İçeriğe atla

Franz Speta

Franz Speta (22 Aralık 1941 - 5 Aralık 2015) Avusturyalı botanikçi. Soğanlı bitkilerde, özellikle de Hyacinthaceae familyasında uzmanlaştı. Bitki bilim mahlası Speta'dır.[1]

Kariyeri

Viyana Üniversitesi'nde Botanik ve Zooloji Bölümü'nde okudu. Lothar Geitler ve Tschermak Woess gibi profesörlerden ders aldı. 1972'de doktora derecesi aldı.

1970'ten itibaren, Linz'deki Yukarı Avusturya Eyalet Müzesi'nde araştırma görevlisi olarak çalıştı. 1985'ten itibaren Ulusal Müze'nin müdür yardımcısı ve 1990'dan 1991'e geçici müdür olarak görev yaptı. 1993'ten 2003'e kadar Ulusal Müze'nin yeni kurulan Biyoloji Merkezi'nin başkanıydı.

1982'de, Salzburg Üniversitesi'nde Sistematik Botanikdalında venia legendi unvanını aldı.

Araştırmaları

Speta'nın araştırma odağı, özellikle Scilla ve Ornithogalum cinsleri ve onların bağlı olduğu Hyacinthaceae familyası olmak üzere soğanlı bitkilerdi. Ayrıca Scrophulariaceae familyasına bağlı Antirrhineae oymağı ile Lentibulariaceae familyasına bağlı Pinguicula cinsi üzerinde de çalıştı. Yaklaşık 100 bilimsel makale yayınladı.

Ayrıca başta botanik olmak üzere yaklaşık 50 biyografik eseri vardır.[2]

Onuruna adlandırılan taksonlar

Kaynakça

  1. ^ "IPNI". 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020. 
  2. ^ "Ergebnis der Suche nach: "123945143" im Bestand: Gesamter Bestand". Deutsche National Bibliothek. 8 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">James Chadwick</span> İngiliz fizikçi

James Chadwick, 1932'de nötronu keşfetmesiyle tanınan İngiliz fizikçi. 1935'te bu keşfiyle Nobel Fizik Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Carl Linnaeus</span> İsveçli botanikçi, hekim ve zoolog (1707-1778)

Carl Linnaeus, İsveçli biyolog, hekim ve fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Condoleezza Rice</span>

Condoleezza Rice, 2005-2009 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin eski Dışişleri bakanı, diplomat, siyaset bilimcidir. Şu anda Stanford Üniversitesi'ndeki Hoover Enstitüsü'nün direktörlük görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jena</span> Thüringende bağımsız şehir (Almanya)

Jena, Almanya'da bir üniversite şehridir. Saale Nehri'nin üstünde kurulmuştur. Nüfusu 2019 itibarıyla 111.343 kişi olup, Erfurt şehrinden sonra, Thüringen eyaletinin en kalabalık 2. şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Müze</span> kazılarda bulunan yapıtların, eski devirlerden kalan antikaların, sanata ve bilime ilişkin nesnelerin, sanat ve bilim yapıtlarının, budunbilimsel vb. nesnelerin bir arada ya da ayrı ayrı sergilendiği, saklandığı, korunduğu yapı

Müze, somut ve somut olmayan kültürel mirası araştıran, ilgili nesneleri toplayan, muhafaza edip sergileyen kurumlar ve sergileme mekanlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melvin Calvin</span> Amerikalı biyokimyager (1911 – 1997)

Melvin Calvin, Amerikalı biyokimyacı.

Farmasötik botanik veya Tıbbi botanik, tıbbi açıdan ve sağlık hizmetleri açısından fonksiyonu olan bitkilerin morfolojisini, anatomisini, fizyolojik fonksiyonunu, sınıflandırılmasını, teşhis edilmesini, hücre doku kültürlerini ve rasyonel kullanımlarını inceleyen bir bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hawaii (ada)</span> Büyük Okyanusta bulunan Hawaii Takımadalarının en büyük adası

'Hawaii veya Hawaii Büyük Adası (İngilizce: The Big Island, Hawai‘i; Hawaii dili: mokupuni o Hawai‘i Büyük Okyanus kuzeyinde bulunan volkanik Hawaii Takımadaları'nın en büyüğü ve en güneydoğuda bulunanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Etnobotanik</span> Bitkilerin insanlar tarafından kullanımını konu alan bir bilim dalı

Etnobotanik insanların bitkilerle çok yönlü ilişkisini sistematik olarak araştıran disiplinler arası bilim dalı. Yunanca ethnos, halk ve botanik, bitki bilimi; İngilizce ethnobotany adı verilir. Türk Dil Kurumu'nun sözlüklerine henüz girmemiş olmakla beraber T.C. Kültür Bakanlığı bir yönetmelikte etnobotanik karşılığı olarak halk botaniği terimini kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asuman Baytop</span> Türk bitkibilimci

Asuman Baytop, Türk botanikçi, bitki toplayıcısı ve eczacı. Türk bilim tarihinin önemli isimlerinden biridir. Türkiye florasına katkılarından dolayı 9 bitki türüne adı verildi. Bunlardan biri 1979 yılında Akseki'de kendi topladığı Crocus asumaniae’dir. Türkiye florası üzerine uzmanlaşıp bu alanda akademik çalışmalar yürüttü. 150'den fazla arazi gezisinde 23.000 bitki örneği topladı ve inceledi. Türkiye florasına bilim için yeni 8 tür ve 3 alttür kazandırdı. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbayumu (ISTE) ve Farmasötik Botanik Anabilim Dalı'nın kurucusudur. 1989 yılından itibaren Türkiye'de botanik eğitiminin ve araştırmalarının tarihini inceledi. Akademik çalışmaları ile birçok ödüle layık görüldü. Kendisi Turhan Baytop'un eşi, bilim tarihçisi Feza Günergun'un annesidir. Ulusal ve uluslararası 260 kadar bilimsel yayını vardır. Başlıca yapıtları : Bitkisel Drogların Anatomik Yapısı (1959), Tıbbi Bitkiler Atlası (1978), Farmasötik Botanik (1967), Farmasötik Botanik Uygulamaları (1993), Bitkilerin Bilimsel Adlarındaki Niteleyiciler ve Anlamları (1995), İngilizce-Türkçe Botanik Kılavuzu (1998) ve Türkiye’de Botanik Tarihi Araştırmaları'dır (2003).

