İçeriğe atla

Frank Zappa

Frank Zappa
Zappa Norveç konseri, 16 Ocak 1977
Genel bilgiler
DoğumFrank Vincent Zappa
21 Aralık 1940(1940-12-21)
Baltimore, Maryland, ABD
Ölüm4 Aralık 1993 (52 yaşında)
Los Angeles, ABD
TarzlarRock müzik, caz, klasik müzik, progresif rock
MesleklerBesteci, müzisyen
ÇalgılarGitar, Bas gitar, klavye, bateri
Etkin yıllar1950'ler–1993
İlişkili hareketlerThe Mothers of Invention
Captain Beefheart
Resmî siteZappa.com
Önemli çalgılar
Gibson ES-5 Switchmaster
Gibson SG
Gibson Les Paul
Fender Stratocaster
Synclavier

Frank Vincent Zappa Jr. (21 Aralık 1940, Baltimore, Maryland - 4 Aralık 1993) Amerikalı gitarist, şarkıcı, besteci.

Sicilyalı bir baba ve Fransız-İtalyan bir annenin oğlu olarak dünyaya geldi. Önceden kendi halinde babasının davulundan sesler çıkartmaya çalışan Zappa, tam okulun grubunda davul çalmaya başlamıştı ki, 1955 yılında yerleştikleri Lancester, Kaliforniya'da ilk gitarını edinir ve davulu bırakarak, biraz geç sayılabilecek bir yaşta, 17 yaşında gitar çalmaya başlar. Bu yıllarda yazdığı ve o yıllardaki mutsuzluğu ile yalnızlığından dem vurduğu "I Was a Teenage Maltshop" isimli yapıtı, daha sonraları "Dünyanın İlk Rock Operası" olarak müzik literatürüne geçmiştir.

Asosyal bir yapıya sahip olması ve çok fazla arkadaşı olmaması sebebiyle neredeyse tüm zamanını evinde gitarıyla başbaşa geçirir ve kısa sürede büyük ilerleme gösterir ve ilk grubu Blackouts'u, henüz Lise 1. sınıf öğrencisiyken, 1956 yılında kurar. Bu grupta, daha sonra profesyonel yaşantısında da uzun yıllar birlikte çalışacağı Captain Beefheart ismiyle bilinen Don van Vliet de yer alıyordu.

1958 yılında liseyi bitiren Zappa, müzik eğitimi görmek için konservatuvara kaydolur fakat daha okula başladığı dönem, okulun kendisine göre olmadığına kanaat getirerek, ayrılır ve Hollywood'a yerleşir. Ünlü bir isim olma hayaliyle gidilen bu kentte Zappa boş hayallerle işe başlamaz ve iki sene boyunca grafikerlik, sanat yönetmenliği gibi işlerle haşır neşir olarak hayatını idame ettirir. Bu süre içinde müziğe de ara vermez ve her fırsatta şansını denemekten vazgeçmez. Bunun bir sonucu olarak ilk profesyonel işini alır ve yakın arkadaşı, ünlü yönetmen Tim Carey'nin The World's Greatest Sinner adlı filminin müziğini yapar.

1962-1963 yıllarında arka arkaya 45'likler çıkarır. Daha sonraları üne kavuşacak olan A Concerto for Two, America Drinks and Goes Home, Tijuana Surf, The Big Surfer gibi başarılı çalışmaları, bu dönemlerde yaptığı müziklerindendir. Bu 45'liklerden kazandığı parayla Z adını verdiği bir müzik stüdyosu kurar. Eski dostu Captain Beefheart ile birlikte bu yıllarda kurdukları "Muthers" grubuyla çalışmalarına ise ara vermeden devam eder.

Muthers ile birlikte çaldıkları barlarda şehrin diğer gruplarıyla tanışırlar. Bunların arasından Ray Collins'in grubu The Soul Giants ile özel olarak ilgilenir ve sonunda 1965 yılında bu grup ile birleşerek, grubun ismini "The Mothers" yaparlar. Frank Zappa (gitar), Ray Collins (vokal), Elliot Ingber (gitar), Roy Estrada (bas) ve Carl Black'ten (davul) oluşan grup kısa sürede Hollywood gece piyasasının ünlü gruplarından birisi haline gelir ve ilk plak anlaşmalarını yaparlar. Yaptıkları müziğin değişikliği ve yeniliğini, ticari bir mantıkla ele alan Verve plak şirketinin isteği ile grubun ismi The Mothers of Invention olarak değiştirirler ve ilk albümleri Freak Out (1966) bu isimle çıkar.

