İçeriğe atla

Friedrich Karl von Tettenborn

Friedrich Karl von Tettenborn
Doğum19 Şubat 1778(1778-02-19)
Sponheim
Ölüm9 Aralık 1845 (67 yaşında)
Viyana
Bağlılığı Avusturya İmparatorluğu
Rus İmparatorluğu
Baden
BranşıPolitikacı, asker ve subay
Hizmet yılları1794-1815
RütbesiYarbay
Çatışma/savaşlarıFransız Devrim Savaşları
Napolyon Savaşları (Wagram ve Rusya)
ÖdülleriHamburg Fahri Vatandaşı
Bremen Fahri Vatandaşı
Baden Sadakat Nişanı
Karl Friedrich Liyakat Nişanı
Zähringer Aslanı Nişanı
I. Sınıf Demir Taç Nişanı
Maria Theresa Şövalye Haçı
Leopold Avusturya İmparatorluk Şövalye Haçı
I. Sınıf Rus Saint Anna Nişanı
II. Sınıf Aziz Vladimir Nişanı
Aziz Yorgi Nişanı
II. Sınıf Kızıl Kartal Nişanı
Légion d'honneur
II. Sınıf Kılıç Nişanı
Altın Aslan Nişanı
Ludwig Nişanı
Max Joseph Şövalye Nişanı

Friedrich Karl Freiherr von Tettenborn (19 Şubat 1778, Sponheim - 9 Aralık 1845, Viyana), Napolyon Savaşları sırasında Avusturya ve Rus ordularında ünlü bir süvari komutanıdır.

Hayatı

Tettenborn önce Waltershausen Forstwissenschaft'ta, ardından Göttingen ve Jena Üniversitelerinde okudu. 1794'te Avusturya ordusuna katıldı ve Fransız Devrim Savaşları ve Napolyon Savaşları sırasında orduda hızla yükseldi. Avusturya-Fransa savaşında, 1805'te Ulm kuşatmasını kaldırdıktan sonra dağılan Mack komutasındaki ordudaydı. Wagram Muharebesinde (1809) binbaşı rütbesine yükseldi. Schönbrunn Antlaşması'ndan sonra, Prens Schwarzenberg'e Paris'e kadar eşlik etti.[1]

1812'de Rus savaşı patlak verdiğinde Rus ordusuna yarbay olarak girdi. Mihail Kutuzov'un öncü birliğinin başında, hafif süvarilerin başında Berezina'ya kadar Fransızları takip ederek, Vilnius kuşatmasına katıldı ve Neman Nehri'nin ötesine geçerek, Doğu Prusya üzerinden Jacques MacDonald'ı kovalayarak Königsberg'i işgal etti.

Oberst olarak atandı, Vistula ve Oder'i geçti, Landsberg'de general Tschernischew ile birleşti ve ardından Berlin'e vardı. Oradan, Charles Antoine Morand'ı Elbufer'in sol yakasındaki Bergedorf'ta geri attıktan sonra 18 Mart 1813'te Hamburg'a gönderildi. Yine de 30 Mayıs'ta ilerleyen Louis-Nicolas Davout'a şehri terk etmek zorunda kaldı. Tettenborn'un Hamburg'daki eylemleri eleştirel bir şekilde ele alındı. Fahl, bu dönemde von Tettenborn hakkında şunları yazıyor: "Hamburg'u kendisini zenginleştirmek ve başıboş bir yaşam sürmek için uygun bir yer olarak gördü. Şehri ciddi bir şekilde savunmaktan çok, Friedrich d'or onursal ödülünü almak için çabaladı ve fahri vatandaş olarak atanması nedeniyle aynı zamanda Hamburg'un ilk fahri vatandaşıydı."[2]

Daha sonra Wallmoden altında Davout'a ve Pécheux'ye karşı savaştı ve yenildi. Ancak 15 Ekim'de Bremen'i aldı. Ocak 1814'te, Fransa'da faaliyet gösteren birçok ayrı Müttefik ordusu arasındaki iletişimi sürdürmek için tek bir hafif süvari birliğini komuta etmekle görevlendirildi.[3]

Barıştan sonra mülklerine çekildi ve 1818'de Baden'e yerleşmek için Rusya'nın hizmetinden ayrıldı. Burada Baden ve Bayern arasındaki toprak farklılıklarını çözdü ve anayasanın kuruluşunda aktif rol aldı. 1819'da elçi olarak Viyana'ya gitti ve 9 Aralık 1845'te orada öldü.

