İçeriğe atla

Fransa-Hollanda Savaşı

Fransa-Hollanda Savaşı
XIV. Louis'in savaşlarının bir parçası

Soldan sağa:
  • Solebay Muharebesi
  • De Witt kardeşlerin cinayeti
  • Hollandalıların Coevorden'e sürpriz saldırısı [nl; fr]
  • Siege of Valenciennes
Tarih6 Nisan 1672 - 17 Eylül 1678
Bölge
Durum İspanya, Franche-Comté, Ypres, Maubeuge, Câteau-Cambrésis, Valenciennes, Saint-Omer ve Cassel'i Fransa'ya devretti.
Fransa Charleroi ve Philippsburg'i restore,
Lorraine, Freiburg ve Kehl'i işgal etti.
Taraflar
Komutanlar ve liderler
Çatışan birlikler
Fransa Krallığı 253,000 en yüksek[1]
30,000[2][3]
Hollanda 80,000
Kutsal Roma İmparatorluğu 132,350 (ortalama)[4][a]
25,000
30,000 en yüksek[1]
Kayıplar
120,000 ölü ya da yaralı[1] 100,000 ölü ya da yaralı[1]
Toplam: 342,000[5]

Hollanda Savaşı (FransızcaGuerre de Hollande; FelemenkçeHollandse Oorlog) olarak da bilinen Fransa-Hollanda Savaşı, Fransa ile müttefikleri Kutsal Roma, İspanya, Prusya Krallığı ve Danimarka-Norveç Krallığı tarafından desteklenen Hollanda Cumhuriyeti arasında yaşanmıştır. İlk aşamada Fransa, Münster ve Köln Elektörlüğü'nün yanı sıra İngiltere ile de müttefikti. 1672 ile 1674 yılları arasındaki Üçüncü İngiliz-Hollanda Savaşı ve 1675 ile 1679 yılları arasındaki Scanian Savaşı birbiriyle bağlantılı savaşlar olarak kabul edilmektedir.

Savaş, Mayıs 1672'de Fransa'nın Rampjaar ya da "Felaket Yılı" olarak da bilinen olayla Hollanda Cumhuriyeti'ni ele geçirmesiyle başladı.[6] İlerleyiş, Haziran ayında Hollanda anakarasını koruyan hat tarafından durduruldu ve Temmuz sonunda Hollanda'nın konumu güvence altında alındı. Fransız kazanımlarından duyulan endişe, Ağustos 1673'te Hollanda Cumhuriyeti'nin, Kutsal Roma İmparatoru I. Leopold, İspanya ve Brandenburg Dükalığı ile resmî bir ittifak olmasına neden oldu. Bu ittifaka Lorraine ve Danimarka-Norveç Krallığı da katılırken, İngiltere, Şubat 1674'te barış yaparak Hollanda tarafına geçti. Artık birden fazla cephede savaşla karşı karşıya kalan Fransızlar, sadece Grave ve Maastricht'i ellerinde tutarak Hollanda'dan çekildiler.

XIV. Louis, İspanya Hollandası'na ve Rhineland'a odaklanırken, İngiltere ve Hollanda Kralı III. William liderliğindeki müttefikler, Fransızların daha fazla toprak almaması için mücadele etti. 1674'ten sonra Fransızlar, Franche-Comté'yi ve İspanya Hollandası ile Alsace sınırındaki bölgeleri işgal etti, ancak iki taraf da kesin bir zafer elde edemedi. Savaş, Eylül 1678'de Nijmegen Antlaşmaları ile sona erdi. Bu antlaşma her ne kadar Haziran 1672 antlaşmasından hafif olsa da, XIV. Louis liderliğindeki Fransız askerî başarısının zirvesi olarak kabul edilir.

