İçeriğe atla

Fransiscus Cornelis Donders

Fransiscus Cornelis Donders

Fransiscus Cornelis Donders (d. Tilburg, 27 Mayıs 1818 – ö. Utrecht, Hollanda, 24 Mart 1889) Hollandalı göz hastalıkları uzmanı.

19. yüzyıl Hollanda'sının en ünlü hekimlerinden biri olan Donders'in görme fizyolojisine ilişkin çalışmaları, miyopluk, hipermetropluk ve astigmatlık gibi gözdeki kırma kusurlarının tedavisinde bilimsel bir yaklaşım geliştirmiştir.

Donders 1847'de, gözün önünde sinek gibi uçuşan kara benekler görme belirtisini inceleyerek göz hekimliğine yöneldi. Bu çalışmaları sonucunda, gözün, görüş çizgisi çevresinde istemsiz olarak döndüğünü belirten Donders yasasını açıkladı.

Utrecht Üniversitesi'nde fizyoloji profesörü olduğu yıllarda (1852-1859) yaptığı araştırmalar, görme bozukluklarının tanısında ve ameliyatla ya da gözlükle tedavisinde yeni gelişmelere yol açtı. 1858'de hipermetropluğun nedenini, göz küresinin basılması ve buna bağlı olarak göz merceğinde kırılan ışık ışınlarının ağtabakının arkasında birbirlerine yaklaşmasıyla açıkladı. 1862'de astigmatlıktaki bulanık görüntünün, göz merceği ve korenanın pürüzlenen yüzeyinin ışığı bir noktada odaklayacak yerde dağıtılmasından kaynaklandığını buldu. Bu son buluş gözdeki kırılma olayının klinik incelenmesini ilimsel temellere oturmuştur.

Donders'in çalışmalarını özetlediği On the Anomalies of Accommodation and Refraction (1864; Göz uyumu ve Kırma Kusurları Üzerine) adlı yapıtı, göz hekimliğinin ilk temel kitabı sayılır.

Kaynakça

  • Newell, F W (Haziran 1989), "Franciscus Cornelis Donders (1818-1889)", American journal of ophthalmology (15 Haziran 1989 tarihinde yayınlandı), 107 (6), ss. 691-3, ISSN 0002-9394, PMID 2658623 
  • DUKE-ELDER, S (Şubat 1959), "FRANCISCUS CORNELIS DONDERS", The British journal of ophthalmology, 43 (2), ss. 65-8, doi:10.1136/bjo.43.2.65, PMC 509756 $2, PMID 13628947 
  • ten DOESSCHATE, G (1951), "[The latest works of Franciscus Cornelis Donders.]", Nederlands tijdschrift voor geneeskunde (7 Nisan 1951 tarihinde yayınlandı), 95 (14), ss. 1096-7, PMID 14843224 
  • TEN DOESSCHATE, G (1951), "[The personality of Franciscus Cornelis Donders.]", Nederlands tijdschrift voor geneeskunde (17 Kasım 1951 tarihinde yayınlandı), 95 (46), ss. 3421-41, PMID 14919660 

İlgili bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Optik</span> fizik biliminin bir alt dalı

Optik, ışık hareketlerini, özelliklerini, ışığın diğer maddelerle etkileşimini inceleyen; fiziğin ışığın ölçümünü ve sınıflandırması ile uğraşan bir alt dalı. Optik, genellikle gözle görülebilen ışık dalgalarının ve gözle görülemeyen morötesi ve kızılötesi ışık dalgalarının hareketini inceler. Çünkü ışık bir elektromanyetik dalgadır ve diğer elektromanyetik dalga türleri ile benzer özellikler gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Miyopi</span> göz kusuru

Miyopi bir göz kusurudur. Miyop bir gözün ön arka çapı kırma gücüne göre daha uzundur, bu nedenle göze paralel gelen ışınlar retinanın önünde göz yuvarlağı içerisindeki bir noktada odaklanmaktadır. Miyoplarda, gözün kırıcı bileşenleri gözün ön-arka çapına göre fazla güçlüdür veya gözün ön-arka çapı gözün kırıcı bileşenlerine göre fazla uzundur. Bazen bu her iki durum bir arada bulunabilir. Yakındaki nesnelerden yayılarak gelen ışınların, retinada odaklanabilmesi için uzağa bakıştan daha çok mercek gücü gerekir, miyop bir gözün kırıcı bileşenleri, diğer bir deyişle mercek gücü fazla olduğu için yakından gelen ışınları retina üzerinde odaklayabilir, işte bu nedenle miyop kişiler yakını net görebilirler. Uzaktan gelen ışınlar 6 metreden sonra göze paralel olarak geliyor olarak kabul edilebilir, bu paralel ışınlar retinada odaklanamayacağı için miyoplar uzağı net göremezler. Kalın mercekli gözlükle geçici olarak düzeltilebilir. Ayrıca lazer yöntemi ile tamamen tedavi edilebilir. Göz gelişimi genel olarak genetik tabanlıdır; ancak çevresel etmenlerin de göz gelişimine önemli etkisi olduğu görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Irwin Rose</span> Amerikalı biyolog (1926 – 2015)

Irwin A. Rose, Amerikalı biyolog. 2004 yılında "Ubikuitin-aracılı protein yıkımının keşfi" nedeniyle, Aaron Ciechanover ve Avram Hershko ile birlikte, Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

Kristalin, anatomide göz merceği ile korneada bulunan, bu yapının şeffaflığını sağlayan ve suda eriyebilen yapısal bir proteindir. Kristalin, aynı zamanda kalp ve meme kanseri tümörleri içinde de tespit edilmiştir. Göz merceği yaralanmalarının sinir yenilenmelerini teşvik ettiği saptandığından beri kristalin nörolojide sinirsel bir araştırma alanı olmuştur. Şimdiye dek gösterilebildiği kadar, kristalin β b2 (crybb2) nöriti teşvik eden bir faktör olabilir.

