Frankenstein ya da Modern Prometheus, İngiliz yazar Mary Shelley (1797–1851) tarafından yazılan ve genç bir bilim insanı olan Victor Frankenstein'ın yarattığı alışılmışın dışında bir bilimsel deneyde garip şekilli ama akıllı bir yaratığın hikâyesini ele alan romandır. Shelley, hikâyeyi 18 yaşındayken yazmaya başladı ve romanın ilk baskısı, 1 Ocak 1818'de yazar 20 yaşındayken Londra'da isimsiz olarak yayımlandı. Yazarın adı ilk kez 1823'te Fransa'da yayımlanan romanın ikinci baskısında yer aldı.
Frankenstein şu anlamlara gelebilir:
Dracula, Bram Stoker'ın aynı isimli romanından Hamilton Deane tarafından uyarlanıp John L. Balderston tarafından gözden geçirilerek sahnelenen 1924 yapımı tiyatro oyunudur. Oyunun, Stoker'ın dul eşi tarafından onay verilmiş ilk uyarlamasıdır ve sonraki birçok uyarlamaya yön vermiştir.
Drakula, Bram Stoker'ın aynı isimli romanından uyarlanan, 1931 Universal Pictures yapımı siyah beyaz bir korku filmidir.
Kült film sadık, tutkulu ama görece az sayıda bir hayran kitlesine sahip filmler için kullanılan bir terimdir. Kült kelimesi batı dillerine tapınma anlamındaki Latince cultus kelimesinden girmiştir ve Türkçede de batı dillerindeki gibi tutku, ilahlaştırma derecesinde aşırı saygı anlamlarını taşır.
Mary Shelley'den Frankenstein, 1994 İngiltere - ABD ortak yapımı Gotik korku filmidir. Özgün adı Mary Shelley's Frankenstein olan film yapımcı ülkelerde gösterime girdikten üç ay sonra, 24 Şubat 1995'te Türkiye'de de sinemalarda gösterime verilmiştir.
Mary Shelley, kendi duygularının derinliklerinden çekip çıkardığı bir duyarlılıkla, yorgun Gotik dehşete yepyeni bir soluk kazandırmış, bu sürükleyici ve ürpertici felsefi roman klasiğini yaratmıştır.
Frankenstein'ın Gelini, 1935 yılı yapımı yönetmen James Whale'ın, 1931 yapımı Frankenstein filminin devamı olan ve Mary Shelley'in Frankenstein romanının ikinci cildinden uyarlanan filmi.
Penny Dreadful. John Logan tarafından, Showtime ve Sky Atlantic kanallarının işbirliğiyle hazırlanan korku-drama tarzındaki Britanyalı-Amerikan dizisidir. Dizi birkaç Amerikan ve Birleşik Krallık ülkesinde yayınlanmak için planlansa da sonunda Showtime ve Sky Atlantic kanallarında yayınlanmaya başlamıştır. Prömiyeri 9 Mart 2014'te South by Southwest film festivalinde yapılan dizinin ilk bölümü 11 Mayıs 2014 tarihinde Showtime kanalında yayınlanmıştır. İlk sezon 8 bölüm yayınlandıktan sonra sezon arası vermiştir.
Victor Frankenstein Mary Shelley'in Frankenstein ya da Modern Prometheus isimli romanının baş karakteri. Edebiyatta çılgın bilim insanı tiplemesinin ilk örneklerindendir. Cenevrelidir. Cenevreli yargıç Alphonse Frankenstein ve karısı Caroline Beaufort Frankenstein'ın en büyük oğludur. Ernest ve William adlı iki kardeşi vardır. Yaratığı, tıp okumak için gittiği Ingolstadt'da yaratmıştır. Mary Shelley bu karakteri yaratırken çoğunlukla Alman Simyacı Johann Konrad Dippel ve İtalyan bilim insanı Giovanni Aldini'den esinlenmiştir. Ayrıca Faust'tan da etkilenmiştir.
