İçeriğe atla

Francisco Macías Nguema

Francisco Macías Nguema
1. Ekvator Ginesi Devlet Başkanı
Görev süresi
12 Ekim 1968 - 3 Ağustos 1979
Yerine gelenTeodoro Obiang Nguema Mbasogo
Kişisel bilgiler
Doğum 1 Ocak 1924
Ndegayong
Ölüm 29 Eylül 1979
Malabo

Francisco Macías Nguema (d. 1 Ocak 1924 - ö. 29 Eylül 1979), Ekvator Gineli siyasetçi. Nguema, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi'nin bağımsızlığını kazandığı 1968 yılından darbe ile görevinden uzaklaştırılıp öldürüldüğü 1979 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

O dönem İspanyol Ginesi adı ile İspanya kolonisi olan ülkesinin Mbini olarak adlandırılan anakara kısmında bulunan Ndegayong'da dünyaya gelmiştir. Gabon'da alınan kişi başı vergi uygulaması nedeniyle göç eden bir ailenin çocuğu olarak Ekvator Ginesi'ne gelen Nguema, okul eğitimini tamamladıktan sonra İspanyol yerel yönetimi için çalışmıştır. Fang etnik grubu üyesi olan Nguema, Mongomo'da küçük bir kahve plantasyona sahip olmuştur. ilerleyen süreçte Mongomo'nun belediye başkanlığını yürüten Nguema, aynı zamanda bölgesel mahkemede yerel halk için tercümanlık görevinde bulunmuştur.

1964 yılında ülkesinin özerklik kazanması neticesinde bölgesel mecliste Mbini vekili olan Nguema, kamu hizmetlerinden sorumlu başbakan yardımcısı olmuştur.

Ülkesinin 1968 yılında Ekvator Ginesi ismi ile bağımsızlığını kazanması neticesinde Nguema bağımsızlık öncesi yapılan seçimler doğrultusunda ülkenin ilk devlet başkanı olarak göreve başlamıştır. Bu seçimlerde elde ettiği başarıyı kendisine verilen oyların çoğunluğunun anakara bölgesinden gelmesi sağlamış, rakibi ve aynı zamanda bağımsızlık öncesine kadar bölgenin başbakanı olan Bonifacio Ondó Edu ise çoğunlukla ada bölgesinden gelen oyları toplamış ancak bu da yeterli olamamıştır.

Nguema 12 Ekim 1968'de Madrid'de Ekvator Ginesi'nin bağımsızlığına istinaden gerçekleştirilen seremoniye katılsa da, eski koloni sahibi İspanya ile ilişkilerin kısa sürede gerilmesine sebep olmuştur. Ülkede bulunan birçok İspanya vatandaşını sınırdışı eden Nguema, sosyalist bir politika izlemeye başlamıştır. 1970 yılında var olan tüm partilerin Partido Unico Nacional de los Trabajadores çatısı altında zorla birleştirilmesi ile tek parti düzenini oluşturan Nguema, 14 Temmuz 1972 tarihinde kendisini ömür boyu devlet başkanı olarak ilan etmiştir. 1973 yılında ülkenin Halk cumhuriyeti olması adına yeni bir anayasa çalışması başlatılmış, 29 Temmuz 1973 yılında da referandum ile kabul edilmiştir. Nguema her ne kadar kendisini bir önceki yıl ömür boyu başkan olarak ilan etse de, Ekim 1973 yılında gerçekleştirdiği seçimlerde neredeyse oyların %100'ünü alarak makamda kalmaya devam etmiştir. 1976 yılında ismini Afrikalılaştırma çalışmaları kapsamında Masie Nguema Biyogo Ñegue Ndong olarak değiştirmiştir.

Dış siyasette Sovyetler Birliği ile yakın ilişkiler içerisinde bulunan Nguema, aynı zamanda ülke içerisinde 500'e yakın Kübalı askeri yetkiliyi misafir etmiştir.

İktidarı döneminde ülkesinin polis devletine çeviren Nguema, iflas eden ülkesini kurtarabilmek adına tüm halkı on beş yıl zorunlu hizmete tabi tutmuştur. Diktatörlüğünü halka karşı kullanmakta çekinmeyen Nguema, bu süreçte içlerinde eşi de dahil olmak üzere ülke nüfusunun üçte birinin komşu ülkelere kaçmasına sebep olmuştur. Aynı dönem içerisinde birçok muhalif hücrelere atılmış, 10.000 ile 50.000 arasında değişen farklı kaynak rakamlarına göre de ölen insan olmuştur.[1] İktidarının son dönemlerinde tüm kiliseleri kapatarak dini ayinlere son veren Nguema, ülkesinin ateist bir ülke olduğunu açıklamıştır.[2]

Nguema, Jean-Bédel Bokassa ve Idi Amin ile birlikte Afrika tarihinin en zalim üç diktatöründen biri olarak anılmış, entelektüellere karşı gösterdiği mücadele ile ilgili olarak da Pol Pot ile kıyaslanmıştır.[3]

