İçeriğe atla

Fransız cumhuriyetçi takvimi

Fransız cumhuriyetçi takvimi (Fransızcacalendrier républicain français) veya diğer adıyla Fransız devrimci takvimi (Fransızcacalendrier révolutionnaire français), Fransız Devrimi sırasında oluşturulan, 1793 yılının sonlarından 1805 yılına kadar Fransız hükûmeti ve 1871 yılında 18 günlüğüne Paris Komünü tarafından kullanılan takvimdi.

1794 Fransız Cumhuriyetçi Takvimi, çizer Philibert-Louis Debucourt

Devrimci takvim, kısmen tüm dinî ve kralcı etkileri takvimden kaldırmak için tasarlandı ve Fransa'daki büyük bir ondalıklaştırma girişiminin parçasıydı. Fransa'daki hükûmet kayıtlarında ve Belçika, Lüksemburg ve Hollanda ile Almanya, İsviçre, Malta ve İtalya'nın bazı bölgeleri de dahil olmak üzere Fransız yönetimi altındaki diğer yerlerde kullanıldı.

Oluşturulması ve kaldırılması

Ulusal Kurucu Meclis ilk başta, Bastille Baskını'nın tarihi olan 14 Temmuz 1789'dan başlayan ve "Özgürlük Çağı"nı vurgulayan yeni bir takvim oluşturmayı amaçladı. Ancak 2 Ocak 1792'de halefi Yasama Meclisi, IV. Özgürlük Yılı'nın bir gün önce başladığına karar verdi ve I. Yıl böylece 1 Ocak 1789'da başladı.

21 Eylül 1792 tarihinde cumhuriyet ilan edildi ve yeni kurulan Ulusal Konvansiyon, 1792'nin Fransız Cumhuriyeti'nin I. Yılı olmasına karar verdi. 2 Ocak 1793'te cumhuriyetin II. Yılı'nın bir gün önce başladığına karar verdi. Ancak Konvansiyon tarafından Ekim 1793'te kabul edilen yeni takvim, 22 Eylül 1792'yi I. Yılın ilk günü yaptı.

Birinci Cumhuriyet, I. Napolyon'un 11 Frimaire XIII. Yıl veya 2 Aralık 1804'te İmparator olarak taç giymesiyle sona erdi. Buna rağmen cumhuriyetçi takvim, Napolyon 1 Ocak 1806 tarihinde kaldırana kadar kullanılmaya devam edildi. Mayıs 1871'de Paris Komünü birkaç hafta Cumhuriyetçi takvimi kullandı.

Kökeni

Öncülü

Önde gelen din karşıtlarından ateist Sylvain Maréchal, Almanach des Honnêtes-gens'in (Dürüst İnsanların Almanağı) ilk baskısını 1788'de yaptı. Almanaktaki ilk ay "Mars, ou Princeps" (Mart veya Birinci), son ay ise "Février, ou Duodécembre"dı (Şubat veya On İkinci). Ayların uzunlukları Gregoryen takvimindekilerle aynıydı, ancak her ayın 10, 20 ve 30. günleri bir décade'ın (on günlük grup) son günü oluyordu. Geleneksel azizler yerine kayda değer kişilere bireysel günler tahsis edildi. Almanak'ın sonraki baskıları cumhuriyetçi takvime dönüşecekti.


İlgili Araştırma Makaleleri

18. yüzyıl, miladi takvime göre 1 Ocak 1701 ile 31 Aralık 1800 günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">III. Selim</span> 28. Osmanlı padişahı (1789–1807)

III. Selim, divan edebiyatındaki mahlasıyla İlhami, 28. Osmanlı padişahı ve 107. İslam halifesidir.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Bonapart</span> Fransız asker ve imparator (1769–1821)

