İçeriğe atla

Fransız Tunusu

Fransız Tunusu
1881-1956
Fransız Tunusu bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Fransız Tunusu haritadaki konumu
TürFransız sömürgesi
Başkent
ve en büyük şehir
Tunus
KuruluşuFransız Güçleri Osmanlı'ya saldırdı ve Tunus Beyi Bardo Antlaşması imzalandı Fransa Tunusu alarak Sömürge olan Fransız Tunusu'nu kurdu.
Tarihçe 
• Kuruluşu
1881
• Halk baskı uyguladı ve her ne kadar Tunus'taki Fransız yerleşimciler istemese de Fransa Tunusu Terk etti ve Fransız Tunusu son buldu.
1956
Öncüller
Ardıllar
Tunus Beyliği
Tunus Krallığı

Fransız Tunusu, 1881'de Fransız sömürge İmparatorluğu döneminde kurulmuş ve 1956'da Tunus'un bağımsızlığına kadar sürmüştür.

1881 yılında Fransa, Osmanlı İmparatorluğu'nun güçsüzlüğünü fırsat bilerek ve bazı sınır olaylarını bahane ederek Tunus’u işgal etti. Tunus Beyi 12 Mayıs 1881 tarihinde Bardo Antlaşmasını imzalayarak Fransız himayesini kabul etti. Osmanlı Devleti Kuzey Afrika topraklarından önemli bir parçayı daha kaybetmiş oldu. 1956 yılında bu sömürge devleti yıkılıp yerine Tunus kurulmuştur.[1]

Kuruluş

Fransa Tunusu işgal ettiğinde 1881 yılında Bardo Antlaşması imzalanarak Fransız Sömürgesi Olan Fransız Tunusu Kurulmuştur.

Yıkılış

Halk isyan ederek bağımsızlığını kazandığında 1956 yılı idi. Tunus halkı kamuoyu baskısı ile Habib Burgiba'yı bağımsızlık konusunda sıkıştırıyordu. Tunus'ta bulunan Fransız yerleşimcilerin ısrarlarına rağmen Fransa, Tunus'un bağımsızlığını kabul etmiştir. 20 Mart 1956'da Tunus tam egemenliğini elde etti.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Fransa Tunus'u işgal etti". www.dunyabulteni.net/. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
  2. ^ Google, 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Aralık 2020 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cezayir</span> Kuzey Afrikada bulunan bir ülke

Cezayir, resmî adıyla Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kuzey Afrika'da bir ülkedir. 2,381,741 kilometre karelik yüzölçümü ile Afrika'nın yüzölçümü olarak en büyük ülkesi olan Cezayir, dünyanın onuncu, Arap Dünyası ve Afrika Birliği içerisinde ise en büyük ülkedir. Aynı zamanda, 44 milyonluk nüfusuyla da Afrika'nın en kalabalık sekizinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tunus</span> Kuzey Afrika ülkesi

Tunus, resmî adıyla Tunus Cumhuriyeti, Kuzey Afrika'da, Akdeniz'e kıyısı olan bir ülkedir. Kurucusu Habib Burgiba'dır. Batısında Cezayir, doğusunda Libya ve Akdeniz, Kuzeyinde de Akdeniz yer alır. Ülkenin güney kısmını Büyük Sahra Çölü kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Afrika</span> Afrika kıtasının Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Mısır ve Sudanı içeren kuzey bölgesi

Kuzey Afrika, Afrika'nın kuzeyindeki bölgeye verilen isim. Bugün Kuzey Afrika'da Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Mısır ve Sudan devletleri bulunmaktadır. Bölgede Müslümanlar çoğunluktadır. Bölgedeki yaygın diller Arapça, Berberice ve Kıpticedir.

