İçeriğe atla

Frieda Nugel

Frieda Nugel
DoğumFrieda Gertrud Nugel
18 Haziran 1884(1884-06-18)
Cottbus, Alman İmparatorluğu
Ölüm6 Kasım 1966 (82 yaşında)
Bad Godesberg, Batı Almanya
Defin yeriTholenswehr Mezarlığı
53°22′34.774″K 7°13′24.251″D / 53.37632611°K 7.22340306°D / 53.37632611; 7.22340306
MilliyetAlman
Diğer ad(lar)ıFrieda Hahn
EğitimFrederick William University Berlin (1907-1909)
Ludwig Maximilian University of Munich (1909-1909)
University of Halle-Wittenberg (1909-1912)
Mezun olduğu okul(lar)Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg
EvlilikLouis Hahn
Kariyeri
DalıMatematik
TezDie Schraubenlinien. Eine monographische Darstellung (1912)
Doktora
danışmanı
August Gutzmer

Frieda Nugel (1884-1966), matematik alanında doktora yapan ilk Alman kadınlardan biri olan Alman matematikçi ve sivil haklar aktivistiydi.[1][2] Doktorasını 1912 yılında August Gutzmer'in danışmanlığında Martin Luther University of Halle-Wittenberg'de tamamladı.[1][3]

Erken dönem yaşamı

Nugel, bir müzisyen olan Friedrich Arthur Nugel'in altı çocuğundan dördüncüsüydü. 18 Haziran 1884'te Cottbus'da doğdu. Burada 1901 yılına kadar Mädchen-Mittelschule'de (Kız Ortaokulu) okudu, ardından 1906 yılına kadar Höhere Mädchenschule'de (Kız Lisesi) çalışmaya başladı. Kısa bir süre sonra Berlin'de devlet öğretmenlik sınavını tamamladı. Cottbus'a döndükten sonra Von Werdeck ailesi için özel öğretmen olarak çalıştı ve Rudolf Tiemann'ın gözetiminde Alman matematik sınavlarının son seviyesine girdi. [2]

Kariyeri

Nugel, 1906 yılında öğretmenlik sertifikası aldı ve Cottbus yakınlarındaki Werdeck ailesi için özel eğitmen olarak çalışmaya başladı. Luisenstädtische Oberschule'deki (Lise) eğitimini 1907'de bitirdikten sonra Berlin'de üniversite eğitimine başladı. 1909'da Münih'e taşındı ve aynı yıl tekrar Halle'ye taşındı.[1][2] Cottbus'taki bir kız okulunda öğretmen olarak işe başladı, ancak 1914'te Louis Hahn ile evlenene kadar burada sadece iki yıl öğretmenlik yapabildi. Dört çocuğundan ilki 1915 yılında dünyaya geldi. Kocasıyla birlikte Altena'ya ve ardından kocasının memleketi olan ve ailesinin gazete işinde çalıştığı Emden'e taşındı. I. Dünya Savaşı sırasında 1914'ten 1918'e kadar aralıklı olarak iki okulda öğretmenlik yaptı, ancak o tarihten 1927'ye kadar sadece özel olarak ders verdi ve aynı zamanda sivil hakları ve kadınlar için daha iyi eğitimi destekleyen eserler yayınladı.[1][2]

1927'de kocasının gazete işinin batmasının ardından Nugel, Emden'deki bir okulda yarı zamanlı bir iş buldu. 1930 yılına gelindiğinde, okulundaki erkeklerden daha düşük bir maaşla da olsa, buradaki pozisyonu kalıcı hale geldi.[1] Bu süre zarfında matematik, fizik ve Almanca dersleri vermiştir. 1939 ve 1945 yılları arasında II. Dünya Savaşı'nda Emden şehrinin bombalanmasına tanık oldu ve okul Bad Wildungen'e taşınmak zorunda kaldı; iki oğlu savaşta subay olarak görev yaptı ve her ikisi de 1944'te öldürüldü.[1][2]

Nugel, 1945 yılında 61 yaşındayken emekli oldu. Kocası 1952 yılında bir hastalık nedeniyle öldü. Kalan ailesiyle bağlantı kurmak için 1955 yılında Bad Godesberg'e taşındı. 1962'de Halle Matematik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, 1912'deki tezinin 50. yıldönümünde kendisine “Altın Doktora Diploması” ödülünü verdi. 6 Kasım 1966'da Bad Godesberg kasabasında öldü.[1][2]