3 Ağustos 1979 tarihinde ordunun başında bulunan orgeneral yeğeni Teodoro Obiang Nguema Mbasogo tarafından kendisine karşı gerçekleştirilen darbe neticesinde görevinden uzaklaştırılan Nguema, ilk önce kaçabilmeyi başarsa da, daha sonra yakalanarak soykırım, insan hakları ihlali, kamu malını zimmetine geçirme gibi konulardan 101 kez idama mahkûm edilmiş, konunun temyiz duruşması dahi yapılamadan birkaç yandaşı ile birlikte 29 Eylül 1979'da Black Beach Prison da kurşuna dizilerek öldürülmüştür.[4] İdamı yerel askerler büyü ve sihirli güçlerden korktukları için gerçekleştirmek istemediği için Fas'tan gelen askerler tarafından gerçekleştirilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Nguema iktidarında birçok kişi hayatını kaybetmiştir". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015. 
  2. ^ "Nguema kiliseleri yasaklamıştır". 9 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 
  3. ^ "Nguema entelektüelleri Afrika'nın önünde engel görüyor". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015. 
  4. ^ "Nguema idam ediliyor". 23 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekvator Ginesi</span> Sahraaltı Afrika ülkesi

Ekvator Ginesi ya da resmî adıyla Ekvator Ginesi Cumhuriyeti, Afrika kıtasında Atlantik Okyanusu kıyısında bulunan bir ülke. Sahraaltı Afrikasında yer alan ülke, kıtanın en küçük ülkelerinden biridir. Ülke anakara ve adalar olmak üzere iki ayrı bölümden oluşmaktadır. Ülkenin Mbini olarak adlandırılan anakarası kuzeyde Kamerun, güneyde ve doğuda Gabon ile komşu konumdayken, batıda Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Anakaranın güneybatısında Gabon açıklarında bulunan Annobón adası Ekvator çizgisinin 156 km güneyinde yer alırken, ülkenin başkenti Malabo'nun da bulunduğu Bioko adası anakaranın kuzeybatısında Kamerun açıklarında yer almaktadır. Kıyıya yakın bölgelerde bulunan Corisco, Elobey Grande ve Elobey Chico adaları da ülkeye aittir. Atlas Okyanusu üzerinde bulunan São Tomé ve Príncipe ile de ülkenin deniz sınırı mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Teodoro Obiang Nguema Mbasogo</span> 2. Ekvator Ginesi devlet başkanı

Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, Ekvator Gineli asker ve siyasetçi. Mbasogo, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi'nde 1979 yılından bu yana devlet başkanlığı makamında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gnassingbé Eyadéma</span> Togolu siyasetçi (1935-2005)

Gnassingbé Eyadéma Afrika ülkesi Togo'nun generallerinden ve daha sonra da gerçekleştirdiği darbe sonucu oluşan askerî cuntanın başı olarak devlet başkanlığı görevini yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ekvator Ginesi bayrağı</span> Ulusal bayrak

Ekvator Ginesi bayrağı ilk olarak 12 Ekim 1968 yılında göndere çekilmiş, 1973 ile 1979 arası kullanılan farklı armalı bayraktan sonra 21 Ağustos 1979 tarihinde günümüzdeki hâli ile yeniden ülkenin resmî bayrağı yapılarak kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ekvator Ginesi arması</span> Ulusal arma

Ekvator Ginesi arması, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bata</span>

Bata, Afrika kıtasında bulunan Ekvator Ginesi'nin en büyük şehridir. Atlas Okyanusu kıyısında ülkenin anakara bölgesini oluşturan Mbini'de kurulu olan şehir, 2012 tahmini nüfus verilerine göre merkez nüfusu ile ülkenin en büyük şehri konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Mongomo</span>

Mongomo, Afrika kıtasında bulunan Ekvator Ginesi devletinde bir şehirdir.

Ekvator Ginesi devlet başkanı, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi'nin bağımsızlığını kazandığı 1968 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülkede bu görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Mbini, Ekvator Ginesi</span>

Mbini, Afrika kıtasında bulunan Ekvator Ginesi devletinde bir şehirdir.

Ekvator Ginesi seçimleri, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi'nde 1968 yılında elde edilen bağımsızlıktan sonra gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimlerini, parlamento seçimlerini ve referandumları içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">2009 Ekvator Ginesi devlet başkanlığı seçimi</span>

2009 Ekvator Ginesi devlet başkanlığı seçimi, Ekvator Ginesi'nde 29 Kasım 2009 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerdir.

2002 Ekvator Ginesi devlet başkanlığı seçimi, Ekvator Ginesi'nde 15 Aralık 2002 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerdir.

1996 Ekvator Ginesi devlet başkanlığı seçimi, Ekvator Ginesi'nde 25 Şubat 1996 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerdir.

1989 Ekvator Ginesi devlet başkanlığı seçimi, Ekvator Ginesi'nde 25 Haziran 1989 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerdir.

1973 Ekvator Ginesi devlet başkanlığı seçimi, Ekvator Ginesi'nde Ekim 1973 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerdir.

1968 Ekvator Ginesi devlet başkanlığı seçimi, Ekvator Ginesi'nde ilk turu 22 Eylül 1968, ikinci turu ise 29 Eylül 1968 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">II. Sobhuza</span>

Kral II. Sobhuza, Svazilandlı hükümdar. II. Sobhuza, Afrika ülkesi Svaziland'da henüz dört aylık iken Yüce Şef unvanı ile tahta çıkartılmış, ülkesinin bağımsızlığını kazanması sonrasında da Kral olarak ülkeyi ölümüne kadar yönetmiştir.

Ekvator Ginesi Demokrat Partisi, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi'nde faaliyet gösteren siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Ange-Félix Patassé</span>

Ange-Félix Patassé Orta Afrikalı siyasetçi. Patassé, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1993 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bonifacio Ondó Edu</span> Ekvator Ginesi başbakanı (1963-1968)

Bonifacio Ondó Edú-Aguong, Ekvator Gineli siyasetçi. Edu, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi'nin İspanya Ginesi olarak henüz İspanyol sömürge yönetimi altındayken başbakanlık görevinde bulunmuştur.