki Anchiornithidae üyelerini bulmuştur.[3][4] Xu ve ark. filogenetik analizlerinin sonuçları aşağıdaki kladogramda gösterilmektedir:[1]

 
 
  †Scansoriopterygidae
 
  †Oviraptorosauria
 
 
Paraves
†Deinonychosauria
  Dromaeosauridae
 
 

Troodontidae

 
 
Avialae
 
 

†Archaeopteryx

 
 
  †Jeholornis
 
Pygostylia
 

†Confuciusornithidae

 
Ornithothoraces
 

Ornithuromorpha

 
  †Enantiornithes
 
 
 
 
 
†Anchiornithidae
 

Eosinopteryx

 
  Aurornis
 
  Xiaotingia
 
 

Anchiornis

 
 

Fujianvenator

 
 
 
 
 

Paleoçevre

Fujianvenator, yaklaşık 150,2-149,9 milyon yıllık, Geç Jura döneminin Titoniyen aşamasına tarihlenen Nanyuan Formasyonunun katmanlarında keşfedildi. Formasyondaki omurgalı fosillerinin çoğu, belirsiz adsız teleost balıkları, kaplumbağalar ve koristoderler de dahil olmak üzere suda yaşayan ve yarı suda yaşayan hayvanlardan gelmektedir. Xu ve ark. (2023) bu lagerstätte'ye (bol fosilli tabakaya) Zhenghe Fauna adını verdi. Fujianvenator'un çeşitli suda yaşayan ve yarı sucul hayvanlarla birlikte keşfedilmesi, onun erken dönem kuşgiller için alışılmadık bir ekolojik niş olan bir bataklık ortamında yaşadığını gösteriyor. Bu, uzun bacaklarıyla birlikte Fujianvenator için yaşayan dalıcı kuşlara benzer bir ekolojiyi destekler.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h Wang, Min; Chen, Runsheng; Dong, Liping; Lin, Min; Xu, Xing; Tang, Jianrong; You, Hailu; Zhou, Guowu; Wang, Linchang; He (6 Eylül 2023). "A new avialan theropod from an emerging Jurassic terrestrial fauna". Nature (İngilizce): 1-8. doi:10.1038/s41586-023-06513-7. ISSN 1476-4687.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ a b "'Weird' dinosaur prompts rethink of bird evolution". Nature (İngilizce). 6 Eylül 2023. doi:10.1038/d41586-023-02757-5. ISSN 0028-0836.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım) Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Coleman2023" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ Bo Zhao; Chun-ling Gao; Jun-chang Lü; Martin Kundrát (2017). "A New Troodontid Dinosaur (Liaoningvenator curriei gen. et sp. nov.) from the Early Cretaceous Yixian Formation in Western Liaoning Province". Acta Geoscientica Sinica. 38 (3): 359-371. doi:10.3975/cagsb.2017.03.06.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ Mortimer, Mickey; Wahl, William R.; Lomax, Dean R.; Lippincott, Jessica; Lovelace, David M. (2019). "A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight". PeerJ. 7: e7247. doi:10.7717/peerj.7247. PMC 6626525 $2. PMID 31333906.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dinozor</span> Mezozoik Çağa (kuşlar dahil) hâkim olan sauropsid omurgalılar kladı

Dinozor (Dinosauria), ilk olarak Mezozoyik zamanda ortaya çıkan ve yaşayan tek üyeleri kuşlar olan arkozor sürüngen grubu. Dinozor adı, Richard Owen tarafından Grekçe "korkunç" anlamına gelen deinos ve "kertenkele" anlamına gelen sauros sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşur. Dinozorlar, 243 ile 233 milyon yıl önce Geç Triyas döneminde ortaya çıkmış ve 66 milyon yıl önce kuşlar dışındaki tüm türlerinin soyu tükenmiştir. Dinozorlar, sıcakkanlı ve soğukkanlı arası özellikler gösteren mezoterm canlılardı. Mezozoyik'te oldukça başarılı biçimde tüm kıtalara yayılan dinozorlar çok farklı nişleri doldurdu. Yapılan araştırmalarda şimdiye kadar yaklaşık olarak 1.000 kadar kuş olmayan dinozor türünün yaşadığı belgelendi. Bugün dinozorların evrimsel olarak devamı olan kuşların 11.000 kadar türü vardır ki bu, yaşayan memelilerin tür sayısının (~6000) yaklaşık iki katıdır. Dinozorların nasıl yaşadığı, ne kadar çeşitlendiği ve ekosistemdeki yerleri kadar kuş olmayan dinozorların nasıl yok olduğu da bilim camiasını uzun zamandır meşgul etmektedir. Kuş olmayan dinozorları yeryüzünden silen yok oluşun aşamalı mı, yoksa yerbilimsel olarak katastrofik (ani) mi olduğu tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Germanyum</span> sembolü GE, atom numarası 32 olan kimyasal element

