İçeriğe atla

Friedrich Hebbel

Christian Friedrich Hebbel
Carl Rahl tarafından çizilmiş Hebbel'in portresi (1851)
Doğum18 Mart 1813
Wesselburen, Dithmarschen, Holstein Dükalığı
Ölüm13 Aralık 1863
Viyana, Avusturya İmparatorluğu
MeslekŞair ve oyun yazarı
MilliyetAlman
Önemli ödülleriSchiller ödülü

Christian Friedrich Hebbel (d. 18 Mart 1813, Wesselburen, Dithmarschen, Holstein Dükalığı - ö. 13 Aralık 1863, Viyana), Alman oyun yazarı.

Hayatı

Bir duvar ustasının oğlu olarak Wesselburen'de doğdu. On dört yaşındayken yetim kaldı ve eğitimini kendi çabalarıyla tamamlamak zorunda kaldı. İlk dramı olan Judith'i 1840 yılında tamamladı. Bu çalışmasıyla beraber 1844 tarihli Maria Magdelena ve 1854 tarihli Genoveva adlı yapıtlarıyla tanındı. Maria Magdelenaadlı eserini daha gerçekçi bir üslupla yazmıştı. Tiyatro Üzerine (Ein Wort über das Drama[1]) adlı 1444 tarihli denemesinde tiyatro kuramlarını açıkladı. Düşünce veya fikir ile birey arasındaki mücadelenin ifadesi olarak tiyatro kavramını gördü. Trajediyi alışılmışın dışına, yani metafizik bir seviyeye çıkararak karamsar bir tiyatro kuramı oluşturdu. Almanya'daki trajedi olgusunu değiştirmeye çalıştı. 1844-1845 arasında Paris ve Roma gibi Avrupa şehirlerinde bulundu. Christine Enghaus ile evlendi. Enghaus, Hebbels'in oyunlarında rol alan bir kadındı. Ardından Viyana'ya yerleşti. Burada klasik tarzda eserler vermek için uygun bir ortam buldu (Heredos ile Mariamne [Herodes und Mariamne], 1849; Agnes Bernauer, 1852; Gyges ve Yüzüğü [Gyeges und sein Ring], 1855). Ölümüne yakın yıllarda ise Hristiyanlığın paganlığa karşı zafaerini yükselten bir üçleme eser üzerinde çalıştı (Nibelungen [Die Nibelungentrilogie], 1861-1862). Günlükleri ise (Tagebücher) ölümünden sonra 1885-1887 arasında yayımlandı.[2]

Türk edebiyatında ise özellikle Sabahattin Ali 1940-1943 yılları arasında Ludwig Tieck ve Hebbel gibi Alman yazarlardan çeviriler yaptı.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Ein Wort über das Drama!". zeno.org. 14 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2017. 
  2. ^ "Hebbel, Friedrich", Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Milliyet bas., 10. cilt, s. 5150
  3. ^ Korkmaz, Ramazan, "Sabahattin Ali-İnsan ve Eser", Yayımlanmış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, 1991

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sabahattin Ali</span> Türk yazar, şair, gazeteci ve öğretmen (1907–1948)

Sabahattin Ali, Türk yazar ve şair. Edebî kişiliğini toplumcu gerçekçi bir düzleme oturtarak yaşamındaki deneyimlerini okuyucusuna yansıttı ve kendisinden sonraki Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatını etkileyen bir figür hâline geldi. Daha çok öykü türünde eserler verse de romanlarıyla ön plana çıktı; romanlarında uzun tasvirlerle ele aldığı sevgi ve aşk temasını, zaman zaman siyasi tartışmalarına gönderme yapan anlatılarla zaman zaman da toplumsal aksaklıklara yönelttiği eleştirilerle destekledi. Kuyucaklı Yusuf (1937), İçimizdeki Şeytan (1940) ve Kürk Mantolu Madonna (1943) romanları Türkiye'deki edebiyat çevrelerinin takdirini toplayarak hem 20. yüzyılda hem 21. yüzyılda etkisini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Johann Wolfgang von Goethe</span> 18. ve 19. yüzyılda yaşamış Alman yazar, siyasetçi, ressam ve doğabilimci

Johann Wolfgang Von Goethe, Alman hezarfen; edebiyatçı, siyasetçi, ressam ve doğabilimcidir. 1776 yılından itibaren, Weimar dukalığının bakanı olarak çeşitli idari ve siyasi görevlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Faust (Goethe)</span> Alman yazar

Faust adlı şiirsel oyun, ünlü Alman hezarfeni, oyun yazarı Johann Wolfgang von Goethe'nin (1749-1832) dünya klasikleri arasında önemli bir yer tutan eserdir. Faust, Goethe'nin butün eserlerinin bir birleşimi olarak kabul edilir. Almanca "yumruk" anlamı ile birlikte "Goethe'nin Yumruğu" olması aslında bu eserin zamanın romantik edebiyatçılarında bir tür "şok" etkisi yaratacağının öngörüşüdür. Zaten gerçekte de romantizmden klasisizme geçişi sağlayan eser olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Stefan Zweig</span> Avusturyalı yazar

