İçeriğe atla

Friedrich Ludwig Jahn

Friedrich Ludwig Jahn

Johann Friedrich Ludwig Christoph Jahn (11 Ağustos 1778 - 15 Ekim 1852), yazıları Alman jimnastik (Turner) hareketinin kuruluşunun yanı sıra 1813 Alman Seferi'ni etkilediği düşünülen bir Alman jimnastik eğitimcisi ve milliyetçisiydi. Alman devletlerinin sayısı, Napolyon'un Birinci Fransız İmparatorluğu'nun işgalini etkili bir şekilde sona erdirdi. Hayranları onu "Turnvater Jahn" olarak tanıyor, bu da kabaca "Jimnastiğin Babası Jahn" anlamına geliyor. Jahn paralel çubukları, halkaları, yüksek çubuğu, kulplu beygiri ve atlama atını icat etti.

Hayat

Jahn, Prusya'nın Brandenburg kentinin Lanz köyünde doğdu. 1796'dan 1802'ye kadar Halle, Göttingen ve Greifswald'daki üniversitelerde teoloji ve filoloji okudu.[2] 1806'daki Jena-Auerstedt Savaşı'ndan sonra Prusya ordusuna katıldı. 1809'da Berlin'e giderek Gymnasium zum Grauen Kloster ve Plamann Okulu'nda öğretmenlik yaptı.[3]

Doğduğu toprakların Napolyon tarafından aşağılanması olarak gördüğü olay üzerine düşünen Jahn, jimnastik yaparak hemşerilerinin fiziksel ve ahlaki güçlerini geliştirerek onların ruhlarını yeniden canlandırma fikrini tasarladı. İlk Turnplatz veya açık hava spor salonu, 1811 yılında Berlin'in güneyindeki Hasenheide'de Jahn tarafından açıldı ve Turnverein (jimnastik derneği) hareketi hızla yayıldı. Genç jimnastikçilere kendilerini, anayurtlarının kurtuluşu için kurulmuş bir tür loncanın üyeleri olarak görmeleri öğretildi. Milliyetçilik ruhu önemli ölçüde Jahn'ın yazılarıyla beslendi.

1813'ün başlarında Jahn, Prusya ordusunda Napolyon'a karşı savaşan gönüllü bir güç olan ünlü Lützow Özgür Birlikleri'nin oluşumunda aktif rol aldı. Bir kolordu taburuna komuta ediyordu ama aynı dönemde sıklıkla gizli serviste çalışıyordu. Savaştan sonra Berlin'e döndü ve burada devlet jimnastik öğretmeni olarak atandı ve Jena'da öğrenci yurtsever derneklerinin veya Burschenschaften'in oluşumunda rol üstlendi.

Popülist bir yapıya sahip, sağlam, eksantrik ve açık sözlü bir adam olan Jahn, yetkililerle sık sık çatışırdı. Yetkililer sonunda onun birleşik bir Almanya kurmayı hedeflediğini ve Turner okullarının siyasi ve liberal kulüpler olduğunu anladılar. Çatışma, 1819'da Turnplatz'ın kapatılmasına ve Jahn'ın tutuklanmasına neden oldu. 1824'e kadar sırasıyla Spandau, Küstrin ve Kolberg'deki kalede yarı hapiste tutuldu, iki yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ceza 1825'te tersine çevrildi ancak Berlin'in on mil yakınında yaşaması yasaklandı.

Bu nedenle Unstrut'taki Freyburg'a yerleşti ve 1828'de isyan suçlamasıyla Kölleda'ya sürgün edildiği kısa bir dönem dışında ölümüne kadar orada kaldı.[3] Freyburg'dayken, Cambridge, Massachusetts'te Alman edebiyatı profesörü olma daveti aldı; ancak "geyikler ve tavşanlar en çok avlandıkları yerde yaşamayı severler" diyerek bu daveti reddetti.

