Fritillaria imperialis

Fritillaria imperialis

Ağlayan gelin

Biyolojik sınıflandırma

Âlem:	Plantae
Klad	Angiosperms (Kapalı tohumlular)
Klad	Monocots (Bir çenekliler)
Takım:	Liliales
Familya:	Liliaceae (Zambakgiller)
Alt familya:	Lilioideae
Cins:	Fritillaria
Tür:	F. imperialis

İkili adlandırma

Fritillaria imperialis
L.

Fritillaria imperialis veya Ters lale,^[1] genellikle soğuk iklimlerde bulunan bir bitki türü.

Türkiye'de doğal bir şekilde Tunceli, Afşin, Şırnak, Erzurum, Adıyaman ve Hakkâri'de yetişmektedir. Dünya genelinde ise Asya ülkelerinde, Anadolu'dan sonra doğuya doğru İran, Afganistan, Pakistan ve Himalayalar'da yetişir. Çok soğuk havalarda yaprakları donabilir. Ancak bu yapraklar güneşi görmesiyle birlikte yeniden gelişmeye ve büyümeye devam ederler. Türkiye'de ağlayan gelin olarak da adlandırılan bu bitkinin çiçeği değişik renklerde ve lalenin tersine yere doğru bakarlar. Değişik renk seçeneklerinin bulunması bitkiye estetik bir görünüm katar. Yabani formları ise genellikle turuncu veya kırmızı renklerdedir. Yere doğru bakan çiçeklerin üzerinde, bitkinin taç şeklinde yaprakları bulunur. Doğada yetişen türleri, fare ve köstebek gibi hayvanların bulunduğu, toprağı bol havalandırılmış olan yerlerde daha sıklıkla görülür.

Çoğunlukla her dalında altı adet çiçeği bulunmaktadır. Çiçekleri oluşumundan itibaren ters bir şekilde büyüme gösterir. Bitkinin boyu genellikle 60 ila 80 cm. arasında değişiklik göstermektedir. Dayanıklı bir tür olan bitki, çiçeklerinin ters durması nedeniyle ünlenmiştir.^[2]

Bakım

Fritillaria imperialis, çiçeklenmeye başladıktan sonra gübreleme yapılır. Genellikle on ile on beş gün arayla bitkiye sıvı gübre verilebilir. Gübreleme çiçeklerin daha canlı durmasını sağlar. Dikimi sonbahar mevsiminde yapılır. Dikim yapılacak toprağa dikimden yaklaşık olarak 10 gün önce torf ve gübre eklenerek havalandırılmalıdır. Soğan olarak dikilen bu bitki, Şubat ayı sonu veya Mart ayı başında çiçek açar.^[3]

Galeri

Bitkinin tam boyutu ve görünümü
Charlottenburg Sarayı bahçesinde bir Fritillaria imperialis
"Corona imperialis, Crown Imperial", John Edwards, İngiliz Bitkisi 1769

Kaynakça

^ "Fritillaria imperialis (Ters lale, Ağlayan gelin)". agaclar.net. 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2012. .(Türkçe)
^ "Fritillaria imperialis". missouribotanicalgarden.org. 25 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2012. .(İngilizce)
^ "Ters Lale (Ağlayan Gelin) Fritillaria imperialis". opera.com. Erişim tarihi: 4 Nisan 2012. .(Türkçe)

İlgili Araştırma Makaleleri

Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen herhangi bir madde.

Enginar, papatyagiller familyasından mavi-mor renkli çiçekler açan, 50–150 cm boyunda çok senelik otsu bir bitki. Güney Avrupa ve Akdeniz çevresinde yetişir.

Yulaf (Avena), bol nişastalı taneleri (tohumları) için yetiştirilen bir tarım bitkisi. Daha çok hayvan yemi olarak kullanılan bu tahıldan insanların beslenmesinde de yararlanılır. Bir yulaf tarlası, buğday ya da arpa başaklarına benzemeyen, salkım biçimindeki dağınık başakları sayesinde öbürlerinden kolayca ayırt edilebilir. Sapçıkların ucunda bulunan başakcıkların her biri iki ya da üç tohum içerir. Dışları kılıfta örtülü olan bu tohumların ikisini birden yeniden zarsı iki yaprak kuşatır.