Stefan Zweig, Avusturya-Macaristanlı roman, oyun, biyografi yazarı ve gazeteciydi. 1920'ler ile 1930'lar arasında edebiyat kariyerinin zirvesinde olmuş Zweig, dönemin dünyasının en çok tercüme edilen ve en popüler yazarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Elias Canetti</span>

Elias Canetti, modernist romancı, oyun yazarı, anı ve kurgusal olmayan düzyazı yazarı. Eserlerini Almanca yazan Canetti, "geniş bir bakış açısı, fikir zenginliği ve sanatsal güç ile işaretlenmiş yazıları için" 1981 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Schiller</span> Alman şair, filozof, tarihçi ve piyes yazarı (1759-1805)

Johann Christoph Friedrich von Schiller, 1802 yılında soyluluk unvanı almış bir şair, filozof, tarihçi ve en önemli Alman dram yazarıdır. Yazdığı çoğu tiyatro eseri Alman tiyatrosunda başyapıt niteliğindedir. Schiller doğa tasvirli şiirlerin şairi olarak da gayet başarılı olmuştur, ancak asıl alanı düşünsel/didaktik şiirdir, çoğu yazara ilham olmuştur ve dramatik şiirleri en sevilen Alman balatları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Berliner Ensemble</span> Almanyada bir tiyatro binası

Berliner Ensemble, Almanya’nın en meşhur tiyatrolarından birisidir ve kurucusu Bertolt Brecht’in eserlerini sahnelemesiyle ünlenmiştir. Almanca'nın en önemli sahnelerinden birisi olarak kabul edilen Berliner Ensemble, 1954 yılından bu yana Berlin'in Mitte ilçesinde, Schiffbauerdamm caddesinde bulunan tiyatro sahnesini kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erich Kästner</span> Alman yazar (1899-1974)

Emil Erich Kästner Alman yazar.

<i>Kürk Mantolu Madonna</i> Sabahattin Alinin 1943 tarihli romanı

Kürk Mantolu Madonna, Sabahattin Ali'nin 1943 yılında yayımladığı bir romanıdır. Kitapta dokunaklı bir aşk hikâyesi anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Borchert</span> Alman şair, oyun ve öykü yazarı (1921-1947)

Wolfgang Borchert, Alman şair, oyun ve öykü yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Mario Simmel</span> Avusturyalı yazar

Johannes Mario Simmel, Avusturyalı yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Nietzsche'nin kütüphanesi</span>

Alman filozof Friedrich Nietzsche, ölümünden sonra dahi korunmuş ve günümüze kadar ulaşmış geniş bir özel kütüphaneye sahipti. Bugün bu kütüphane, yaklaşık 170'i, çoğu önemli olmak üzere, onun tarafından yapılan açıklamalar içeren yaklaşık 1,100 ciltten oluşmaktadır. Lakin okuduğu kitapların ancak yarısından azı kütüphanesinde bulunmaktadır.

Bu madde, Friedrich Nietzsche'nin bibliyografyasını içermektedir.

  1. David Strauss: der Bekenner und der Schriftsteller, 1873
  2. Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben, 1874
  3. Schopenhauer als Erzieher, 1874
  4. Richard Wagner Bayreuth'da, 1876

Peter Stein, Alman tiyatro, opera ve film yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Maria Schell</span>

Maria Schell, Avusturyalı sinema ve tiyatro oyuncusu. Savaş sonrasında Almanca konuşulan ülkelerin ilk sinema idolü o olmuştu.

Fırtına ve Coşku, yaklaşık 1765 yılından 1785'e kadar, özellikle 20 ila 30 yaşlarındaki genç yazarlardan oluşan, Aydınlanma Çağı içerisindeki bir Alman edebiyat akımı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Josef Jireček</span>

Konstantin Josef Jireček, Çek tarihçi, diplomat ve Slavist.

Alfons Maria Schneider Alman arkeologu ve İstanbul tarihi uzmanı.

<span class="mw-page-title-main">Franz Carl Weidmann</span>

Franz Carl Weidmann Avusturyalı bir yazar, oyuncu ve gazeteciydi.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Marr</span> Alman gazeteci, siyasetçi (MdHB) ve yayımcı (1819-1904)

Friedrich Wilhelm Adolph Marr, Alman gazeteci, ırkçı sosyalist ve siyasetçiydi. Almanca konuşulan dünyada anarşizmin propagandasını yapan ilk kişiydi. Ayrıca 1879'da Alman İmparatorluğu'ndaki ilk antisemitik siyasi örgüt olan Antisemitler Birliği'ni (Antisemiten-Liga) kurdu. Yahudilere karşı dini temelli olmaktan ziyade ırksal temelli bir düşmanlığı baz alan yeni bir antisemitizm terimini ilk kez kullandı.