İçeriğe atla

Frye Yangını

Koordinatlar: 32°44′06″N 109°52′19″W / 32.735°K 109.872°B / 32.735; -109.872
Frye Yangını
Harita
Tarih7 Haziran - 1 Eylül 2017
KonumGraham, Arizona, ABD
Koordinatlar32°44′06″N 109°52′19″W / 32.735°K 109.872°B / 32.735; -109.872
İstatistikler
Yanan alan19,604 ha; 0,19604 km2 (48,443 akre)
SebepYıldırım düşmesi

Frye yangını, 7 Haziran - 1 Eylül 2017 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaletine bağlı Graham County'de 19,604 ha (48,443 akre) alanı yakan bir orman yangınıdır. Yangın, Coronado Ulusal Ormanı içinde yer alan Graham Dağı'na düşen bir yıldırım ile çıktı ve 12 Temmuz'da kontrol altına alınana kadar hızla yayıldı. Yangın, üç binayı yaktı ve Graham Dağı Uluslararası Gözlemevini kısa süreliğine tehdit etti. Kontrol altına alınması ve söndürülmesi 26 milyon dolara mal oldu ve 800'den fazla itfaiyeci yangın söndürme faaliyetlerine katıldı. Ölen olmadı ancak 63 itfaiyeci boğaz enfeksiyonu salgını nedeniyle karantinaya alındı.

Temmuz 2017'den sonra muson yağmurları, Frye Yangını'nın dağ yamaçlarındaki kalıntılarını temizledi. Yağmur suyu, kül ve oluşan bu kalıntılar, dereleri tıkamış ve Graham Şehrin'deki altyapıya zarar verdi. Yangın, özellikle nesli tükenmekte olan Graham Dağı kızıl sincabını etkiledi.

Arka plan

Orman yangınları, Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'nin ekolojik döngüsünün doğal bir parçasıdır.[1]:1–6 Frye Yangını, 2017 yılında Arizona'da toplamda 173,838 ha (429,564 akre) alanı etkileyen 2.321 orman yangınından biriydi.[2] Arizona eyalet hükûmeti "normal" bir sezon beklentisi içerisindeydi ancak yüksek sıcaklıklar, düşük nem ve alev almaya müsait bol miktarda ot, eyaletin güney otlaklarında yüksek yangın potansiyeli olan bir sezon ortaya çıkardı.[3] Ağustos 2017 itibarıyla 2011'den beri tüm sezonları geçecek miktarda arazi yanmış bulunmaktaydı.[4] Mayıs 2018'de Kuzey Arizona Üniversitesi Ekolojik Restorasyon Enstitüsü, Arizona ve New Mexico'daki 2017 orman yangını sezonuna ilişkin bir çalışma yayınladı ve Arizona'da önceki on yılın ortalamasından daha fazla alanın yandığını gözlemledi. Çalışmada on tanesi Arizona'da olmak üzere on bir yangın incelendi ve bunların arasında Frye Yangını da yer aldı.[5]:1

Yangın

7 Haziran 2017'de, 2004'ten bu yana yanmamış olan Coronado Ulusal Ormanı ve Graham, Arizona'daki Graham Dağı'ndaki şaporal bir alana yıldırım isabet etti.[5]:5–6[6]  9 Haziran itibarıyla 6,1-8,1 ha (15-20 akre) alan yanıyordu ve alevler Frye Mesa Rezervuarına doğru ilerlemekteydi.[7] Orman Servisi (USFS) yangın yakınındaki patikaları kapattı ve arazi koşullarının zorlaştırdığı söndürme çalışmalarını başlattı.[8] Yanan alan 13 Haziran itibarıyla 250 ha (630 akre), 18 Haziran itibarıyla 2.552 ha (6.305 akre) oldu.[9][10][11] USFS, 19 Haziran'da Coronado Ulusal Ormanı içindeki Pinaleño Dağları'ndaki tüm kamp alanlarını ve patikaları kapattı.[12]

