İçeriğe atla

Franziska Nietzsche

Franziska Oehler
Franziska Nietzsche yaklaşık 25 yaşındayken
Doğum2 Şubat 1826
Pobles
Ölüm20 Nisan, 1897
Naumburg
Tanınma nedeniNietzsche'nin annesi

Franziska Nietzsche (2 Şubat 1826 Pobles- 20 Nisan 1897 Naumburg), Alman papaz kızıydı ve filozof Friedrich Nietzsche'nin annesiydi.

Yaşamı

Franziska Oehler 1826 yılında, babası Lutherci papaz David Ernst Oehler ve annesi Johanna Elisabeth Wilhelmine Oehler çiftininin kızı olarak Pobles'te dünyaya geldi. Çocukluğunda çok sayıda kardeşi ile birlikte büyüdü. 1843 yılında, Röcken komşu cemaatinin papazı Carl Ludwig Nietzsche ile tanıştı ve 10 Ekim 1843'te evlendiler. Çiftin ilk olarak Friedrich Wilhelm (d. 15 Ekim 1844) adında bir oğulları, ardından Therese Elisabeth Alexandra (d. 10 Temmuz 1846) adında bir kızları oldu. İkinci oğulları ise Karl Ludwig Joseph (d. 1848; ö. 1850) idi. 30 Temmuz 1849'da, Carl Ludwig birkaç aylık hastalığın ardından yaşama gözlerini yumdu.

Baskın bir kişiliğe sahip olan kayınvalidesi Erdmuthe Dorothea Nietzsche ve Carl Ludwig'in iki kız kardeşi Auguste ve Rosalie, sonraki yıllarda Naumburg'daki ortak evde kalan iki çocuğu yetiştirdiler. Franziska, 1856'da kayınvalidesinin ölümünden sonra buradan ayrıldı ve kendi yaşamını kurdu. Babasının ölümünden bu yana, o ve kız kardeşi Elisabeth, Friedrich Nietzsche'nin en yakını oldular.[1]

Kendisi katı bir Hristiyandı. Bu nedenle, oğlunun 1865'te bir dönem teoloji okumasının ardından, teoloji eğitimini bırakıp filoloji ve felsefe üzerine odaklanması onu büyük bir hayal kırıklığına uğrattı.[1]

1882'de, Elisabeth'in Nietzsche, Paul Rée ve Lou Salomé arasındaki ilişkiyi skandal olarak değerlendirmesi üzerine anne ve oğul arasında yeniden bir kopukluk yaşandı. Nietzsche ise ailesinin bu meseleye karışması karşısında öfke duyuyordu.

Nietzsche 1889'dan sonra zorunlu olarak bakıma ihtiyaç duyunca, Franziska onu evine aldı ve ölümüne kadar olan süre boyunca ona baktı. Nietzsche'nin zihinsel çöküşünü ilahi bir kader olarak görüyordu. Bu süreçte, Nietzsche'nin arkadaşı Franz Overbeck ile tanışma fırsatı buldu ve çokça mektuplaştılar.[2] Fransizka 1897 yılında, öldü. Bunun ardından Nietzsche'nin kız kardeşi Elisabeth, Nietzsche'nin eserleri üzerinde kendi ideolojisi ve düşünceleri doğrultusunda muhtelif değişiklikler yapma fırsatı buldu. Elisabeth'in, Franziska'nın yayımlanmamış ve tamamlanmamış otobiyografisini tahrif ettiğinden şüphelenilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ a b Antonius Lux (Hrsg.): Große Frauen der Weltgeschichte. Tausend Biographien in Wort und Bild. Sebastian Lux Verlag, München 1963, S. 359.
  2. ^ "Franziska Nietzsche" (Almanca).  3 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bernhard Riemann</span> Alman matematikçi (1826-1866)

Georg Friedrich Bernhard Riemann, analiz ve diferansiyel geometri dalında çok önemli katkıları olan Alman matematikçidir. Söz konusu katkılar daha sonra izafiyet teorisinin geliştirilmesinde önemli rol oynamıştır. Bu matematikçinin ismi aynı zamanda zeta fonksiyonu, Riemann hipotezi, Riemann manifoldları ve Riemann yüzeyleri ile de bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Nietzsche</span> Alman filozof, filolog ve şair (1844–1900)