İspanya, Charleroi'yi Fransa'dan geri aldı ancak Franche-Comté'nin yanı sıra Artois ve Hainaut'un büyük bir kısmını devrederek günümüz Fransa-Belçika sınırına yakın bir sınır oluşmuş oldu. Hollandalılar, III. William'ın liderliği altında, kaybedilen tüm toprakları geri almış ve bu başarı ona iç politikada lider bir rol kazandırmıştır. Bu, devam eden Fransız genişlemesinin yarattığı tehdide karşı koymasına ve Dokuz Yıl Savaşları'ndaki 1688 Büyük İttifak (Augsburg Birliği)'nı oluşturmasına yardımcı oldu.

Savaş öncesi

Savaş

Savaş sonrası

Kaynakça

  1. ^ a b c d Clodfelter 1992, s. 47.
  2. ^ Panhuysen 2009, s. 84.
  3. ^ Shomette & Haslach 1988, s. 31.
  4. ^ a b Wilson 2016, s. 461.
  5. ^ Levy 1983, s. 90.
  6. ^ 1672 Disaster Year 24 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Rijksmuseum
  1. ^ 66,510 Imperial, 65,840 Habsburg[4]


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Prusya</span> 1525-1947 yılları arasında Orta Avrupada varlığını sürdürmüş eski bir Alman devleti

Prusya, tarihin değişik dönemlerinde değişik anlamlarda kullanılmış bir isim olmakla birlikte en çok 1713-1867 yılları arasında kendine Prusya Krallığı adını veren ve Orta Avrupa'da hüküm süren Alman devletinin ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Karlofça Antlaşması</span> Osmanlı ve Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanan antlaşma

Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı ile başlarında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bulunan diğer Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. Gerileme Dönemi'nin başlangıcı olarak sayılmaktadır. Karlofça bugünkü Sırbistan'ın sınırları içinde yer alan küçük bir kasabadır. Antlaşma, 1683-1698 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın sonucunda imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İspanya Veraset Savaşı</span>

{{İspanya Veraset Savaşı muharebeleri kutusu (Avrupa)}} İspanya Veraset Savaşı (1701–1714) çocuksuz İspanya Kralı II. Charles'ın Kasım 1700'deki ölümüyle tetiklenmiş, 18. yüzyılın başlarında yaşanmış bir Avrupa savaşıydı. Hanedan haklarının farklı ülkeler arasındaki güç dengesini korumakta ikinci planda olduğu ilkesini oluşturdu. 1700–1721 Büyük Kuzey Savaşı, Macaristan'da Rákóczi'nin Bağımsızlık Savaşı, Fransa'nın güneyindeki Camisard isyanı, Kuzey Amerika'daki Kraliçe Anne Savaşı ve Sömürge Hindistanı'ndaki küçük mücadeleler ilgili çatışmalar arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Otuz Yıl Savaşı</span> Avrupada 1618-1648 arası sürmüş savaş

Otuz Yıl Savaşı ya da Otuz Yıl Savaşları, çoğunlukla Kutsal Roma İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde 1618'den 1648'e kadar sürmüştür. Avrupa tarihinin en yıkıcı savaşlarından birisi olan savaş sonucunda tahminen 4,5 ila 8 milyon arasında insan ölmüştür ve Almanya'nın bazı bölgelerinde %50'nin üzerinde nüfus düşüşü olmuştur. Seksen Yıl Savaşı, Mantova Veraset Savaşı, Fransız-İspanyol Savaşı ve Portekiz Restorasyon Savaşı da Otuz Yıl Savaşı ile bağlantılı savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">III. Jan Sobieski</span> Lehistan imparatoru

III. Jan Sobieski, Lehistan'ın seçimle tahta çıkan ve 1674 - 1696 yılları arasında hüküm süren devlet adamı. Osmanlı Devleti'yle yaptığı savaşlar sonucu Lehistan-Litvanya Birliği'ni kısa bir süre için yeniden canlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">XIV. Louis</span> Fransa kralı