18 Haziran'dan itibaren 300'den fazla itfaiyeciden oluşan bir kuvvet Frye Yangınının Graham Dağı Uluslararası Gözlemevine (MGIO) ulaşmasını önlemeye odaklandı.[13][14] Ertesi gün yangın MGIO'ya doğru yayıldı ancak ulaşamadı. Vatikan İleri Teknoloji Teleskobu (VATT) Müdür Yardımcısı Pavel Gabor, yangının VATT'ın 30 ft yakınına kadar ulaştığını belirtti.[15][16][17] 24 Haziran'da Frye Yangını MGIO'dan geri püskürtüldü ve %29 oranında kontrol altına alındığı tahmin edildi, ancak yanan alan 14,394 hektar (35,569 akre) oldu.[18]

23 Haziran'da Arizona Valisi Doug Ducey, Graham'da olağanüstü hal ilan ederek Frye yangınının kontrol altına alınması için ek eyalet ve federal yardımı sağladı.[19][20] İtfaiyeciler 25 Haziran ve 26 Haziran tarihlerinde Frye Yangını'nın yayılmasını kontrol altına alma konusunda ilerleme kaydetti, bu da Gabor'un 27 Haziran'da VATT'ı incelemesine ve tesiste ısı ya da duman hasarı olmadığını rapor etmesine olanak sağladı.[21][22][23][24] Frye Yangını 27 Haziran'dan 12 Temmuz'a kadar 15,538 ha (38,395 akre), 19,604 ha (48,443 akre) oldu. Yangın 12 Temmuz itibarıyla %88 oranında kontrol altına alındı.[25][26] Coronado Ulusal Ormanı içindeki mesire alanları 13 Temmuz'da yeniden açılmaya başladı.[27] Yangının 17 Temmuz itibarıyla büyüme meyli göstermemesi nedeniyle itfaiyeciler başka bölgelerdeki orman yangınlarına yönlendirildi.[28]

Boğaz enfeksiyonu salgını

17 Haziran'da USFS, Frye yangınını kontrol altına almakla görevli itfaiyeciler arasında streptokok farenjiti (boğaz enfeksiyonu) salgınının başladığını duyurdu.[29] Tucson merkezli ABC kanalı 18 Haziran'da 21 itfaiyecinin karantinaya alındığını bildirdi;[10] diğer yerel haber kuruluşları ise USFS sözcüsünün toplam 45 vaka bildirdiğini aktardı.[29][30] Federal olarak finanse edilen bir araştırma veri tabanı olan Wildfire Lessons Learned Center (WLLC) tarafından yayınlanan bir rapora göre, boğaz enfeksiyonu belirtileri gösteren personelin karantinaya alınması, boğaz enfeksiyonu için düzenli testler yapılması ve ekipmanların düzenli olarak dezenfekte edilmesi 16 Haziran'da başladı.[31] 16 Haziran'dan sonra yeni bir vaka tespit edilmedi. 300 kişi streptokok vakalarının temaslısı olarak tespit edildi ve bunlardan 63'ü karantinaya alındı.[32] 2020 Batı Amerika Birleşik Devletleri orman yangınları sezonu ve eş zamanlı COVID-19 salgını sırasında, WLLC ve bazı haber yayınları, Frye Yangını boğaz enfeksiyonu salgınını, itfaiye kamplarında bulaşıcı hastalık salgınlarının nasıl etkili bir şekilde kontrol altına alınabileceğinin bir örneği olarak gösterdi.[31][33][34]

Sonrası

Image of Arizona State Route 366, damaged by runoff from the Frye Fire scar, July 24, 2017
24 Temmuz 2017'deki ikinci dalganın Arizona Eyalet Yolu 366'ya verdiği hasar

Frye Yangınında 86 gün boyunca toplamda 19,604 ha (48,443 akre) büyüklüğünde bir alanı etkiledi.[6] 12 Temmuz'da en büyük boyutuna ulaştı.[26] Söndürme çalışmaları 26.000.000 dolara mal oldu. Yanan toplam alanın yüzde 13'ü tamamen yaprak ölümüne maruz kaldı. Frye Yangını nedeniyle üç yapı hasar görmüş ya da yıkıldı.[5]:5–6 800'den fazla itfaiyeci Frye Yangınının en yoğun olduğu dönemde söndürme çalışmalarında görev aldı.[25]