Friedrich Wilhelm Nietzsche, Alman klasik filolog ve filozoftur. Nietzsche'nin fikirleri ve üslubu, yerleşik düşünce kalıplarını kırmıştır, bu nedenle yaşadığı dönemde var olan bir klasik disipline sokulamamıştır. Nietzsche, günümüzde yepyeni bir felsefi ekol olarak yaşam felsefesi disiplininin kurucusu olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Schiller</span> Alman şair, filozof, tarihçi ve piyes yazarı (1759-1805)

Johann Christoph Friedrich von Schiller, 1802 yılında soyluluk unvanı almış bir şair, filozof, tarihçi ve en önemli Alman dram yazarıdır. Yazdığı çoğu tiyatro eseri Alman tiyatrosunda başyapıt niteliğindedir. Schiller doğa tasvirli şiirlerin şairi olarak da gayet başarılı olmuştur, ancak asıl alanı düşünsel/didaktik şiirdir, çoğu yazara ilham olmuştur ve dramatik şiirleri en sevilen Alman balatları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">19. yüzyıl felsefesi</span>

19. yüzyıl felsefesi öncelikli olarak Alman felsefesinde romantizmin ve idealizmin zirveye ulaştığı bir dönemdir. Aynı şekilde materyalizmin de yeni bir derinlik kazandığı ve öne çıktığı görülür. Fransız felsefesinde bir yanda Charles Fourrier, Pierre-Joseph Proudhon, Claude Henri de Saint-Simon gibi reformcu düşünürler; öte yanda da August Comte ile pozitivizmin belirginleştiği görülür. Tarihçi Tocqueville ile sosyolog ve düşünür olan Emile Durkheim'ı da buraya eklemek gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Erhard</span> 2. Almanya şansölyesi

Ludwig Erhard, 1963-1966 yılları arasında görev yapmış Batı Almanya Şansölyesi, 1949-1963 yılları arasında Federal Ekonomi Bakanı. Erhard, sosyal piyasa ekonomisi düşüncesinin kurucularındandır ve ordoliberalizmin temsilcilerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">August Wilhelm Schlegel</span> Alman yazar (1767-1845)

August Wilhelm Schlegel, Alman edebiyat tarihçisi, çevirmen, yazar, felsefeci ve Hint kültürü (Hindoloji) uzmanı. Alman romantizm akımının kurucuları arasında sayılır. Kardeşi Friedrich ile birlikte Novalis, Ludwig Tieck ve Friedrich Wilhelm Joseph Schelling gibi dönemin üst düzey edebiyatçılarını bir araya getiren August Wilhelm Schlegel, 19. yüzyıl boyunca etkili olacak, ilerleyen yıllarda da taraftar bulacak bir edebi akımın gelişmesine katkı sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Ebert</span> Almanya Weimar Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı (1919–1925)

Friedrich Ebert, Alman sosyal demokrat politikacı. 1913'te Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin (SPD) başkanlığına seçildi. 1919’da "Reichspräsident" ünvanı ile Weimar Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı oldu ve bu görevini ölümüne kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Nietzsche'nin soyağacı</span>

Nietzsche'nin soyağacı, 15 Ekim 1844'te doğan Friedrich Nietzsche'nin babası Karl Ludwig Protestan Kilisesinde papazdı. Karl Ludwig annesi Franziska Oehler ile 1843'te evlenmişti. Doğumu Prusya Kralı IV Friedrich Wilhelm’in doğum gününe rastladığı için adı Friedrich Wilhelm olmuştu. Kız kardeşi Elisabeth,1846'da doğdu ve onudan sonra 1848'de Ludwig adında bir erkek kardeşi oldu. Babası Karl Ludwig'in baş ağrılarına tanı konulamamamıştı. Daha sonra hızlı ilerleyen bir tümör olduğu saptandı fakat babası kör oldu ve öldü.(1849). Onun ölümünü Friedrich'in erkek kardeşi Ludwig izledi (1850).Bu kayıp yüzünden annesi ve kız kardeşi ile birlikte Naumburg'a taşındılar (1850). Böylece çocukluk yılları kadınların himayesinde geçti.

