İçeriğe atla

Francis Gary Powers

Francis Gary Powers, 1960

Francis Gary Powers, (17 Ağustos 1929 – 1 Ağustos 1977) 1960 yılının Mayıs ayında Sovyet toprakları üzerinde düşürülen Lockheed U-2 casus uçağının pilotudur.[1]

Hayatı

Powers Jenkins, Kentucky'de doğmuş fakat Virginia-Kentucky sınırındaki Pound, Virginia'da büyümüştür. Kore savaşına da katılan Powers daha sonra CIA'de çalışmaya başlamıştır.

U-2 Olayı

Tarihler 1 Mayıs 1960'ı gösterirken toplam 27 görev uçuşu yapmış olan sivil CIA pilotu Francis Gary Powers, balistik füze test merkezleri Sverdlovsk ve Plesetsk kentlerinin casus fotoğraflarını çekmek üzere Peşaver'den havalandı. Sverdlovsk civarında uçarken Powers etrafında bir takım patlamalar duydu. Power yerden atılan füzelerin uçağa yetişemeyeceğini düşünüyordu ancak Pilot Powers yanıldığını kısa süre sonra anladı. Sovyetlerin yeni geliştirdiği SA-2 yüksek irtifa füzelerinden iki tanesi U-2'nin kanadına isabet etmişti. Powers fırlatma koltuğunu kullanarak uçağını terk etmek zorunda kaldı.[2] Bir Rus köyüne düşen pilot, köylüler tarafından Sovyet yetkililere teslim edilmiştir.

Uçağın düşmesinin ardından ABD yetkilileri Sovyetler Birliği üzerinde uçuş yapan bir Amerikan meteroloji uçağının kaybolduğunu açıkladılar. Ancak ABD'nin uçağın pilotunun sağ olduğundan ve uçağın çok fazla zarar görmeden Sovyetlerin eline geçtiğinden haberi yoktu. Olayın ardından 5 Mayıs 1960'ta bir demeç veren Kruşçev, Sovyetler'e karşı girişilen bu düşmanca tavrın cevapsız kalmayacağını açıklamıştır. Sonrasında pilotun sağ olarak ele geçirildiğinin dünya kamu oynuda öğrenilmesi sonucunda ABD, Sovyetler üzerinde yapılan casus uçuşları kabul etmek durumunda kalmıştır.

Francis Gary Powers, Sovyetler Birliği'nde yargılanmış ve 10 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Powers, Stalin'in oğlu gibi tanınmış suçluların tutulduğu, Moskova'nın doğusunda bulunan Vladimir şehrinin Vladimirsky cezaevinde kalmıştır. İki yıl sonra KGB casusu Rudolf Abel ile Doğu Almanya'da takas edilmiş ve Amerika'ya geri dönmüştür. U-2'lerin hiçbir sırrını vermemesine rağmen Powers Amerika'da oldukça soğuk karşılanmıştır. Powers'a yönelik eleştirilerden en önemlisi uçak düştüğünde intihar etmeyip Sovyetler'e teslim edilmesine karşı koymamasıdır. Powers ülkesine döndükten sonra Lockheed Powers'ı tekrar işe almıştır. 1970'e kadar U-2'lerde test uçuşu yapan Powers, 1977'de kendi kullandığı helikopterin düşmesi sonucu ölmüştür.

Kaynakça

  1. ^ http://www.guncelhaber.com/tarih/tarihte-bugun-19-agustos-368496.htm[]
  2. ^ "Uğur CEBECİ, İşte U-2'nin hikâyesi". 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Chuck Yeager</span> Amerikalı pilot (1923 – 2020)

Charles Elwood Yeager, Amerikalı pilot.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed C-130 Hercules</span> taktik nakliye uçağı

C-130 Hercules, Amerikalı Lockheed (şu an Lockheed Martin) firması tarafından geliştirilen orta sınıf bir taktik nakliye uçağıdır. Havacılık tarihinin en başarılı nakliye uçaklarından biri olarak kabul edilmektedir. Dünya genelinde 50'den fazla ülke için 2,500'den fazla C-130 Hercules üretilmiştir ve bu uçaklar 22 milyon uçuş saatini aşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">U-2 Krizi</span>

U-2 Krizi, 1960 yılının Mayıs ayında Sovyet toprakları üzerinde bir Amerikan Lockheed U-2 casus uçağının düşürülmesi üzerine çıkan ve Sovyet-Amerikan ilişkilerinde önemli bir bunalıma yol açarak Soğuk Savaşı şiddetlendiren olaya denir. ABD’nin Türkiye dahil bazı NATO ülkelerinden kalkan uçaklarının faaliyetlerinin yarattığı bir olaydır ve yalnız doğu ve batı blokları açısından değil Türkiye açısından da önemli sonuçlar doğurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Grumman F-14 Tomcat</span> Amerikan yapımı hava üstünlük uçağı