18 Temmuz'da USFS Yanan Alan Acil Müdahale (BAER) ekibi Frye Yangını'nın yarattığı riskleri değerlendirmeye başladı.[35] Ekip 20 Temmuz'da, alt tabakadan yoksun toprağın stabilize edilmesini ve tahliye yollarının temizlenmesini tavsiye eden bir rapor yayınladı.[36] Aynı zamanda, Graham Şehri yetkilileri, yıllık muson yağmurlarının Frye Yangını'nın etkilerinden dolayı şiddetli ve zarar verici seller konusunda uyarılarda bulundu.[37][38] Bu muson yağmurları 19 Temmuz'da başladı ve kül yüklü yüzeyi yakındaki yerleşim yerlerine taşıdı.[39] Bu Coronado Ulusal Ormanı'nın yeniden açılmasının gecikmesine ve 31 Temmuz'da Arizona Eyalet Yolu 366'nın (SR 366) kül yükünün taşınmasından zarar görerek kapatılmasına neden oldu.[40][41] Ash Creek'in 31 Temmuz'da taşması ve yanan yerlerden taşınan tortularla kısmen dolması sonucu iki ev hasar gördü.[42][43] 11 Ağustos'ta Ash Creek'in taşması Pima kasabasının kanalizasyon sistemini kapatma tehlikesi yarattı.[44]

Coronado Ulusal Ormanı, 23 Temmuz'da BAER ekibinin Frye Yangınından etkilenen 414 ha (1.023 akre) kısmının havadan yeniden tohumlanmasını içeren önerilerinin uygulanması için fon sağladı.[45] 10 Ağustos'a kadar bu alana 57,000 lb (25,855 kg) arpa tohumu atılarak zeminin stabilize edilmesi ve yerel otların büyüyerek arpanın yerini alması sağlandı.[4][38] 9 Ağustos'ta Graham Dağı'ndaki Wet Kanyon üzerinde bulunan ve yanan bölgeden gelen akıntı ve enkaz nedeniyle hasar gören bir köprü ve menfez, Wet Kanyon'u bir tahliye yolu olarak açmak için yıkıldı.[4][46] Ash Creek'in temizlenmesi ve Pima ve çevresinde su yönetimi altyapısının inşası Eylül 2017'ye kadar sürdü;[47] SR 366 14 Eylül'de yeniden açıldı.[48] Temmuz 2021'de USFS ve Arizona Ormancılık ve Yangın Yönetimi Departmanı, Graham Dağı'ndaki patikaları restore etmek için üç yıllık bir projede Fort Grant eyalet hapishanesinden mahkûmları çalıştırmaya başladı.[49][50]

Graham Dağı kızıl sincabı üzerindeki etkisi

Frye Yangını, Amerikan kızıl sincabının nesli tükenmekte olan bir alt türü olan Graham Dağı kızıl sincabı üzerinde travmatik bir etki yaratmış, yaşam alanlarının ve nüfusunun büyük bir kısmı yangın nedeniyle kaybedilmiştir. Arizona Av ve Balık Departmanı tarafından 17 Ekim 2017 tarihinde yayınlanan bir rapora göre, Graham Dağı kızıl sincabının nüfusu 2016 yılında 252 sincaptan 35 sincaba düşmüştü.[51][52][53] Bu azalma, habitat kaybı, avlanma ve diğer sincap türleriyle rekabet nedeniyle Graham Dağı kızıl sincabının neslinin 2017 yılında tükenmesi bekleniyordu. 2018'de yaşam alanını eski haline getirme çabalarının ardından Graham Dağı kızıl sincaplarının nüfusu 67'ye yükseldi.[54] Aralık 2022 itibarıyla, Graham Dağı kızıl sincabı hala Frye Yangını öncesi popülasyonuna ulaşamamıştır.[55]