Kaynakça

  1. ^ Baden (1845). Hof- und Staats-Handbuch des Grossherzogthums Baden: 1845 (Almanca). Braun. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Prusya</span> 1525-1947 yılları arasında Orta Avrupada varlığını sürdürmüş eski bir Alman devleti

Prusya, tarihin değişik dönemlerinde değişik anlamlarda kullanılmış bir isim olmakla birlikte en çok 1713-1867 yılları arasında kendine Prusya Krallığı adını veren ve Orta Avrupa'da hüküm süren Alman devletinin ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Savaşları</span> Savaş dönemi

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Austerlitz Muharebesi</span>

Austerlitz Muharebesi veya Üç İmparator Savaşı, Napolyon Savaşlarının en önemli ve belirleyici çarpışmalarından biriydi. Napolyon'un kesin zaferi ile sonuçlanmış bu muharebe Austerlitz, Moravya'da olmuştur. Napolyon Bonapart tarafından elde edilen en büyük zafer olarak kabul edilir. Napolyon'un Büyük Ordu'su bu muharebede I. Aleksandr ve II. Franz tarafınca komuta edilen, kendi ordusundan daha büyük olan Rus ve Avusturya ordusunu yenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1814 Paris Muharebesi</span>

1814 Paris Muharebesi, Napolyon Savaşlarının son dönemindeki muharebelerdendir. Fransızların yenilgisi üzerine başkent Paris düşmüş ve imparator Napolyon Bonapart tahttan feragât etmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yüz Gün</span> Napolyonun Yüz Günü

Yüz Gün Savaşı veya Yedinci Koalisyon Savaşı, Birinci Fransa İmparatorluğu imparatoru Napolyon Bonapart’ın 1814 Fontainebleau Antlaşması gereğince sürgün edildiği Elba Adasındaki sürgünden kaçarak Paris’e döndüğü 20 Mart 1815 tarihiyle, kral XVIII. Louis’nin Fransa tahtına döndüğü 8 Temmuz 1815 tarihleri arasındaki 111 günlük dönemi anlatır. Bu dönemde Napolyon Savaşları yeniden başlamış ve Waterloo Muharebesi yaşanmıştır. Yüz Gün deyimi ilk kez kralın dönüşünü kutlayan Paris valisi Gaspard de Chabrol tarafından kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Josef Wenzel Radetzky von Radetz</span>

Johann Josef (Joseph) Wenzel Graf Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz, Çek asilzade ve Avusturyalı general. Johann Strauss I'ın Radetzky Marşı sayesinde adı ölümsüzleşmiştir. 91 yaşında ölene kadar, 70 yılı aşkın süre boyunca orduda hizmet vermiştir. Birinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı'nın önemli muharebelerinden Custoza Savaşı ve Novara Savaşı gibi muharebelerde Avusturya İmparatorluğu ordularıyla kazandığı zaferler sayesinde ün kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad Kuşatması (1789)</span> 1789 tarihinde Osmanlı güçlerinin Belgrada karşı yürüttüğü taarruz

15 Eylül – 8 Ekim 1789 tarihlerinde Ernst von Laudon komutasındaki Habsburg ordusunun Osmanlı kuvvetlerini Belgrad kalesinde kuşatmasıdır. 3 haftalık kuşatmanın ardından Habsburg ordusu kaleyi ele geçirmiştir. Avusturya, şehri 1791 yılına kadar elinde tutmuş daha sonra Osmanlı'ya tekrar geri vermiştir. Kuşatma sırasında sivrilen birkaç Avusturya askeri, Fransız Devrim Savaşları ve Napolyon Savaşlarında önemli görevler almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wagram Muharebesi</span>