Freak Out, getirdiği müzikal değişim ve yeniliği bir kenara bıraksak bile, rock müzik tarihinin ilk konsept albümü, hem de ilk ikili (double) albümüyle büyük ilgi çekmeyi başarır. Birbiri ardına gelen albümlerle; hem deneysel hem geleneksel, hem tonal hem atonal müzikleriyle, provokatif, argo ve küfür dolu şarkı sözleriyle ve azgın sahne şovlarıyla topluluk kısa sürede dünya çapında üne kavuşur. Bu yıllarda Zappa, Melody Maker dergisine kapak olan, saçları iki yandan bağlı, etekli ve el çantalı haliyle klozette otururken verdiği poz ile o yıllarda bütün gençlerin duvarlarını süsleyen bir sembol halini almıştı. Konsere gittiği hemen her yerde ise, çocuklarını zehirlediğini düşündükleri bu adamlara kızgın anneler Zappa'nın o şehre gelmemesi için gösteriler düzenlemeyi alışkanlık haline getirmişlerdi.

Oldukça hızlı ve gürültülü geçen bir 3 yılın ardından 1969 yılında Frank Zappa, solo çalışma kararı alır ve The Mothers of Invention, Zappa'nın ayrılmasıyla dağılır. Uncle Meat, bu bağlamda, Zappa'nın ilk solo albümü olarak kabul edilebilir. Dönem dönem tekrar bir araya gelseler ve birlikte albümler ve turneler yapsalar da, bu tarihten itibaren bir daha sürekli olarak bir araya gelmezler.

Dünya müzik tarihinin en üretken müzisyenlerinden birisi olan Zappa'nın müziği ise tabir edilemeyen bir kategoridedir. Rock, jazz, fusion, rap, reggae, elektronik, klasik; her ne yaparsa yapsın onun için her zaman uçuş serbest olmuştur. Apostrophe, Joes Garage, Sheik Yerbouti, Them or Us, Zoot Allures, Broadway the Hardway gibi albümleri, üretken yaşamının en popüler albümlerinden bazıları olmuştur.

Tek başına, sadece synclavier kullanarak yaptığı Jazz from Hell albümüyle ve ölümünden sonra Sofa adlı şarkısı Grammy ödülüne layık görülen sanatçı, 4 Aralık 1993 tarihinde prostat kanseri sonucu öldü.

Albümler

  • Freak Out (1966)
  • Absolutely Free (1967)
  • Lumpy Gravy (1968)
  • We're Only In It for the Money (1968)
  • Cruising with Ruben & the Jets (1968)
  • Mothermania (1968)
  • Uncle Meat (1969)
  • Hot Rats (1969)
  • Burnt Weeny Sandwich (1969)
  • Weasels've Ripped My Flesh (1970)
  • Chunga's Revenge (1970)
  • Fillmore East (1971)
  • 200 Motels (1971)
  • Just Another Band From L.A. (1972)
  • Waka Javaka (1972)
  • The Grand Wazoo (1972)
  • Overnite Sensation (1973)
  • Apostrophe (1974)
  • Roxy Elsewhere (1974)
  • One Size Fits All (1975)
  • Bongo Fury (1975)
  • Zoot Allures (1976)
  • Zappa in New York (1978)
  • Studio Tan (1978)
  • Sheik Yerbouti (1979)
  • Orchestral Favorites (1979)
  • Joe's Garage (1979)
  • Tinseltown Rebellion (1981)
  • Shut Up n' Play Yer Guitar (1981)
  • You're What You Is (1981)
  • Ship Arriving Too Late to Save the Drowning Witch (1982)
  • Rare Meat: Early Productions of Frank Zappa (1983)
  • The Man From Utopia (1983)
  • Baby Snakes (1983)
  • The London Symphony Orchestra (1983)
  • The Perfect Stranger (1984)
  • Them or Us (1984)
  • Thingfish (1984)
  • Old Masters (1985)
  • Frank Zappa Meets the Mothers of Prevention (1985)
  • Does Humor Belong in Music (1986)
  • Jazz From Hell (1987)
  • Guitar (1989)
  • Broadway the Hardway (1990)
  • The Yellow Shark (1991)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Steve Vai</span> Amerikalı gitarcı

Steven Siro Vai, Amerikalı gitarist, besteci, söz yazarı ve yapımcı. Üç kez Grammy Ödülü kazanan ve ödüle 15 kez aday gösterilen Vai, müzik kariyerine 1978'de, 18 yaşında Frank Zappa'nın transkripsiyonistliğini yaparak başladı. 1980-1983 yılları arasında Zappa'nın grubunda çaldı. 1983'te solo kariyerine başladı ve sonraki yıllarda sekiz solo albüm yayımladı. Alcatrazz, David Lee Roth ve Whitesnake'in albümlerinde ve konserlerinde yer aldı; ayrıca Public Image Ltd, Mary J. Blige, Spinal Tap, Alice Cooper, Motörhead ve Polyphia'nın albümlerinde çaldı. Vai; G3, Zappa Plays Zappa ve Experience Hendrix konser turnelerinde sahne aldı ve birçok uluslararası turnede "headliner" olarak sahneye çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Queen</span> 1970 yılında kurulmuş Britanyalı rock grubu