F-14 Tomcat, Northrop Grumman tarafından üretilen süpersonik, çift motorlu ve değişken geometrik kanatlı bir av önleme ve hava üstünlük uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed Martin F-22 Raptor</span> ABD yapımı beşinci kuşak savaş uçağı

Lockheed Martin F-22 Raptor, Lockheed Martin kuruluşu tarafından, hava üstünlüğü odaklı, düşük radar izi ile yüksek görünmezlik sağlamaya yönelik üretilen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF) için geliştirilmiş tek koltuklu, çift motorlu, her türlü hava koşuluna uygun taktik savaş uçağıdır. USAF'ın Gelişmiş Taktik Avcı programının bir sonucu olarak, uçak bir hava üstünlüğü savaşçısı olarak tasarlanmış, ancak aynı zamanda kara saldırısı, elektronik harp ve sinyal istihbarat yeteneklerine de sahiptir. Ana yüklenici Lockheed Martin, F-22'nin gövde ve silah sistemlerinin çoğunu üretip son montajı gerçekleştirirken, Boeing kanatları, arka gövdeyi, aviyonik entegrasyonunu ve eğitim sistemlerini sağlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne (USAF) bağlı F-22 uçakları, Birleşik Devletler Küresel Saldırı Görev Gücü'nün (US-GSTF) önemli bileşenlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">İncirlik Hava Üssü</span> Türk Silahlı Kuvvetlerine ait hava üslerinden biri

İncirlik Hava Üssü, Türkiye'nin Adana şehrinin İncirlik semtinde bulunan, 3320 dönümden biraz daha büyük bir Türk hava üssüdür. Üs, 1,7 milyon nüfuslu bir kentsel alan içerisinde, şehir merkezinin 10 km (6 mi) doğusunda ve Akdeniz'den 32 km (20 mi) içeride yer almaktadır. Hava üssünün başlıca kullanıcıları Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ve Türk Hava Kuvvetleri olmakla birlikte, zaman zaman Kraliyet Hava Kuvvetleri ve Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri tarafından da kullanılmaktadır. Aynı zamanda İspanyol Ordusu'nun 74. Uçaksavar Topçu Alayı'na da ev sahipliği yapmaktadır. Üs, üzerindeki tüm tesislerle birlikte Türkiye Cumhuriyeti'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Domuzlar Körfezi Çıkarması</span> ABD´nin desteğini arkasına alan sürgündeki Kübalıların, Fidel Castro rejimini yıkmak için gerçekleştirdikleri başarısız işgal girişimi

Domuzlar Körfezi Çıkarması, 1961 yılında ABD´nin desteğini arkasına alan sürgündeki Kübalıların, Fidel Castro rejimini yıkmak için gerçekleştirdikleri başarısız işgal girişimi. Adını, çıkarmanın yapıldığı körfez olan Playa Giron'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed SR-71 Blackbird</span> Keşif uçağı

Lockheed SR-71 "Blackbird", Amerikan havacılık şirketi Lockheed Corporation tarafından geliştirilen ve üretilen uzun menzilli, yüksek irtifa, Mach 3+ stratejik keşif uçağıdır. SR-71, "Blackbird" ve "Habu" dahil olmak üzere çeşitli takma adlara sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed F-117 Nighthawk</span>

Lockheed Martin F-117A Nighthawk ; radara yakalanmama teknolojisiyle geliştirilmiş ve hizmete girmiş ilk hava aracı. Körfez Savaşı döneminde kullanılması nedeniyle basında geniş yer bulmuş ve popüler kültür içerisinde de yayılmıştır. Dünyada sadece ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmıştır, ancak ABD Hava Kuvvetleri, elindeki F-117'leri daha başarılı olan yeni nesil F-22'lerle değiştirmiştir.

Lockheed Martin çok uluslu, 1995 yılında Lockheed Corporation ve Martin Marietta iştiraki olarak kurulmuş ileri teknoloji ve havacılık şirketidir. Merkezi Maryland eyaletinin Bethesda şehrinde olmak üzere, dünya çapında 56 ülkede faaliyet göstermekte ve 140,000 çalışanı bulunmaktadır. Şu anki icra kurulu başkanı ve şirket başkanı James D. Taicklet'dir. Şirket ABD ordusunun bel kemiğidir ve son olarak beşinci nesil F35 savaş uçağı ile dikkatleri üzerine çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed U-2</span> yüksek irtifa keşif ve istihbarat uçağı

Lockheed U-2, tek kişilik, tek motorlu, yüksek irtifa keşif uçağıdır.

Hava Savunma Kuvvetleri veya PVO stranı, Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'nin hava savunma branşıydı. Daha sonra 1991'den 1998'e kadar Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri'ne dahil oldu.

<span class="mw-page-title-main">Northrop YF-23</span> Advanced Tactical Fighter/ATF) yarışması için geliştirilen uçak

Northrop/McDonnell Douglas YF-23, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri için tasarlanmış tek kişilik, çift motorlu hayalet avcı uçağı ve teknoloji göstericisidir. Tasarım, Lockheed YF-22 ile birlikte hava kuvvetlerinin Gelişmiş Taktik Avcı yarışmasında üretim sözleşmesi için iki finalistten biri oldu. Black Widow II ve Gray Ghost adlı iki YF-23 prototipi üretildi.