Wagram Muharebesi, Napolyon Savaşları'nın bir parçası ve Avrupa'nın o tarihe kadar gördüğü en büyük savaştır. Fransız imparatoru Napolyon'un düşmanı Avusturya ve Arşidükü Charles'a karşı mücadele edip kazandığı savaştır. Savaş, Avusturya ve İngiltere'nin oluşturduğu Beşinci Koalisyon'un sona ermesine neden olmuştur. Savaşın neticesinde Avusturya ordusunu mağlup eden Grande Armée lideri Napolyon ile II. François Viyana'da Schönbrunn Antlaşması'nı imzalamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon'un Rusya seferi</span> 6.koalisyon savaşını tetiklemiştir

Napolyon'un Rusya seferi, Rusya'da verilen isimle 1812 Vatanseverlik Savaşı, Fransa'da verilen isimle Rus Cephesi, 24 Haziran 1812 tarihinde Napolyon Bonapart'ın Büyük Ordusunun Rus ordusuyla savaşıp yenmesi için Neman Nehri'ni geçmesiyle başladı. Napolyon'un emeli Çar I. Aleksandr'ı Britanyalı tacirlerle ticaret yapmayı durdurma zorunluluğunda bırakmak ve böylece Birleşik Krallık'ı savaşı sonlandırmaya itmekti. Resmî olarak verilen sebepse Polonya'yı Rus tehdidinden korumaktı. Bu doğrultuda, Polonyalıların desteğini kazanmak ve savaşı gerekçelendirmek adına Napolyon savaşa "İkinci Polonya Savaşı" adını verdi.

<span class="mw-page-title-main">Louis-Nicolas Davout</span> Fransız mareşal (1770 – 1823)

Louis-Nicolas d'Avout Auerstaedt Dükü, Napolyon döneminde İmparatorluğun mareşali olan bir Fransız asker ve general idi.

<span class="mw-page-title-main">Eckmühl Muharebesi</span>

Eckmühl Muharebesi, 21 Nisan - 22 Nisan 1809'da Beşinci Koalisyon Savaşı'nın bir parçası olarak da bilinen 1809 Seferi'nin dönüm noktası olan savaş. I. Napolyon komutasındaki Fransız ordusu ile Avusturya Arşidükü Karl komutasındaki Avusturya ordusunun arasındaki çatışmayı Fransızlar kazandı. Mareşal Davout tarafından yönetilen III. Kolordu dağınık savunma ve Mareşal Lefebvre tarafından yönetilen Bavyera VII. Kolordusu sayesinde Napolyon, ana Avusturya ordusunu yenmeyi ve savaşın geri kalanında stratejik girişimi başardı.

<span class="mw-page-title-main">Ratisbon Muharebesi</span>

Ratisbon Muharebesi veya Regensburg Muharebesi, 23 Nisan 1809'da Napolyon Savaşları sırasında I. Napolyon liderliğindeki Birinci Fransız İmparatorluğu kuvvetleri ile Arşidük Karl liderliğindeki Avusturya İmparatorluğu kuvvetleri arasında yapıldı. 1809 Seferinin Bavyera safhasının son zamanlarında kentin kısa savunması esnasında doğuya doğru duba köprü kurulması, geri çekilen Avusturya ordusunun Bohemya'ya kaçmasına olanak sağladı. Saldırı sırasında, Mareşal Jean Lannes komutasındaki birlikler merdivenlerden surlara çıktı ve bu sırada Napolyon küçük bir topçu mermisi ile bileğinden yaralandı. Atış uzak mesafeden yapılmıştı ve imparatora ciddi şekilde zarar vermedi, ancak bir çürüğe neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Hamburg Kuşatması</span>