Queen, 1970 yılında Londra'da kurulmuş İngiliz rock grubu. Grup üyeleri Freddie Mercury, Brian May, Roger Taylor ve John Deacon'dır (bas). İlk çalışmaları progresif rock, hard rock ve heavy metal izleri taşıyordu ama grup zaman içinde daha geleneksel ve radyoda çalınmaya uygun rock tarzına yöneldi, arena rock ve pop rock tarzlarında da eserler verdi.

<span class="mw-page-title-main">Metallica</span> Amerikan heavy metal grubu

Metallica, 1981 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde kurulan bir heavy metal grubudur. Davulcu Lars Ulrich ve vokalist/gitarist James Hetfield tarafından Los Angeles'ta kurulduktan sonra oluşumunun büyük kısmını San Francisco'da sürdürmüştür. Hızlı tempoları ve agresif müziğiyle bilinen grup; Slayer, Megadeth ve Anthrax ile birlikte thrash metalin "dört büyüklerinden" biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Moğollar (müzik grubu)</span> Türk rock müzik grubu

Moğollar, 1967 yılında İstanbul'da kurulmuş Türk rock grubu. Murat Ses ve Aziz Azmet tarafından kurulan grup 1960'lı ve 1970'li yıllarda çıkardıkları albümlerle büyük başarı sağladı ve Anadolu rock müziğininde gelişmesinde önemli bir yer edindi.

<i>Kill Em All</i> Metallicanın 1983te yayımlanan ilk stüdyo albümü

Kill 'Em All, Amerikan heavy metal grubu Metallica'nın ilk stüdyo albümüdür. 25 Temmuz 1983'te Megaforce Records etiketi ile yayımlanmıştır. Asıl adı olan "Metal Up Your Ass: Easters Cancelled, Body's Been Found", dağıtıcıları tarafından reddedilmiştir. Albümü dağıtmayı reddeden bu firmalar yüzünden albüme "Kill 'Em All" adı konmuştur. Kill 'Em All kayıtlara geçilen ilk thrash metal albümdür. Sadece ABD'de 3 milyon adet satılmıştır.

Kurtalan Ekspres, Barış Manço'nun 1972 yılında kurduğu ve ölümüne dek birlikte çalıştığı Anadolu rock grubu. Grup, ismini Haydarpaşa-Kurtalan hattında çalışan Kurtalan Ekspresi'nden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rock müzik</span> 1950lerde Amerika Birleşik Devletlerinde "rock and roll" olarak ortaya çıkan popüler müzik türü

Rock, 1950'lerde ABD'de "rock and roll" olarak doğan, 1960'larda ve sonrasında farklı tarzlara ayrılarak özellikle İngiltere ve ABD'de gelişen bir müzik türüdür. Kökleri 1940'ların ve 1950'lerin rock and roll'una dayanır. Rock and roll ise blues, rhythm and blues ve country müzikten yoğun biçimde esinlenmiştir. Rock müzik; electric blues ve folk, caz, klasik müzik gibi diğer müzik kaynaklarından da esinlenir.

<span class="mw-page-title-main">Rush (müzik grubu)</span> Kanadalı rock müzik grubu

Rush, 1968 yılında kurulmuş Kanadalı progresif rock grubudur. Grup üyeleri Geddy Lee, Alex Lifeson (gitar) ve Neil Peart 'tır. Grubun kadrosu ilk dönemlerdeki birkaç değişiklikten sonra bas gitar ve vokalde Geddy Lee, gitarda Alex Lifeson ve davulda John Rutsey olarak belirlenmiştir. Rutsey, grubun kendi adını taşıyan ilk albümünde de yer almış fakat sağlık sorunları dolayısıyla yerini Neil Peart'a bırakmıştır. Bu tarihten itibaren grupta besteler Lifeson ve Lee tarafından yapılırken, şarkı sözleri Neil Peart tarafından yazılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tom Waits</span> Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı

Thomas Alan Waits Amerikalı şarkıcı, besteci ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Canned Heat</span>

Canned Heat 1965 yılında Los Angeles, Kaliforniya'da kurulmuş olan Amerikalı blues rock grubudur. İki blues tutkunu “Alan Wilson” ve “Bob Hite” tarafından kurulan grup adını 1928'de Tommy Johnson'ın söylediği "Canned Heat Blues" şarkısından almaktadır. Şarkı, saplantılı bir şekilde Sterno adındaki içkiyi kullanan bir alkolik hakkındadır. Grubun "Going Up the Country" ve"On the Road Again" isimli şarkıları dünya çapında üne kavuşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tim Sköld</span>

Tim Skold İsveçli müzisyen, Marilyn Manson isimli grubun eski gitaristidir.

