İçeriğe atla

Fransa-Tayland Savaşı

Fransa-Tayland Savaşı
II. Dünya Savaşı

Fransız Çinhindisi
TarihEkim 1940- 9 Mayıs 1941
Bölge
Sebep Sınır anlaşmazlığı
Sonuç

Kesin değil

  • Japon aracılığı ile ateşkes
Coğrafi
Değişiklikler
Japon İmparatorluğu'nun ısrarı üzerine, Fransa'ya bağlı tartışmalı bölgeler Fransa tarafından Tayland'a devredildi[1]
Taraflar

Vichy Fransası

Tayland Tayland
Komutanlar ve liderler
Jean DecouxTayland Plaek Phibunsongkhram
Güçler
12.000 düzenli asker
38.000 sömürge askeri
20 tank
100 uçak
1 hafif kruvazör
4 avisos
60.000 düzenli asker
134 tank
140 uçak
2 kıyı savunma gemisi
12 torpido botu
4 denizaltı
Kayıplar
Kara:
321 ölü veya yaralı
222 esir
22 uçak
Deniz:
11 kişi ölü
1 hafif kruvazör hasarlı
Kara:
54 ölü
307 kişi yaralı
21 esir
8-13 uçak
Deniz:
36 ölü
2 torpido botu
1 sahil savunma gemisi

Fransa-Tayland Savaşı (Fransızca: Guerre franco-thaïlandaise), II. Dünya Savaşı sırasında Tayland (Siam) ve Vichy Fransası arasında, 1893 yılında gerçekleşen Fransa-Tayland Savaşı ile gerginlik konusu olan bölgeler için yapılan, 1940 yılının sonlarında başlayıp 1941 yılında sona eren savaştır.

Arka planı

1940'ta Fransa Seferi ile yıkılan Fransa'nın kontrol ettiği Çinhindi'de otoritenin azalmasına neden oldu. Bunda hem seferden sonra kurulan Vichy Fransası'nın güçsüz olması hem de sömürge yönetiminin dış yardım alamıyor olması etkiliydi. Tayland ise önceki savaşta meydana gelen anlaşmazlıkları kendi lehine çözebilmek için bu durumu fırsat olarak kabul ediyordu. Fransa ise Çinhindi'de Japonya'ya verdikleri askeri üslerden dolayı Japonya'nın olası savaş durumu engelleyeceğini düşündüğü için rahattı. Ancak kısa bir süre sonra haksız oldukları ortaya çıkacaktı.

Savaştan önce kuvvetlerin durumu

Fransa

Çinhindi'deki Fransız askerî güçleri, yaklaşık 50.000 adamdan oluşan ve bunların 12.000'i Fransız olan, kırk bir piyade taburu, iki topçu alayı ve bir mühendis taburundan oluşan bir ordudan oluşuyordu. Fransız ordusunun en belirgin eksikliği zırhlı araç eksikliğiydi. Kraliyet Tayland Ordusu'nun yaklaşık yüz adet zırhlı araca sahip iken Fransızlar yalnızca 20 Renault FT tankına sahpti.

Çinhindi'de Fransız donanması, bir adet hafif kruvazör ve dört adet Avisos sahipti.

Vichy Hava Kuvvetleri'ne ait yaklaşık 100 uçak vardı. Bu uçakların otuzu Potez 25 TOE keşif bombardıman uçağı, dört Farman 221 ağır bombardıman uçağı, altı Potez 542 bombardıman uçağı, dokuz Morane-Saulnier MS 406 savaşçı uçağı ve sekiz adet Loire 130 keşif bombardıman uçağıydı.

Tayland

Tayland Ordusu, Fransızlar'dan daha iyi donanımıydı. 60.000 askerden oluşan dört ordudan oluşuyordu. En büyüğü, beş bölümden Burapha Ordusu ve üç bölümden Isan Ordusu idi. Buna ilâveten iki motorlu süvari taburu, bir topçu taburu, bir mühendis taburu ve bir zırh alayı içermektedir.

Tayland Kraliyet Deniz Kuvvetleri iki kıyı savunma gemisi, 12 torpido botu ve dört Japon yapımı denizaltıdan oluşuyordu. Tayland donanması Fransız deniz kuvvetlerine göre daha azdı.

Tayland Hava Kuvvetinin ön cephede bulunan  140 uçağın arasında 24 Mitsubishi Ki-30 hafif bombardıman uçağı, dokuz Mitsubishi Ki-21 orta bombardıman uçağı, 25 Curtiss Hawk 75N savaş uçağı, altı Martin B-10 orta bombardıman uçağı ve 70 Ought of O2U Corsair gözlem uçağı vardı. Tayland Kraliyet Hava Kuvvetleri, Çinhindi'de bulunan Vichy Hava Kuvvetleri'nden üstündü.