Kaynakça

  1. ^ Pyne, Stephen J. (2016). The Southwest: A Fire Survey (İngilizce). Arizona Üniversitesi Yayınları. ISBN 9780816534487. 
  2. ^ "National Report of Wildland Fires and Acres Burned by State" (PDF) (İngilizce). Ulusal Kurumlar Arası Yangın Merkezi. 2017. 28 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  3. ^ Jeong, Yihyun (11 Nisan 2017). "What to expect for Arizona's 2017 wildfire season". The Arizona Republic (İngilizce). 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  4. ^ a b c Ziegler, Zachary (31 Ağustos 2017). "Looking Back on Fire Season in Arizona, and Places Touched by the Flames". Arizona Kamu Medyası (İngilizce). 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  5. ^ a b c Lynch, Michael; Evans, Alexander (Mayıs 2018). "Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri" (PDF). 2017 Wildfire Season: An Overview (İngilizce). Kuzey Arizona Üniversitesi. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  6. ^ a b "Frye Yangını". InciWeb (İngilizce). Birleşik Devletler Orman Hizmetleri. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  7. ^ Bell, David (9 Haziran 2017). "Five area fires burning due to lightning strikes". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 9 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023. 
  8. ^ "Public meeting on Frye fire is Monday, Lizard fire grows to 14,900 acres". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 10 Haziran 2017. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023. 
  9. ^ Greaber, Joey (13 Haziran 2017). "Frye Fire has burned 631 acres". KGUN-TV (İngilizce). 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  10. ^ a b Greaber, Joey (18 Haziran 2017). "Personnel increases as Frye Fire grows". KGUN-TV (İngilizce). 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  11. ^ "Frye fire at 6,305 acres, structures not under 'immediate threat'". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 17 Haziran 2017. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023. 
  12. ^ Greaber, Joey (19 Haziran 2017). "Frye Fire area closure expands". KGUN-TV (İngilizce). 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  13. ^ Bell, David (19 Haziran 2017). "Firefighters protect MGIO". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023. 
  14. ^ "Firefighters work to protect Mount Graham Observatory from Frye Fire". Arizona Daily Star (İngilizce). 18 Haziran 2017. 5 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  15. ^ Gabor, Pavel (19 Haziran 2017). "VATT Smoked but not Cooked in Frye Fire". Vatikan Gözlemevi (İngilizce). 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  16. ^ "Frye Fire may have caused heat damage to telescope". KGUN-TV (İngilizce). Associated Press. 23 Haziran 2017. 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  17. ^ Wenz, John (19 Haziran 2017). "Wildfires in Arizona are threatening important observatories". Astronomy (İngilizce). 24 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  18. ^ Greaber, Joey (24 Haziran 2017). "Frye Fire size increases, structures no longer threatened". KGUN-TV (İngilizce). 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  19. ^ Frank, BrieAnna J. (23 Haziran 2017). "Emergency declared in response to Arizona wildfires". The Arizona Republic (İngilizce). Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  20. ^ Bell, David (23 Haziran 2017). "Gov. Ducey declares state of emergency due to wildfires". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  21. ^ Greaber, Joey (25 Haziran 2017). "Containment increasing for Frye Fire near Safford". KGUN-TV (İngilizce). 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  22. ^ Villarreal, Phil; Greaber, Joey (26 Haziran 2017). "Firefighters make progress on Frye Fire". KGUN-TV (İngilizce). 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  23. ^ Gabor, Pavel (29 Haziran 2017). "Frye Fire: VATT Damage Assessment on June 27". Vatikan Gözlemevi (İngilizce). 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  24. ^ Beal, Tom (28 Haziran 2017). "Telescopes on Mount Graham all appear fine as Frye Fire continues to burn". Arizona Daily Star (İngilizce). 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  25. ^ a b Villarreal, Phil (27 Haziran 2017). "Frye Fire still spreading near Safford". KGUN-TV (İngilizce). 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  26. ^ a b Villarreal, Phil (12 Temmuz 2017). "Frye Fire nearly contained". KGUN-TV (İngilizce). 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  27. ^ "Cluff Ranch Pond #3 to reopen Saturday". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 13 Ocak 2023. 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  28. ^ Bell, David (17 Temmuz 2017). "Crews conduct final wrap-up on Frye fire". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 17 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  29. ^ a b "Strep throat outbreak forces quarantines on Frye Fire crews". KOLD-TV (İngilizce). 18 Haziran 2017. 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  30. ^ "Firefighters battling strep in addition to Frye fire". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 18 Haziran 2017. 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  31. ^ a b Miller, Elizabeth (12 Mayıs 2020). "COVID-19 pandemic complicates 2020 wildfire season". New Mexico in Depth (İngilizce). 18 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  32. ^ "The Strep Throat Outbreak on the Frye Fire" (İngilizce). Wildland Fire Lessons Learned. Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. []
