İçeriğe atla

Fransız Guyanası

Fransız Guyanası
Fransa Denizaşırı il
Guiana
Guyane française (Fransızca)
ÜlkeFransa Fransa
PrefektörlükCayenne
İdare
 • Yerel Konsey BaşkanıRodolphe Alexandre (PSG)
Yüzölçümü
 • Toplam85000[1][2][3] km²
 • Kara
83.534 km² (32.252 mil²)
Nüfus
 (2021)[4]
 • Toplam294.071
 • Yoğunluk3,5/km²
Zaman dilimiUTC-03.00
ISO 3166 koduGF FR-GF
Resmî site
ctguyane.fr

Fransız Guyanası (Fransızca: Guyane française [gɥiˌjanfʀɑ̃ˈsɛːz], Amerika kıtasının güneyinde, kuzeydoğu kıyısında, Fransa'ya bağlı denizaşırı il (département d'outre-mer). Sınır komşularını (kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde) doğu ve güneyde Brezilya, batıda ise Surinam oluşturmaktadır. İlin kuzey kesiminde Atlas Okyanusu bulunmaktadır. İlin başkenti Cayenne'dir. 2013 yılında sayılan 250.109 nüfusuyla ülke nüfusunun yarısını oluşturmaktadır. Fransız Guyanası Avrupa Birliği bölgesi içerisindedir. Bölgenin resmi para birimi Euro'dur.

83.534 km²'lik (32.253 mil) bir alana sahip olan Fransız Guyanası, Fransa'nın en büyük ikinci bölgesidir (Metropolitan Fransa'nın yedide birinden fazladır) ve Avrupa Birliği'ndeki en büyük dış bölgedir. Kilometrekare başına 3,6 (9,3 / mil) kişi ile düşük bir nüfus yoğunluğuna sahiptir (Nüfusu, Büyükşehir Fransa'nın nüfusunun 1 / 200'ünden daha azdır). 2019 itibarıyla 296.711 nüfusunun yarısı, başkenti Cayenne'nin büyükşehir bölgesinde bulunmaktadır. Fransız Guyanası topraklarının %96.65'i ormanlarla kaplıdır,[5][6] bu ormanların büyük bir kısmı ilkel yağmur ormanlarıdır. Avrupa Birliği'ndeki en büyük millî park olan Guyana Amazon Parkı,[7] Fransız Guyanası topraklarının %41'ini kapsamaktadır.

Aralık 2015'ten itibaren bölge, yeni bir bölgesel kolektivite olan Fransız Guyanası Bölgesel Kolektifi (Fransız: collectivité territoriale de Guyane) çerçevesinde tek bir meclis tarafından yönetilmektedir. Bu meclis, Fransız Guyanası Meclisi (Fransızca: assemblée de Guyane), her dağılmış olan eski bölge konseyi ve bölüm konseyinin yerini alır. Fransız Guyanası Meclisi, bölgesel ve bölgesel hükûmetten sorumludur. Başkanı Rodolphe Alexandre'dir.

İdari yapı

Fransız Guyanası, Fransız Anayasası'nın denizaşırı illere ilişkin hükümlerine göre yönetilir. Fransız Ulusal Meclisi'ne 2, Fransız Senatosu'na 1 temsilci gönderme hakkı vardır. Yerel yönetim Fransa hükûmetinin atadığı bir vali ile 19 üyeli Genel Konsey ve 34 üyeli Bölgesel Konsey'den oluşur. Bir de yerel temyiz mahkemesi vardır.

Coğrafya

Fransız Guyanası toplamda 83,534 km2 alana sahiptir ve km2 başına 3 kişi düşmektedir. Yüzölçümüne göre, en geniş Fransız denizaşırı toprağıdır.

Ülke konum olarak Güney Amerika'da, Kuzey Atlas Okyanusu, Brezilya ve Surinam arasında yer almaktadır. Kıyı kesimlerde görülen yatık kıyı ovaları iç kısımlarda yerlerini tepeliklere ve küçük dağlara bırakmaktadır. Ülkenin en yüksek noktası Bellevue de l'Inini Dağı'dır (851 m). Ülkede bol miktarda boksit, kereste, altın, kaolin, balık bulunur.

Başkent Cayenne'den bir görünüm

Nüfus

Nüfus artış hızı dünya ortalamalarının oldukça üstünde olan bölgede ortalama yaşam süresi 77,27 yıldır. Nüfusun etnik dağılımı; Siyahi ve melezler %66, beyazlar %12, Doğu Hindistanlı, Çinli, Fransız Guyanası Kızılderilileri %12, diğer halklar %10 olup halkın büyük çoğunluğu Katolik'tir.

Ekonomi

Guyana

Fransız Guyanası, büyük ölçüde madencilik, ormancılık ve balıkçılık sektörlerine dayanan gelişmekte olan bir ekonomidir. Kourou'daki Avrupa Uzay Ajansı'nın roket üssü büyük oranda GSMH ve istihdama katkı yapmaktadır. Kişi başına düşen millî gelir yaklaşık $8.500'dır. Bölgede işsizlik oranı oldukça yüksektir: %26,5.

