İçeriğe atla

Frizya Adaları

Frisian Islands
Harita
Coğrafya
Yüzölçümü&0000000000001047.4900001.047,49 km2
Siyasi
Adadaki ülke(ler)

Wadden Adaları veya Wadden Denizi Adaları olarak da bilinen Frizya Adaları, kuzeybatı Avrupa'da Kuzey Denizi'nin doğu ucunda, Hollanda'nın kuzeybatısından Almanya üzerinden Danimarka'nın batısına kadar uzanan bir takımada oluşturur. Adalar, Wadden Denizi'nin çamurlu bölgesini (büyük bölümleri gelgit sırasında kurur) Kuzey Denizi'nden korur.

Frizya Adaları, Alman Körfezi'ndeki anakara kıyısı ile birlikte, Friz halkının anavatanı olan Frizya bölgesini (Almanca ve Felemenkçe: Friesland ) oluşturur. Frizcenin konuşulduğu ve nüfusun etnik olarak Frizce olduğu adalar için genellikle Frizce Adaları terimi kullanılmaktadır.

Frizya Adaları'nın çoğu çevresel olarak korunan alanlardır ve Hollanda, Almanya ve Danimarka arasında uluslararası bir yaban hayatı doğa koruma alanı koordine edilmektedir. Ancak Ems, Weser ve Elbe nehir ağızlarının çevresinde doğalgaz ve petrol sondajı devam ediyor ve gemi trafiği, vahşi yaşamı koruma ile ekonomik değerler arasında gerginliğe neden oluyor.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hollanda</span> Karayiplerde toprakları bulunan Kuzeybatı Avrupada bir ülke

Hollanda, Batı Avrupa'da ve kısmen Karayipler'de bulunan bir ülkedir. Hollanda Krallığı'nı meydana getiren dört ülkeden en büyüğüdür. Hollanda, Avrupa'da doğuda Almanya'ya, güneyde Belçika'ya ve kuzeybatıda Kuzey Denizi'ne komşu olan on iki vilayetten ve Karayipler'de Bonaire, Sint Eustatius ve Saba adaları olmak üzere üç özel belediyeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Schleswig-Holstein</span> Almanyada eyalet

Schleswig-Holstein, Almanya'nın en kuzeydeki eyaletidir. Güneyde Hamburg eyaletinden, kuzeyde Danimarka'ya kadar uzanır ve Jutland Yarımadasının güney yarısını kaplar. Yüzölçümü 15.729 km'dir. Doğuda Baltık Denizi, batıda Kuzey Denizi, güneydoğuda da Mecklenburg-Vorpommern eyaleti ile çevrilidir. Yönetim merkezi Kiel'dir.

<span class="mw-page-title-main">Frizya</span>

Frizya veya Frizye, Hollanda'nın illerinden birisidir. Hollanda'nın kuzeyinde yani deniz kıyısında yer alan bir şerit şeklindedir. Frizya Hollanda'da resmi bir yerleşim birimi olarak varlığını günümüzde de sürdürmekte ve halkı Frizce konuşmaktadır. Frizce, İngilizcenin de kökenini teşkil eder.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Denizi</span> Avrupada bir deniz

Kuzey Denizi, Büyük Britanya, Danimarka, Norveç, Almanya, Hollanda, Belçika ve Fransa arasında bulunan bir Atlas Okyanusu denizidir. Avrupa kıta sahanlığında bir epeirik denizi, güneyde İngiliz Kanalı ve kuzeyde Norveç Denizi yoluyla okyanusa bağlanır. 570.000 kilometrekarelik bir alana sahip 970 kilometreden (600 mi) uzun ve 580 kilometre (360 mi) genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Frizce</span>

Frizce ya da Friz dilleri, Cermen dillerinin batı grubunun Anglo-Friz dilleri koluna mensup, Batı Frizce, Saterland Frizcesi ve Kuzey Frizce olarak adlandırılan üç farklı dilin ortak adıdır. Hollanda'nın Frizya ili ve Batı Friz Adaları'nda yaklaşık 350.000, Kuzeybatı Almanya'nın bâzı bölgelerinde yaklaşık 3.000 ve diğer başka bölgelerde yaklaşık 16.000 kadar konuşanı vardır. Batı Frizce Hollanda'nın Frizya ilindeki iki resmî dilden biridir, Almanya'nın Aşağı Saksonya ile Schleswig-Holstein eyaletlerinde ise Kuzey Frizce ve Saterland Frizcesi azınlık dili olarak tanınmakta ve korunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Frizye</span> Schleswig-Holsteinda Kreis (kırsal bölge)

Kuzey Frizye, Almanya'nın kuzeyinde Schleswig-Holstein eyâletinde il.

<span class="mw-page-title-main">Rodenäs</span>

Rodenes, Almanya'nın kuzeyinde Schleswig-Holstein eyaleti sınırları içinde kalan Nordfriesland bucağına bağlı köy.

