İçeriğe atla

Fransa'daki Rusya İmparatorluğu Sefer Kuvveti

Fransa'daki Rusya İmparatorluğu Sefer Kuvveti
Экспедиционный корпус русской армии во Франции и Греции
Etkin1916-1917
Ülke Rus İmparatorluğu
BağlılıkRus İmparatorluk Ordusu
SınıfıPiyade
TipiSefer görev birliği
SavaşlarıI. Dünya Savaşı Batı Cephesi
Komutanlar
Tören ŞefiGeneral Nikolay Lohvitskiy

Fransa'daki Rusya İmparatorluğu Sefer Kuvveti (Rusça: Экспедиционный корпус Русской армии во Франции и Греции[a]) Üçlü İtilaf Antlaşması gereğince Çarlık Rusyası tarafından I. Dünya Savaşı sırasında Fransa ve Yunanistan Krallığı saflarında savaşmak üzere gönderdiği askerî birliklerin genel adıdır.[1] Sürmekte olan I. Dünya Savaşı sırasında Fransa Batı Cephesindeki muharebelere destek amacıyla 1915 yılında müttefiki Çarlık Rusyası'ndan askeri destek talep eder. Talep ilk başta aşırı yüksek bir seviyede, 300 bin asker olarak iletilir. Genelkurmay Başkanı Mihail Alekseyev asker gönderilmesine tamamen karşı olsa da Çar II. Nikolay tugay seviyesinde bir birliğin gönderilmesini sağlar. İlk Rus birlikleri Nisan 1916'da Marsilya Limanına çıkmıştır. Daha sonra bir birlik de Makedonya Cephesine destek amacıyla Yunanistan Krallığı'na gönderilmiştir. Fransa'daki birlikler 16 Nisan - 9 Mayıs 1917 tarihleri arasında gerçekleştirilen ancak başarısız olan Nivelle Taarruzu'na katılmıştır. Bu taarruzda yaşanan olağanüstü yüksek zaiyatın ardından Fransız Ordusu'nda ayaklanmalar çıkmıştır. Ayrıca memleketleri Rusya'da yaşanan Şubat Devrimi'nin haberini alan Rus birlikleri savaşa devam etme konusunda isteksiz davranmaya başlar. Rus askerler Fransız Ordusunda yaşanan ayaklanmaya destek vermeye başlayınca, içindeki Bolşevik unsurlardan arındırılan birlikler dağıtılmıştır. Fransız komutasında muharebelere farklı birlikler altında devam eden Rus askerler 11 Kasım 1918 Ateşkesi'ne kadar Batı Cephesinde çarpışmıştır.

Arka plan

Rus Sefer Kuvvetinin izlediği güzergâh

1915 yılı Aralık ayında Rusya'ya ziyarette bulunan Fransız siyasetçi Paul Doumer müttefik Rusya'ya tedarik edilen mühimmat karşılığında Rusya'nın Fransa'da çarpışmak üzere 300 bin asker gönderebileceğini gündem etmişti. Rus Genelkurmay Başkanlığı bu öneriye dair isteksiz olsa da Çar II. Nikolay öneriye sıcak yaklaşmıştır. Rus komutanların emrinde savaşmaları ve Fransız gemileriyle sevk edilmeleri kaydıyla öneri kabul edilmiştir.

Ocak 1916'da kurulan 1. Rus Özel Tugayının komutası General Nikolay Lohvitskiy'ye verilir. Tugay halihazırda aktif görev yapan birliklerden değil, farklı birliklerdeki yedeklerden ve yeni silah altına alınan askerlerden oluşturulur. Tugay bünyesindeki 1. Alayın mevcudunu genellikle silah altına alınmış olan fabrika işçileri oluştururken, 2. Alayın bileşimini genellikle köylüler oluşturmuştu. Tugayın mevcudu toplamda 8942 kişiden (180 subay) oluşmaktaydı. Moskova'dan 3 Şubat 1916 tarihinde ayrılan birlikler, 16 Nisan 1916'da Marsilya'ya varmıştır.Birliklerin tüm silah ve teçhizat ihtiyacı Fransız Ordusu tarafından karşılanmıştır. İlk tugayın kurulmasının ardından benzer şekilde kurulan iki tugay da Makedonya Cephesi'nde savaşmak üzere oluşturulur ve Ağustos-Kasım 1916 döneminde Selanik'e ulaşır. Fransa'ya gönderilen Fyodor Palitzin komutasındaki ikinci tugay da Ağustos 1916'da Fransa'ya doğru yola çıkar. Toplamda 44.319 mevcudu bulunan dört tugayın kumandasını General Aleksey Brusilov üstlenir. 1917 Şubat Devrimi'nin ardından yeni birliklerin kurulması çalışmaları iptal edilmiştir.