Savaş

Bangkok'ta milliyetçi gösteriler ve Fransız karşıtı mitingler düzenlenirken, Mekong sınırında sınır çatışması yaşandı. Bu gelişmeler üzerine Vichy Hava Kuvvetleri'nden üstün olan Tayland Hava Kuvvetleri; Vientiane, Phnom Penh, Sisophon ve Battambang'daki Fransız askeri hedeflerini bombaladı. Vichy Hava Kuvvetleri bu saldırılara karşı misilleme yaptıysada Tayland Hava Kuvvetleri'nin saldırıları kadar etkili olmuyordu.

Tayland kuvvetleri; Fransızlar'ın elindeki Laos ve Kamboçya'ya bir saldırı başlattı. Fransız Ordusu karşı koydu. Ancak Tayland Kuvvetleri daha güçlüydü ve bu avantajı kullanarak Fransız Ordusunu süpürdü. Tayland ordusu kısa bir süre içinde Laos'u ele geçirdi. Ancak Kamboçya'daki Fransız güçleri toparlanmayı başararak Tayland Ordusuna direniş gösterdi ve durdu.

16 Ocak 1941'de şafak vakti, Fransızlar, Tayland'ın kontrolündeki Yang Dang Khum ve Phum Preav köylerine büyük bir karşı saldırı başlattı. Ancak koordinasyonu az olan ve istihbarata sahip olmayan Fransızlar, bölgede güçlü bir şekilde yerleşmiş olan Tayland kuvvetlerine karşı başarı elde edemedi. Bunun üzerine Fransız operasyonu durduruldu ve Fransızlar geri çekilmesiyle çatışmalar sona erdi. Tayland, çekilen Fransız kuvvetlerini takip edemedi. Çünkü Fransız savunma hattı güçlüydü.

Amiral Decoux, karadaki savaş Fransızlar için kötüye gittiğini anlamış ve karadaki kuvvetleri desteklemek amacıyla kullanılabilir bütün Fransız donanma kuvvetlerine Tayland Körfezi'ne hareket etme emri verdi.

17 Ocak sabahının erken saatlerinde, bir Fransız donanma birliği, Ko Chang adasına demir attı. Bu esnada Tayland donanmasına ait bir deniz müfrezesi oradan geçiyordu. Bu iki donanma arasında çatışma çıktı. Ko Chang Savaşı olarak bilinen savaşı Fransızlar kazandı. Savaş iki Tayland torpidosu batmasıyla sonuçlandı. Fransızlar ise sadece bir kıyı savunma gemisi zarar gördü.

Mütareke

Ko Chang Savaşı ile Fransızlar Tayland karşında üstün durma gelmişti. Japonlar Tayland tarafını tutuyordu. Çünkü Japonlar'ın sloganı "Asya, Asyalılar'ın dır" dı ve Asya'da bir Avrupa devleti ile Asya devleti arasındaki savaşta Asya devletini desteklemesi gerekmekteydi. Japonlar olaylara müdahale ederek ateşkes önerdi. Ateşkes çağrısına rağmen 24 Ocak'ta, Tayland Hava Kuvvetleri Siem Reap yakınlarında Fransızlara saldırdı.

Japonya arabulucu ülkeydi. Saygon'da Japonya'nın öncülüğünde sona erdirilmesi için bir konferans düzenlendi. Vichy Fransası'nı temsilen Mareşal Philippe Pétain'in katıldığı konferansta Fransa hükûmeti ile Tayland hükûmeti arasında ateşkes için görüşmeler yapıldı. Hazırlanan belge 31 Ocak 1941'de Natori'de imzalandı.

9 Mayıs'ta Tokyo'da barış antlaşması imzalandı. Fransızlar, Japonlar'ın baskısıyla tartışmalı sınır bölgelerindeki tutumlarından feragat etmek zorunda kalmıştı. Vichy Fransası, Kamboçya ve Laos'ta birçok illeri Tayland'a devretti.

Anlaşmanın ardından

Barış antlaşması Taylandlılar arasında beğeniyle karşılandı. Tayland, ilk kez zayıflatılmış bir ülke olmasına rağmen, bir Avrupa gücünden taviz almayı başardı.

Ancak, savaştan en büyük kazancı Japonlar elde etmişti. Japonlar, Hem Tayland hem de Çinhindi'de nüfuzlarını genişletebildiler. Japonlar, Tayland'dan, İngiliz Malayası ve İngiliz Burması'na yapılacak saldırıdan destek sözü almıştı. 8 Aralık 1941'de Japonlar, Malaya'yı işgal ettikleri sırada Tayland'ı işgal etti.

