İçeriğe atla

Fugu

Fugu

Fugu (Japonca河豚, 鰒 veya フグ), özellikle Japon mutfağında yenilen bir balon balığı türüdür.

Tüketimi

Fugu, İndo-Pasifik kökenli bir türdür. Tetrodotoksinden dolayı oldukça zehirli olduğundan dolayı fugu yemeği hazırlanırken çok ince olan zehirli damarlarının, derisinin ve zehrin bol miktarda olduğu başta karaciğer ve yumurtalıkları olmak üzere iç organlarının mutlaka tek tek çıkarılması gerekir.[1] Zehrin ete bulaşmaması için bu ayıklama işlemi çok dikkatli yapılmalıdır. En tecrübeli şeflerin bile bu işi tamamlama süresi en az 10 dakikadır. Fugu servis eden restoranlar başta Japonya olmak üzere bazı ülkelerde yasalar tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilmektedir ve üç veya daha fazla yıl süren titiz bir eğitimden sonra sadece çok usta aşçılar tarafından hazırlanmasına izin verilmektedir. Japonya'da fugu yemeği hazırlamak, fugu balığı satmak ve satın almak (ki satın alanların çoğu fugu restoranı işleten şeflerdir) için özel bir lisansa ihtiyaç vardır.[1][2] Fugu balığı ayrıca çiftliklerde zehirsiz olarak da yetişebilmekte ve popülaritesi artmaktadır.

Fugu, saşimi ve chirinabe olarak servis edilir.[2] Bazı kişiler tarafından karaciğerin en lezzetli kısmı olduğunu düşünülmektedir ama aynı zamanda en zehirli kısmı olup restoranlarda bu organın sunulması 1984 yılında yasaklandı.[2] Fugu, Japon mutfağının en ünlü ve en kötü şöhretli yemeklerinden biri haline geldi. 50 yıl önce fugu yemeğinden yılda 100 kişi zehirlenirken günümüzde bu sayı yılda 3'e düşmüştür. Bu ölenler de genellikle lisansız aşçıların hazırladığı fugulardan dolayıdır. Lisanslı şeflerin hazırladığı fugular nedeniyle henüz bir ölüm vakası kaydedilmemiştir.

Türkiye'deki Yayılışı

Kızıldeniz'den Akdeniz'e Süveyş Kanalı yoluyla göç etmiştir. Türkiye ve İsrailli balıkçılar tarafından birçok birey yakalanmıştır. Türkiye'de özellikle Marmaris ve Gökova bölgesinde bolca yakalanmaktadır.

Beslenme

Etçil olan balon balığı, küçük boylarda iken ağırlıklı olarak kabuklularla, büyüdükçe de ek olarak yumuşakçalarla beslenmektedir. Dişleri çok keskindir ve tenekeyi bile kesebilir. Tehlike anında su veya hava alarak kendini şişirir. Böylece ısırılması zor olur. Kaldı ki ihtiva ettiği zehirden dolayı onu ısıran herhangi bir canlı için ölüm kaçınılmazdır.

Ekolojik ve Ekonomik Zararları

Balon balığının Süveyş Kanalı yoluyla Kızıldeniz'den Akdeniz'e gelmesiyle birlikte bölgedeki yumuşakçaların (ahtapot-kalamar-mürekkep balığı) sayısının ciddi ölçüde azaldığı yönünde bulgular vardır. Balıkçılık sektörü de bundan olumsuz etkilenmektedir. Balon balıklarının ekonomik ve ekolojik zararlarının yanı sıra dokularında tetrodotoksin (ttx) adı verilen çok güçlü bir nörotoksik zehir bulundurmalarından dolayı, insan sağlığına oldukça büyük zararı vardır. Bu toksinin siyanürden 1000 kat daha fazla zehirli olduğu bilinmektedir ve ölüme yol açmaktadır. Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerde ve Türkiye'de balon balığı avcılarına yakaladıkları balık başına ödül verilmektedir

Kaynakça

  1. ^ a b Davidson, Alan (2006). The Oxford Companion to Food. Oxford University Press. s. 324. ISBN 0-19-280681-5. 
  2. ^ a b c Hosking, Richard (1997). A Dictionary of Japanese Food: Ingredients & Culture. Tuttle Publishing. ss. 41-42. ISBN 0-8048-2042-2. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zehir</span>

Zehir, ağı veya sem, hücrelere ve yaşayan dokulara kimyasal, biyokimyasal ya da radyoaktif nitelikte zararlar veren her türlü maddeye verilen isimdir. Zehrin en tipik özelliği bu zararlı etkisini en küçük dozlarda bile göstermesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aşçılık</span> yemek yapma