Tarihçe

Dahil olduğu muharebeler

Rus tugayı Champagne'daki Mailly askeri kampında konuşlandırıldıktan sonra Batı Cephesinde Suippes ile Aubérive arasındaki cephe hattına gönderilir. Rus birlikleri Verdun Muharebesi sürerken Champagne mevkiinin emniyetini almıştır. Ruslar burada Reims yakınlarındaki Fort de la Pompelle tahkimatında konuşlanmıştır. Nisan 1917'de gerçekleşen ve büyük zayiat verilerek başarısız olan Nivelle Taarruzundan sonra Rus birlikleri Fransız 7. Tümen komutanı General Georges de Bazelaire emrine verilmiştir.

Makedonya Cephesindeki Rus birlikleri de 1916 ve 1917'deki Manastır Saldırısına katılmıştır.

İsyan

Çarlık Rusyası'nda yaşanan Şubat Devrimi'nin haberi Nisan 1917 başlarında önce Rus subaylarına ulaşır. subaylar ilk başlarda bu haberleri örtbas etmeye çalışsa da 12 Nisan itibarıyla olaylar resmî olarak açıklanmıştır. Bu sırada devam eden Nivelle Taarruzunda 2. Tugay 4 bin zayiat verince La Courtine'deki askerî kamptaki Rus askerler Rusya'daki silah arkadaşlarının aldıkları kararların aynısını alıp uygulamaya koymaya karar verirler. Buna göre askerler subayları tanımadıklarını ilan ediyor ve kendi temsilcilerini Sovyet organları eliyle belirliyordu. Seçilen temsilciler, diğer askerlere de çağrı yaparak emperyalist bir savaş olarak tanımladıkları savaşta savaşılmaması gerektiğini savunuyor, savaşılmayacağı için de eğitimlerin durdurulması gerektiğini belirtiyorlardı.

Savaş zamanında ayaklanmış birlikler genel ordu açısında tehlikeli görüldüğü için derhal Selanik'e gönderilmelerine Fransız komuta heyeti tarafından karar verilir. Ancak oraya gönderilmeyi reddeden birlikler Rusya'ya dönmek isteklerini iletirler. 25 Ağustos 1917 tarihinde Rusya'da iktidarda bulunan Geçici Hükûmete bağlılığını ilan eden Rus askerlerin kampı terk etmelerine izin verilir. Kampta kalan ve ayaklanmaya devam eden çoğunlukla Bolşevik ideolojisine sahip çıkan askerler 14 Eylül 1917'den itibaren ablukaya alınır ve yiyecek-içecek verilmez.Ertesi sabah teslim olmaları emredilen askerlere bir gün süre verilir. 16 Eylül sabahı askerler teslim olmayı reddettikleri için top ateşine tutulurlar. 9 askerin ölümü ve 49'unun da ağır yaralanmasının ardından Rus askerler teslim olmak zorunda kalır. Rus askerler Kuzey Afrika'daki toplama kamplarına gönderilir. Çoğu Rusya'ya gönderilen askerlerin bir kısmı da Fransa'ya dönmüş ve topluma dahil olmuştur.

Sonrası

Olayların ardından bir grup Rus askeri savaşa devam etme isteğini iletmiş, bu birlikler Fransız Yabancı Lejyonu bünyesinde savaşmış ve özellikle II. Marne Muharebesi'nde başarı kazanmıştır. 11 Kasım 1918 Ateşkesi sonrasında Rus askerler silah bırakmış ve çoğunlukla ülkelerine dönmüştür. Sefer kuvveti bünyesinde yer aldıktan sonra Rusya'ya dönenler arasında ileride ünlü Sovyet komutan ve devlet adamı olacak olan Rodion Malinovski de vardır.

Galeri

  • Rus birliklerinin Fransa'ya varışı (16 Nisan 1916)
    Rus birliklerinin Fransa'ya varışı (16 Nisan 1916)
  • Rus birlikleri Fransız askerlerle beraber cephede
    Rus birlikleri Fransız askerlerle beraber cephede
  • Rus birliklerinin geçişi (Ekim 1916)
    Rus birliklerinin geçişi (Ekim 1916)

Anısının yaşatılması

Rus Sefer Kuvveti anısına Paris'te Sen Nehri kıyısına dikilen heykel[2]

Rus Sefer Kuvvetinin anısı Fransa çapında çeşitli şekilde yaşatılmaktadır:

  • Paris'te Sen Nehri kıyısında bir anıt 21 Haziran 2011 tarihinde açılmıştır.
  • Reims bölgesindeki Fort de la Pompelle mevzilerinde ve Saint-Hilaire-le-Grand'daki askerî mezarda anıt 4 Eylül 2010'da açılmıştır.
  • La Courtine mezarlığında, kampta 1917 yılında yaşanan isyanda ölenlerin anısına bir anıt dikilmiştir. Anıtın üzerinde Savaşa hayır! yazısı Rusça долой войну! şeklinde yazılıdır.

