İçeriğe atla

Friedrich Hasenöhrl

Friedrich Hasenöhrl
Friedrich Hasenöhrl
Doğum30 Kasım 1874(1874-11-30)
Vienna, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm7 Ekim 1915 (40 yaşında)
Vielgereuth, Welschtirol, Avusturya-Macaristan
MilliyetAvusturya-Macaristanlı
EğitimViyana Üniversitesi (PhD)
ÖdüllerHaitinger Ödülü (1905)
Kariyeri
DalıFizikçi
Doktora
danışmanı
Franz S. Exner
Doktora öğrencileriKarl Herzfeld
Erwin Schrödinger

Friedrich Hasenöhrl (30 Kasım 1874 – 7 Ekim 1915), Avusturyalı fizikçi.

Hayatı

Friedrich Hasenöhrl, 1874 yılında Viyana, Avusturya-Macaristan'da doğdu. Babası avukat ve annesi ise önemli bir soylu ailedendi. İlkokul eğitimini tamamladıktan sonra, Viyana Üniversitesi'nde Joseph Stefan (1835–1893) ve Ludwig Boltzmann (1844–1906) tarafından doğal bilimleri ve matematik alanında eğitim aldı. 1896 yılında Franz-Serafin Exner danışmanlığında "Über den Temperaturkoeffizienten der Dielektrizitätskonstante in Flüssigkeiten und die Mosotti-Clausius'sche Formel" isimli teziyle doktora unvanını aldı. Daha sonra Leiden'deki düşük sıcaklık laboratuvarında Heike Kamerlingh Onnes'in yanında çalıştı ve H. A. Lorentz ile arkadaşlık kurdu. 1907 yılında Viyana Üniversitesi'nde Ludwig Boltzmann'ın yerine Teorik Fizik Bölümü başkanı olarak atandı. Burada birçok ünlü öğrenciye ders verdi. Özellikle kuantum mekaniği alanındaki katkılarından dolayı Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Erwin Schrödinger üzerinde önemli bir etkisi oldu. Schrödinger bir otobiyografisinde Hasenöhrl için "Babam Rudolph haricinde, Fritz Hasenöhrl kadar beni etkileyen başka hiçbir insan olmadı." ifadelerini kullandı.[1]

1914 yılında savaş patlak verdiğinde hemen Avusturya-Macaristan ordusuna gönüllü olarak katıldı. Tyrol'de İtalyanlara karşı savaştı. 7 Ekim 1915 tarihindeki bir saldırı sırasında el bombasıyla 40 yaşında öldü.

Kaynakça

  1. ^ "Autobiographical Sketches", What is Life?, Cambridge University Press, ss. 165–184, 31 Ocak 1992, doi:10.1017/cbo9781139644129.018, ISBN 9780521427081, erişim tarihi: 16 Nisan 2022 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

Max Karl Ernst Ludwig Planck, Alman fizikçi ve 1918 Nobel Fizik Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich August von Hayek</span> Avusturyalı ve İngiliz ekonomist (1899-1992)

Friedrich August von Hayek, Avusturya ekolüne bağlı ekonomist ve siyaset bilimcidir. Serbest piyasa ekonomisini 20. yüzyıl ortasında yükselen sosyalist dalgaya karşı savunmasıyla tanındı. Hukuk ve epistemolojiye önemli katkılar yaptı. 1974'te Nobel Ekonomi Ödülü'nü düşünsel rakibi Gunnar Myrdal ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig von Mises</span> Avusturyalı-Amerikalı ekonomist (1881 – 1973)

Ludwig Heinrich Edler von Mises Avusturyalı-Amerikalı Avusturya Okulu ekonomisti, tarihçi, mantıkçı ve sosyolog. Mises, klasik liberalizmin toplumsal katkıları ve tüketicilerin gücü üzerine kapsamlı yazılar yazdı ve dersler verdi. En çok komünizm ve kapitalizmi karşılaştıran praksiyoloji çalışmalarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Lise Meitner</span> Avustralyalı fizikçi (1878-1968)

Lise Meitner, Avusturyalı fizikçidir. Nükleer fizik ve radyoaktivite üzerine çalıştı. Fizyon'un teorik yorumunu yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Erwin Schrödinger</span> Avusturyalı fizikçi (1887-1961)

Erwin Rudolf Josef Alexander Schrödinger, Avusturyalı fizikçi ve bilim kuramcısıydı. Schrödinger, kuantum mekaniğinin kurucularından biri olarak kabul edilir. Atom teorisinin yeni, üretken işlevlerinin keşfedilmesine yaptığı katkılar için 1933'te Paul Dirac ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Max Born</span> Alman-İngiliz fizikçi ve matematikçi (1882–1970)