Hamburg Kuşatması, Altıncı Koalisyon Savaşlarının sonunda, Aralık 1813'ten Mayıs 1814'e kadar gerçekleşen kuşatmadır. Hamburg şehri, Ren Nehri'nin doğusundaki en güçlü kalelerden biriydi. Hamburg ilerleyen Kazaklar ve diğer Koalisyon birlikleri tarafından Napolyon yönetiminden kurtarıldıktan sonra, 28 Mayıs 1813'te, Mareşal Louis-Nicolas Davout'un XIII. Fransız Kolordusu tarafından bir kez daha işgal edildi. Şehri ne pahasına olursa olsun elinde tutması emredilen Davout, Kont von Wallmoden-Gimborn komutasındaki Prusya ve diğer Koalisyon birliklerinden oluşan benzer sayıdaki Kuzey Ordusu'na karşı karakteristik olarak enerjik bir savaş başlattı ve bir dizi küçük çarpışma kazandı.

Silezya Ordusu, Bohemya Ordusu gibi 1813'ten 1815'e kadar Napolyon'a karşı Alman Harekatında Müttefik birliklerinin büyük bir birliğiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Ordusu (Bernadotte)</span>

Kuzey Ordusu, Napolyon'un Fransız İmparatorluğu'na karşı savaşmak için Altıncı Koalisyon tarafından oluşturulan ortak ordulardan biridir. Ağustos 1813'teki Trachenberg konferansında oluşturulan planda Müttefikler, Birleşik Krallık tarafından finanse edilen Rus, Prusya ve İsveç ordularından birliklerle ortak bir güç oluşturmaya karar verdiler. Kuzey Ordusu, İsveç veliahtı ve eski Fransız Mareşal Bernadotte tarafından yönetilecekti. Großbeeren ve Dennewitz savaşlarında Berlin'i savunduğu ve Leipzig'in zaferine katkıda bulunduğu 1813 Alman Harekatındna yer aldı. 1814 seferi sırasında Danimarka'ya karşı yerel bir savaşla aynı zamanda Hollanda, Belçika ve kuzey Fransa'da operasyonlar gerçekleştirdi. Napolyon'un tahttan çekilmesinden sonra ordu lağvedildi.

<span class="mw-page-title-main">Hansa Lejyonu</span>

Hansa Lejyonu, 1813 Alman Harekatı sırasında Fransız Napolyon işgaline karşı savaşmak için Hamburg, Bremen ve Lübeck'in Hansa şehirlerinde yetiştirilen bir gönüllüler topluluğudur. 1814'te Altıncı Koalisyon Savaşının bitmesinden sonra feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Hamburg Sivil Muhafızları</span>

Hamburg Sivil Muhafızları, 1814'te kurulan ve 1868'e kadar var olan Hamburg'un Özgür ve Hansa Şehri'nin bir sivil savunma oluşumuydu. Askere alınan vatandaşlar ve şehir sakinlerinden oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Rus-Alman Lejyonu</span>

Rus-Alman Lejyonu, sınır dışı edilen Oldenburg Dükü Peter Friedrich Ludwig'in önerisi üzerine ve Çar I. Aleksandr adına kurulmuş bir birlikti.

<span class="mw-page-title-main">Göhrde Muharebesi</span>

Göhrde Muharebesi, 16 Eylül 1813'te Alman Harekatı sırasında, 1813'te Vestfalya Krallığı'ndaki Göhrde bölgesinde gerçekleşti. Müttefikler, Korgeneral Ludwig von Wallmoden-Gimborn komutasındaki Prusya ve Rus birlikleri, Rus-Alman Lejyonu, Lützow Gönüllü Kolordusu, İngiliz ve Hanoverliler, Hansa Lejyonu, Mecklenburglu ve İsveçlilerden oluşuyordu. Bu birlik, General Marc Nicolas Louis Pécheux komutasındaki bir Napolyon müfrezesini yendi.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig von Wallmoden-Gimborn</span>

Ludwig Georg Thedel Graf von Wallmoden, Avusturyalı bir süvari generaliydi.