Notlar

  1. ^ Fransa ve Yunanistan'daki Rus Sefer Birlikleri

Kaynakça

  1. ^ Rusya İmparatorluğu Genelkurmay Başkanlığı yazışmaları 16 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 16 Eylül 2021 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ İlgili tanıtım sitesi 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) 17 Ağustos 2021 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırım Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1853-1856 yılında yapılan savaş

Kırım Savaşı, 4 Ekim 1853-30 Mart 1856 tarihleri arasındaki Osmanlı-Rus savaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı</span> I. Dünya Savaşında, 1915–1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan savaş

Çanakkale Savaşı veya Çanakkale Muharebeleri, I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir. İtilaf Devletleri; Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya ile güvenli bir erzak tedarik ve askeri ikmal yolu açmak, başkent İstanbul'u zapt etmek suretiyle Almanya'nın müttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletleri'ni zayıflatma amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı'nı seçmişlerdir. Ancak saldırıları başarısız olmuş ve geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Kara ve deniz savaşı sonucunda iki taraf da çok ağır kayıplar vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı cepheleri</span> 29 Ekim 1914 ve 30 Ekim 1918 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğunun savaştığı cepheler

Osmanlı cepheleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda çarpıştığı cephelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Cephesi</span> Osmanlı Cephesi

Kafkasya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri cephe. Kafkasya Cephesi, savaş sırasında Doğu Anadolu Bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, Muş ve Van şehirlerine kadar yayılmıştır. Kara harbi, Karadeniz Bölgesinde bulunan Osmanlı İmparatorluğu deniz gücü ve Rus donanması tarafından desteklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı Batı Cephesi</span>

Batı Cephesi, Almanya'nın batısında kalan Avrupa topraklarında, esas olarak Belçika, Hollanda ve Fransa'yı içine alan cephedir.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Asya ve Pasifik cepheleri</span>

Asya ve Pasifik Cephesi, I. Dünya Savaşı'nın kansız geçen bir cephesiydi. Cephedeki tek gerçek askerî harekât, Japonların Tsingtao saldırısıdır. Bunun yanında, bugünkü Papua Yeni Gine'deki Bita Paka ve Toma'da da küçük çaplı çatışmalar yaşanmıştır. Pasifik'teki diğer Alman bölgelerinde herhangi bir hareket gözlenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Kerenski</span> Rus siyasetçi

Aleksandr Fyodoroviç Kerenski, Rus siyasetçi. 1917 Şubat Devriminden sonra Rus hükûmetinin üyesi, Temmuz ayından itibaren de Geçici Hükûmetin Başbakanı. Sosyalist Devrimci Parti (SR) üyesi.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Kirte Muharebesi</span>

İkinci Kirte Muharebesi I. Dünya Savaşı sırasındaki Çanakkale Savaşı’nda, İtilaf kuvvetleri’nin Kirte Köyü ve hemen gerisindeki Alçıtepe’yi ele geçirmek için giriştikleri taarruzla 6 Mayıs - 8 Mayıs 1915 tarihleri arasında yaşanan muharebelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Étaples İsyanı</span>

Etaples İsyanı, İngiltere İmparatorluğu birliklerinin I. Dünya Savaşı sırasında Fransa’da gerçekleştirdiği isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Lavr Kornilov</span> Rus ordu komutanı

Lavr Georgiyeviç Kornilov Rus askerî istihbarat mensubu, I. Dünya Savaşı ve ardından yaşanan Rus İç Savaşında Rus İmparatorluk Orduları komutanı, kâşif, Sibirya asıllı kazak general. Tarihte en çok Kornilov Olayı olarak bilinen ve Ağustos-Eylül 1917 tarihinde yaptığı başarısız darbe girişimiyle hatırlanır. Girişim Aleksandr Kerenski’nin geçici hükûmetini devirmek amacıyla yapılmış, sonunda Kerenski hükûmeti ile geçici bir ittifak içinde yer alan Bolşevikler'in çabalarıyla başarısız olmuş ve Kornilov, Kerenski tarafından tutuklanmıştır. Bu olay Ekim Devrimi’ne giden yolda Bolşeviklerin elini güçlendiren bir öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Lejyonu</span>

Çekoslovak Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri bünyesinde savaşan Çek ve Slovaklardan oluşan gönüllü ordu. Rus İç Savaşı'nda önemli bir silahlı güç olarak yer almış, I. Dünya Savaşı'nın ardından Çekoslovakya'nın bağımsızlığının ilanında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Müdahalesi</span>

Sibirya Müdahalesi, 1918-1922 yılları arasında İtilaf Devletlerinin Rus İç Savaşına Bolşeviklere karşı müdahil olarak Rusya’nın Doğu sahillerini işgal ederek Beyaz Ordu'yu destekleme harekâtları. Bu harekâta özellikle Japonya İmparatorluğu yoğun bir askerî güç verecek ve 1920 yılında diğer İtilaf Devletleri çekilirken Sibirya bölgesini işgal etmeye devam edecektir.