  33. ^ "Revisiting the Strep Throat Outbreak on the Frye Fire" (İngilizce). Wildland Fire Lessons Learned. 2 Nisan 2020. 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 
  34. ^ Gabbert, Bill (15 Mayıs 2020). "The media is picking up on the fact that fighting wildfires is going to be even more hazardous during the pandemic". International Fire Fighter (İngilizce). 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 
  35. ^ "While fire winds down, recovery ramps up". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 18 Temmuz 2017. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  36. ^ "High burn severity in 5 percent of Frye fire area". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  37. ^ "Graham County warns of flooding danger from Frye fire". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 30 Haziran 2017. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2023. 
  38. ^ a b Capo, David (10 Ağustos 2017). "Aftermath of Frye Fire on Mount Graham". Tucson Yerel Medya (İngilizce). 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  39. ^ Johnson, Jon (21 Temmuz 2017). "Ash runoff from Frye Fire so far mostly beneficial". KWRQ (İngilizce). 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  40. ^ "Majority of Frye Fire area remains closed due to flooding potential". Coronado Ulusal Ormanı (İngilizce). Birleşik Devletler Orman Hizmetleri. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  41. ^ Johnson, Jon (31 Temmuz 2017). "Mount Graham closed again". KWRQ (İngilizce). 29 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  42. ^ Johnson, Jon (31 Temmuz 2017). "Homes damaged in Ash Creek flash flood". KWRQ (İngilizce). 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  43. ^ "Clearing the waters in Pima". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 31 Temmuz 2017. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  44. ^ Johnson, Jon (11 Ağustos 2017). "Pima Sewer requires emergency action to stay afloat". KWRQ (İngilizce). 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  45. ^ Johnson, Jon (23 Temmuz 2017). "Coronado National Forest receives Frye Fire rehabilitation funding". KWRQ (İngilizce). 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  46. ^ Guajardo, Simon (16 Ağustos 2017). "History comes down one stone at a time". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  47. ^ Sowders, David (16 Eylül 2017). "Ash Creek cleanup continues". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  48. ^ "Swift Trail on Mount Graham to reopen Thursday". KWRQ (İngilizce). 13 Eylül 2017. 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  49. ^ Curley, Brooke (17 Ağustos 2021). "Three-year inmate project enhancing mountain hiking trails". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  50. ^ Contreras, Bivian (8 Nisan 2022). "Department of Correction crews rebuild trails damaged in 2017 Frye Fire". KGUN-TV (İngilizce). 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  51. ^ "Surveys of endangered Mount Graham red squirrel show decline due to impacts from the Frye Fire". Arizona Av ve Balık Departmanı (İngilizce). State of Arizona. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  52. ^ Bowling, Joshua (19 Kasım 2017). "After costly Frye Fire, endangered squirrels may be nearing extinction". The Arizona Republic (İngilizce). Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  53. ^ Davis, Tony (18 Ekim 2017). "Endangered red squirrel population down to 35 after Mount Graham fire, authorities say". Arizona Daily Star (İngilizce). 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  54. ^ Totiyapungprasert, Priscilla (11 Kasım 2018). "These squirrels have staved off extinction, but they're still not out of the woods". The Arizona Republic (İngilizce). Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 
  55. ^ Frederico, Jake (28 Aralık 2022). "Mount Graham red squirrel numbers grow after agencies develop more accurate counts". The Arizona Republic (İngilizce). Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orman yangını</span> doğal ya da insani sebeplerden ortaya çıkan yangınların ormanları kısmen veya tamamen yok etmesi

