İçeriğe atla

Freetown

Koordinatlar: 8°N 13°E / 8°K 13°D / 8; 13
Freetown

Kentten bir görünüm

Haritadaki yeri
Ülke: Sierra Leone
Yüzölçümü:357 km²
Rakım:
26 m
Nüfus:
1,070,200
Saat dilimi: UTC 0

Freetown, Sierra Leone'nin en büyük şehri ve başkentidir. 2004 yılı nüfus sayımına göre 772.873 olan şehir nüfusunun bugün 1.070.000 aştığı sanılmaktadır. Sierra Leone yarımadasının batı bölgesinde, Afrika'nın Atlas Okyanusu'nda yer alan en önemli limanıdır. Freetown, hükûmet binalarına ev sahipliği yapmasının yanı sıra, ülkenin finans, eğitim, ulaşım, iletişim, kültür merkezi ve en büyük limanıdır.

Tarih

İlk olarak 1787'de 400 kadar özgür bırakılmış köle ve siyahî Amerikan görevlilerinin yerleşmesiyle kurulan kentin önceleri bir köle pazarı olarak kullanıldığı söylenmektedir. Buraya yerleşen grup, satın aldıkları topraklarda Freetown İli'ni kurdular. 1794'te Fransızların istilasıyla sarsıldıktan sonra toparlanmaya çalışan şehir bölgedeki yerlilerin 1800'lü yıllarda ayaklanmasıyla yeniden hareketli günler yaşadı. İngilizler bölgenin denetimini ele geçirdikten sonra genişleme politikası izleyerek bugünkü Sierra Leone'nin temellerini attılar. Kent uzun süre Kraliyet Donanması'nın bölgesel üssü olarak hizmet verdi. Bunun bölgedeki köle ticaretini durdurduğu söylenmektedir. Bu pazarlarda özgür bırakılan köleler Sierra Leone'de yerleşmeye karar vermişler ve özellikle Freetown ve çevresini seçmişlerdir. Batı Afrika kıyılarından getirilmiş pek çok köle ve İngiltere için Napolyon Savaşları'nda çarpışmış askerler de burada yerleşince şehir hızlı bir büyüme süreci içine girmiştir. II. Dünya Savaşı boyunca da Freetown İngiltere'nin bir donanma üssü olmuştur.

İklim

Kentten bir görünüm

Sierra Leone'deki genel iklim gibi, Freetown'da da baskın iklim türü tropikal iklimdir. Yıl boyunca Mayıs ile ekim ayları arası yağmurlu sezon yaşanırken genel olarak iklim tablosu kuraktır. Yağmurlu dönemlerin başlanıç ve bitişleri gökgürültülü fırtınalarla geçer. Buna tropikal savan iklimi denir.

Kasımdan şubat ayında dek olan serin dönemde kentin havasına yumuşatan en önemli etmen nemli hava ve Harmattan adı verilen ve Sahra Çölü'nden ülkeye doğru esen ılık rüzgârlardır. Yıl boyunca ortalama sıcaklıklar 21 ila 31 derece arasında değişir.

Yönetim

Freetown, bir belediye başkanı tarafından şehir konseyi ile yönetilir. Başkan şehrin genel yönetiminden ve yasaların uygulanıp uygulamadığından sorumludur. Belediye başkanı şehrin sakinleri tarafından doğrudan seçilir. Şehrin mevcut başkanı 2008 yılının haziranında iş başına gelen Herbert George-Williams'dır. Kentte 2002 yılında sona eren iç savaşın ardından büyük bir suç patlaması yaşanmıştır. Yankesicilik ve kapkaç ülkenin diğer kesimlerine oranla oldukça yaygındır.

Ekonomi

Kentte bir cadde

Ülkedeki büyük yerel kurum ve kuruluşların genel merkezlerinin yanı sıra uluslararası pek çok şirketinde merkezleri Freetown'dadır. Şehrin ekonomisi büyük ölçüde doğal limanının etrafında döner. Bu liman dünyadaki en büyük dördünce doğal limandır. Okyanusa açılacak gemilere elverişli limanda Sierra Leone'nin ürettiği ürünler yurt dışına gönderilir ve ülke gereksinimleri buradan yurda girer. Ülkenin dışarıya, yiyecek ve içecek sanayii, balıkçılık, ayakkabıcılık, biracılık, sigara ve elmas üreticiği gibi alanlarda ürettiği malları satar.