Napolyon Bonapart veya I. Napolyon kısaca Napolyon, Fransız asker, politikacı ve 1804-1814 arası Fransa imparatoru. Gerek Fransız Devrim Savaşları gerekse Napolyon Savaşları sırasında Fransa'ya önderlik ettiği gibi tüm Avrupa'yı da etkilemiş önemli bir komutandır. Girdiği savaş ve çatışmaların büyük bölümünü kazanmış, 1815'teki nihai yenilgisine kadar hızla Avrupa kıtasının hakimiyetini ele geçirmiştir. Tarihteki en önemli komutanlardan biri olan Napolyon'un savaşları dünyanın her yerinde askerî okullarda ders olarak okutulmaktadır ve kendi Avrupa tarihinin en ünlü ve en tartışmalı siyasi figürlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Paris Komünü</span> 1871de Pariste kurulan devrimci şehir konseyi

Paris Komünü, 18 Mart'tan 28 Mayıs 1871'e kadar Paris'te iktidarı ele geçiren bir Fransız devrimci hükûmetiydi.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Devrimi</span> 1789dan 1799a kadar Fransada devrim

Fransız Devrimi veya Fransız İhtilâli (1789-1799), Fransa'daki mutlak monarşinin devrilip yerine cumhuriyetin kurulması ve Katolik Kilisesi'nin ciddi reformlara gitmeye zorlanmasıdır. Milliyetçilik akımını ve Yakınçağ'ı başlatmasıyla Avrupa ve Dünya tarihinde büyük bir dönüm noktası olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jakobenler</span> Fransız Devrimi ertesinde Fransaya yaklaşık bir yıl süreyle egemen olan Fransız siyasi partisi

Anayasa Dostları Derneği veya sonraki adıyla Jakobenler Derneği, Özgürlük ve Eşitliğin Dostları veya 1792'den sonra yaygın olarak bilinen adıyla Jakoben Kulübü veya kısaca Jakobenler, Fransız Devrimi sırasındaki en etkili siyasi dernektir. Fransız Devrimi ertesinde Fransa'ya yaklaşık bir yıl süreyle egemen olan ve devrimden çok daha fazla kanın, çoğu politik sebeplerden olmak üzere, döküldüğü Terör Dönemi'ne neden olmuş Fransız politik oluşumudur.

<span class="mw-page-title-main">Vendée Savaşı</span> Fransız İhtilali sonrasında, Vendee bölgesinde meydana gelen ayaklanma

Vendée İsyanı, Fransız İhtilali sonrasında, Vendée bölgesinde meydana gelen ayaklanmadır. İhtilal ile kurulan hükûmet, çıkarılan bir yasaya dayanarak o bölge halkını katletmişti.

Bu sayfa Fransa cumhurbaşkanları listesini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Fransız Cumhuriyeti</span>

Birinci Cumhuriyet, resmî adıyla Fransız Cumhuriyeti, tarihçilerin Eylül 1792'den Mayıs 1804'e kadar Fransa'da uygulanan tüm cumhuriyet rejimlerine verdikleri isimdir. Fransız Devrimi'yle gelen gelen Birinci Cumhuriyet, 10 Ağustos 1792'de Tuileries Sarayı'nın Baldırı Çıplaklar tarafından ele geçirilmesinden sonra anayasal monarşinin yerine geldi ve Avrupa'da güç kullanımında yeni bir mücadelenin habercisi oldu. Bu cumhuriyet, egemenliğini Fransa'nın mevcut toprakları üzerinde ve Ren'in sol kıyısında bulunan ve bugünkü Belçika, Lüksemburg ve günümüz Almanya'sının bir bölümünü oluşturan Kutsal Roma İmparatorluğu'nun tüm eyaletleri üzerinde sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Louis-Philippe</span> 1830ʼdan 1848ʼe kadar Fransız Kralı

Louis-Philippe, Orléans Dükü Louis-Philippe, 1830-1848 arasında Fransızlar kralı. Yönetimini büyük burjuvazinin desteğine dayandırmış, sonuçta işçilerin ve orta sınıfların başlattığı ayaklanmayla devrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Joachim Murat</span> Fransız siyasetçi

Joachim-Napoléon Murat, , Fransız mareşal, Berg büyük dükü ve Napoli kralı (1808-1815).

<span class="mw-page-title-main">Frig başlığı</span>

Frig başlığı; yumuşak, kırmızı renkli, tepesi öne kıvrımlı, koni biçiminde bir başlıktır. Antik Çağ'da Frigya yerlilerince kullanılmış olan donatı, heykel, resim ve karikatürde bağımsızlık ve özgürlük savaşımının simgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fabre d'Églantine</span> Fransız oyuncu (1750 – 1794)

Philippe-François-Nazaire Fabre ya da bilinen adıyla Fabre d’Églantine, Fransız şair, oyuncu, dramaturg ve devrimci.