Aşçılık, besinlerin çeşitli yöntemlerle yemeye hazır duruma getirilmesine denir. Ahçılık olarak da bilinir. Ev ekonomisi'nin temel bileşenlerinden biridir. Şef, aşçı, yardımcı şef, pasta şefi, mutfak şefi, fırıncı, gastronomcu, çikolatacı gibi mesleklerle sıkı ilgilidir. Birçok ülkelerde aşçılık mesleği öğrenmek için aşçılık okulu, aşçılık fakültesi, aşçılık akademileri bulunmaktadır. Aşçılığın en temel yöntemi pişirmedir. Ama "aşçılık" terimi, pişirmenin yanı sıra kurutma, isleme, dondurma ya da salamura gibi başka yöntemleri de kapsar. Besinler birkaç nedenden dolayı pişirilir. Bazı besinleri çiğ yeme düşüncesinden hoşlanmayız. Belirli besinleri pişirerek yemeye alışık olduğumuzdan, pişirmenin besinlere iyi bir tat kazandırdığına inanırız. Öte yandan pişirildiklerinde besinlerde değişiklikler oluşur ve bu da bazı besinlerin yenmesini ve sindirilmesini kolaylaştırır. Moleküler gastronomi, fizik ve kimya perspektifinden beslenmenin bilimsel yaklaşımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Japon mutfağı</span>

Japon mutfağı, Japonya'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Japonya'nın geleneksel mutfağı (washoku), miso çorbası ve diğer yemekler ile pilav üzerine kuruludur ve mevsimlik malzemelere vurgu yapılmaktadır. Garnitürler genellikle balık, salamura sebze ve et suyunda pişirilmiş sebzelerden oluşur. Japonya bir ada ülkesi olduğundan dolayı balık ile diğer deniz ürünleri içeren yemeklere de çok sık rastlanmakta olup genellikle ızgara yapılır, ancak aynı zamanda saşimi veya suşi olarak çiğ olarak da servis edilir. Deniz ürünleri ve sebzeler de tempura olarak hafif bir hamurda kızartılır. Pirinç dışında, soba ve udon gibi erişteler de bir temel gıda maddesidir. Japonya'da ayrıca, oden adı verilen et suyunda balık ürünleri veya sukiyaki ve nikujagada sığır eti gibi birçok kaynatılmış yemek bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Suşi</span> Japon yemeği

Suşi,, genellikle çiğ deniz ürünleri ve sebzeler gibi çeşitli malzemelerle birlikte, biraz şeker ve tuz ile hazırlanmış sirkeli pirinçten oluşan geleneksel bir Japon yemeğidir. Suşi stilleri ve sunumu çok çeşitli olup ana bileşeni aynı zamanda shari veya sumeshi olarak da adlandırılan suşi pirincidir. Japonya çıkışlı bir yemek olmasına rağmen tüm Uzakdoğu ülkelerinde tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Fast food</span> hızlı servis edilen yemek

Fast food, hazır yemek ya da ayaküstü yemek, kısa sürede hazırlanan ve seyyar satıcılarda, büfelerde ve restoranlarda hemen tüketmek veya paket yapılmak üzere satışa sunulan yiyecek. İngilizce fast food kavramı Türkçeye birebir çabuk/ivedi yemek olarak çevrilir. TDK tarafından hazır yemek karşılığı önerilmiştir. Oktay Sinanoğlu tarafından önerilen "tezyemek" söyleyişe daha uygun olmasına rağmen kabul görmemişti. Hazır halde satışa sunulan ekmek arası döner, hamburger, patates kızartması, pizza gibi pek çok yiyecek fast food olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Aslan balığı</span> Zehirli balık cinsi

Aslan balığı (Pterois), Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus'un batı kısımlarında, Kızıldenizde, mercan kayalıklarda yaşayan zehirli deniz balıklarından oluşan bir cinstir. İnsanlar için tehlike teşkil ederler. Kıyıya yakın yerler ile 50 metre derinlik arasındaki kısımlarda yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan mutfağı</span> İtalyan Mutfağı

İtalyan mutfağı, kökeni MÖ 4. yüzyıla kadar uzanan, toplumsal ve siyasi değişimlerle yüzyıllar içerisinde gelişmiş, dünyanın her tarafında bilinip, sevilen, çok zengin bir mutfaktır. İtalyan mutfağında Etrüsk, Antik Yunan, Antik Roma, Bizans, Yahudi ve Arap mutfaklarının etkisi çok belirgindir. Yeni Dünyanın keşfiyle, bugünkü İtalyan mutfağının temeli olarak bilinen fakat aslında 18. yüzyıla kadar halk kitlelerine ulaştırılamamış patates, domates, dolmalık biber ve mısır gibi gıda ürünlerinin Avrupa'ya getirilmesiyle mutfakta önemli değişimler görüldü. İtalyan mutfağının özelliği bölgesel çeşitliliğinin fazla olması, ve çok farklı lezzetleri barındırmasından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız mutfağı</span> maestro