Louis-Dieudonné de France veya XIV. Louis, Dünya'nın ve Fransa'nın en uzun süre hüküm süren kralıdır. 1643-1715 yılları arasında Fransa krallığı yapmıştır. Fransızlar tarafından Louis Le Grand veya le Roi-Soleil olarak da anılır. Devlet benim sözlerinden de anlaşılacağı gibi Fransa'yı mutlak monarşiyle yönetmiştir. Çok saldırgan ve yayılmacı bir politika izlemiştir. Karısı Kraliçe Marie Theresia'dır. Fransa Bilimler Akademisi ilk defa XIV. Louis tarafından kurulmuştur. Bir tiyatro oyununda Apollon'u oynamıştır. Klasik sanata yakından ilgi duymaktadır. Babasının bir av köşkü olarak inşa ettirdiği Versay'ı genişleterek Fransa Krallığı'nın yönetildiği bir saray haline getirmiştir. Dönemin aristokratlarını gene Paris'ten uzaklaştırıp, Versay'a taşımıştır. Versay Sarayı'nın bahçesini barok dönemi eserleriyle düzenletmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. François</span> Ortaçağ Fransa Kralı

I. François, 1515 ile 1547 yılları arasında hüküm süren Fransa Kralı. Valois Hanedanının Angoulême kolundan gelen beş hükümdardan ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">İsveç İmparatorluğu</span> Bir Avrupa İmparatorluğu

İsveç İmparatorluğu, 17. yüzyılda ve 18. yüzyılın başlarında Baltıklar ile İskandinavya bölgesinde hüküm sürmüş bölgesel bir güçtür. 1711' de Büyük Kuzey Savaşı'nda topraklarını kaybetmesiyle son bulmuştur

<span class="mw-page-title-main">İspanyol İmparatorluğu</span> Beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğu

İspanyol İmparatorluğu, beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğudur. İspanyol İmparatorluğu, İspanya veya İspanya hükümdarları tarafından fethedilen, miras kalan veya el konan arazileri kapsar. Bu arazilere Kuzey ve Güney Amerika'nın geniş kesimleri de dahildir. Hak iddia edilen ancak hiç ele geçirilemeyen topraklar da mevcuttur. Toplam arazilerin yüzölçümü 18. yüzyılın sonunda 18 milyon kilometre kare civarındadır. 16. ve 17. yüzyıllardaki kıtalararası yapısına rağmen koloni imparatorluğu deyimi 1768 yılı itibarıyla kullanılmaya başlanmıştır. 19. yüzyılda ise devlet yapısı tamamen kolonisel bir yapıya dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Dokuz Yıl Savaşı</span> Augsburg Birliği Savaşı

Kutsal İttifak Savaşı ya da Augsburg Birliği Savaşı olarak da adlandırılan Dokuz Yıl Savaşı (1688-97) 17. yüzyılın büyük savaşlarından biridir. Savaş, Avrupa kıtası merkez olmak üzere İrlanda ve Kuzey Amerika'da yaşanmıştır. İrlanda'da Williamite Savaşı olarak adlandırılan savaş, Kuzey Amerika'da Kral William Savaşı adıyla anılır. Eski kaynaklarda bu savaştan Palatin Savaşı olarak söz edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ryswick Antlaşması</span>

Ryswick Antlaşması 20 Eylül 1697 tarihinde Hollanda'nın Ryswick kentinde imzalandı. Antlaşma, Fransa'nın İngiltere, İspanya ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na karşı savaştığı Dokuz Yıl Savaşı'na son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fransa Krallığı</span>

Fransa Krallığı, 987-1792 yıllarında hüküm sürmüş eski krallık. Geç Orta Çağ ve Yüz Yıl Savaşı'na dek Avrupa'nın en güçlü devletlerinden biriydi. Aynı zamanda dünya çapında mülkleri olan erken bir sömürgeci güçtü. 3 Eylül 1791'de hükümdarın yetkileri sınırlandırılmış, 21 Eylül 1792'de ise monarşi lağvedilerek yerine Birinci Fransız Cumhuriyeti kurulmuştur. Krallığın başkenti Paris, dini Roma Katolikliği idi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Hollanda Cumhuriyeti</span>