<span class="mw-page-title-main">Maximilien Robespierre</span> Fransız avukat, devrimci ve siyasetçi (1758-1794)

Maximilien de Robespierre ya da Maximilien Robespierre, (6 Mayıs 1758 – 9 Thermidor, Yıl II [28 Temmuz 1794]) 6 Mayıs 1758'de Arras'ta doğan ve 10 Thermidor Yılı II'de Paris'te Devrim Meydanı'nda giyotinle idam edilen Fransız avukat ve siyasetçidir. Fransız Devrimi'nin önde gelen isimlerinden biriydi ve dönemin en tartışmalı figürlerinden biri olmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Devrim Savaşları</span> Fransa Cumhuriyeti ve diğer Avrupalı devletler arasındaki 1792den 1802ye kadar süren savaş

Fransız Devrim Savaşları 1792'den 1802'ye kadar süren Fransız Devrimi'nin sonucu olarak ortaya çıkan bir dizi kapsamlı askeri çatışmadır. Çatışmalar Fransa'yı İngiltere, Avusturya, Prusya, Rusya ve diğer birçok ülkeyle karşı karşıya getirdi. Savaşlar iki döneme ayrılır: Birinci Koalisyon Savaşı (1792-1797) ve İkinci Koalisyon Savaşı (1798-1802). Başlangıçta Avrupa ile sınırlı olan mücadele giderek küresel boyut kazandı. Fransa, on yıllık sürekli savaş ve saldırgan diplomasiden sonra, Avrupa'nın çoğuna karşı savaş için tamamen seferber edilmiş olan geniş Fransız nüfusu çok büyük ve güçlü ordusu sayesinde İtalya Yarımadası'ndaki, Aşağı Ülkeler'deki ve Renanya'daki toprakları fethetti. Fransızların bu çatışmalardaki başarısı, askeri işgali ve devrimci ilkelerin Avrupa'nın büyük bir bölümüne yayılmasını sağladı.

<span class="mw-page-title-main">François Joseph Westermann</span> Fransız general (1751 – 1794)

Fransız Devrimci ve Komutan. Molsheim'da doğan François Joseph Westermann, erken yaşta bir süvari alayına girdi ancak kısa süre sonra hizmetten ayrıldı ve Paris'e gitti. Fransız Devrimi'nin hevesli bir destekçisiydi ve 1790'da Haguenau belediyesinde çalışırken Haguenau'daki isyanları kışkırtmakla suçlandı ve hapse atıldı. Kısa bir mahkûmiyetten sonra Paris'e döndü ve 10 Ağustos 1792'de Tuileries Sarayı'na yapılan saldırıda önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Cathelineau</span> Fransız general (1759-1793)

Jacques Cathelineau, Devrim sırasında Vendée isyanı lideriydi. Takipçileri arasında "Anjou'nun Azizi" olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Konvansiyon</span>

Ulusal Konvansiyon ya da Nasyonal Konvansiyon, iki yıllık Ulusal Kurucu Meclis ve bir yıllık Yasama Meclisinden sonra Fransız Devrimi sırasında oluşturulan bir parlamentoydu. 10 Ağustos 1792'deki büyük ayaklanmayla, devrim sonrası kurulan anayasal monarşiyi tamamen ortadan kaldırarak cumhuriyet rejimiyle yönetilen ilk Fransız hükûmetiydi. Konvansiyon, 20 Eylül 1792'den 26 Ekim 1795'e kadar tek kademeli bir meclis olarak toplandı.

<span class="mw-page-title-main">Levée en masse</span>

Levée en masse, genellikle işgal karşısında, kitlesel ulusal zorunlu askerlik politikası için kullanılan bir Fransızca terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Jules Vallès</span> Fransız gazeteci ve yazar (1832 – 1885)

Jules Vallès Fransız gazeteci, yazar, devrimci ve Paris Komünü üyesi.