Progresif rock 1960'ların sonlarında ve 1970'lerin başlarında "ağırlıklı olarak Britanyalı grupların rock müziğini yeni sanatsal seviyelere çekme girişiminin" sonunda ortaya çıkmıştır.

Metallica'nın 1998 yılında Garage Inc. albümleri için yaptığı bir Thin Lizzy grubundan aldıkları bir düzenleme şarkıdır. Albümde dokuzuncu sıradadır. Orijinali aslında bir İrlanda Halk Şarkısı dır. Pulp,Pogues ve Grateful Dead gibi gruplar tarafından da çeşitli dönemlerde yorumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Grave Digger</span> Alman heavy metal grubu

Grave Digger - 1980 yılının Kasım ayında kurulan alman heavy metal grubu. 1980'lerin başlarından ortalarına kadar gelişen Alman heavy/speed/power metal akımının bir parçası olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">GarageBand</span>

GarageBand Apple Inc. tarafından geliştirilen, kullanıcılara müzik veya podcast oluşturmalarını sağlayan, OS X ve iOS için bir dizi dijital ses işleme istasyonudur. iTunes, iMovie, iDVD, iWeb ve iPhoto ile birlikte iLife yazılım paketinin parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">The Police</span>

The Police Londra, İngiltere kökenli rock müzik grubu. Grup 1970'li yılların sonunda dünya çapında büyük bir üne ulaşarak New Wave ve Reggae müzik tarzlarında büyük başarı yakalamış ilk gruplardan birine çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">The Black Keys</span> Amerikalı rock grubu

The Black Keys, 2001 yılında Akron, Ohio'da kurulmuş Amerikalı bir rock ikilisidir. Grup Dan Auerbach ve Patrick Carney'den (davul) oluşmaktadır. Bağımsız bir grup olarak bodrum katlarında müzik kaydederek ve kayıtlarını kendileri üreterek başlayan ikili, 2000'lerde türün yeniden canlandığı ikinci dalga sırasında en popüler garage rock sanatçılarından biri olarak ortaya çıktı. Grubun çiğ blues rock sound'u büyük ölçüde Auerbach'ın Junior Kimbrough, R.L. Burnside, Howlin' Wolf ve Robert Johnson gibi blues etkilerinden besleniyor.

<span class="mw-page-title-main">Vinnie Colaiuta</span> Amerikalı müzisyen

Vinnie Colaiuta, Pensilvanya, ABD doğumlu Amerikalı baterist. Tekniği ve çok yönlülüğü sayesinde, pek çok farklı müzik türünden pek çok sanatçıyla beraber çalışma imkânı bulmuştur.

Art rock, rock müziğin bir alt türüdür. Deneysel ve kavramsal bir müzikal duruş takınarak, rock müziği bir ergen eğlencesinden sanatsal ifade boyutuna taşımayı amaçlar. Klasik müzik, deneysel rock, avangart ve daha sonraları caz müzikten kaynağını alır. En temel duruşlarından biri, dans etmek yerine dinlenilip düşünülmesi için besteleniyor olmasıdır. Sıklıkla elektronik efektler ve eski dönem rock müziğinin tahrik edici ritminden uzaklaşmış easy listening dokuların varlığıyla kendini belli eder.

<span class="mw-page-title-main">John Mayall & the Bluesbreakers</span>

John Mayall & the Bluesbreakers, çok enstrümanlı, şarkıcı ve söz yazarı John Mayall liderliğindeki bir İngiliz blues rock grubuydu. Grup, İngiliz rock ve blues müzisyenleri için bir kuluçka makinesi olarak etkili olmuştur. 1960'larda ve 1970'lerde İngiltere'den çıkan en iyi bilinen grupların çoğu, bir zamanlar Bluesbreakers'dan gelen üyelere sahipti ve bu, hala klasik rock radyolarında yoğun olarak çalınan İngiliz blues müziğinin temelini oluşturdu. Bluesbreakers'da görev yapanlar arasında gitaristler Eric Clapton, Peter Green ve Mick Taylor, basçılar John McVie, Jack Bruce ve Tony Reeves, davulcular Hughie Flint, Aynsley Dunbar, Mick Fleetwood ve Jon Hiseman ve çok sayıda başkası bulunmaktadır.