Spor ve kültür

Paskalya'da Fransız Guyan halkı Awara suyu adı verilen geleneksel bir yemek yer. Bir Fransız Yurt Dışı departmanı olarak, Fransız Guyanası Panamerikan Spor Örgütü üyesi değildir; daha ziyade, sporcular Fransız Ulusal Olimpiyat ve Spor Komitesi içinde yarışır ve Fédération française d'athlétisme'nin bir alt birimi olan Ligue d'Athlétisme de la Guyane tarafından yönetilir.

Ligue de Football de la Guyane, CONCACAF üyesi ancak FIFA üyesi değil ve Fransız Guyanası millî futbol takımı 2017 Karayip Kupası'nda üçüncü oldu. Fransız Guyanası Onur Bölümü ana futbol kulübü turnuvasıdır.

Fransız hükümlü Henri Charrière'in Papillon romanı Fransız Guyanası'nda geçiyor. İlk kez 1969'da Fransa'da yayınlandı ve kitapta bir ceza kolonisinden kaçış açıklandı. Anında çok satanlar hâline gelen bu kitap, 1970 basımı için Haziran P. Wilson ve Walter B. Michaels ve yazar Patrick O'Brian tarafından orijinal Fransızcadan İngilizceye çevrildi. Kısa süre sonra kitap aynı isimli bir Hollywood filmi için uyarlandı. Charrière, kitaptaki tüm olayların doğru olduğunu söyledi. Yayımlanmasından bu yana doğruluğu konusunda tartışmalar olmuştur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Christiane Taubira (28 Nisan 2009). "FICHE QUESTION". Questions National Assembly of France (Fransızca). 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  2. ^ "Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density" (PDF). United Nations. 2013. s. 5. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  3. ^ "French Guiana country profile". BBC News. 22 Ekim 2023. 11 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 
  4. ^ INSEE. "Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2021" (Fransızca). 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  5. ^ "FAOSTAT - Land Use". Food and Agriculture Organization. 24 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 
  6. ^ "French Guiana Forest Information and Data". 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 
  7. ^ "Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne". Guiana Amazonian Park. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fransa</span> Batı Avrupada yer alan ülke

Fransa, resmî adıyla Fransız Cumhuriyeti, Batı Avrupa'da bulunan ve dünyanın pek çok bölgesinde denizaşırı toprakları olan bir ülkedir. Fransa'nın Avrupa kıtasındaki komşuları Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, İspanya, Monako ve Andorra'dır. Akdeniz'de İtalya'ya ait Sardinya Adası'ndan sadece 12 km uzaktaki Korsika adası da Fransa'ya aittir. Sahip olduğu denizaşırı illerde de, Fransız Guyanası aracılığıyla Brezilya ve Surinam'a, Saint Martin Adası aracılığıyla da Hollanda Antilleri'ne sınırı vardır. Fransa, Manş Denizi'nde deniz yüzeyinin altından geçen Manş Tüneli'yle Birleşik Krallık'a bağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Surinam</span> Güney Amerika ülkesi

Surinam veya resmî adıyla Surinam Cumhuriyeti, Güney Amerika kıtasının Atlantik kıyısında yer alan egemen bir devlettir. Güneyde Brezilya, batıda Guyana ve doğuda Fransız Guyanası ile sınırı vardır. 165.000 km²'lik yüzölçümü ile Güney Amerika'nın en küçük ülkesidir. Surinam'ın nüfusu yaklaşık 575.990'dır ve çoğunluğu ülkenin kuzey kıyısında yaşamaktadır. Paramaribo ülkenin başkenti olup, en yüksek nüfusa sahip kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Polinezyası</span> Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge

Fransız Polinezyası, Polinezya ada öbeğinde, Büyük Okyanus'ta bulunan ve Fransa'ya bağlı bir Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge. Adanın başkenti Papeete'dir.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'nın bölgeleri</span> Fransanın idarî bölümleri

Fransa'nın bölgeleri, Fransa'nın yönetimsel olarak ayrıldığı 18 bölgedir. Bu bölgelerin 13'ü Fransa'nın Avrupa anakarasındaki Metropoliten Fransa diye tanımlanan topraklarında, diğer 5 tanesi ise denizaşırı illerinde bulunur. 2016 reformundan önce toplam bölge sayısı 27 idi.

Denizaşırı İl ya da Denizaşırı Bölge, Avrupa kıtasında bulunan Fransa'nın Avrupa kıtasının dışında, denizaşırı yerlerde bulunan illerini ifade etmektedir. Bu bölgeler daha önce Fransa sömürge bölgelerinden olup, II. Dünya Savaşı sonrasında denizaşırı il konumuna gelmiştir. Avrupa kıtasında Fransa'ya bağlı bir ada olan Korsika bu kapsamda değerlendirilmemekte olup, Fransa anakarasına bağlı bir il konumundadır.