Germanyum; sembolü Ge, atom numarası 32 olan kimyasal elementtir. Parlak, sert-kırılgan, grimsi-beyaz ve silikona benzer bir görünümdedir. Silisyum ve kalay komşu grubuna kimyasal olarak benzeyen karbon grubundaki bir metaloiddir. Silikon gibi, germanyum da doğal olarak reaksiyona girer ve doğadaki oksijenle kompleksler oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Teruzor</span> soyu tükenmiş sürüngen takımı

Teruzor veya pterozor Pterosauria takımına ait soyu tükenmiş uçan sürüngenler kladıdır. Geç Triyas'tan Kretase'nin sonuna kadar yani Mesozoyik'in büyük bir bölümünde yaşadı. Teruzorlar, uçabildiği bilinen en eski omurgalıdır. Ön ayak bileklerinden çıkan dördüncü parmak uzayarak; deri, kas ve diğer dokulardan oluşan zardan kanatlarına destek oluyordu.

Shelly-Ann Fraser-Pryce OD, OJ, 60 metre 10 metre 200 metre'de yarışan Jamaikalı atletizm sprinter. Tüm zamanların en büyük sprinterlerinden biri olarak kabul ediliyor.

<i>Anchiornithidae</i> kuşlarla ilişkili dinozor familyası

Anchiornithidae, Avialae soyundaki kuşların en bazal familyası olabilecek bir eumaniraptoran familyasıdır. Anchiornithidler, maniraptoran ağacında çeşitli konumlarda sınıflandırılmıştır, bazı bilim adamları onları ayrı bir aile, Troodontidae'nin bir bazal alt familyası, veya Archaeopterygidae familyasının üyeleri olarak avialae veya Paraves içinde evrimsel bir grup dinozor topluluğu olarak sınıflandırır.

<i>Eogranivora</i> Kretase döneminde Çinde yaşamış ilkel kuş cinsi

Eogranivora, Erken Kretase döneminde günümüz Çin bölgesinde yaşayan Ornithuromorpha'ya ait avialan cinsidir. Tip türü Eogranivora edentulata'dır.

<i>Aurornis</i> Jura döneminde yaşamış paravian dinozor cinsi

Aurornis, Çin'in Jura döneminden soyu tükenmiş bir anchiornithid theropod dinozor cinsidir. Aurornis cinsi, bilinen tek bir tür içerir: Aurornis xui. Aurornis xui, bugüne kadar bilinen en temel ("ilkel") avialan dinozor olabilir ve bugüne kadar bulunan en eski paravianlardan biridir. Hayvanın fosil kanıtları, genellikle en eski kuş türü olarak kabul edilen Archaeopteryx lithographica'dan yaklaşık 10 milyon yıl öncesine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Deinonychosauria</span> kuşlarla yakından ilişkili, tüylü dinozorları içeren teropod kladı

Deinonychosauria, Geç Jura ve Kretase dönemlerinde yaşamış paravian dinozorların bir kladıdır. Fosilleri dünya genelinde Kuzey Amerika, Avrupa, Afrika, Asya, Güney Amerika ve Antarktika'da bulundu ve fosilleşmiş dişleri, onların Avustralya'da da yaşama ihtimaline güven veriyor. Bu dinozor grubu, orak şeklindeki ayak parmakları ve omuz kemiklerindeki özellikleri ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Jakapil</span>

Jakapil, Arjantin'deki Candeleros Formasyonu'ndan bir bazal thyreophora dinozor cinsidir. Tip türü Jakapil kaniukura'dır.

<i>Kerberosaurus</i>

Kerberosaurus, Rusya'nın Amur Bölgesi, Blagoveshchensk'teki geç Maastrihtiyen yaşlı Geç Kretase Tsagayan Formasyonundan kalma bir saurolofin ördek gagalı dinozor cinsidir. Saurolophus ve Prosaurolophus ile ilişkili olduğunu gösteren kafatası kalıntılarını da içeren fosil yatağı malzemesine dayanmaktadır.

Nevadadromeus Nevada Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Willow Tank Formasyonu'ndan yok olmuş küçük thescelosaurine ornithischian dinozor cinsidir. Cins, Nevada'dan adlandırılan ilk kuş olmayan dinozoru temsil eden tek bir tür olan N. schmitti'yi içerir.

Riabininohadros, Kırım'ın Maastrichtian'ından soyu tükenmiş bir ankylopollexian dinozor cinsidir. Türü, Riabininohadros weberae olarak değiştirilmiş Riabininohadros weberi'dir. Başta, 2015 yılına kadar bir Orthomerus türü olarak sınıflandırılmıştır.