Lale (Tulipa), zambakgiller (Liliaceae) familyasından Tulipa cinsini oluşturan güzel çiçekleri ile süs bitkisi olarak yetiştirilen, soğanlı, çok yıllık otsu bitki türlerinin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Pamuk</span> Tekstil için üretilen lif bitkisi

Pamuk, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından anavatanı Hindistan olan kültürü yapılan bir bitki türüdür.

Flamingo çiçeği, yılanyastığıgiller (Araceae) familyasından uzun sapları ve belirgin damarlı koyu yeşil yaprakları ile kırmızı, turuncu ve beyaz renkli büyük çiçek tablaları olan bitki türü.

Bezelye, baklagillerden (Fabaceae) taze, yeşil kabuğu ile taneleri ya da yalnız taneleri yenilen bir bitki türü. Ayrı taç yapraklı iki çenekli baklagiller familyasından tırmanıcı bir bitkidir. Bezelye adlı lezzetli ve çok besleyici sebzeyi ilkbaharda ve yazın verir. Gövdesi çok uzundur, bitkinin ağırlığını çekemeyecek inceliktedir. Beyaz çiçek açar. Yuvarlak tanelidir. Meyvesi bakla veya fasulyeye benzer, tohumları bir kılıf içerisinde dizilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gardenya</span>

Gardenya, ismini İskoçyalı botanikçi Alexander Garden'dan alan bir çiçek cinsi.

Menekşe, menekşegiller (Violaceae) familyasına bağlı Viola cinsini oluşturan çoğunlukla saksılarda yetiştirilen bitki türlerinin ortak adı. 400 ile 500 arası türü bulunmaktadır. Dünyanın birçok yerinde yetişebilmekle beraber en çok kuzey yarımkürede yetişir. Ayrıca Hawai ve Güneydoğu Asya'da da yetişebilir. Doğada aydınlık, fakat gölgede ve nemli bölgelerde yetişir.

'Lamiaceae, Labiatae veya Türkçe adıyla 'Ballıbabagiller; 236 cins ve 7,280 tür ile temsil edilir ve dünya çapında özellikle ılıman kuşakta yayılış gösteren bir bitki familyasıdır.

Sümbül, Hyacinthus cinsine ait soğanlı bitkilerden olup daha önce zambakgiller (Liliaceae) familyasının üyesi olarak kabul edilmekte iken şimdi yeni bir familya olan Hyacinthaceae altında incelenmektedir. Sümbüllerin anayurdunu doğuda İran ve Türkmenistan'a kadar dağılım gösteren doğu Akdeniz bölgesi oluşturmaktadır. Hyacinthus, Yunan mitolojisinde Sparta Kralı'nın genç oğlu olup yeniden doğuşu simgelemektedir.

Şakayık, Paeoniaceae (Şakayıkgiller) familyasının tek cinsi Paeonia altında yer alan türlerin ortak adı. Bu bitkiler Asya, Güney Avrupa ve Kuzey Amerika'ya özgüdürler.

Zambakgiller (Liliaceae), Liliales takımına ait bir bitki familyası.

Ajuga reptans, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından çok yıllık otsu bitki türü.

Kıbrıs lalesi, zambakgiller (Liliaceae) familyasından Kıbrıs adasına özgü endemik bir lale türü. Kıbrıs Türk halkı arasında Medoş Lalesi olarak bilinir. Adanın kuzeyinde Tepebaşı köyü ve Avtepe köyü civarında, güneyinde ise Akama yöresinde yetişir.

Begonia semperflorens, Begonia cinsine bağlı bir bitki türüdür.

Turnagagası, turnagagasıgiller (Geraniaceae) familyasında Geranium cinsini oluşturan bahçecilikte çiçekleri için yetiştirilen dünyada geniş bir yayılışa sahip otsu bitkilerin ortak adı. Dünya üzerinde 400'den fazla türü bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tatlı patates</span> Yenebilir bitki türü

Tatlı patates, kahkahaçiçeğigiller (Convolvulaceae) familyasından anavatanı Orta Amerika olan, yumruları yenen, nişastalı ve tatlı bitki türüdür. Taze yaprakları ve filizleri de yenilebilir. Büyük, nişastalı, tatlı yumrulu kökleri kök sebze olarak kullanılır.

Matthiola Brassicaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.

Plumbago auriculata ya da mavi yasemin, Plumbaginaceae familyasına ait bir bitki türüdür. Güney Afrika'ya özgü olan bu bitki, dünyanın çeşitli bölgelerinde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Mavi yasemin, parlak mavi çiçekleri ve kolay bakımı ile bahçecilikte popüler bir tercihtir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.