1840 yılında Jahn, Napolyon'a karşı savaşlarda gösterdiği cesaret nedeniyle Prusya hükûmeti tarafından Demir Haç ile ödüllendirildi. 1848 baharında Naumburg bölgesi tarafından Alman Ulusal Parlamentosu'na seçildi. Jahn 1852'de Freyburg'da öldü; burada 1859'da onuruna bir anıt dikildi.

Jahn, 19. yüzyılın başlarında dört F sloganını "frisch, fromm, fröhlich, frei" ("taze, dindar, neşeli, özgür") popüler hale getirdi.

İşler

Jahn, Lenzen'deki 1922 sayılarından bir Alman Notgeld yasa tasarısı üzerine

Eserleri arasında şunlar yer almaktadır:

Bereicherung des hochdeutschen Sprachschatzes (Leipzig, 1806),

Deutsches Volkstum (Lübeck, 1810),

Runenblätter (Frankfurt, 1814),

Die Deutsche Turnkunst (Berlin, 1816)

Neue Runenblätter (Naumburg, 1828),

Merke zum deutschen Volkstum (Hildburghausen, 1833) ve

Selbstverteidigung (Leipzig, 1863).

Eserlerinin tam bir baskısı 1884-1887'de Hof'ta yayınlandı. Schultheiss'in (Berlin, 1894) biyografisine ve Friedric'in (Münih, 1895) Jahn als Erzieher'e ait biyografisine bakın.

Beden eğitimine katkı

Jahn's Treatise on Gymnasticks'in İngilizce çevirisinde kulplu beygir egzersizlerinin resimleri, 1828

Jahn, uluslararası rekabette paralel çubukların, halkaların ve yüksek çubuğun kullanımını teşvik etti. Onun şerefine ve anısına, Turnvereine adı verilen bazı jimnastik kulüpleri onun adını almıştır; bunlardan en bilineni muhtemelen SSV Jahn Regensburg'dur.

Jahn'ın turnplatz tasarımından ilham alan jimnastik dersleri, Alman Charles Beck ve Charles Follen'in yanı sıra Amerikalı John Neal'ın uzmanlığı ve savunuculuğu altında 1825'te Amerika Birleşik Devletleri'nde açılmaya başladı. Beck, ABD'deki ilk spor salonunu 1825'te Northampton, Massachusetts'teki Round Hill School'da açtı. : 232–33  Follen, ABD'deki ilk üniversite spor salonunu ve ilk halka açık spor salonunu 1826'da Massachusetts'te Harvard College'da ve sırasıyla Boston yakınlarında. : 235–36  Neal, Boston'da halka açık bir spor salonu açan ilk Amerikalıydı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Basketbol</span> bir spor çeşidi, türü

Basketbol ya da Sepettopu, elle idare edilen bir topla oynanan popüler bir takım oyunu ve spor dalı. Profesyonel basketbolda beşer kişilik iki takım, yerden yüksekliği Avrupa standartlarına göre 3,05 metre olan ve pota adı verilen, yere paralel konumdaki bir çemberden topu geçirerek, rakibinden daha fazla sayı yapmak suretiyle, on ikişer, onar veya sekizer dakikalık dört periyottan oluşan maçı kazanmaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Gustav Lejeune Dirichlet</span>

Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet, sayı teorisi ve Fourier serileri teorisi ile matematiksel analizdeki diğer konulara derin katkılarda bulunan Alman bir matematikçiydi. Bir fonksiyonun modern biçimsel tanımını veren ilk matematikçilerden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bonn</span> Kuzey Ren-Vestfalyada büyükşehir (Almanya)

Bonn, Almanya'nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin güneyinde, Ren Nehri'nin her iki yakasına yayılan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Bonapart</span> Fransız asker ve imparator (1769–1821)

Napolyon Bonapart veya I. Napolyon kısaca Napolyon, Fransız asker, politikacı ve 1804-1814 arası Fransa imparatoru. Gerek Fransız Devrim Savaşları gerekse Napolyon Savaşları sırasında Fransa'ya önderlik ettiği gibi tüm Avrupa'yı da etkilemiş önemli bir komutandır. Girdiği savaş ve çatışmaların büyük bölümünü kazanmış, 1815'teki nihai yenilgisine kadar hızla Avrupa kıtasının hakimiyetini ele geçirmiştir. Tarihteki en önemli komutanlardan biri olan Napolyon'un savaşları dünyanın her yerinde askerî okullarda ders olarak okutulmaktadır ve kendi Avrupa tarihinin en ünlü ve en tartışmalı siyasi figürlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Alexander von Humboldt</span> Prusyalı doğabilimci ve kâşif

Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt, Prusyalı doğabilimci ve kâşif. Prusyalı bakan, filozof ve dilbilimci Wilhelm von Humboldt'un küçük kardeşi. Humboldt'un botanik coğrafya üzerine yaptığı çalışmalar biyocoğrafya dalının temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm von Humboldt</span> Alman eğitimci, filozof ve yazar (1767-1835)

Friedrich Wilhelm Christian Carl Ferdinand von Humboldt, Alman filozof, dilbilimci ve devlet adamı. Berlin Üniversitesi'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Wellesley</span> 1. Wellington Dükü

Arthur Wellesley, lakabı Demir Dük, Napolyon Savaşları sırasında Britanya ordusu komutanlığı ve sonradan başbakanlık (1828-1830) yapan asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Almanak</span>

Almanak takvime göre düzenlenmiş, özel bir alan veya alanlarda bilgiler içeren yıllık bir yayındır. Ayrıca almanaklarda güneşin ve ayın doğuş ve batış zamanları, güneş ve ay tutulmaları, gelgit saatleri, belirli kilise festivalleri, adli yıllar, tüm çeşitli zaman çizelgelerinin listesi gibi astronomik bilgiler de bulunmaktadır. "Almanak" kelimesi Arapça "iklim" anlamına gelen المناخ el-menaakh kelimesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Almanya bayrağı, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin bayrağıdır. Enlemesine 3 eşit parça olan siyah, kırmızı ve altın sarısı renklerden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Kutuzov</span> Rus Mareşal

Prens Mihail İllarionoviç Golenişev-Kutuzov, Rusya Ordusu’nun başkumandanıydı. 1812 yılındaki Napolyon'un Rusya Seferi'nde, Fransızları geri püskürten Rus mareşalidir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Kartal Nişanı</span> Prusya Krallığının en yüksek onur madalyası

Kara Kartal Nişanı, Prusya Krallığı'nın en yüksek onur madalyasıydı. Brandenburg elektörü III. Friedrich tarafından 17 Ocak 1701 tarihinde yürürlüğe konan nişan, son Prusya Kralı Kayzer II. Wilhelm'in 1918 yılında tahttan indirilmesiyle son bulmuştur. Ne var ki, Hollanda sürgününe gönderilen İmparator bu ödülü aile üyelerine vermeyi sürdürmüş ve ikinci eşi Hermine Reuss'u Kara Kartal Nişanı'na sahip ilk kadın yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paralel bar</span>

Paralel bar, bir artistik jimnastik aleti ve disiplinidir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'nın birleşmesi</span> Ayrı Alman krallıkların ilk defa Alman İmparatorluğu adı altında birleşmesi

Resmî olarak Almanya'nın birleşmesi ile siyasi ve idarî olarak birleşik bir ulus devletin ortaya çıkması 18 Ocak 1871'de Fransa'daki Versay Sarayı'nın Aynalar Galerisi'nde gerçekleşti. Fransa-Prusya Savaşı sonrası Fransızların silah bırakmasının ardından, Alman devletlerinin prensleri Prusyalı I. Wilhelm'i Alman İmparatoru ilan etmek için bir araya geldi. Pratikte, Almanca konuşan halkların çoğunluğunun birleşik bir devlet altında toplanması, resmî ve soylu yöneticiler arasındaki gayriresmî ittifaklar sayesinde bir süredir düzensiz olarak gelişmekteydi. Ancak birleşme fikirleri, tarafların kendi çıkarları yüzünden Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun 1806'da dağılması ve Napolyon Savaşları'nın gerçekleşmesi üzerine kuvvetlenen milliyetçilik hareketlerine kadar neredeyse yüz yıl gecikerek aristokratik bir deneme olmaktan öteye gidemedi.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Nietzsche kronolojisi</span>

Friedrich Wilhelm Nietzsche, "Güç İstenci", "Üstinsan", "Bengi dönüş" gibi özgün fikirlerle tanınan varoluşçu Alman filozof.