Fransız mutfağı, Fransa'da geliştirilmiş, zenginliği ve çeşitliliğiyle ünlü, yemek pişirmenin sanatsal yönünü ön plana çıkaran bir ulusal mutfaktır. Fransız mutfağının kökeni Orta Çağına uzanır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail mutfağı</span>

İsrail mutfağı, hem yerel yemekler hem de dünyanın her yerinden İsrail'e gelen Yahudi göçmenlerin yemeklerinden oluşur. 1948'de İsrail devletin kuruluşundan ve özellikle 1970'lerin son yıllarından beri bir İsrail füzyon mutfak oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Restoran</span> yemek hazırlayan ve sunan işletme

Lokanta veya restoran, ücret karşılığında müşterilere yemek ve içecek hazırlanıp servis edilen yer. Çoğunlukla büyük bir yemek salonu ve mutfaktan meydana gelir. Sözcük, Fransızca restaurer kelimesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika mutfağı</span>

Meksika mutfağı, özellikle eski yerlilerin ve İspanyol koloni devriyle Fransız, Arap ve Karayip geleneklerinin bir sentezi olarak kendini gösterir. Genelde zengin bitki örtüsüne sahip olan bu sıcak, topik ülkenin mutfağında mısır, fasulye, meyve çeşitleri ve belirli sebze türleri önemli bir rol oynar. Meksika'da birbirinden çok farklı bölgesel mutfaklar mevcuttur. Kuzeyde İspanyol mutfağının etkisi görülürken, güneyde yerlilerin mutfağı korunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tayland mutfağı</span>

Tayland mutfağı Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.

Arnavutluk tarih boyunca birçok devletin yönetimi altına girmiş, bu süreçte yalnızca siyasi veya askeri olarak değil, aynı zamanda kültürel açıdan da etkilenmiştir. Bu sebepten dolayı Arnavut mutfağı başta Türk, İtalyan ve Yunan mutfakları olmak üzere genel itibarıyla Akdeniz mutfağından izler taşımaktadır. Bugün Arnavut halkı tarafından sıkça tüketilen ve yapılan baklava, aşure, kadayıf gibi tatlılar; dolma, yaprak sarma, tarator gibi aperitifler ve ayran, siyah çay, Türk kahvesi gibi içecekler Osmanlı zamanından başlayarak Türk mutfağından Arnavut kültürüne geçen yiyecek ve içeceklerden bazılarıdır.

<i>Food Wars: Shokugeki no Soma</i>

Food Wars!: Shokugeki no Soma, Yutto Tsukuda tarafından yazılan bir manga serisidir.

<span class="mw-page-title-main">Siçuan mutfağı</span>

Siçuan mutfağı ya da kısa ismiyle Chuan mutfağı, bazı kaynaklarda Szechuan mutfağı olarak da geçer. Çin'in Siçuan eyaletinin yöresel Çin mutfağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pasta şefi</span>

Pasta şefi veya pâtissier hamur işi, tatlılar, ekmekler ve diğer unlu mamullerin yapımında usta, profesyonel bir mutfakta istasyon şefi ve aşçıdır. Büyük otellerde, bistrolarda, restoranlarda, pastanelerde ve bazı kafelerde çalışmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Baja Med</span> Asya ve Akdeniz mutfağı karışımı mutfak kültürüdür

Baja Med, chicharrón ve cotija peyniri gibi Meksika mutfağının zeytinyağlı Akdeniz mutfağından ve limon otlu Asya mutfağından oluşan füzyon mutfakdır. Baja Med yemekleri, Baja California'nın taze ürünlerini ve deniz ürünlerini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Umman mutfağı</span>

Umman mutfağı Arap, İran, Hint, Asya, Doğu Akdeniz ve Afrika mutfaklarından etkilenmiştir. Yemekler genellikle tavuk, balık ve kuzu etinin yanı sıra pilavdan yapılır. Umman'daki yemeklerin çoğu, zengin bir baharat, bitki ve turşusu karışım içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna mutfağı</span>

Ukrayna mutfağı, Ukrayna halkının uzun yıllar biriktirdiği çeşitli yemek pişirme geleneklerinin bir koleksiyonudur. Mutfak, bileşenlerinin geldiği zengin koyu topraktan (chornozem) büyük ölçüde etkilenir ve çoğu zaman birçok bileşeni içerir.

Filipin mutfağı yerel yemekler ile Çin, Endonezya, Malezya ve İspanyol yemeklerinin bir karışımıdır. Popüler yemekler arasında adobo, pancit, umpia, sinigang ve halo-halo vardır. Filipinler'de yoğun tatlar ve zengin yemekler yaygındır. Bolca patis veya balık sosu, soya sosu ve şeker kamışı sirkesi kullanımı yiyeceklere tat vermektedir. Pirinç, bu mutfakta temel bir üründür. Tavuk eti ve domuz eti de çok kullanılan ürünlerdendir.