İçeriğe atla

Franko-Kantabriyen Bölge

Franko-Kantabriya bölgesinin sakinleri, Dordogne'deki Lascaux Mağarası'ndaki bu at gibi en iyi Paleolitik duvar sanatlarından bazılarını üretti.
Duvar sanatı içeren ana mağaraları gösteren, Franko-Kantabriya bölgesinin haritası.

Franko-Kantabriya bölgesi veya Franko-Kantabrik bölge İspanya'nın kuzeyindeki Asturias'tan Güney Fransa'daki Akitanya ve Provence'a uzanan bir bölgeyi ifade etmek için arkeoloji ve tarihte kullanılan bir terimdir. Fransa'nın güney yarısını ve Biskay Körfezi'ne bakan İspanya'nın kuzey şeridini içerir (İspanyolca'da Kantabria Denizi olarak bilinir, dolayısıyla adı buradan gelir).

Bu bölge, tarih öncesi kayıtlarda yoğun homojenlik ögeler gösterir ve muhtemelen Geç Paleolitik dönemde Avrupa'nın en yoğun insan nüfusuna sahip bölgesiydi.

Arkeoloji

Bu bölge Şatelperoniyen, Orinyasiyen, Gravettiyen, Solutreyen, Magdalenyen, Azilyen ve Azilyen sonrası geometrik kültürlerini, sırasıyla tüm kültürel ifadeleriyle, gözle görülür şekilde en ünlü duvar sanatı olarak deneyimledi. Solutreyen, Magdalenyen ve Azilyen kültürleri bu bölgede yerel olarak gelişti.

Buzul sığınağı ve Geç Buzul nüfus genişlemesi

Bölge, Son Buzul Maksimumu sırasında Paleolitik halklar için önemli bir sığınak olmuş olabilir ve görünüşe göre bu aşırı soğuk dönem sona erdikten sonra Avrupa'nın yeniden çoğalmasına bir kaynak olarak önemli bir rol oynuyor.[1]

Arkeolojik bir bakış açısından, Jean-Pierre Bocquet-Appel, Akitanya ve Franko-Kantabria sığınma bölgesinin Geç Buzul Yeniden Kolonizasyonunun ana kaynağı olabileceğini düşünmek için gerekçeler olduğunu" savundu.[2] Arkeolojik verilere dayanan demografik simülasyonları, tüm Üst Paleolitik boyunca Avrupa'nın en yoğun nüfuslu bölgesi olduğunu öne sürüyor. Kieran O'Hara, Mağara Sanatı ve İklim Değişikliği adlı kitabında, iklimin Franko-Kantabriyen mağara tasvirlerini kontrol ettiğini öne sürdü.[3]

Neolitik'te bölgesel homojenliğin dağılması

Bölge, Neolitik dönemde kültürel olarak Akdeniz ve Atlantik alt bölgeleri arasında bölündü ve Doğu kısmı güçlü bir şekilde Kardiyum çanak çömlek kültürünü bünyesine katarken, Batı kısmı daha az gelişmiş kaldığı için homojenliğini yitirdi.

Önemli alanları

Önemli mağara resimleri

Kaynakça

  1. ^ "A. Achili et al., The Molecular Dissection of mtDNA Haplogroup H Confirms That the Franco-Cantabrian Glacial Refuge Was a Major Source for the European Gene Pool" (PDF). 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2007. 
  2. ^ "J.P. Bocquet-Appel, UPPER PALAEOLITHIC DEMOGRAPHY IN EUROPE FROM ARCHAEOLOGICAL DATA" (PDF). 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2022. 
  3. ^ O'Hara, K. (2014). Cave Art and Climate Change, Archway Publishing.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İspanya</span> Afrikada toprakları bulunan güneybatı Avrupada bir ülke

İspanya (İspanyolca:

<span class="mw-page-title-main">Eski Taş Çağı</span> çağlar

Kaba Taş Devri, Yontma Taş Devri veya bilimsel adıyla Paleolitik Çağ olarak tanımlanan Eski Taş Çağı günümüzden yaklaşık 2 milyon yıl önce başlamış ve 12.000 yıl önce son bulmuştur. Ancak verilen bu tarihlerin dünya geneli içinde geçerli olduğunu ve yerel olarak değişmeye açık bulunduğunu da belirtmek gerekir. İnsanlık tarihinin %99'u gibi çok büyük bir bölümünü kapsayan bu çağ, aynı zamanda ilk insan atalarının ortaya çıkışı ve ilk aletlerin üretimi yoluyla insanın kavrama yeteneği ve temsil etmesiyle de söz konusu tarihin gelişimi içinde çok önemli bir yer tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karain Mağarası</span> Döşemealtıda bir mağara

Karain Mağarası, Türkiye'nin en büyük doğal mağaralarından biridir. Denizden yüksekliği 430-450 metredir. Antalya'nın 30 km kuzeybatısında eski Antalya-Burdur kara yoluna 5–6 km uzaklıkta bulunan Yağca mahallesi sınırları içinde bulunur. Antalya-Burdur kara yolunun 13. km'sinde Karain işaret levhasından sola dönülerek Karain Mağarası yoluna girilir. Antalya'ya uzaklığı 27 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Azıh Mağarası</span>