Frederic Pryor, Amerikalı ekonomisttir. Soğuk Savaş sırasında 1960 U-2 Krizi ile yapılan casus değişimindeki rolüyle bilinir.

<span class="mw-page-title-main">S-75 Dvina</span> Stratejik uçaksavar füzesi sistemi

S-75-Dvina, Sovyet yapımı yüksek irtifa hava savunma sistemidir. Üretimine başlanmasından bu yana en yaygın hava savunma sistemi haline gelmiştir. S-75 ilk olarak 1 Mayıs 1960 tarihinde Sovyetler Birliği üzerinde uçan U-2 uçağını vurması sonucu yaşanan U-2 Krizi ile birlikte dünya çapında tanınır hale gelmiştir. S-75 sistemi Küba Füze Krizi sırasında konuşlandırılmış ve 27 Ekim 1962'de Küba üzerinde uçan bir U-2 uçağını düşürerek neredeyse bir nükleer savaşa neden oluyordu. Vietnam Savaşı sırasında Kuzey Vietnamlılar S-75'i Hanoi ve Haiphong'u ABD bombardımanına karşı savunmak için kullandılar. Ayrıca Çin'de HQ-1 ve HQ-2 adları altında üretilmiştir. S-75 Mısırlı mühendisler tarafından tersine mühendislikle üretilmiş ve Tayir-as-Sabah adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tyuratam</span>

Tyuratam Kazakistan'da bulunan ana Moskova-Taşkent demiryolu üzerinde bir istasyondur. Adı Kazak dilinde "Töre mezarı" anlamına gelir; Töre ya da daha resmi olarak, Töre-Baba, soylu Cengiz Han'ın soyundan anlamındadır. Tyuratam eskiden bir Rus-Sovyet uzay limanı ve uzay üssü olarak hizmet vermesi için inşa edilmiş Baykonur Uzay Üssü yakınında yer alan Baykonur kenti yakınındadır.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed YF-22</span> ABD Hava Kuvvetleri için tasarlanmış tek kişilik, çift motorlu avcı uçağı ve teknoloji göstericisi

Lockheed/Boeing/General Dynamics YF-22, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri için tasarlanmış tek kişilik, çift motorlu avcı uçağı ve teknoloji göstericisidir. Hava kuvvetlerinin düzenlediği Gelişmiş Taktik Avcı yarışmasının gösterim/doğrulama aşaması için iki prototipi üretilen tasarım, yarışmada finalist oldu. YF-22, Northrop YF-23'e karşı yarışmayı kazanarak Lockheed Martin F-22 Raptor adıyla üretime girdi. YF-22, üretim modeli olan F-22 ile benzer aerodinamik tasarıma ve düzene sahip olsa da; kokpit, dikey stabilizeleri, kanatların konumu ve tasarımı ile gövde iç yapısında birtakım farklılıklara sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer silahlanma yarışı</span> Soğuk Savaş döneminde yaşanan çekişme

Nükleer silahlanma yarışı, Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve müttefiklerinin Soğuk Savaş süresince nükleer savaşta üstünlük kurmak için girdikleri bir silahlanma yarışıydı. Bu dönemde, ABD ve Sovyetler'in yanı sıra diğer ülkeler de nükleer silah geliştirmeye başladı, ancak hiçbiri savaş başlığı üretiminde diğer iki süper güç kadar etkin olmadı.

Türkiye'deki CIA faaliyetleri, Amerika Birleşik Devletleri Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) Türkiye'deki faaliyetlerini içerir. Soğuk Savaş boyunca ABD, Türkiye'de komünizme karşı esas olarak Gladyo'nun Türkiye'deki şubesi olduğu iddia edilen kontrgerilla ile operasyonlar yürüttü. Suriye İç Savaşı, son yıllarda Türkiye'deki CIA faaliyetlerinin yeniden canlandığını gördü.

<span class="mw-page-title-main">1958 Amerika Birleşik Devletleri Lockheed C-130 uçağının düşürülmesi</span> 1958 Amerikan C-130 uçağının Sovyetler tarafından düşürülmesi olayı

2 Eylül 1958'de, Soğuk Savaş döneminde, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne ait bir Lockheed C-130 Hercules, Ermenistan SSC-Türkiye sınırı boyunca gerçekleştirilen bir keşif uçuşu sırasında Erivan'ın 50 kilometre kuzeybatısında, Sovyetler Birliği hava sahasında Sovyet Hava Kuvvetleri'ne ait MiG-17 avcı uçakları tarafından düşürüldü. Sovyetler Birliği tarafından uçakta bulunan 17 kişiden 6'sının öldüğü açıklandı ve ölenlerin naaşları Amerika Birleşik Devletleri'ne iade edildi, ancak diğer 11 kişinin varlığı reddedildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.