Yayınlanmış eserleri

  • Die Schraubenlinien. Eine monographische Darstellung (1912) [1]
    • The helices. A monographic illustration. (Heliksler. Monografik bir illüstrasyon), Nugel'in Halle-Wittenberg Üniversitesi'ndeki tez çalışmasıydı.
  • Die deutsche Hausfrau und der Krieg (1916)[2]
    • The German Housewife and the War (Alman Ev Kadını ve Savaş) Alman kadınlarının savaş döneminde bir yandan evi geçindirmeye çalışırken bir yandan da kendi kişisel yaşam hedeflerinin peşinden gitme mücadelesini anlatıyor. Alman kadın hareketinin önde gelen isimlerinden Gertrud Bäumer'den bir alıntıyla başlıyor.
  • Frauenbewegung und Kinderemanzipation (1919)[2]
    • The Women's Movement and Child Emancipation (Kadın Hareketi ve Çocukların Özgürleşmesi) kadın hareketini, çocukların özgürleşmesi hareketi gibi “gergin özlemleri” üstlenerek hedeflerini sulandırmamaları konusunda uyarmaktadır.
  • Die Frau in der Gemeindeverwaltung (1921)[2]
    • The Woman in Local Administration (Yerel Yönetimlerde Kadın) genç kadınlara yeni buldukları oy kullanma haklarını kullanmaları ve bu kararları sorumlu ve bilinçli bir şekilde verebilmeleri için adaylar ve siyasi konular hakkında kendilerini eğitmeleri çağrısında bulunmaktadır.
  • Das Oberlyzeum (1924) [1]
    • The Oberlyzeum Nugel'in bir öğretmen olarak yaptığı gözlemleri ifade eden ve günlük bir gazetede yayınlanacak bir makalenin taslağıydı.
  • Staat und Stadt Hamburg: Die dreijährige Grundschule vom Standpunkt der Mutter (1925)[2]
    • State and City of Hamburg: The Primary School From a Mother's Standpoint (Hamburg Eyaleti ve Şehri: Bir Annenin Bakış Açısından İlkokul) ilkokuldan ortaokula geçiş yöntemlerindeki artı ve eksileri detaylandıran bir yazıydı.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i Donner, H. (17 Temmuz 1998), "Frieda Nugel (1884-1966)", Virtuelles Museum zur Geschichte der Mathematik in Wittenberg und Halle (Almanca), Martin Luther University of Halle-Wittenberg, 20 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Eylül 2024 
  2. ^ a b c d e f g h i j O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Frieda Nugel", MacTutor Matematik Tarihi arşivi 
  3. ^ Mathematics Genealogy Project'te Frieda Nugel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gottlob Frege</span>

Friedrich Ludwig Gottlob Frege, modern matematiksel mantığın ve analitik felsefenin kurucusu sayılan Alman matematikçi, mantıkçı ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Gerhart Hauptmann</span> Alman yazar (1862-1946)

Gerhart Johann Robert Hauptmann,, Alman oyun yazarı ve yazar. Doğalcı bir yaklaşımla ele aldığı oyunlarıyla çağdaş Alman tiyatrosunu hazırlayan öncü yazarlardandır. Natüralizm akımının en önemli Alman temsilcisi olarak bilinir. Ancak çalışmalarında başka tarzlarla da bütünleşmiştir. Kendisinin muhtelif Avrupa ve ABD üniversitelerinde onursal doktora unvanları bulunuyor. Üç tane Grillparzer, bir tane Goethe ve 1912 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne lâyık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Anna Seghers</span> Alman yazar

Anna Seghers, Alman yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Thälmann</span> Eski Komünist Lider

Ernst Thälmann, Teddy lakabıyla tanınırdı; Weimar Cumhuriyeti'nde 1925 yılı ile 1933 yılları arasında Almanya Komünist Partisi (KPD) başkanlığını yaptı. 1933 yılında Gestapo tarafından tutuklandı ve toplama kampındaki 11 yıllık hücre hapsinden sonra 1944 yılında Adolf Hitler'in emri ile kurşunlanarak öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Helene Lange</span>

Helene Lange, Alman eğitimci ve kadın hakları savunucusu. Alman kadın hareketinin sembol kişiliklerinden biridir. 1919-1921 döneminde Hamburg Parlamentosu üyeliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Julius Wellhausen</span>

Julius Wellhausen, Alman teolog ve oryantalistti, uzmanlık alanında zamanını Tevrat'ı akademik olarak anlamaya çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Richard Walther Darré</span> Alman siyasetçi

Richard Walther Darré, Alman siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hermann Fried</span> Avusturyalı gazeteci ve yazar; Nobel Barış Ödülü sahibi (1864-1921)

Alfred Hermann Fried, Avusturyalı Yahudi pasifist, yayıncı, gazeteci ve Alman Barış Hareketi'nin kurucularındandır. 1911 yılında Tobias Asser ile birlikte Nobel Barış Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Josef Jireček</span>

Konstantin Josef Jireček, Çek tarihçi, diplomat ve Slavist.