Orman yangını, doğal ya da insani sebeplerden ortaya çıkan yangınların ormanları kısmen veya tamamen yakmasıdır. Yıldırım düşmesi, yanardağ patlaması ve yüksek sıcaklık gibi doğal sebeplerle çıkan yangınlar ile sigara, tarımsal ürünler nedenli çıkan insan kaynaklı yangınlar vardır. Ormanların yanması ekolojik olarak birçok zarara sebep olur, iklim değişikliği ve kuraklık bunun başlıca sonuçlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Navaho sincabı</span>

Navaho sincabı, sincapgiller (Sciuridae) familyasının monotipik Otosciurus alt cinsinden bir kemirici türü.

<span class="mw-page-title-main">Cochise County</span> Arizona eyaletinde bölge

Cochise Kontluğu, ABD'nin Arizona eyaletinin güneydoğu köşesinde bulunan bir kontluktur. Bu county 1861-1874 döneminde güneybatı ABD'de "Apache" kızılderililerinin çıkardığı Apaçi Savaşları adı verilen isyanın liderlerinin başında olan Chiricahua Apaçi kabilesinin lideri olan "Cochise" 'in adını taşımaktadır. Bu county 1 Şubat 1881'de o zamana kadar "Pima County"ye bağlı arazilerin doğu kısmında ortaya çıkartılmıştır. Bu county'nin başkenti 1881-1929 döneminde Tombstone, Arizona kasabası olmuştur. 1929'da Bisbee, Arizona Cochise County başkenti yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Orman Servisi</span>

Amerika Birleşik Devletleri Orman Servisi, Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı'na bağlı ülkenin 154 ulusal ormanı ve 20 ulusal merasını yöneten bir kuruluştur. Federal toprakların yaklaşık %25'inden sorumlu olup İçişleri Bakanlığı dışındaki tek büyük ulusal arazi kuruluşudur. Merkezi Washington'da Sidney R. Yates Binası'nda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Havadan yangın söndürme</span>

Havadan yangın söndürme, orman yangınlarıyla mücadele etmek için hava taşıtlarının kullanılmasıdır. Orman yangınlarını söndürmek için uçak ve helikopter gibi hava taşıtlarından yangın söndürücü maddeler atılır. Yangınlarla mücadelede kullanılan kimyasallar arasında su, köpükler ve jel gibi su arttırıcılar ve Phos-Chek gibi özel olarak formüle edilmiş yangın önleyicileri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2019 Amazon orman yangınları</span>

Ulusal Uzay Araştırma Enstitüsü, Ocak-23 Ağustos 2019 tarihleri arasında ülkede en az 75.336 orman yangınının meydana geldiği bilgisini yayınladıktan sonra, 2019 Amazon orman yangınları küresel açıdan dikkat çekmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">2019-2020 Avustralya orman yangınları</span>

2019-2020 Avustralya'da orman yangınları, Haziran 2019'da başlayarak 240 gün süren ve Avustralya'nın birçok bölgesini etkisi altına alan, ülke tarihindeki en büyük orman yangını. Yaklaşık 8 milyon hektar alanı kapsayan, ağırlıklı olarak ülkenin güneydoğusundaki başlayan orman yangınlarında 2500'den fazla bina kullanılmaz hale gelmiş, 28 kişinin ve 1,1 milyardan fazla hayvanın ölümüne neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dajti Millî Parkı</span>