Zaferden sonra Zafer Anıtı inşa edildi ve anıtın açılışında Japonya ve Almanya'yı davet etti. Almanya'yı Robert Eyssen temsil ederken, Japonya'yı, General Shōjirō Lida temsil etti.

II. Dünya Savaşı'nın ardından Ekim 1946'da, geçici Tayland hükûmeti, Birleşmiş Milletler'de üyeliği veto edilmekle tehdit edildiği için, Fransa'dan aldığı bölgeleri Fransa'ya geri verdi.

Kaynakça

  1. ^ Fall, Bernard B. (1994). Street Without Joy: The French Debacle in Indochina. Stackpole Books. ISBN 0-8117-1700-3. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Hava Kuvvetleri</span> SSCB hava kuvvetleri

Sovyet Hava Kuvvetleri veya VVS, Sovyetler Birliği'nin hava kuvvetlerinden biriydi. Diğeri Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri'dir.

<span class="mw-page-title-main">Vichy Fransası</span> II. Dünya Savaşı Sırasında Kurulan Fransız Devleti

Vichy Fransası, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Fransa'yı mağlup etmesinden sonra Fransa'nın Vichy kentinde kurulan Fransız hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çinhindi Savaşı</span> 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindinde meydana gelen savaştır

Birinci Çinhindi Savaşı ya da Fransa-Vietnam Savaşı, 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindi'nde meydana gelen savaştır. 1954'teki Cenevre Konferansı sonucunda Fransa; Vietnam, Kamboçya ve Laos'tan çekilmiş ve bu devletler bağımsızlıklarına kavuşurken Vietnam, 17. Enlem sınır olmak üzere Kuzey ve Güney olarak ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> 2. Dünya Savaşında Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asyayı ve Çini kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir

Pasifik Cephesi, Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asya'yı ve Çin'i kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir. Cephenin 7 Temmuz 1937'de Çin-Japon Savaşı ile açıldığı kabul edilir. Savaşın en önemli olayı; Japonya'nın çeşitli ülkelere saldırması sonrasında 7 Aralık 1941'de Pearl Harbor'da ABD güçlerine yaptığı Pearl Harbor Saldırısı'dır. Bu saldırıyla beraber ABD savaşa katılmış ve savaş gerçek anlamıyla bir dünya savaşı halini almıştır. Bugün Japonların çoğu tarafından bu savaş Pasifik Savaşı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Hindiçin</span> Güneydoğu Asyada, kabaca Hindistanın doğusu ve Çinin güneyinde kalan yarımada bölge

Çinhindi ya da Hindiçin, Güneydoğu Asya'da, kabaca Hindistan'ın doğusu ve Çin'in güneyinde kalan yarımada bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Madagaskar Muharebesi</span>

Madagaskar Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında müttefiklerin Vichy Fransası'nı Madagaskarı kontrol eden Vichy Fransası'nı zaptetmek için yapılmıştır. 5 Mayıs 1942'de başladı. Çatışmalar 6 Kasım'a kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Fransa</span> devlet/ülke

Özgür Fransa, II. Dünya Savaşı sırasında 23 Haziran 1940 tarihinde Fransa ile Almanya arasında imzalanan antlaşmanın ardından, İngilizlerin yardımıyla Londra'da kurulmuştur. Kuruluşun nedeni ise II. Dünya Savaşı'nda Fransa'nın Almanlar tarafından yenilgiye uğratılıp Fransa'nın %60'ının işgal edilmesidir. Kuruluştaki başkanı General Charles de Gaulle'dir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Hindiçini</span> Fransız Sömürge İmparatorluğunun Güneydoğu Asyadaki bir parçasıydı

Fransız Hindiçini,, Fransız Sömürge İmparatorluğu'nun Güneydoğu Asya'daki bir parçasıydı. Kamboçya ve Tonkin, Annam ve Koşinşin bölgelerinden ibaret olarak 1887'de kuruldu. Laos 1893'te ve Kouang-Tchéou-Wan 1900'de Fransız Hindiçini'ne dahil oldu. Başkent 1902 yılında Saigon'dan Hanoi'ye taşındı. II. Dünya Savaşı sırasında Japon İmparatorluğu sömürgeyi 4 parçaya böldü. Bir kısmını Tayland'a verdi. Geri kalanı Vietnam İmparatorluğu, Kampuçya Krallığı ve Lao Issara arasında pay etti. Bölge de jure olarak Vichy Fransası tarafından yönetilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Charles Huntziger</span> Fransız asker (1880-1941)

Charles Huntziger, I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında Fransız ordusunda generaldi.