Hollanda Cumhuriyeti — resmî adı Yedi Birleşik Hollanda Cumhuriyeti, Birleşik Hollanda Cumhuriyeti ya da Birleşik Yedi İller Cumhuriyeti — Avrupa'da 1581-1795 yılları arasında varlığını sürdüren bir cumhuriyet. Ardılları Batavya Cumhuriyeti ile Hollanda Birleşik Krallığı ve son olarak da modern Hollanda Krallığı'dır.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Savaşları</span>

İtalya Savaşları (1494-1559), Orta Çağ'dan Yeni Çağ'a geçiş döneminde Avrupa ve Akdeniz coğrafyasının büyük güçlerini karşı karşıya getiren savaşlar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ren Birliği</span> XIV. Louis tarafından 14 Ağustos 1658 Ren Nehri boyunca kurulan şehirleri savunmak üzere 50 Alman prensliğinin bir araya gelmesiyle kurulan devletler birliği

Ren Birliği Ren Nehri boyunca kurulan şehirleri savunmak üzere 50 Alman prensliğinin bir araya gelmesiyle Fransa Kralı XIV. Louis tarafından 14 Ağustos 1658 tarihinde kurulan devletler birliğidir.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Koalisyon Savaşı</span>

İkinci Koalisyon Savaşı, İngiltere, Avusturya ve Rusya'nın başını çektiği ve Osmanlı İmparatorluğu, Portekiz, Napoli ve çeşitli Alman monarşilerinin de dahil olduğu birçok Avrupa monarşisinin devrimci Fransa'yı hedef alan ikinci savaşıdır. Savaşta İspanya Fransa'yı destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Fransa-İspanya Savaşı (1635-1659)</span> Fransa ve İspanya arasında yaşanmış 24 yıllık savaş

Fransa-İspanya Savaşı (1635-1659), savaş boyunca değişen müttefiklerin de katılımıyla Fransa ve İspanya arasında yapıldı. Mayıs 1635’te başlayan ve 1648’de Vestfalya Barışı ile savaşın sona eren ilk aşaması, Otuz Yıl Savaşı’nın bir parçası olarak kabul edilir. İkinci aşama ise Fransa ve İspanya’nın Pireneler Antlaşması’nda barış yaptıkları 1659’a kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Prag Barışı (1635)</span>

Prag Barışı, 30 Mart 1635’te Saksonya’nın Otuz Yıl Savaşları’ndan barış ile çıkması için imzalandı. Daha sonra diğer Alman prensleri de bu antlaşmaya katıldı ve Otuz Yıl Savaşları devam etmesine rağmen Prag Barışı ile Kutsal Roma İmparatorluğu içindeki din savaşının sona erdirdiği kabul edilir. Bu antlaşmadan sonra çatışma büyük ölçüde İspanya, İsveç ve Fransa dahil olmak üzere yabancı güçler üzerinde döndü.

<span class="mw-page-title-main">1679 Saint-Germain Barışı</span>

1679 Saint-Germain Barışı, Fransa ile Brandenburg-Prusya arasında 19 Haziran veya 29 Haziranda yapılmış bir barış anlaşmasıydı. Antlaşma, Fransa'nın müttefiki İsveç'e, İsveç-Brandenburg Savaşı'nda Brandenburg tarafından İsveç'in elinden alınan Bremen-Verden ve İsveç Pomeranya'sını geri vermesiyle sonuçlandı. İsveç anlaşmayı 28 Temmuz 1679'da onayladı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız-Habsburg Rekabeti</span>

Fransız-Habsburg rekabeti terimi, Fransa ile Habsburg hanedanı arasındaki rekabeti tanılamaktadır. Habsburglar Yüksek Orta Çağ’da Augsburg Diyeti’nden Yakın çağda I. Dünya Savaşı’nın ardından monarşinin lağvedilmesine kadar çeşitli zamanlarda Kutsal Roma İmparatorluğu, İspanya İmparatorluğu, Avusturya, Bohemya ve Macaristan’ı içeren genişleyen ve gelişen bir imparatorluğu yönettiler.