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi</span>

İstanbul Üniversitesi Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi, 1935'te Alman-Türk botanikçi Alfred Heilbronn ve Leo Brauner tarafından İstanbul Üniversitesi'ne bağlı olarak kurulan botanik bahçesi. Türkiye'nin en eski botanik bahçesidir. Heilbronn Nazi Almanyası'ndan kaçıp Türkiye'ye geldikten sonra üniversite bünyesinde bir botanik bahçesinin kurulmasını arzuluyordu. Bunun için yaptığı çalışmaları 1934'te hızlandı. İstanbul Üniversitesi Botanik Bahçesi Heilbronn'a destek veren Leo Brauner, Alman bahçe uzmanı W. Stephan ve beraberindeki uzmanların da katkısıyla faaliyete geçti (1935). Bu kişiler bahçenin Avrupa'daki örnekler gibi olması için yoğun bir çaba gösterdi. Bu süreçte Türkiye florasının zenginliği kullanılmak istendi ve bunun için Anadolu'ya birçok bilimsel gezi düzenlendi. Bahçenin kuruluşunda emeği geçen üç bilim insanı aynı yıl İstanbul Üniversitesi Nebatat Bahçesinin Tohum Kataloğunu da yayımladılar.

Herbaryumlar, genellikle üniversitelere bağlı fakülte ve enstitüler bünyesinde kurulurlar. Botanik, ekoloji, biyocoğrafya ve iklim bilimi gibi doğa bilimlerinin bir parçası olan bölümlerde oluşturulanlar, daha çok bitkinin genetiğini araştırma, belirli bir coğrafya üzerindeki dağılış ve yayılışını inceleme ve gelecek nesiller adına koruma altına alma amacıyla kullanılırken eczacılık gibi daha çok uygulamaya dayalı bölümlerde ilaç üretim teknikleri ve aşamaları konusunda kaynaklık etmesi için yararlanılır.

The Plant List, Kraliyet Botanik Bahçeleri, Kew ve Missouri Botanik Bahçesi tarafından oluşturulan ve 2010 yılında başlatılan bitki türlerinin botanik isimlerinin bir listesiydi. Zaman içinde bitki türlerinin bilinen tüm isimlerinin kapsamlı bir kaydı olması amaçlanmıştır ve 2002-2010 Bitki Koruma Stratejisinin Hedef 1'ine yanıt olarak "Bilinen herkesin çevrimiçi bir florasını" üretmek üzere üretilmiştir. Bitkiler, 2013'ten beri güncellenmemiştir ve yerini World Flora Online almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vytautas Magnus Üniversitesi</span>

Vytautas Magnus Üniversitesi Litvanya'ya bağlı Kaunas'ta yer alan devlet üniversitesi. Üniversite 1922'de alternatif bir ulusal üniversite olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Tuşeti Tabiatı Koruma Alanı</span>

Tulşeti Tabiatı Koruma Alanı, Gürcistan'ın kuzey-doğu kesimindeki Tuşeti Dağlık bölgesinde yer alan bir koruma alanıdır. Ziyaretçi merkezi Ahmeta Belediyesi'ndeki, Alvani Aşağı Köyü'nde bulunmaktadır.

<i>Scilloideae</i> bitki altfamilyası

Scilloideae, Asparagaceae ailesine bağlı bir altfamilyadır. Gruba giren çok sayıda tür süs bitkisi olarak oldukça popülerdir. Scilloideae, çoğunlukla Akdeniz Havzası, güney Afrika, Orta Asya ve Güney Amerika'da yayılış gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Leonhart Fuchs</span>

Leonhart Fuchs, bazen Leonhard Fuchs olarak söylenir, bir Alman doktor ve botanikçiydi. Başlıca ilgi çekici özelliği, bitkiler ve bunların ilaç olarak kullanımları hakkında geniş bir kitabın yazarı olmasıdır. Kitabı ilk olarak 1542'de Latince yayınlandı. Ağaç baskılardan basılmış yaklaşık 500 adet doğru ve ayrıntılı bitki çizimine sahiptir. Çizimler, kitabın seleflerine göre en önemli gelişmesidir. Daha önce diğer bitkisel kitaplarda çizimler kullanılmış olsa da, Fuchs'un bitkisel kitabı, bir bitki adının ne anlama geldiğini belirlemenin en açıklayıcı yolu olarak yüksek kaliteli çizimleri kanıtladı ve vurguladı.

Scilla hakkariensis, Mehmet Fırat tarafından tanımlanmış, Asparagaceae familyasından bir bitki türüdür. Sümbülcük cinsinden olan tür, Hakkâri'nin Şemdinli ve Çukurca ilçelerine endemiktir.

<span class="mw-page-title-main">Manfred Adalbert Fischer</span>

Manfred Adalbert Fischer Avusturyalı bir botanikçi ve bitki sistematisti. Resmi botanik yazar kısaltması M.A.Fisch'tir.

<span class="mw-page-title-main">Boris Şişkin</span>

Boris Konstantinoviç Şişkin Rus botanikçi ve SSCB Bilimler Akademisi üyesidir.