İçeriğe atla

Fritz Arndt

Fritz Arndt (1885-1969), Bernd Eistert ile beraber Arndt-Eistert sentezini keşfeden Alman kimyager.

Hayatı

6 Temmuz 1885 yılında Hamburg'da doğdu. Geneva, Freiburg im Breisgau and Berlin Üniversitelerinde kimya eğitimi gördü. Doktorasını 1908 yılında Ludwig Gattermann danışmanlığında Freiburg Üniversitesinden aldı. Freiburg, Hamburg, Griefswald, Kiel, Breslau ve İstanbul'daki çeşitli akademik kariyerlerden sonra, Breslau'da profesör oldu.

Çoğunlukla inorganik kimya üzerinde çalışmalarda bulunmasına rağmen, azo bileşenleri üzerinde de çalışmalar yürütmüştür. Adı Arndt-Eistert sentezi ile bütünleşmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti kurulmadan önce Türkiye'de çalışmaya başladı. İlk gelişinde Darülfünun için Kimya Enstitüsünün kuruluşuna yardım etti. 1915'ten 1918 yılına kadar Darülfünun'da doçent olarak görev yaptı. Tekrar Breslau'ya geri döndü. 1933 yılında Almanya'dan ayrılmaya zorlandığından, İstanbul'a gelmeden önce kısa süreliğine Oxford'a gitti. 1934 yılında İstanbul Üniversitesi'ne katıldı ve 1934-1955 yılları arasında Kimya Enstitüsü müdürlüğü görevinde bulundu. İstanbul Üniveristesi'ndeki üstün başarılarından dolayı şeref doktorasına layık görülmüştür.[1] Türkiye'nin ilk kimya yüksek mühendisi olan Hüseyin Hilmi Işık, Fritz ile beraber çalışmıştır.

Fritz kısa sürede Türkçeyi öğrenmiştir ve Türkiye'ye o dönemde gelen yabancılar içerisinde ders kitabı yayınlayan tek kişidir. Bu zamanda yayınladığı birincisi kendisinin Kurzes Chemisches Praktikum isimli kitabının Muhtasar Tatbikat-ı Kimyeviye (Kısa Kimya Uygulaması, 1916) ismiyle yapılan çevirisi ve ikincisi de Türkiye'de yazdığı Kimya-yı Gayr-ı Uzvîden İlk Tatbikat (Anorganik Kimyada İlk Uygulama, 1917) isimli kitabıdır.[2]

1955 yılında emekli oldu ve Hamburg'a gitti. 12 Aralık 1969 yılında Hamburg şehrinde öldü.[3]

Kaynakça

  1. ^ Prof.Dr. Horst Widmann, "Almanca Konuşan Ülkelerden 1933 yılından sonra Türkiye'ye gelen Öğretim Üyeleri - Hayat Hikayeleri - Çalışmaları - Etkileri", Tercüme Prof.Dr. Aykut Kazancıgil ve Dr. Serpil Bozkurt, 1981, sayfa 171
  2. ^ Namık Kemal Aras, Emre Dölen, Osman Bahadır (2007), Türkiye’de Üniversite Anlayışının Gelişimi (1861-1961), TÜBA, s. 100 
  3. ^ Arnold Reisman ve Ismail Capar, "The Nazis' Gifts to Turkish Higher Education and Inadvertently to Us All: Modernization of Turkish universities (1933-1945) and its impact on present science and culture." [1] 4 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

İstanbul Üniversitesi (İÜ), ana yerleşkesi İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan, Türkiye'nin en eski devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Remziye Hisar</span> Türk akademisyen ve kimyager

Remziye Hisar, Türk kimyager.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi</span> İstanbul’da kurulan, benzerleri arasında Türkiye’nin ilk ve en büyük fakültesi

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi (İÜEF), 1933 yılında İstanbul Üniversitesi bünyesinde Edebiyat Fakültesi adı ile kurulan fakülte. Türkiye'nin ilk edebiyat yüksek okuludur.

Tahsin Bekir Balta, Türk hukukçu ve siyasetçi.

Hikmet Ahmet Birand,, Türk akademisyen, üniversite idarecisi, botanik bilgini ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Caferoğlu</span>

Ahmet Caferoğlu, Türk dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Fritz Haber</span> Alman kimyager

Fritz Haber Alman kimyager. 1918 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. I. Dünya Savaşı süresince klor ve diğer zehirli gazları geliştirme ve dağıtımı konusundaki çalışmaları nedeniyle "kimyasal savaşın babası" olarak da tanımlanır.

Zeynep Korkmaz, Türkolog ve akademisyendir.