<span class="mw-page-title-main">Paris Antlaşması (1856)</span>

Paris Antlaşması, Rusya ile Kırım Savaşı'nı kazanan Osmanlı İmparatorluğu, Birleşik Krallık ve Fransa arasında 30 Mart 1856 tarihinde imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Düyûn-ı Umûmiye</span> 1881-1923 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğunun iç ve dış borçlarını denetleyen kurum

Düyun-u Umumiye, 1881-1923 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun iç ve dış borçlarını denetleyen kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Fransız sömürge imparatorluğu</span> 17. asırdan 20. asıra kadar sürdüğü düşünülen Fransa sömürgesi altındaki Afrika bölgeleri

Fransız sömürge imparatorluğu, 19. ve 20. yüzyılda Britanya İmparatorluğu'nun ardından Dünya'nın en büyük ikinci sömürge imparatorluğuydu. İmparatorluğunun yüzölçümü, anavatan ile birlikte 1900 ile 1939 yılları arasında 13.500.000 km²ye ulaştı. Bu büyüklük toplam karasal alanının %10'u idi. İlk Fransız sömürge imparatorluğu, zirvesinde (1680), 10.000.000 km²'nin üzerine yayıldı, o zamanlar dünyanın sadece İspanyol İmparatorluğu'nun arkasındaki en büyük ikinci imparatorluğu. Fransız Sömürge İmparatorluğu'nun toplam alanı, birinci ve ikinci Fransız sömürge imparatorluklarının bir araya gelmesiyle, dünyanın en büyük ikinci olan 24.000.000 km²'ye ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Antlaşması (1878)</span> 13 Temmuz 1878de imzalanan barış antlaşması

Berlin Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu, Rus İmparatorluğu, Büyük Britanya, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya Krallığı ve Fransa arasında 13 Temmuz 1878 tarihinde Berlin'de imzalanan barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bizerte</span>

Binzert, Bizerte ya da Bizerta Tunus'ta bir kent ve Bizerte vilayetinin merkezidir. 2004 yılı verilerine göre nüfusu 114.371 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Yakın Çağ</span>

Yakın Çağ, çoğu tarihçinin Fransız Devrimi ve Sanayi Devrimi ile başladığını kabul ettiği, günümüzde de devam eden tarih çağlarından sonuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Tunus'taki Yahudilerin tarihi</span>

Tunus'taki Yahudilerin tarihi Roma dönemine kadar dayanır. 1948'de önce Tunus'taki Yahudi nüfusu 110.000'lere kadar ulaştı. 1950'lerde nüfusun yarısı İsrail'e diğer yarısı Fransa'ya göç etti. 2011 itibarıyla Tunus şehrinde 700 ve Cerbe Adası'nda 1000 Yahudi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tunus (eyalet)</span> 1574-1881 arası Afrika Eyaleti

Tunus Eyaleti veya Tunus Beylerbeyliği, 13 Eylül 1574'te II. Selim tarafından kurulan eyalet. Eyalet Osmanlı Devleti'nin elinde 1574 - 1881 yılları arasında kalmıştır. Ramazan Paşa, Mustafa Paşa'yla Mısır’dan gelen gönüllü askerlerin katıldığı, Koca Sinan Paşa, Kılıç Ali Paşa komutasındaki donanmayla muhasaranın sonunda 12 Eylül 1574’te Tunus alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dekolonizasyon</span> Sömürgeciliğin siyasi, ekonomik ve kültürel mirasını ortadan kaldırmak

Dekolonizasyon; bir devletin, bir başka ülke halkı ve kurumları üzerindeki kontrolünü sona erdirmesi. Diğer bir deyişle sömürgeciliğin sonlandırılmasıdır. Politik ve kültürel anlamda gerçekleştirilebilir. Bu Kavram özellikle I. Dünya Savaşı'ndan önce kurulan sömürge imparatorluklarının parçalanması için kullanılır. Akademisyenler konuya ilişkin incelemelerinde özellikle bağımsızlık talep eden kolonilerdeki Creole Milliyetçiliği gibi halk hareketleri ve fikirler üzerinde yoğunlaşıyorlar. Ulusların kendi kaderlerini tayin etme hakkı Birleşmiş Milletler tarafından Dekolonizasyonun özü olarak tanımlanır. Birleşmiş Milletler'e bağlı Özel Dekolonizasyon Komitesi, Dekolonizayon Süreci içerisinde Kolonici ulusun süreci iptal gibi bir hakkı bulunmadığına ancak sürecin yönlendirilmesinde söz sahibi olabileceğine karar vermiştir. Buna örnek olarak:Hindistan'ın bölünmesi gösterilebilir. Bağımsız Devletler, bir bölge hakkında dekolonizasyon talep edebilse de bu orada yaşayan ulusun referandumuna bırakılır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyni Hanedanı</span> Tunusu yöneten kraliyet hanedanı (1705-1957)