Frankenstein'ın canavarı Mary Shelley'nin Frankenstein ya da Modern Prometheus romanında ortaya çıkan yapay insan karakteri. Cenevreli tıp öğrencisi Victor Frankenstein tarafından, çeşitli cesetlerden toplanmış parçalardan bir araya getirilerek ve dikilerek, Ingolstadt'ta oluşturulmuştur. Daha sonraları yaratıcısının adıyla "Frankenstein" olarak bilinir olmuştur. Çirkin görünüşüne rağmen aslında iyi kalpli olmasına rağmen yalnızlığa itilmiş ve terk edilmiştir. Yüreği katılaşıp zalimleşen Canavar, kendisinden korkup onu terk eden ve ona bir gelin yaratma sözünden dönen yaratıcısından intikam almaya karar verir. Ama yaratıcısının ölümünden sonra yaptıklarından pişmanlık duyar ve kenidisini de yok etmeye karar verir ve Kuzey Kutbu'nda sislerin arasında ortadan kaybolur. Ama bunu yapmaya kararlı olup olmadığı belirtilmemiştir. sonradan yazılan pek çok devam romanı, film ve çizgi romanda hayata, döndürülmüştür. 19. yüzyıldan bu yana tiyatrodan başlayarak,birçok eserde görünmüş, filmlerde, dizilerde, bilgisayar oyunlarında, kitaplarda ve çizgi romanlarda yer almıştır. Canavarı canlandıran oyuncuların en meşhuru Boris Karloff'tur. Frankenstein ve Frankenstein'ın Gelini'nin yönetmeni James Whale'in hayatını anlatan Gods & Monsters filmine göre canavarın kafasının uzun ve köşeli olması kafatasına sonradan takılan ve sıvı dolu bir kavanozda bekleyip ağırlaşmış olan beynin şeklini almasından ileri gelmektedir. Boynundaki elektrotlarda elektriğin vücuduna giriş noktası olarak durmaktadır. Bu filme göre bütün bu detaylar yönetmen Whale'in fikridir.
İgor Korku filmlerinde pek çok Gotik kötü karakterin asistanlığını yapan deforme kambur karakter. Esas olarak Mary Shelley'in romanının 1931 tarihli uyarlamasında yer alan kambur asistanı Fritz'den ve devamı olan, 1939 yapımı, üçüncü cilt'ten uyarlanan Frankenstein'ın Oğlundaki sakat demirci Ygor'dan esinlenilmiştir. Ancak Frankenstein romanında ne İgor adlı bir karakter, ne de Victor Frankenstein'ın bir laboratuvar asistanı vardır.Fritz karakteriyse ilk kez 1823'te Richard Brinsley Peake'in yazdığı, romanın ilk sahne uyarlaması olan Presumption: or the Fate of Frankenstein oyununda görünmüş ve daha sonraki pek çok tiyatro versiyonunda yer almıştır.
Fritz 1931 tarihli Frankenstein filminde Henry Frankenstein'ın asistanı olan kambur cüce karakteri.Romanda yer almayan bu karakter, filme senaryo için temel alınan Peggy Webling'in yazdığı,Romanın sahne uyarlamasından alınmıştır.Bu karakter daha sonra kambur İgor karakterinin esin kaynaklarından biri olmuştur.Aslında Webling'den önce de Romanın birçok tiyatro uyarlamasında yer alan bu karakter ilk kez 1823'te Richard Brinsley Peake'in yazdığı, romanın ilk uyarlamalarından biri olan Presumption: or the Fate of Frankenstein oyununda görünmüş ve aktör Richard Keeley tarafından canlandırılmıştır.James Whale'in filmindeyse Dwight Frye tarafından canlandırılan Fritz karakteri, Henry Frankenstein yaratığı için yeni bir beyin ararken Dr.Waldman'ın Goldstadt üniversitesindeki laboratuvarından sağlıklı bir beyin çalmaya çalışır.Ama kazara kavanozu düşürüp kırınca bir katilin anormal beynini çalıp getirir.Bu anormal beyin canlandıktan yaratığın canavarlaşmasının önemli sebeplerindendir. Sadist özellikler de taşıyan Fritz karakteri ilk kez ateş görünce korkan yaratığa meşaleyle işkence etmekte ve onu kırbaçlamaktadır.Bu yüzden Yaratık da onu asarak öldürür. Daha sonra 1944'te çekilen Frankenstein'ın Evi filminde Boris Karloff'un canlandırdığı çılgın bilim insanı Dr.Gustav Niemann, ağabeyisinin yaratığını yaratırken Henry Frankenstein'ın yanında çalıştığından bahsetmektedir.Bu ağabeyin Fritz olduğu düşünülmektedir.Bu yüzden çoğu yerde Fritz'in tam adı Fritz Niemann olarak geçmektedir
Frankenstein'ın Oğlu Universal'ın Marry Shelley'nin romanının üçüncü ve son cildinden uyarladığı 1939 tarihli korku filmidir. Daha önceki iki filmi James Whale'ın yönetmesine rağmen bu filmi Rowland V.Lee yönetmiştir. Bu Boris Karloff'un yaratığı canlandırdığı son filmdir. Ayrıca Universal'ın Frankenstein serisinde Mary Shelley'nin romanına dayanan son filmdir. Daha sonraki filmler orijinaldir. Başrollerinde Basil Rathbone, Boris Karloff ve Bela Lugosi yer almaktadır. Colin Clive'in 1937'de ölmesi üzerine Henry Frankenstein yerine oğlu Wolf Von Frankenstein'ın ana karakter olarak yer almasına karar verilmiş ve bu rol Basil Rathbone'a verilmiştir.Canavarın intikam amacıyla belirli kişileri öldürmesi direkt romandan alınmıştır.