<span class="mw-page-title-main">Frizler</span>

Frizler, Cermen kökenli halk. Hollanda, Almanya ve Danimarka sınırları içinde, Kuzey Denizi kıyısında yaşamaktadırlar. Almanya ve Hollanda yönetimleri tarafından kendilerine azınlık statüsü tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Friz hareketi</span>

Milliyetçi Friz hareketi, Almanya'nın kuzeyindeki Schleswig-Holstein eyâletinin Nordfriesland kesiminde ve Hollanda'nın Friesland bölgesinde yoğunlaşan Friz etnik grubunu Alman ve Flaman halklarından ayrı, henüz uluslaşmamış olsa da, kendi dilleri ve kültürleriyle farklı bir halk olarak gören siyasi akım.

Wadden Denizi Ulusal Parkı Almanya'nın Kuzey Denizi bölgesindeki sahillerine konuşlanmıştır. Daha sonda Wadden Denizi olarak adlandırılmış bölgede üç millî park vardır:

<span class="mw-page-title-main">Wadden Denizi</span> deniz

Wadden Denizi, Kuzey Denizi'nin güneydoğusunda yer alan bir gelgit bölgesidir. Kıta Avrupası'nın kuzeybatısı ve Friz Adaları arasında bulunan bölge, çamurlu ve sulak alanlar oluşturmaktadır. Biyolojik çeşitlilik bakımından varsıl olan bölge 2009 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alman Körfezi</span>

Alman Körfezi, Kuzey Denizi'nin güneydoğu kısmını oluştran geniş körfez. Güneyde Hollanda ve Almanya, doğuda Danimarka ve Almanya ile çevrelenmiştir. Kuzey ve batısında Dogger Bank bulunur. Körfezin güney kesimi Heligoland Körfezi olarak da adlandırılır. Körfezde Frisian ve Danimarka Wadden Denizi Adaları bulunur, bu adalar Frisia olarak da adlandırılırlar. 1946-1956 yılları arasında denizcilik terminolojisinde bölge "Heligoland" olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gelgit düzlüğü</span>

Gelgit daireler olarak bilinen gelgit düzlüğü veya çamur daireleri, gelgit ya da nehir tarafından depolanarak oluşturulan kıyı sulak alanlardır. Bunlar; koylar,lagünler,haliç gibi korunaklı alanlarda bulunurlar. Jeolojik katmanlar olarak gelgit düzlüğü nehir ağzında silt, kil ve deniz hayvanlarının tortu birikimi sonucunda çamura maruz kalarak katmanlar halinde görülebilirler. Bir gelgit düzlüğü içinde tortu çoğunlukla gelgit bölgesinin içindedir. Günde yaklaşık olarak iki kez çamura maruz kalırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Avrupa Ovası</span>

Kuzey Avrupa Ovası ya da Orta Avrupa Ovası Avrupa'da bulunan bir coğrafik bölgedir. Çoğunlukla Polonya, Almanya, Danimarka ve Hollanda ülkelerini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Aşağı Almanca</span>

Aşağı Almanca, Alçak Almanca ya da Alçak Saksonca, Almanya'nın kuzeyinde ve Hollanda'nın batısında yaygın olan Eski Saksoncadan türemiş ve birçok diyalekte sahip olan bir Batı Cermen dili.

<span class="mw-page-title-main">Ems Nehri</span>

Ems, Almanya'da bulunan bir nehirdir. Kuzey Ren-Vestfalya ve Aşağı Saksonya'da doğar ve Dollart Körfezi'ne ulaşarak Wadden Denizi'ne dökülür. Nehir Doğu Friesland ve Groningen eyaletleri arasında bulunmaktadır. Nehir üzerinde Tersane'ler bulunur ve gemiler bu tersanelerden suya indirilip nehri takip ederek Wadden Denizi'ne ulaşır ve buradan Kuzey Denizi'ne açılıp engin denizlerdeki hayatına başlar.

<span class="mw-page-title-main">Rømø</span> Danimarkada bir ada

Rømø Wadden Denizi'ndeki bir Danimarka adasıdır. Rømø, Tønder Belediyesinin bir parçasıdır. Adada 1 Ocak 2011'den itibaren 650 kişi yaşamaktadır ve 129 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

Bu liste Avrupa kıtasının iç denizlerinde ve sınırı olan okyanuslarda yer alan adaları göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Frizya Adaları</span>

Batı Frizya Adaları, Frizya Adaları'nın Hollanda'da kalan batısındaki adalardır. Adalar, Wadden Denizi açıklarında yer almakta olup doğuda Almanya açıklarında başlayarak Kuzey Hollanda'aya kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rottumerplaat</span>

Rottumerplaat, Batı Frizya Adaları'nın parçası olan bir adadır. Ada, Wadden Denizi açıklarında Hollanda kıyıları yakınlarında Simonszand ve Rottumeroog arasında yer almaktadır. Rottumerplaat Hollanda'nın en kuzey noktasıdır.