Hüseyni Hanedanı, Aslen Girit'ten gelen Türk-sipahi kökenli olan Tunus Beyliği'nin yönetici hanedanıydı. Murâdî Hanedanı'nın ardından 1705'te Hüseyin bin Ali altında iktidara geldi. Hüseyniler iktidara geldikten sonra beyler olarak hüküm sürdüler ve 1957'ye kadar Tunus'u yönettiler.

<span class="mw-page-title-main">Tunus bayrağı</span> Ulusal bayrak

Tunus bayrağı, Tunus devletinin resmi bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Tunus Krallığı</span>

Tunus Krallığı, Tunus'un bağımsızlığından sonra 20 Mart 1956'da kurulan ve 25 Temmuz 1957'de cumhuriyetin ilanına kadar süren kısa ömürlü bir krallıktı.

<span class="mw-page-title-main">Bardo Antlaşması</span> Fransanın Osmanlı İmparatorluğundan Tunusu aldığı antlaşma

Bardo Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nun Tunus'taki Fransız hakimiyetini kabul ettiği antlaşma.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Kuzey Afrikası</span>

Fransız Kuzey Afrikası, Kuzeybatı Afrika'da (Mağrip) Fransa'nın yönetiminde kalan bölgelere verilen addı. Fransız Cezayiri, Fas ve Tunus'u kapsıyordu. Kendi başlarına Fransız kolonileri ve idari birimlerin federasyonları olarak var olan Fransız Batı Afrikası ve Fransız Ekvator Afrikası'nın aksine, Fransız Kuzey Afrikası hiçbir zaman ayrı olarak yönetilen üç bölgeye atıfta bulunmak için bir kolaylık teriminden başka bir şey değildi.

<span class="mw-page-title-main">Bardo (şehir)</span>

Bardo, Tunus'un Tunus ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, başkent Tunus'un batısında yer almakta olup Tunus metropoliten alanının bir parçasıdır. Yüzölçümü 6,775 km² olan belediyenin nüfusu 2020 yılı itibarı ile 71.176'dır.

<span class="mw-page-title-main">Mersâ Antlaşması</span>

Mersâ Antlaşması (Fransızca: Conventions of La Marsa Arapça: اتفاقية المرسى), Bardo Antlaşması'na ek olarak Tunus Beyi tarafından imzalandı. Ali Müddet bin el-Hüseyin ve Fransız Yerleşik General, Paul Cambon tarafından 8 Haziran 1883 tarihinde imzalandı. Fransa'nın Tunus'un uluslararası borcunu ödemesini, böylece Uluslararası Borç Komisyonu'nu lağvetmesini ve böylece Tunus'ta bir Fransız himayesi önündeki engelleri kaldırmasını öngörüyorlardı. Fransa ile Tunus Naipliği arasındaki ilişkiyi tanımlamak için 'protektorate' terimi ilk kez La Marsa Sözleşmelerinde kullanılmıştır. İlk kurulan protektora olarak Tunus, daha sonra Fas ve Suriye'deki Fransız müdahaleleri için bir sömürge modeli sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'nın Tunus'u işgali</span>

Fransa'nın Tunus'u işgali 1881'de iki aşamada gerçekleşti: ilki bir koruma antlaşmasının imzalanmasından önce ülkenin işgali ve güvenliğinin sağlanması, ikincisi ise bir isyanın bastırılmasından oluşuyordu. Kurulan Fransız Tunus pretokrası 20 Mart 1956'da Tunus'un bağımsızlığı ilan edilene kadar sürdü.