Nasyonal sosyalizm döneminde tehdit altındaki yüzlerce kişi Nazi Almanyası'ndan Türkiye'ye sığınmacı olarak geldi. Naziler tarafından yurttaşlıktan atılanlar veya başka nedenlerle vatansız olanların pasaportlarına kısmen "heimatlos" damgası vuruldu. Bu da sığınmacı statüsüyle eş anlamlıydı ve Türkçeye "haymatlos" terimi olarak girdi.

Muhiddin Erel, Türk hekim ve profesör.

<span class="mw-page-title-main">Akdes Nimet Kurat</span>

Akdes Nimet Kurat, Tatar asıllı Türk tarihçi, akademisyen.

Mehmet Besim Darkot, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk büyük coğrafyacılarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Erich Obst</span>

Erich Obst, Almanya'dan davet edilen ve Türkiye'de modern coğrafyanın kuruluşunda görev alan coğrafyacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Philipp Schwartz</span>

Philipp Schwartz, Macar akademisyen ve nöropatolog. Almanya, İsviçre, Türkiye, ABD'de çalışmış ve yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kimya mühendisliği tarihi</span>

Kimya mühendisliği, 19. yüzyılda "endüstri kimyası" ile uğraşanlar tarafından geliştirilmiş bir disiplindir. Sanayi Devrimi'nin öncesinde, endüstri kimyasalları ve tüketici malları ağırlıklı olarak kesikli üretim yöntemiyle üretiliyordu. Kesikli üretim emek yoğun bir işlemdir. Bunun başlıca sebebi kesikli üretim yöntemi kullanan üretim tesislerinde bulunan pek çok ünite operasyonunun manüel kullanım gerektirmesi ve sonuç olarak iş gücüne ihtiyaç duyulmasıdır. Kesikli üretim boyu gerçekleştirilen fiziksel ve kimyasal işlemlerin sonunda satılabilir bir ürün sağlamak için elde edilen ürün izole edilebilir, saflaştırılabilir ve test edilebilir. Kesikli üretim işlemleri iş ve ekipman kullanımında verimsiz olmasına rağmen bugün hâlâ farmasötikal ara ürünler gibi değerli ürünlerin, parfüm ve boya gibi özel ve formüle edilmiş ürünlerin üretiminde kullanılmakta ve kâr elde edilebilmektedir. Kimya mühendisliği tekniklerinin üretim prosesi geliştirmesi üzerine uygulanması ile kimyasallar artık sürekli bir üretim hattında kimyasal işlemler ile daha büyük miktarlarda imal edilebilmektedir. Sanayi Devrimi, kesikli üretimden sürekli üretime geçişin başladığı dönemde ortaya çıkmıştı. Bugün ticari kimyasallar ve petrokimyasallar büyük çoğunlukla sürekli üretim prosesleri ile imal edilirken, özel kimyasallar, ince kimyasallar ve ilaçlar kesikli üretim yöntemleri ile üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fahir Yeniçay</span> Türk nükleer fizikçi ve futbolcu

Mustafa Fahir Yeniçay İlk Türk atom fiziği profesörü, Fenerbahçe SK eski futbolcusu ve İstanbul Üniversitesi eski rektörü. Fahir Bey, “Su ve Cıva Üzerinde Tek Moleküllü Filmler” adlı teziyle, bir Türk bilim insanı tarafından tarihteki ilk fizik doktorasını hazırlayan kişi unvanına sahip olmuştur. Ayrıca, 60 yıllık bilim-eğitim hayatı boyunca Türkiye'de Çağdaş Atom Fiziği dalının kurulması için birçok hamleler yapmış, Türk Fizik Derneği, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ve Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi gibi Türkiye atom fiziği birimi için önemli kurumların kurucu başkanı olmuş bir bilim insanıdır. Ayrıca Fahir Bey, Türk edebiyatının önemli simalarından Abdülhak Hamit Tarhan'ın torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Nissen</span>

Rudolf Nissen, Alman cerrah. Berlin’de dünyada ilk kez pnömonektomi ameliyatını yapan, fundoplikasyon işlemini dünyada ilk kez İstanbul'da gerçekleştiren cerrah.

<span class="mw-page-title-main">Erich Frank</span> Alman hekim

Alfred Erich Frank. Alman hekim. Ordinaryus profesör olarak Türkiye'de iç hastalıkları alanında çalışmıştır.

Friedrich Ludwig Breusch, Alman kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Berta Ottenstein</span> ilk kadın Alman dermatolog

Berta Ottenstein; Freiburg im Breisgau Üniversitesi'nde ve Almanya'da dermatolojide habilitasyon alan ilk kadın Alman dermatologdur.