Frankenstein'ın Evi 1944 tarihli, yönetmen Erle C.Keaton'ın Curt Siodmak'ın bir hikâyersinden uyarladığı film.Universal'ın Kurt Adam serisinin üçüncü, Frankenstein serisinin altıncı ve Drakula serisinin dördüncü filmidir.
Mary Shelley'in Frankenstein romanı ve filmlerindeki bir karakter Aslında romanda tam olarak yaratılmaz. Victor Frankenstein canavarı bir eş istediğinde önce kabul eder ama sonra İskoçya'da bir adada yaratığın parçalarını birleştirirken eğer bu yaratığı yaratırsa ne gibi kötü sonuçları olabileceğini düşünüp onu hayat vermeden yok eder. 1935 yılındaki Frankenstein'ın Gelini filminde ise sadece birkaç dakika yaşam bulur. Daha sonra korktuğu ve nefret ettiği eşi kendileri ve Dr. Pretorius'un içinde bulundukları, Goldstadt'daki kuleyi havaya uçurur. Bu filmde yaşananları Mary Shelley bir ihtimal olarak dile getirmiştir.
Frankenstein'ın Çıraklık Yılları, 2011 yılında çocuk/genç edebiyatının önemli yazarlarından Kenneth Oppel'in kaleme aldığı Mary Shelley'in Frankenstein romanının ana karakterlerinden Victor Frankenstein'ın gençlik yıllarındaki simya çalışmalarını anlatan gotik/fantastik gençlik romanı serisi. Serinin ilk kitabı “Karanlık İşler” 2011'de yayınlandı ve 2014'te Türkçeye çevrilmiştir. Serinin ikinci kitabı "Such Wicked İntent" henüz Türkçeye çevrilmemiştir. 18. yüzyılın sonlarında, Fransa'daki devrim'in yeni gerçekleştiği yıllarda Cenevre'de yaşayan Victor Frankenstein ve ikiz kardeşi Konrad, uzaktan kuzenleri Elizabeth Lavenza ve dostları Henry Clerval'ın gençlik yıllarına; Frankenstein ailesinin aile olduğu yıllara değiniyor.
Karanlık İşler, 2011 yılında Kanadalı yazar Kenneth Oppel'ın, Mary Shelley'in Frankenstein romanının ana karakterri Victor Frankenstein'ın gençlik yıllarındak ilk simya çalışmalarının anlattığı Frankenstein'ın Çıraklık Yıllarrı serisinin ilk kitabı. 2014'te Türkçeye çevrilmiş. ve İthaki Yayınları'ndan çıkmıştır.
Presumption; or, the Fate of Frankenstein 1823'te yazılmış,Richard Brinsley Peake tarafından Mary Shelley'in Frankenstein ya da Modern Prometheus romanının ilk sahne uyarlamasıdır.28 Temmuz 1823'te oynanmaya başlayan oyun,28 Ağustos 1823'te Mary Shelley ve babası William Godwin tarafından English Opera House'da seyredilmiştir.Shelley,9 Eyül'de arkadaşı Leigh Hunt'a yazdığı mektupta şunları yazdı:
Frankenstein, Mary Shelley'nin 1818 tarihli Frankenstein Ya da Modern Prometheus romanından Nick Dear'ın bir sahne uyarlamasıdır.Dünya prömiyeri 5 Şubat 2011'de İngiliz Kraliyet Ulusal Tiyatrosu'nda yapıldı ve 22 Şubat'ta resmen açıldı. Bu prodüksiyon, Danny Boyle tarafından Benedict Cumberbatch ve Jonny Lee Miller'ın da bulunduğu bir oyuncu kadrosuyla yönetildi ve iki başrol oyuncusu Victor Frankenstein ve Yaratığın rollerini dönüşümlü olarak canlandırmışlardır. Oyun Türkiye'de ilk kez 2016'da, Çolpan İlhan & Sadri Alışık Tiyatrosu tarafından oynanmış ve Yaratığı Kerem Alışık canlandırmıştır.