<span class="mw-page-title-main">VII. Heinrich (Kutsal Roma imparatoru)</span> Kutsal Roma imparatoru (1275-1313; hd. 1312-1313)

VII. Heinrich Almanya Kralı 1308 den beri ve Kutsal Roma İmparatoru 1312 yılından beri. Lüksemburg Hanedanı'nın ilk imparatoruydu. Kısa kariyeri süresinde İmparatorluk davasını İtalya'da yeniden canlandırdı ve Dino Compagni ve Dante Alighieri övgüsünü esinlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">I. Lothar</span>

I. Lothar,. 814-817 döneminde Bavyera Kralı oldu. 817 - 23 Eylül 855 dôneminde Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu İmparatoru olarak, 817-844 döneminde babası Şarlman'la ortak İmparator olarak ve sonra da tek başına İmparatorluk yaptı. Imparator iken 817 - 23 Eylül 855 döneminde İtalya Kralı ve 840 - 23 Eylül 855 döneminde "Orta Frank Kralı" olarak da hüküm sürdü. Kendine babasının mirası olarak verilen Orta Francia bölgesine Lotharingia adı verilmesi Lothar ismine atıfladır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Ludwig (Kutsal Roma imparatoru)</span> Bavyera dükü ve Kutsal Roma imparatoru (1282-1347)

İngilizce: Louis IV, Bavyeralı olarak anılır, Wittelsbach hanedanından, 1294/1301 den beri kardeşi I. Rudolf ile birlikte Bavyera Dükü, Kont Palatine (Ren) 1329 yılına kadar, Almanya Kralı 1314 yılından beri ve 1328 yılından beri Kutsal Roma İmparatoru. Ludwig, bir ayı avı sırasında Puch'ta Fürstenfeldbruck yakınlarında geçirdiği inmeden öldü. Münih'te Frauenkirche Kilisesi'nde gömüldü.

<span class="mw-page-title-main">Jacob Grimm</span>

Jacob Ludwig Karl Grimm, Berlin), Alman dil bilimci, filolog, hukukçu ve halk bilimci.

<span class="mw-page-title-main">Therese (Saksonya-Hildburghausen prensesi)</span>

Sakson-Hildburghausen-Altenburg Prensesi Therese ya da Bavyera Kraliçesi Therese, Sakson-Hildburghausen Düklüğü'nün prensesi olarak doğan ve 1825 yılında Bavyera Kralı I. Ludwig ile evlenerek tarihteki ikinci Bavyera Kraliçesi olan hanedan üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Nietzsche kronolojisi</span>

Friedrich Wilhelm Nietzsche, "Güç İstenci", "Üstinsan", "Bengi dönüş" gibi özgün fikirlerle tanınan varoluşçu Alman filozof.

<span class="mw-page-title-main">Nietzsche-Haus, Naumburg</span>

Naumburg'daki Nietzsche-Haus, Naumburg, Alman filozof Friedrich Nietzsche'nin hayatına ve eserlerine adanmış bir binadır.

Bu liste etnik köken ya da ulusa bağlı olmaksızın Almanca Kurgu, Deneme veya Tiyatro oyunu yazan ölmüş ya da yaşamakta olan yazarları içerir.

Friedrich Ludwig Wilhelm Carl Borckenhagen, İmparatorluk Donanması'nda görev almış amiraldir. Borckenhagen deniz stratejisi üzerine etkili bir yazardı ve Alfred Thayer Mahan'ın fikirlerini Alman İmparatorluğu'na girişini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Uhland</span>

Johann Ludwig Uhland Alman şair, filolog, edebiyat tarihçisi, avukat ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Carl Ludwig Nietzsche</span>

Carl Ludwig Nietzsche, Lutherci Alman papaz ve filozof Friedrich Nietzsche'nin babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Christian August (Eutin prensi)</span>

Christian August, Eutin prensi ve Lübeck prens-piskoposuydu. Holstein-Gottorp dükü Christian Albrecht ve Danimarka prensesi Frederikke Amalie'nin küçük oğludur. Abisi IV. Frederik'tir. 1695'te babasının ölümüyle birlikte Holstein-Eutin dükü oldu. 1708'den yeğeni Karl Friedrich reşit olana kadar onun naibiydi. Adolf Frederick'in babasıdır.