Kardeş şehirler

Wikimedia Commons'ta Freetown ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sierra Leone</span> Batı Afrikada bir ülke

Sierra Leone, resmî adıyla Sierra Leone Cumhuriyeti, Batı Afrika'da bir ülkedir. Portekizliler tarafından 1462 yılında bölge keşfedildiğinde, buradaki dağların şeklinin aslanlara benzetilmesinden dolayı, ülkeye aslanlı dağlar veya aslanlı sıradağlar anlamına gelen bu ismi vermişlerdir. Kuzeydoğusunda Gine, güneydoğusunda Liberya ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunur. Sierra Leone 71.740 km2'lik bir alanı kaplar ve nüfusu 6.296.803'tür. Tropikal İklim'e sahiptir. Komşusu Liberya gibi özgür bırakılmış Afrikalı köleler tarafından kuruldu. İngiliz sömürgeciliğinden sonra 1961'de bağımsız hale geldi. Ancak ülke 1990'lardan 2002'ye kadar yıkıcı bir iç savaş yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Amerika</span> kıta

Güney Amerika, Amerika'nın güneyinde bulunan bir kıta. Güney Yarımküre'de bulunmasına rağmen topraklarının küçük bir kısmı Kuzey Yarımküre'de yer almaktadır. Büyük Okyanus'un doğusunda, Atlas Okyanusu'nun batısında, Kuzey Amerika'nın güneyinde ve Antarktika'nın kuzeyinde bulunur. Güney Amerika, 17.840.000 km karelik bir yüzölçümüne sahiptir. Dünya yüzeyinin yaklaşık olarak %3,5'ini kaplamaktadır. 2005 yılına göre nüfusu 371.000.000'dan fazladır. Güney Amerika kıtalar arası yüzölçümü sıralamasında dördüncü ve nüfusta beşincidir.

<span class="mw-page-title-main">Florida</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Florida, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde yer alan bir eyalettir. Batıda Meksika Körfezi, kuzeybatıda Alabama, kuzeyde Georgia, doğuda Bahamalar ve Atlantik Okyanusu; güneyde ise Küba ve Florida Boğazı ile komşudur. Hem Meksika Körfezi'ne hem de Atlantik Okyanusu'na sınırı olan tek eyalettir. Nüfusu 21 milyonu aşan eyalet, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kalabalık üçüncü eyaleti, doğudaki eyaletler arasında en kalabalık olanı ve 2020 itibarıyla nüfus yoğunluğu bakımından sekizinci sırada yer almaktadır. Yüzölçümü 65.758 milkare (170.310 km2) olup, 50 eyalet arasında 22. sırada yer almaktadır. Miami, Fort Lauderdale ve West Palm Beach şehirlerinin yer aldığı Miami metropolitan alanı 6,138 milyonluk nüfusuyla eyaletin en büyük metropolitan alanıdır ve eyaletin en kalabalık şehri 949.611 kişilik nüfusuyla Jacksonville'dir. Florida'nın diğer büyük nüfus merkezleri arasında Tampa Körfezi, Orlando, Cape Coral ve eyalet başkenti Tallahassee yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ekvador</span> Güney Amerikadaki egemen devlet

Ekvador veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti, Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır. Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir. Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kingston upon Hull</span> ingilterede bir şehir

Kingston upon Hull veya yaygın olarak kullanılan kısa adıyla Hull, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Yorkshire ve Humber bölgesinde bulunan "Kingston-upon-Hull Şehir Yerel İdaresi" adlı tek-seviyeli-yerel-idare merkezi ve 1897'de Kraliçe Victoria berat ile şehir olma statüsü de kazanan bir yerleşkedir. Kingston upon Hull coğrafi olarak ve kraliyet seremonileri için "East Ridings Yorkshire" törensel kontluğuna bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sidney</span> Avustralyada bir şehir