Azıh mağarası ,Azerbaycan'ın güneybatısındaki Küçük Kafkas Dağları'nın güneydoğu yamacında, Karabağ'ın Kuruçay vadisinde, Tuğ çöküntüsünde, Kuruçay nehrinin sol kıyısında, nehirden 3 km uzaklıkta, Kuruçay'ın modern yatağından 100-120 metre yukarıda yer almaktadır. Karabağ'ın Hocavend ilçesinde Azıh ve Salaketin köyleri arasında, Füzuli şehrinden 14 km kuzeybatıda, deniz seviyesinden 900 metre yükseklikte bulunan bir mağara kompleksidir. Azıh mağarasının alanı 800 km²'dir. Burada uzunluğu 600 metreye kadar uzanan 8 koridor bulunmaktadır. Koridorların bazıları 20-25 metre yüksekliğe kadar ulaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orinyasiyen</span>

'Orinyasiyen' (Aurignacian), Üst Paleolitik dönem içinde önemli bir arkeolojik dönemi temsil eder. Bu dönem Erken Avrupa modern insanının (EEMH) ortaya çıkışıyla yakından ilişkilidir ve yaklaşık 43.000 ila 26.000 yıl öncesine kadar sürdüğü tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya Kraliyet Futbol Federasyonu</span>

İspanya Kraliyet Futbol Federasyonu, İspanya futbolunun yönetim organıdır. Merkezi Las Rozas de Madrid'de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Meteora</span> Yunanistanın Kalambaka kasabası yakınlarındaki kayalık bölge

Meteora, Yunanistan'ın Kalambaka kasabası yakınlarındaki kayalık bölge. Bölgede çok sayıda Ortodoks kilisesi ve Athos Dağı'ndan sonra Yunanistan'daki en önemli manastırlar bulunmaktadır. Orijinalinde 24 tane olan manastırlardan 6 tanesi ayakta kalmış olup manastırlar, bölgeye hakim olan devasa doğal sütunların üzerine inşa edilmiştir. Meteora, Thessalia ovasının kuzeybatı ucunda, Pinios Nehri'nin ve Pindus Dağları'nın yakınında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Spy Mağarası</span> Belçikadaki mağara ve arkeolojik yer

Spy Mağarası, Jemeppe-sur-Sambre, Namur, Belçika'da, Orneau Nehri'nin sol yakasındaki Spy yakınlarında yer alır. Valon Bölgesi'nin önde gelen Miras bölgelerinden biri olarak sınıflandırılan bu yer, Avrupa'nın en önemli paleolitik alanlarından biridir. Mağara çok sayıda küçük oda ve koridorlardan oluşmaktadır.

Tarih öncesi dönemde Polonya bölgesi, günümüz Polonya topraklarında Homo türlerinin ilk ortaya çıkışından, yaklaşık 500.000 yıllık bir zaman dilimi olan MS 10. yüzyılda Polonya devletinin kurulmasına kadar izlenebilir.

Sakajia Mağarası Tabiat Anıtı, Gürcistan'ın Imereti bölgesindeki Terjola Belediyesi'nde, Godogani köyünün 1,5 km kuzeydoğusunda, deniz seviyesinden 204 metre yükseklikte bulunan bir karstik mağaradır. Motsameta Manastırı'ndan 1,5 km uzaklıkta, nehrin karşısındaki pitoresk Tskaltsitela Boğazı'nın sol yamacında yer almaktadır. Mağarada birçok önemli arkeolojik, paleobotanik ve paleozoyik keşif yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Creswell Crags</span>

Creswell Crags, Derbyshire ve Nottinghamshire arasındaki sınırda, Creswell ve Whitwell köylerinin yakınında, kapalı bir kireç taşı geçididir. Dağ geçidindeki uçurumlar, son buzul çağında yaklaşık 43.000 ila 10.000 yıl önce mesken tutulmuş birkaç mağara içermektedir. Mağaralar, Avrupa'nın en kuzeyindeki mağara sanatı örneklerini içermektedir. Binlerce yıl boyunca biriken zengin çökeltiler dizisinde bulunan yerleşim kanıtı, tarih öncesi insanların Geç Pleistosen döneminde topraklarının en kuzey sınırlarında nasıl yaşamayı başardığını göstermede uluslararası alanda benzersiz olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Barton Creek Mağarası</span>

Barton Deresi Mağarası, Belize'de hem arkeolojik sit alanı hem de turistik yer olarak bilinen doğal bir mağaradır. Cayo Bölgesi'ndeki San Ignacio yakınlarındaki Barton Creek bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bask Ülkesi</span>

Bask Ülkesi, Baskların yaşadığı bölgedir. Bask Ülkesi, Biskay Körfezi'nin en iç bölgesinde, Pirenelerin batı kısmında, Fransa ve İspanya arasındaki sınır bölgesinde kalmaktadır. Bölge Baskçada yazılı olarak ilk kez 16. yüzyılda Euskal Herria adıyla kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Covadonga</span>