Dajti Milli Parkı, Arnavutluk'un merkezinde yer alan, 1966 yılında kurulan ve 2006 yılından bu yana 293,84 km2 (113,45 sq mi) alana yayılan bir milli parktır. Park, Adriyatik Denizi'nin 40 km (25 mi) doğusunda ve Tiran'ın 26 km (16 mi) doğusunda yer almaktadır. Bölge, Arnavutluk Korunan Alanlar Dairesi (AKZM) ve Tiran Belediyesi Parklar ve Rekreasyon Dairesi (APR) arasında paylaşılan yetki alanı içinde bulunmaktadır. Kuzeybatıda Shtamë Geçidi Milli Parkı, batıda Kraste-Verjon Koruma Alanı ve doğuda Mali me Gropa-Bizë-Martaneş Koruma Alanı ile çevrilidir. Park, çok çeşitli ekosistemler ve biyolojik çeşitlilik için elverişli koşullar sunan, son derece parçalı, sağlam bir topoğrafya ile dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2021 Türkiye orman yangınları</span> 28 Temmuzda başlayan ve ülke çapında devam eden yangınlar

2021 Türkiye orman yangınları, 28 Temmuz 2021'de Antalya'nın Manavgat ilçesinde başlayan ve Türkiye'nin birçok şehrine yayılan orman yangınları. 12 Ağustos 2021 itibarıyla; çoğunluğu Akdeniz, Ege, Marmara, Batı Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki 53 ilde çıkan 299 orman yangınında 8 kişi hayatını kaybederken, önceki yıllara göre büyük artışla 150 binden fazla hektar orman alanı ve yerleşim yeri küle döndü ve binlerce hayvan can verdi.

2021 orman yangını sezonu, birden fazla kıtada meydana gelen orman yangınlarını içermektedir. Takvim yılının yarısında bile, orman yangınları önceki tarihe göre daha büyüktü ve iklim değişikliğinin neden olduğu aşırı hava koşulları yangınların yoğunluğunu ve ölçeğini arttırdı.

Orman yangını söndürme ekipmanı ve personeli, doğal bir örtü yangınını etkin bir şekilde kontrol etmek, çevrelemek ve nihayetinde söndürmek için özel ekipman, eğitim ve taktiklerin kullanımına odaklanan yangınla mücadele biliminin bir parçasıdır. İşlevleri ve kullanıcı eğitimi yoluyla, doğal örtülü yangınla mücadeleye özgü özel görevleri yerine getiren özel olarak tasarlanmış birkaç araç vardır. Bu, uygulanabilir bir söndürme planı oluşturmak için yangının davranışının genel anlayışı ile birlikte kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Graham Dağı</span>

Graham Dağı Graham, Arizona, Amerika Birleşik Devletleri'nde, Tucson'un yaklaşık 70 mil (110 km) kuzeydoğusunda yer alan bir dağdır. Dağın yüksekliği 10.724 fit (3.269 m)'dir. Graham, Coronado Ulusal Ormanı ve Pinaleño Dağları'nın en yüksek rakımlı yeridir. Aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nde 10.000 fit (3.048 m) üzerindeki en güneydeki zirve ve kara alanıdır. "Graham Dağı" adı yerel halk tarafından genellikle tüm dağ silsilesini ifade etmek için kullanıldığından, zirvenin kendisi de sıklıkla "High Peak" olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Graham Dağı kızıl sincabı</span>

Graham Dağı kızıl sincabı, Arizona'nın Pinaleño Dağları'na özgü güneybatı kızıl sincabının nesli tükenmekte olan bir alt türüdür. Diğer kızıl sincap alt türlerinin çoğundan daha küçüktür ve ayrıca türde yaygın olan beyaz saçaklı kuyruğa sahip değildir. Beslenmesi çoğunlukla karışık tohumlar, kozalaklı ağaçlar ve havada kurutulmuş mantarlardan oluşur. Kendi türündeki diğer sincaplara benzer davranışlar sergiler.