Sidney, Avustralya'daki en eski yerleşim merkezlerinden biridir. Ülkenin ekonomik dahil her açıdan merkezi olmasına rağmen başkenti değildir. Jackson Limanı'nın kıyılarında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Banjul</span> Gambiyanın başkenti

Banjul, Afrika kıtasında bulunan Gambiya'nın başkentidir. Atlas Okyanusu kıyısında Gambiya Nehri'nin deniz ile birleştiği noktada ada üzerine kurulu olan şehir, 2012 tahmini nüfus verilerine göre merkez nüfusu ile ülkenin en büyük altıncı şehri konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Ferrol</span> İspanyanın A Coruña ilinde belediye

Ferrol, Galiçya'daki A Coruña Eyaletinde, kuzeybatı İspanya'da Atlantik kıyısında, Strabon'un Nerium Burnu civarında bir şehirdir. Ülkenin en önemli denizcilik şehri olmasını yanında İspanyol Donanması'nın da en güçlü gemileri şehrin tersanelerindedir. 17. yüzyılda Avrupa'nın en önemli tersaneleri bu bölgedeydi. Şehrin alanı 81,9 km² nüfusu ise 214.000 kişidir. Şehir ayrıca İspanyol General Francisco Franco'nun da doğum yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Murmansk</span> Rusyada şehir

Murmansk, Rusya'nın kuzeybatısındaki Murmansk yönetim biriminin Oblast) idârî merkezi şehir. Şehrin Sovyet dönemindeki eski adı "Romanov-na-Murmane" idi. Murmansk, Barents Denizi'ne 12 km. uzaklıkta, Kola Yarımadası'nın doğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kazablanka</span> Fasın en büyük şehri

Kazablanka, Fas'ın batısında, Atlas Okyanusu kıyısında yer alan liman kenti. Aynı zamanda Fas'ın en büyük şehridir. Nüfusu 3.800.000'dir. (2006)

<span class="mw-page-title-main">Baltimore</span>

Baltimore, ABD'nin Maryland eyaletinin en kalabalık şehridir. Baltimore, 2020 nüfus sayımında 585.708 olan nüfusuyla Amerika Birleşik Devletleri'nin en kalabalık 30. şehridir. Baltimore, 1851 yılında Maryland Anayasası tarafından bağımsız bir şehir olarak belirlendi ve bugün ülkedeki en kalabalık bağımsız şehirdir. 2020 nüfus sayımı itibarıyla Baltimore metropolitan alanının nüfusunun 2.838.327 olduğu tahmin edilmektedir ve bu da onu ülkenin 20. en büyük metropolitan alanı yapmaktadır. Daha büyük Washington metropolitan alanıyla birleştirildiğinde, Washington-Baltimore birleşik istatistik alanı (CSA), 2020 ABD nüfus sayımına göre 9.973.383'lük bir nüfusa sahiptir ve ülkenin üçüncü en büyük nüfusudur.

<span class="mw-page-title-main">Plymouth</span>

Plymouth, Birleşik Krallık'ta, İngiltere ülkesinde Güney Batı bölgesinde törensel Devon kontluğuna bağlı ama 1998'den itibaren "tek-seviyeli yerel idare" statülü bir idare merkezi ve 1928'de verilen krallık beratı ile şehir niteliği taşıyan bir yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık iklimi</span>

Birleşik Krallık iklimi, orta-enlem okyanus ikliminin özelliklerini taşımaktadır. İklim sınıflandırılması için bilimsel coğrafyacılar tarafından kullanılan terime göre Birleşik Krallık iklimi Koppen iklim sınıflandırması ıskalası üzerinde Cfb olarak (yani Ç grubu "Astropikal iklim bölgesin"de "ılıman okyanusal iklim" olarak sınıflandırılır. Bu sınıf iklimde yazlar sıcak; kışlar soğukça ve tüm yıl içinde devamlı yağış olan bir iklim tipidir. Ülkenin iklimine tesir eden amilller şunlardır:

Foday Saybana Sankoh, Sierra Leone İç Savaşı'nda 1991 yılında başlayan 2002 yılında biten, 11 yıl süren ve Sierra Leone isyancı grup Devrimci Birleşik Cephesi'nin (RUF) kurucusu ve lideriyidi. Yaklaşık 50.000 kişi savaş sırasında öldürüldü ve 500.000 kişi komşu ülkelerde yerlerinden edildi.