Charles Brenton Huggins, Kanada doğumlu Amerikalı hekim ve fizyologdur.

<span class="mw-page-title-main">George Wald</span> araştırmacı

George Wald, Yahudi kökenli Amerikalı bilim insanı. Retina pigmentleri üzerine yaptığı çalışmalarıyla bilinir. 1967 yılında Haldan Keffer Hartline ve Ragnar Granit ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nistagmus</span>

Nistagmus, bebeklik döneminde başlayabilen veya daha sonraki yaşamda edinilen istemsiz göz hareketleridir. Görmede azalmaya veya sınırlı görmeye neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Robert F. Furchgott</span> Amerikalı biyokimyager (1916 – 2009)

Robert Francis Furchgott, 1998 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Amerikalı biyokimyacı. Ödülü aynı yıl Louis Ignarro ve Ferid Murad ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baruch Samuel Blumberg</span> Amerikalı hekim (1925 – 2011)

Baruch Samuel "Barry" Blumberg Yahudi kökenli Amerikalı doktor ve 1976 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi. Nobel Ödülü'nü enfeksiyöz olduğu gösterilen ilk insan prion hastalığı olan kuru hastalığı üzerine yaptığı çalışmalarla kazanmıştır. Ayrıca 2005 yılından ölümüne kadar Amerikan Felsefe Topluluğu başkanlığını yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Werner Arber</span>

Werner Arber İsviçreli mikrobiyolog ve genetikçi. Amerikalı araştırmacılar Hamilton Smith ve Daniel Nathans ile birlikte, Werner Arber 1978 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü restriksiyon endonükleaz enzimlerini keşfi nedeniyle kazanmıştır. Bu araştırmacıların çalışmaları rekombinant DNA teknolojisinin gelişimine öncülük etmiştir.

Daniel Nathans Amerikan Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi mikrobiyolog.

<span class="mw-page-title-main">César Milstein</span> Arjantinli biyolog (1927-2002)

César Milstein, Arjantinli biyokimyacı. Antikor araştırmalarıyla tanınmıştır. 1984 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü Niels Kaj Jerne ve Georges J. F. Köhler ile birlikte antikor araştırmaları nedeniyle kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">George H. Hitchings</span> 1988 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Amerikalı hekim

George Herbert Hitchings Amerikalı hekim. 1988 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü James W. Black ve Gertrude Elion ile birlikte "ilaç tedavisine ilişkin önemli ilkeleri keşifleri için" kazanmıştır. Hitchings özellikle kemoterapi çalışmalarıyla bu ödüle hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Astigmatizma</span>

Astigmatizma, gözün kırma gücündeki dönme asimetrisinden kaynaklanan bir tür kırma hatasıdır. Bu, herhangi bir mesafede görmenin bozulmasına veya bulanıklaşmasına neden olur. Diğer semptomlar arasında göz yorgunluğu, baş ağrısı ve gece araba kullanma zorluğu sayılabilir. Astigmatizma sıklıkla doğumda ortaya çıkar ve yaşamın ilerleyen dönemlerinde değişebilir veya gelişebilir. Yaşamın erken dönemlerinde ortaya çıkar ve tedavi edilmezse ambliyopiye neden olabilir.

Hans Herman Cohen, Hollandalı mikrobiyolog. 1984-1986 arasında Hollanda Ulusal Halk Sağlığı ve Çevre Enstitüsü'nün (RIVM) genel direktörlüğünü yaptı. Bir mikrobiyolog olarak Cohen, Hollanda'da çocuk felci aşılarının geliştirilmesi üzerinde çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Ectopia lentis</span>

Ektopia lentis, gözün kristal merceğinin normal konumundan yer değiştirmesi veya yanlış yerleştirilmesidir. Bir lensin kısmi çıkığı, lens çıkığı veya sublukse lens olarak adlandırılır; Bir merceğin tamamen yerinden çıkması, mercek lüksü veya lüks mercek olarak adlandırılır.

Astigmatizm (veya Astigmatizma) ile bir optik sistemde, iki dik düzlemde yayılan ışınların farklı odaklara sahip olduğu bir sistem sorunudur. Bir çarpı görüntüsünü oluşturmak için astigmatizma ile optik bir sistem kullanılırsa, dikey ve yatay çizgiler iki farklı mesafede keskin odakta olacaktır. Terim, "yok" anlamına gelen Yunanca α- (a- ) ve στίγμα ( stigma), ("bir işaret, nokta, delinme" anlamına gelen") birleşiminden oluşmuştur.

<i>Tapetum lucidum</i>

Tapetum lucidum, birçok omurgalının gözünün içindeki bir doku tabakasıdır. Retina'nın hemen arkasında yatan bir geriyansıtıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Görüş keskinliği</span>

Görüş keskinliği genellikle görüşün netliğini ifade eder, ancak teknik olarak kişinin küçük ayrıntıları hassasiyetle tanıma yeteneğini değerlendirir. Görüş keskinliği optik ve sinirsel faktörlere bağlıdır. Gözün optik faktörleri, retinadaki görüntünün keskinliğini etkiler. Nöral faktörler, retinanın, beyne giden nöral yolların ve beynin yorumlama yeteneğinin sağlığı ve işleyişidir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan gözü</span>

İnsan gözü, görünür ışığa tepki veren ve görsel bilgilerin, nesneleri görmek, dengeyi korumak ve günlük ritmi korumak gibi çeşitli amaçlarla kullanılmasına izin veren duyusal sinir sisteminin organıdır.