<span class="mw-page-title-main">Coronado Ulusal Ormanı</span>

Coronado Ulusal Ormanı, güneydoğu Arizona ve güneybatı New Mexico'da sıralar boyunca yayılmış yaklaşık 1,78 milyon dönümlük (7.200 km²) bir alanı içeren bir Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Ormanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vatikan İleri Teknoloji Teleskobu</span> Arizonada Teleskop

Vatikan İleri Teknoloji Teleskobu (VATT) olarak bilinen Alice P. Lennon Teleskobu ve Thomas J. Bannan Astrofizik Tesisi, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaletinin güneydoğusundaki Graham Dağı'nda bulunan optik ve kızılötesi gözlem yapan bir Gregoryen teleskobudur. Genişliği 183 m (600 ft) olan teleskop ilk ışığını 1993 yılında almıştır. VATT, Graham Dağı Uluslararası Gözlemevi'nin bir parçasıdır ve dünyanın en eski astronomik araştırma kurumlarından biri olan Vatikan Gözlemevi tarafından Arizona Üniversitesi ile ortaklaşa işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Batı Amerika Birleşik Devletleri orman yangını sezonu</span>

Batı Amerika Birleşik Devletleri 2020 yılında bir dizi büyük orman yangını yaşadı. Ağustos ayındaki şiddetli fırtınalar Kaliforniya, Oregon ve Washington'da çok sayıda orman yangınını meydana gelmiş, bunu Eylül ayı başlarında Batı Kıyısı'ndaki diğer yangınlar izlemiştir. Kuvvetli ve sert rüzgârlarla körüklenen ve sıcak, kuru arazilerle beslenen yangınlar rekor kıran mega yangınlara dönüşerek 410.000 kilometrekare fazla alanı yaktı, on binlerce itfaiyeciyi harekete geçirdi, on binden fazla binayı yerle bir etti ve en az 37 kişinin ölümüne neden oldu. Yangınlar, 16,5 milyar doları maddi hasar ve 3,384 milyar doları yangın söndürme masrafları olmak üzere 19,884 milyar doların üzerinde zarara yol açmıştır. İklim değişikliği ve kötü orman yönetimi uygulamaları orman yangınlarının şiddetine katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arizona Eyalet Yolu 366</span>

Eyalet Yolu 366 Graham County, Arizona'da Safford'un güneyinde US 191 ile birleştiği yerden Graham Dağı'nın zirvesine kadar uzanan bir otoyoldur. Bir yarısı kuzeybatı-güneydoğu, diğer yarısı ise kuzeydoğu-güneybatı yönünde uzanan dolambaçlı bir dağ yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Cloquet yangını</span>

Cloquet Yangını kloh-KAY-' ) Ekim 1918'de Amerika Birleşik Devletleri'nin Minnesota eyaletinin kuzeyinde, kuru koşullar altında yerel demiryollarında çıkan kıvılcımların neden olduğu büyük bir orman yangınıydı. Yangın batı Carlton County'nin çoğunu harap etti; çoğunlukla Moose Lake, Cloquet ve Kettle Nehri'ni etkiledi. Yangınlardan en çok Cloquet etkilendi. Tek bir gün içindeki ölü sayısı açısından Minnesota tarihindeki en kötü doğal felaketti. Bu aynı zamanda, 1871'deki Peştigo yangını ve 1936'da Kursha-2'de meydana gelen orman yangınından sonra, kayıtlı tarihteki üçüncü en ölümcül orman yangınıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çapalı tırmık</span>

Çapalı tırmık, uzun, ahşap bir sap üzerinde bir tarafı tırmık diğer tarafı düz bilenmiş bir çapa görevi gören bir el aletidir. Doğada şerit ve yol oluşturma veya orman yangınlarında set oluşturmak için kullanılan standart bir araçtır.

<span class="mw-page-title-main">Kontrollü yakma</span>

Kontrollü yakma, genellikle ölü bitki örtüsü ve çürüyen malzeme topluluğunu temizlemek başta olmak üzere çeşitli amaçlarla önceden planlanmış kontrollü ateş yakma uygulamasıdır. Bu amaçlar; Amenajman, ekolojik restorasyon, arazi temizleme veya orman yangınlarıyla mücadele olabilir. Kontrollü yakma tarımda kullanılan kes-ve-yak(Slash-and-burn) yöntemiyle de benzeşmektedir. Ayrıca kontrollü yangın, kontrollü yanma veya kontrollü ve amaçlı yakma şeklinde de ifade edilmektedir. Orman yangınlarıyla mücadelede kullanılan yöntemlerden birisi olan karşıateş yöntemi de bir çeşit kontrollü yakmadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.