<span class="mw-page-title-main">Sierra Leone-Türkiye ilişkileri</span> Türkiye ile Sierra leone arasındaki ikili ilişkiler

Sierra Leone-Türkiye ilişkileri, Sierra Leone ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Şubat 2018'den beri Freetown'da büyükelçiliği ve Sierra Leone'nin de Ocak 2020'den beri Ankara'da büyükelçiliği bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Siaka Stevens</span>

Siaka Probyn Stevens, Sierra Leoneli asker ve siyasetçidir. Stevens, Afrika ülkesi Sierra Leone'de 1967'de çok kısa bir süre ve 1968-1971 arası başbakan, 1971'den 1985'e kadar da devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jamaika maronları</span>

Jamaika maronları Büyük Britanya Krallığı'na bağlı Jamaika Kolonisi'nde Afrika'dan köle olarak getirildikten sonra kaçarak özgürlüklerini kazanan ve adanın dağlık bölgelerinde yaşayan topluluğu anlatır.

Britanya yanlısı siyahiler Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında Büyük Britanya Krallığı tarafını tutan Afrika kökenli siyahileri anlatır. Bu kişiler Britanya tarafından verilen özgürlük güvencesi nedeniyle Amerikalı köle sahiplerinden kaçarak Britanya saflarına geçmiştir. Özgürlük ve bağımsızlık sloganıyla ortaya çıkan Amerikan Devrimi'nin önderlerinden Thomas Jefferson köle olarak yaşamak istemedikleri için Britanya saflarına kaçan bu kişiler için "kaçaklar" tanımını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sierra Leone Şirketi</span>

Sierra Leone Şirketi Afrika'da bugün Sierra Leone olarak bilinen bölgede Freetown'dan sonra ikinci yerleşim yerini kurmakla görevlendirilen Britanyalı tüzel kuruluştur. Şirket, 11 Mart 1792 itibarıyla Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Britanya tarafında savaşan siyahilerin Kanada'daki Nova Scotia bölgesinden Afrika'ya götürülmesi görevini istlenmiştir. Şirketin kurulmasında öne çıkan kişiler arasında Granville Sharp, Thomas Clarkson, Henry Thornton ve Thomas'ın kardeşi John Clarkson gibi kölelik karşıtı isimler vardı. Bu kişiler ayrıca Sierra Leone'nin kurucuları arasında sayılırlar. Şirket 1791 yılında daha önceden Yoksul siyahilere yardım komitesi tarafından İngiltere'den bölgeye gönderilen siyahilerin başarısız yerleşim yeri deneyimi olan Granville Town kentini de ayağa kaldırmıştır.

Nova Scotia yerleşimcileri; 11 Mart 1792 tarihinde Sierra Leone Kolonisi ve Protektorası'ndaki ilk yerleşim yeri olan Freetown'u kuran, bugün Kanada sınırları içindeki Nova Scotia'dan bölgeye göçen Afroamerikalı siyahilerdir. Bu kişilerin çoğu Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında plantasyonlardaki Amerikalı efendilerinden kaçarak özgürlükleri için Britanya saflarına katılan eski siyahi kölelerdir. Britanya yanlısı siyahiler de denilen bu kişiler savaşın ardından ABD'den ayrılmış önce Nova Scotia'ya oradan da Sierra Leone'ye göçmüştür. Günümüzde Sierra Leone'de Kreol kültürünün oluşumuna Jamaika maronlarıyla beraber katkıda bulunmuşlardır. Amerikan kültürünü Afrika'ya getirdikleri için çok sayıda sosyolojik araştırmaya konu olmuşlardır. Kurdukları yerleşim Batı Afrika'daki ilk özgürleşmiş köle topluluğudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.