Avrupa Birliği'nin nüfus yapısı, 27 üye ülkenin son derece kalabalık, kültürel olarak çeşitli birliğini göstermektedir. 1 Şubat 2020 itibarıyla AB'nin nüfusu yaklaşık 445 milyon kişidir.

Fransa'nın Beşinci Cumhuriyet'i temsili bir demokrasidir. Fransa'da yasama ve yürütme erkleri siyasetçiler vasıtasıyla seçimlerle, bazen de referandum vasıtasıyla Fransız yurttaşlarınca yürütülür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Amerika ülkeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güney Amerika ülkeleri listesi, Güney Amerika'nın coğrafî kapsamına giren ülkeleri ve bu ülkelerin bayraklarını, başkentlerini, para birimlerini, resmî dillerini, yüzölçümlerini, nüfuslarını ve coğrafî konumlarını gösterir. Bu liste, "Birleşmiş Milletlere üye devletler" ve "başka ülkelere bağımlı topraklar" olmak üzere iki kısma ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cayenne</span> Fransada komün

Cayenne Fransa'nın Güney Amerika'daki denizaşırı bölgelerinden biri olan Fransız Guyanası'nın başkentidir. Şehir, Ülkenin kuzeydoğusunda, Atlantik kıyısındaki Cayenne Nehri ağzında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Christiane Taubira</span> Fransız siyasetçi (d. 1952)

Christiane Taubira ya da Christiane Taubira-Delannon 16 Mayıs 2012 tarihinde Fransa'nın Adalet Bakanı olarak atanmış Fransız siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Messmer</span> 83. Fransa başbakanı

Pierre Auguste Joseph Messmer, Fransız siyasetçi, eski başbakan (1972-1974).

Guyanalar, Güney Amerika kıtasının kuzey-merkezi kıyısında bulunan ve yaklaşık 468.800 km kare bir alanı kapsayan bölgedir. Bu bölge bağımsız Guyana ve Surinam ve Fransa'nın denizaşırı bir ülkesi (département) olan Fransız Guyanası ülkelerinden oluşur. Bölge kuzeyde Atlantik Okyanusu ve Karayip Denizi ile, doğu ve güneyde Brezilya ile ve batıda Venezuela ile sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Marie-Luce Penchard</span> Fransız siyasetçi (d. 1959)

Marie-Luce Penchard Fransız siyasetçi eski bakan.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'nın belediyeleri</span>

Fransa'nın belediyeleri, Fransa'nın en küçük idari bölümleridir. Belediyeler genellikle şehir veya köylere karşılık gelir. Belediye sistemi Fransız Devrimi'nin ardından kurulmuştur. Belediyelerin yüzölçümleri ve nüfusları önemli ölçüde değişmekte olup 2,2 milyon nüfusluk Paris gibi bir şehir, 10.000 nüfusluk bir kasaba veya 10 kişilik mezra da olabilmektedir. Buna karşın altı yılda bir seçilen belediye meclisi ve belediye başkanı olmak üzere tüm belediyelerin yönetim sistemi aynıdır.

Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu, Avrupa kıtasında bulunan Fransa'nın Avrupa dışında sahip olduğu bölgelerin tamamıdır. Bu bölgeler daha çok eski Fransa sömürge alanlarını kapsamakta olup, bu bölgelerde 2010 verilerine göre yaklaşık 2,65 milyon kişi yaşamaktadır.

Rodolphe Alexandre, Fransız Guyanasından Fransız bir siyasetçi. Eski Cayenne Belediye Başkanıdır. 1 Ocak 2016'da kuruluşundan bu yana Fransız Guyananın müzakereci toplantısı olan Guyana Meclisi başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya'nın bölgeleri</span>

Brezilya'nın bölgeleri, Brezilya'nın jeopolitik amaçlarla kullanılan bölgeleridir. Bölgeler, Brezilya Coğrafya ve İstatistik Enstitüsü (IBGE) tarafından tanımlanmış olup coğrafi, sosyal ve ekonomik faktörleri göz önünde bulundurarak yalnızca akademik olarak faaliyet göstermektedirler ve federal düzeydeki hükûmet programlarının yönlendirilmesinden başka siyasi etkileri bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Guyanası millî futbol takımı</span>

Fransız Guyanası millî futbol takımı, Fransız Guyanası'nı uluslararası organizasyonlarda temsil eden futbol takımıdır. Fransız Guyanası, Fransa'nın denizaşırı ili olduğundan FIFA üyesi değildir ve FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı bulunmamaktadır.

Bu, Fransa'nın Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından hava operatörü sertifikası verilen faal havayolu şirketlerinin bir listesidir.

İslam, Fransız Guyanası'nda bir azınlık dinidir. Müslüman nüfus genellikle Lübnanlı Araplar ve Afgan Müslümanlardan oluşmaktadır. Bölgenin başkenti Cayenne ve Kourou'da bir İslam merkezi ve bir Müslüman okulu bulunmaktadır. Müslümanların çoğunluğu Sünni mezhebine mensuptur. 2007 yılında bölgeye yerleşen birkaç Ahmedi Müslüman vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.