Caspar Clee, Kaspar Klee, Cle olarak da bilinen Alman filolog, etimolog ve tarihçidir. 1553 yılında Wehlau'de doğmuş, 14 Eylül 1602'de Königsberg (Prusya)'da ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Alman Kamerunu</span> 1884-1916 yılları arasında Alman İmparatorluğunun sömürgesi idi

Alman Kamerunu, 1884-1916 yılları arasında Alman İmparatorluğu'nun sömürgesi idi. Alman Kamerunu günümüz Kamerun Cumhuriyeti topraklarının yanı sıra Gabon ve Kongo'nun kuzey bölümleri, Orta Afrika Cumhuriyeti'nin batı kısımları, Çad'ın güneybatı kesimleri ve Nijerya'nın doğusunu da kapsamaktaydı. İdari merkezi önce Duala olup 1910'da Buea'ya taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ludolf von Alvensleben</span> Alman siyasetçi (1901-1970)

Ludolf von Alvensleben, SS-Gruppenführer rütbesinde bir Nazi yetkilisi idi ve Polis ve Waffen-SS Korgenerali idi. Lakabı "Bubi" idi.

<span class="mw-page-title-main">Günther Pancke</span>

Günther Friedrich Wilhelm Ludwig Pancke, SS-Obergruppenführer (Korgeneral) ve Danimarka'nın Yüksek Hükûmet ve Polis Lideri idi.

<span class="mw-page-title-main">Julius Plücker</span> Alman matematikçi ve fizikçi (1801-1868)

Julius Plücker, Alman fizikçi, matematikçi ve akademisyendir. Analitik geometri alanına temel katkılarda bulundu ve sonunda elektron'un keşfine yol açan katot ışını araştırmalarında öncü oldu. Ayrıca Lamé eğrileri ile ilgili çalışmaları da büyük ölçüde genişletti.

<span class="mw-page-title-main">Felix Klein</span> Alman matematikçi, Erlangen Programının yazarı (1849-1925)

Christian Felix Klein, grup teorisi, karmaşık analiz, Öklid dışı geometri ve geometri ile grup teorisi arasındaki ilişkiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Alman matematikçi ve matematik eğitimcisi. Klein'ın geometrileri temel simetri gruplarına göre sınıflandıran 1872 Erlangen programı, döneminin matematiğinin büyük kısmının etkili bir senteziydi.

<span class="mw-page-title-main">Carl Gustav Axel Harnack</span> Baltık asıllı Alman matematikçi (1851-1888)

Carl Gustav Axel Harnack (7 Mayıs [E.U. 25 Nisan] 1851, Dorpat potansiyel teoriye katkıda bulunan bir Baltık Alman matematikçi. Harnack eşitsizliği harmonik fonksiyonlara uygulandı. Ayrıca, gerçek düzlem cebirsel eğriler için Harnack eğri teoremini kanıtlayarak düzlem eğrilerinin gerçek cebirsel geometrisi üzerinde çalıştı.

Dark wave veya darkwave, 1970'lerin sonundaki yeni dalga ve post-punk hareketinden ortaya çıkmış bir müzik türüdür. Dark wave kompozisyonları büyük ölçüde küçük anahtar tonaliteye ve içe dönük şarkı sözlerine dayanır ve karanlık, romantik ve kasvetli olarak algılanır, altta bir üzüntü içerir. Ortak özellikler arasında elektro ve akustik gitar, keman ve piyano gibi müzik aletlerinin yanı sıra synthesizer, örnekleyici (sampler) ve davul makinesi gibi elektronik enstrümanların kullanımı yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Gottlieb Stephanie</span> Avusturyalı oyun yazarı ve yönetmen.

Gottlieb Stephanie (tam adıyla Johann Gottlieb Stephanie the Younger, Avusturyalı oyun yazarı ve yönetmendir.

Kita "Petre" Çhenkeli (Gürcüce: კიტა "პეტრე" ჩხენკელი; Batı edebiyatında bilinen adıyla Tschenkéli, Almanya ve İsviçre'de yaşamış Gürcü dilbilimci ve sözlükbilimcidir. Herhangi bir batı diline çevrilmiş en kapsamlı Gürcüce sözlük kabul edilen Georgisch-Deutsches Wörterbuch'un yazarı olarak tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">August Gutzmer</span> Alman matematikçi (1860–1924)

Karl Friedrich August Gutzmer, matematik öğretiminin iyileştirilmesine yönelik bazı Alman komisyonlarının başkanlığını yapmış bir Alman matematikçiydi.