Covadonga İspanya'nın kuzeyindeki Asturias özerk bölgesine bağlı Cangas de Onís belediyesi içindeki yerleşim yeridir. Picos de Europa sıradağları içinde bulunur. Covadonga Muharebesinin yapıldığı yerdir. 8. yüzyılda Endülüs Emevî Devletine karşı kazanılan bu önemli zaferi kutsamak adına bölgede Meryem Ana adına bir sunak inşa edilmiştir, bu yapı Katolik inancına göre önemli bir hac noktası haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Peștera Muierilor</span>

Peștera Muierilor veya Peștera Muierii, Romanya'nın Gorj ilindeki Baia de Fier komününde bulunan bir mağara sistemidir. Mağara ayısı kalıntıları ve bir insana ait kafatası içermesi nedeniyle önemlidir. Radyokarbon tarihleme yöntemine göre kafatası günümüzden 30.150 ± 800 yıl öncesine tarihlenmektedir. 1952 yılında ortaya çıkarılmıştır. Cioclovina Mağarası'nda bulunan benzer kalıntılarla birlikte, Romanya tarihöncesindeki en eski erken modern insan kalıntıları olarak gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Okladnikov Mağarası</span>

Okladnikov Mağarası ,güney Sibirya, Rusya'daki Altay Krayı'nda, Soloneshensky Rayonu'ndaki Altay Dağları'nın eteklerinde bulunan bir paleoantropolojik sit alanıdır. Mağara güneye bakar ve aşağıdaki Anuy Nehri'nin bir kolu olan Sibiryachikha Nehri vadisinin sol kıyısından yaklaşık 14 metre (46 ft) yukarıda yer alan Devoniyen bir karstik yamaçta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hadži-Prodan Mağarası</span>

Hadži -Prodan Mağarası, orta batı Sırbistan'daki İvaniçe'den 7 kilometre (4,3 mi) uzaklıktaki Raščići köyünde bulunan, Paleolitik döneme tarihlenen arkeolojik sit alanı ve ulusal bir tabiat anıtıdır. Deniz seviyesinden 630 m yüksekliğe sahip oldukça dar ve yüksek ağzı, Rašćanska nehri vadi yatağının yaklaşık 40 m üzerinde yer alır ve güneye doğru bakmaktadır. 345 metre (1.132 ft) uzunluğundaki mağara Geç Kretase'de "kalın tabakalı masif" Senoniyen kalkerinde oluşmuştur. Tarih öncesi çanak çömlek parçaları ve Pleistosen fauna fosilleri İvaniçe'den Zoran Vučićević tarafından ortaya çıkarıldı. Mağara girişinde ve ana mağarada, özellikle Mağara ayısı ve Demir Çağı eser keşiflerinin yapıldığı bildirildi. Mağaranın adı, 19. yüzyıldan kalma bir Sırp devrimci olan Hadži-Prodan'ın onuruna verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Risovača Mağarası</span>

Risovača Mağarası, Sırbistan'ın merkezindeki Aranđelovac kasabasının tam girişinde, Kubršnica nehri vadisinin 17 metre (56 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Kragujevac yakınlarındaki Gradac Mağarası'nın yanı sıra Sırbistan'daki Paleolitik döneme tarihlenen en önemli arkeolojik alanlarından biridir. Keşfi, Sava - Tuna hattının güneyindeki Paleolitik kültürün varlığını doğruladı ve Avrupa'daki tarih öncesi insanların yaşamı hakkında yeni bilgiler sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Gravettiyen</span>

Gravettiyen, günümüzden yaklaşık 33.000 yıl önce,Orinyasiyen'in yerini alan, Avrupa Üst Paleolitik döneminde yer alan bir arkeolojik endüstriydi. Arkeolojik olarak, çoğu araştırmacının birleşik olduğunu düşündüğü son Avrupa kültürüdür ve bazı unsurları y. 17.000 BP ortadan kaybolsa da çoğunlukla günümüzden y. 22.000 yıl önce, Son Buzul Maksimum'una yakın bir tarihte ortadan kalkmıştır. İspanya ve Fransa'da, onu Solutreyen izledi ve İtalya, Balkanlar, Ukrayna ve Rusya'da Epigravetyen olarak gelişti veya devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Epigravettiyen</span>

Epigravettiyen, Avrupa'da Üst Paleolitik dönemin son arkeolojik endüstrilerinden ve kültürlerinden biriydi. Yaklaşık 21.000 cal BP civarında Son Buzul Maksimum'undan sonra ortaya çıktı ve Gravettiyen kültürünün kültürel bir türevi olarak kabul edilir. İlk olarak 1964'te Georges Laplace tarafından İtalya'da bulunan çeşitli litik endüstrilere atıfta bulunarak Tardigravettiyen olarak adlandırılan kültür daha sonra bağımsız karakterini daha iyi vurgulamak için yeniden adlandırıldı.