<span class="mw-page-title-main">Mühürlü Tren</span>

Mühürlü Tren, I. Dünya Savaşı sırasında İsviçre'de sürgünde bulunan Rus Bolşevik lider Lenin ve beraberindekilerin 1917 yılı Şubat Devrimi ile birlikte yıkılan Çarlık rejiminden sonra Rusya'ya dönmelerini sağlayan çok taraflı organizasyonu anlatır. İsviçre sınırından sonra Almanya İmparatorluğu topraklarından geçen devrimcileri taşıyan tren, diplomatik olarak dokunulmaz olduğu ve yolcularının Almanya'da inmesi yasak olduğundan mühürlü tren ismi kullanılmıştır. Yolculuğun sonunda Lenin ve beraberindekiler İsviçre-Almanya-İsveç-Finlandiya üzerinden Sankt-Peterburg'a ulaşmışlardır. Lenin'in Rusya'ya gelişi Rus Devriminin kaderini etkilemiş ve gelir gelmez açıkladığı Nisan Tezleri ile Bolşevikleri iktidarın alınması doğrultusunda yeniden örgütlemiştir. Süreç sonunda Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklardır.

<span class="mw-page-title-main">1917 Fransız Ordusu Ayaklanmaları</span> Ayaklanma

1917 Fransız Ordusu Ayaklanmaları, I. Dünya Savaşı sürerken Batı Cephesinde savaşan Fransız Ordusunda askerlerin gerçekleştirdikleri ayaklanmaları kapsar. Özellikle General Robert Nivelle komutasındaki başarısız İkinci Aisne Muharebesi sırasında yaşanan olağanüstü kayıpların ardından kitlesel olarak yaşanmıştır. İsyanlar o dönemde çok gizli tutulmuş, ancak günümüzde aydınlatılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan Şûrası</span>

Erzincan Şûrası veya Erzincan Sovyeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'ndaki cephelerinden biri olan Kafkasya Cephesi kapsamında gerçekleşen Erzincan Muharebesi'nden sonra Rus İmparatorluğu egemenliğine giren Erzincan bölgesinde yerel güçler tarafından 1916 yılında kurulan Sovyet hükûmeti. Savaş devam ederken Rusya'da gerçekleşen Ekim Devrimi ile birlikte hükûmetin değişmesi ve bununla paralel olarak ordu birliklerinin çekilmesi neticesinde bazı yerel güçler tarafından kurulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu himayesindeki topraklarda kurulan ilk Sovyet hükûmeti özelliğini taşır. Erzincan Şurası, Ekim Devrimi ile birlikte Rusya'nın çeşitli bölgelerinde kurulan yeni yönetim şekline benzer bir örgütlenme girişimini temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Brusilov</span>

Aleksey Alekseyeviç Brusilov I. Dünya Savaşı sırasında başarıyla uyguladığı Brusilov Taarruzuyla bilenen Rus komutan. Asil bir aileden gelen Brusilov, savaşta uyguladığı yenilikçi taktikleriyle tanınmıştır. Özellikle yeni gelişmekte olan makinalı tüfek ve topçu birliklerinin önemini iyi kavramıştır. Çarlık Rusyası'nda üst düzey komutan olmasına rağmen Ekim Devrimi'nin ardından iktidarı alan Bolşevikleri Rus İç Savaşı'nda desteklemiş ve Kızıl Ordu'nun kuruluşunda görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brusilov Taarruzu</span>

Brusilov Taarruzu I. Dünya Savaşı sırasında Çarlık Rusyası Ordusu tarafından 4 Haziran - 20 Eylül 1916 tarihleri arasında Doğu Cephesinde gerçekleştirilen saldırıdır. Dünya askerî tarihindeki en kanlı çarpışmalardan olan taarruz Avusturya-Macaristan İmparatorluğu birliklerini çöküşün eşiğine getirmiştir. Güneybatı Cephesi komutanı Orgeneral Aleksey Brusilov tarafından planlanan ve komuta edilen saldırı başarılı olsa da tüm cephe genelinde diğer komutanlardan beklenen koordineli saldırılar gerçekleşmeyince Çarlık Ordularında da oldukça yüksek asker kayıpları yaşanmıştır. Taarruzun başlamasıyla birlikte Romanya Krallığı, İtilaf Devletleri saflarında savaşa katılma kararı almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.