<span class="mw-page-title-main">Almanya</span> Orta Avrupada bir ülke

Almanya, resmî adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti (Almanca:

<span class="mw-page-title-main">Napolyon'un Rusya seferi</span> 6.koalisyon savaşını tetiklemiştir

Napolyon'un Rusya seferi, Rusya'da verilen isimle 1812 Vatanseverlik Savaşı, Fransa'da verilen isimle Rus Cephesi, 24 Haziran 1812 tarihinde Napolyon Bonapart'ın Büyük Ordusunun Rus ordusuyla savaşıp yenmesi için Neman Nehri'ni geçmesiyle başladı. Napolyon'un emeli Çar I. Aleksandr'ı Britanyalı tacirlerle ticaret yapmayı durdurma zorunluluğunda bırakmak ve böylece Birleşik Krallık'ı savaşı sonlandırmaya itmekti. Resmî olarak verilen sebepse Polonya'yı Rus tehdidinden korumaktı. Bu doğrultuda, Polonyalıların desteğini kazanmak ve savaşı gerekçelendirmek adına Napolyon savaşa "İkinci Polonya Savaşı" adını verdi.

<span class="mw-page-title-main">Hamburg Kuşatması</span>

Hamburg Kuşatması, Altıncı Koalisyon Savaşlarının sonunda, Aralık 1813'ten Mayıs 1814'e kadar gerçekleşen kuşatmadır. Hamburg şehri, Ren Nehri'nin doğusundaki en güçlü kalelerden biriydi. Hamburg ilerleyen Kazaklar ve diğer Koalisyon birlikleri tarafından Napolyon yönetiminden kurtarıldıktan sonra, 28 Mayıs 1813'te, Mareşal Louis-Nicolas Davout'un XIII. Fransız Kolordusu tarafından bir kez daha işgal edildi. Şehri ne pahasına olursa olsun elinde tutması emredilen Davout, Kont von Wallmoden-Gimborn komutasındaki Prusya ve diğer Koalisyon birliklerinden oluşan benzer sayıdaki Kuzey Ordusu'na karşı karakteristik olarak enerjik bir savaş başlattı ve bir dizi küçük çarpışma kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Reform Hareketi</span>

Prusya Reform Hareketi, 19. yüzyılın başlarında Prusya'da bir dizi anayasal, idari, sosyal ve ekonomik reformdu. Ana başlatıcıları Baron vom Stein ve Karl August von Hardenberg olmasından dolayı bazen Stein-Hardenberg Reformları olarak bilinir. Heinrich von Treitschke gibi Alman tarihçiler, reformları Birinci Dünya Savaşı'ndan önce Almanya'nın birleşmesi ve Alman İmparatorluğu'nun kuruluşuna yönelik ilk adımlar olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Carl Schuhmann</span>

Carl August Berthold Schuhmann, Atina'daki 1896 Yaz Olimpiyatları'nda jimnastik ve güreşte dört Olimpiyat şampiyonluğu kazanan ve modern çağın açılış Olimpiyatlarının en başarılı sporcusu olan Alman bir atletti. Halterde de yarıştı.

<span class="mw-page-title-main">1813 Alman Seferi</span> çatışma

Alman seferi (Almanca: Befreiungskriege, 'Kurtuluş Savaşları' 1813'te yapıldı. Aralarında Avusturya ve Prusya'nın yanı sıra Rusya ve İsveç'in de bulunduğu Altıncı Koalisyon üyeleri, Almanya'da, Fransız İmparatoru Napolyon, mareşalleri ve diğer Alman devletlerinin çoğunun ittifakı olan Ren Konfederasyonu ordularının ve Birinci Fransız İmparatorluğu'nun egemenliğine son verdi.