Max Born kuantum mekaniğinin gelişmesinde etkili olan Alman matematikçi ve fizikçi. Kuantum fiziği dışında katı hâl fiziği ve optiğe katkıda bulunmuş ve 1920-30'larda önemli fizikçilerin çalışmalarının denetimini yapmıştır. Born, yaptığı "Kuantum Mekaniği'nin temelini araştırma, özellikle dalga fonksiyonunun istatistiksel yorumlanması üzerine" adlı çalışması ile 1954 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Boltzmann</span> Avusturyalı fizikçi (1844-1906)

Ludwig Eduard Boltzmann. Avusturyalı fizikçi. İstatistiksel mekanik ve istatistiksel termodinamik alanındaki buluşları ve katkıları ile ünlüdür. Henüz tartışmalı olduğu günlerde dahi atom teorisinin en önemli savunucuları arasında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Graz Üniversitesi</span>

Graz Üniversitesi, Avusturya'nın Graz şehrinde kurulu olan, Avusturya'nın ikinci en eski üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">IV. Ludwig (Kutsal Roma imparatoru)</span> Bavyera dükü ve Kutsal Roma imparatoru (1282-1347)

İngilizce: Louis IV, Bavyeralı olarak anılır, Wittelsbach hanedanından, 1294/1301 den beri kardeşi I. Rudolf ile birlikte Bavyera Dükü, Kont Palatine (Ren) 1329 yılına kadar, Almanya Kralı 1314 yılından beri ve 1328 yılından beri Kutsal Roma İmparatoru. Ludwig, bir ayı avı sırasında Puch'ta Fürstenfeldbruck yakınlarında geçirdiği inmeden öldü. Münih'te Frauenkirche Kilisesi'nde gömüldü.

<span class="mw-page-title-main">Lothar Rendulic</span>

Dr. Lothar Rendulic, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu vatandaşıydı. II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na hizmet eden Hırvat asıllı Avusturya ordusu subayıydı.

<span class="mw-page-title-main">Matyas Corvinus</span> Macaristan ve Bohemya kralı, Avusturya Dükü (1440-1490)

Matyas Korvinus, 1458'de 15 yaşından ölümüne kadar Macaristan'ın ve Hırvatistan'ın kralı olmuştur. Matthias'ın annesi Macar soylu ailesinden gelen Erzsébet Szilagyi idi. Askeri eğitimini babasının gözetiminde alan Matthias seferler düzenlenmeye başladığında yaşı sadece on iki idi. 1456 yılında Belgrad Kuşatmasında şövalye unvanını almıştır. Çok sayıda askeri sefere çıktıktan sonra Bohemya Kralı (1469) ve Avusturya Dükü (1487) oldu.

<span class="mw-page-title-main">Paul Ehrenfest</span>

Paul Ehrenfest, Avusturyalı-Hollandalı fizikçi. Kuantum mekaniği ve istatistiksel mekanik ile kuantum mekaniği arasındaki ilişkiler alanında büyük katkılarda bulundu, faz geçişi ve Ehrenfest teoremi de dahil olmak üzere fizik alanında birçok gelişmeyi sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Curd Jürgens</span> Alman-Avusturyalı sahne ve film oyuncusu (1915 - 1982)

Curd Gustav Andreas Gottlieb Franz Jürgens, Alman-Avusturyalı sahne ve film oyuncusu. Solln, Bavyera'da doğmuş ve Viyana'da ölmüştür. Alman ve Avusturya sinemasında önemli bir oyuncu ve yönetmendi.

Gregor Wentzel, bir Alman fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">József Szlávy</span> Macar siyasetçi

József Szlávy de Érkenéz et Okány, Macar siyasetçi. Szlávy, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1872 ile 1874 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig von Bertalanffy</span> Avusturya asıllı biyolog ve düşünür

Karl Ludwig von Bertalanffy, 20. yüzyılın başlarında önemli kuramsal biyolog; bilim felsefesi üzerine, psikoloji, biyofizik üzerinde karşılaştırmalı fizyoloji araştırmaları yapmıştır. Avusturya kökenli Kanadalı düşünür felsefe sorunlarına biyoloji verilerine dayanarak Genel Sistem Teorisi ve sabit açık sistemlerin kinetik teorisini geliştirdi. Genel Sistem Teorisi Cemiyeti'nin kurucularından aynı zamanda başkan yardımcılarındandı. Sistem metodolojisini psikolojiye ve sosyal bilimlere uygulayan ilk kişilerden biriydi.

Philipp Frank Avusturyalı fizikçi, matematikçi ve akademisyen. Frank, ayrıca 20. yüzyıl'ın ilk yarısında en etkili filozoflarından birisi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Marian Smoluchowski</span> Leh fizikçi

Marian Smoluchowski Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun Polonya topraklarında çalışmış Polonyalı fizikçi. İstatistiksel fizikte bir öncü, ayrıca hırslı bir dağcıydı.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Schärf</span>

Adolf Schärf, Avusturya'nın altıncı cumhurbaşkanı. 1957'den ölümüne kadar görevde kalmıştır.