<i>Shantungosaurus</i>

Shantungosaurus, Çin'deki Shandong Yarımadası'nın Geç Kretase yaşlı Wangshi Grubu'nda bulunan çok büyük bir saurolophine hadrosaurid dinozor cinsidir, tek bir tür, Shantungosaurus giganteus, içerir. Shantungosaurus'un stratigrafik aralığı, Xingezhuang Formasyonunun tepesinden Hongtuya Formasyonunun ortasına kadar, orta ila geç Kampaniyen arasında değişmektedir. Shantungosaurus şimdiye kadar dünyanın en büyük hadrosauroid taksonu olup 15 ile 16 metre uzunluğa ve 13 ile 16 metrik ton arasında bir beden ağırlığına ulaşmaktadır.

<i>Natovenator</i>

Natovenator, Moğolistan'ın Geç Kretase yaşlı Barun Goyot Oluşumu'ndan bir halszkaraptorine dromaeosaurid dinozor cinsidir. Cins, tek bir tür olan N. polydontus'tan bilinmektedir. Natovenator, bu soy için önerilen yarı sucul yaşam tarzına daha çok kanıt sağlaması nedeniyle halszkaraptorinelerin anlaşılması için çok önemlidir. Bu keşif, halszkaraptorinelerin yarı sucul yaşam biçimlerine 2022 başlarında karşı çıkıldığından önemlidir.

<i>Daurlong</i>

Daurlong, Çin'in Erken Kretase yaşlı (Aptian) Longjiang Formasyonundan soyu tükenmiş bir dromaeosaurid dinozor cinsidir. Cins, neredeyse eksiksiz bir iskeletten bilinen tek bir tür, D. wangi, içerir. Daurlong, kuşlarla yakından ilişkili bir teropodda korunmuş bir bağırsak bölgesinin ilk tanımlanan oluşumunu temsil eder

<i>Sinoceratops</i>

Sinoceratops, yaklaşık 73 milyon yıl önce Kretase Dönemi'nin son bölümünde şu anda Çin'in Shandong eyaleti olan yerde yaşamış soyu tükenmiş bir ceratopsian dinozor cinsidir. 2010 yılında Xu Xing ve ark. tarafından Zhucheng, Çin'den üç kafatası için adlandırıldı. Tip türünün adı Sinoceratops zhuchengensis, keşfedildiği yerden dolayı "Zhucheng'den Çin boynuzlu yüzü" anlamına gelir.

<i>Chilantaisaurus</i>

Chilantaisaurus, Çin'in Geç Kretase yaşlı Ulansuhai Formasyonundan büyük bir teropod dinozor, olasılıkla bir neovenatorid veya ilkel bir coelurosaur cinsidir. C. tashuikouensis, tip tür, 1964 yılında Hu tarafından tanımlanmıştır.

<i>Mamenchisaurus</i>

Mamenchisaurus, toplam vücut uzunluğunun neredeyse yarısını oluşturan oldukça uzun boyunları ile tanınan bir sauropod dinozor cinsidir. Bu cinse çok sayıda tür atanmıştır; ancak bunların çoğu sorgulanabilir olabilir. Çin'in Sichuan Havzası ve Yunnan Eyaletinde fosiller bulundu. Birkaç tür, jeolojik yaşı belirsiz olan Yukarı Shaximiao Formasyonundandır. Bununla birlikte, kanıtlar bunun Geç Jurassic'in Oxfordian aşamasından daha erken olmadığını gösteriyor. M. sinocanadorum, Oxfordian aşamasına ve M. anyuensis, Erken Kretase'nin yaklaşık 114,4 milyon yıl öncesine ait Aptiyen aşamasına aittir. Çoğu tür orta ile büyük boy sauropodlardı, yaklaşık 15 ila 26 metre uzunluğundadır ve tanımlanmamış iki omura dayanarak olasılıkla 35 metre (115 ft) uzunlukta olabilir.

<i>Vectidromeus</i>

Vectidromeus, İngiltere'nin Erken Kretase yaşlı Wessex Formasyonu'ndan soyu tükenmiş bir hypsilophodontid ornitopod dinozor cinsidir. Cins, genç bir bireye ait parçalı iskeletten bilinen tek bir tür olan V. insularis'i içerir.

ARK Investment Management LLC, merkezi St. Petersburg, Florida'da bulunan ve aktif olarak yönetilen çeşitli borsa yatırım fonlarını (ETF'ler) yöneten bir Amerikan yatırım yönetimi firmasıdır. ARK Invest, 2014 yılında Cathie Wood tarafından kurulmuştur. Şubat 2021'de şirketin yönetimi altında 50 milyar dolardoları vardı ancak kötü performans sebebiyle Mayıs 2022 itibarıyla varlıklar 15,9 dolara düştü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.