<span class="mw-page-title-main">Hava kuvvetleri</span> Bir ordunun, hava savaşından ve hava savunmasından sorumlu silahlı hizmet dalı

Hava kuvvetleri ya da bazı ülkelerde anıldığı ismiyle hava ordusu, en geniş anlamda, ana olarak hava savaşı yürütmek üzere kurulmuş ve ülkenin havadan savunulmasını sağlamak için uçak, helikopter gibi hava araçlardan ve bunlarla ilgili yer hizmetlerinden, kuruluşlarından oluşturulan teşkilattır. Daha spesifik olarak, hava kuvvetleri bir ordunun; kara kuvvetleri, donanması ve diğer askeri kuvvetlerinden farklı olarak hava savaşından sorumlu silahlı hizmet dalıdır. Tipik olarak, hava kuvvetleri, ülkenin hava sahasının kontrolünü sağlamak, kontrol stratejik ve taktik bombardıman görevleri yürütmek ve kara ve deniz kuvvetlerine destek sağlamaktan sorumludur.

Henri Fernand Dentz, ilk olarak Fransa Ordusu'nda general iken, Fransa'nın teslim olmasıyla kurulan Vichy Fransası ordusunda görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vichy Fransası Hava Kuvvetleri</span> Fransa ordusu

Vichy Hava Kuvvetleri, Fransa'nın yenilgisi ardından kurulan Vichy Fransası'nın hava kuvvetleridir. Almanlar ilk olarak buna karşı çıksa da İngilizlerin Fransız donanmasına saldırması üzerine hava kuvvetlerinin kurulmasına izin verdi.

Suriye-Lübnan Savaşı, II. Dünya Savaşı sırasında teslim olan Fransa'nın ardından kurulan Vichy Fransası'nın sömürgelerine karşı yapılan operasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Potez 630</span>

Potez 630, Potez tarafından üretilen bir Fransız yapımı ağır avcı uçağıdır. Uçak, 1930'ların sonunda geliştirilmiş olup Bristol Blenheim ve Messerschmitt Bf 110 ile benzer tasarıma sahipti.

<span class="mw-page-title-main">22 Haziran 1940 Ateşkesi</span>

22 Haziran 1940 Ateşkesi veya İkinci Compiègne Ateşkesi, II. Dünya Savaşı Batı Cephesindeki Fransa Muharebesinde Nazi Almanyası'nın Üçüncü Fransız Cumhuriyeti'ni mağlup etmesi üzerine saat 18:36'da imzalanmıştır. Ateşkes 25 Haziran geceyarısı itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı sırasında Fransız askerî tarihi</span>

1939'dan 1940'a kadar, Üçüncü Fransız Cumhuriyeti Almanya ile savaş halindeydi. 1940'tan 1945'e kadar olan dönem, denizaşırı imparatorluğun kontrolü için Vichy Fransa'sı ile General Charles de Gaulle yönetimindeki Özgür Fransız Kuvvetleri arasında rekabete sahne oldu. 1944'te Müttefiklerin Fransa'ya çıkarmalarından sonra, Alman Ordusunu kovdular ve Vichy Rejimine son verdiler.

Anton Harekâtı, II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız donanmasının Toulon'da batırılması</span>

Fransız donanmasının Toulon'da batırılması II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesi harekâtı olan Anton Harekâtı sürerken donanmanın Almanların eline geçmesini engellemek üzere Fransız donanma komutanları Jean de Laborde ve André Marquis öncülüğünde 27 Kasım 1942 tarihinde Toulon limanında yapılan sabotaj eylemidir. Sabotajın ardından Fransız donanmasının geriye kalan varlığı belirleyici bir faktör olmaktan çıkmıştır.

Levant Ordusu, iki savaş arası dönemde ve İkinci Dünya Savaşı'nın başlarında Levant'taki Fransız Mandası altındaki toprakları işgal eden ve kısmen bu topraklardan toplanan, Fransa'nın ve ardından Vichy Fransası'nın silahlı kuvvetlerini tanımlamaktadır. Bu kuvvetin yerel olarak askere alınan Suriyeli ve Lübnanlı birlikleri Levant Özel Birlikleri olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Çinhindi İşgali</span>

Fransız Çinhindi'nin Japonlar tarafından işgali, Kuzey Fransız Çinhindi'nde Japonya ile Vichy Fransası arasında ilan edilmemiş kısa bir askeri çatışmaydı. Çatışmalar 22'den 26 Eylül 1940'a kadar sürdü. Çin-Japon Savaşı'ndaki Güney Guangxi Muharebesi ile aynı zamanda, Japonya'nın bu dönemde Vietnam'ı işgal etmesinin ana hedefi de buydu.